Ζεστός, παγωμένος, με γεύσεις ή χωρίς, σκέτος ή γλυκός… όπως κι αν πίνουμε τον καφέ μας, για τους περισσότερους αποτελεί ένα ιερό καθημερινό τελετουργικό. Είναι η πρωινή απόλαυση που παρέχει την αναγκαία ενέργεια ή η απογευματινή αφύπνιση που χρειαζόμαστε για το υπόλοιπο της ημέρας. Σύμφωνα με την επιστήμη, όμως, είναι πολύ περισσότερα από αυτά. Κρύβει σημαντικά οφέλη για την υγεία και υπόσχεται να συμβάλλει στη μακροζωία, αλλά και την υγιή γήρανση. Άλλωστε σημασία δεν έχουν μόνο τα πολλά, αλλά και τα καλά χρόνια ζωής.
Μπορεί ο καφές να βοηθήσει σε αυτό; Ναι, απαντούν οι ειδικοί και αποκαλύπτουν τα βασικά οφέλη του καφέ για την υγιή γήρανση και τη μακροζωία:
Μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία
«Χρειάζεται ακόμη πολλή έρευνα, ωστόσο υπάρχουν κάποια επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση καφέ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία», σχολιάζει η Danine Fruge, ιατρική διευθύντρια του Κέντρου Μακροζωίας Pritikin. Μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στο Nutrients επιβεβαιώνει τη συσχέτιση. Άλλες έρευνες προχώρησαν περαιτέρω, δείχνοντας ότι όλα τα είδη του καφέ έχουν παρόμοιες ιδιότητες. «Ο καφές εμπεριέχει περισσότερα από 100 βιοενεργά συστατικά. Σε αυτά οφείλεται πιθανώς η ευεργετική δράση του καφέ στη μακροζωία», εξηγεί η δρ. Fruge.
Προστατεύει την καρδιά
Πολλές έρευνες έχουν αναδείξει τα οφέλη του καφέ για την καρδιακή υγεία. Γιατί αυτό είναι σημαντικό; Επειδή η καρδιοπάθεια αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Τι καλύτερο, λοιπόν, από το να φροντίζουμε την καρδιά μας πίνοντας το αγαπημένο μας ρόφημα;
Σύμφωνα με μελέτη του 2022, που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Preventive Cardiology, έως και 3 φλιτζάνια την ημέρα συμβάλλουν στην υγεία της καρδιάς. Τα ίδια ευρήματα υποστηρίζουν ότι όσοι κατανάλωναν μια μέτρια ποσότητα καφέ αντιμετώπιζαν μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθεια συγκριτικά με εκείνους που δεν έπιναν καθόλου. Άλλα επιστημονικά ευρήματα δείχνουν ότι η κατανάλωση καφέ συνδέθηκε με μακροπρόθεσμα μειωμένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας.
Είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά
Η καρδιοπάθεια μπορεί να αποτελεί κυρίαρχη αιτία θανάτου, αλλά δεν είναι η μόνη. Ασθένειες όπως ο καρκίνος, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος Αλτσχάιμερ και ο διαβήτης είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που ευθύνονται για εκατομμύρια θανάτους, σύμφωνα με το CDC.
Τι σχέση έχει ο καφές με όλα αυτά; Διαθέτει θαυματουργά αντιοξειδωτικά, τα οποία παρέχουν προστατευτικές ιδιότητες έναντι μιας σειράς παθήσεων και ασθενειών. Πιο συγκεκριμένα, αντιμετωπίζουν τη δράση των ελεύθερων ριζών, καταπολεμούν τη φλεγμονή και μειώνουν το οξειδωτικό στρες, σύμφωνα με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Harvard T.H. Chan. «Τα φυτοθρεπτικά συστατικά και τα αντιοξειδωτικά του καφέ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση της φλεγμονής και την προστασία έναντι των ασθενειών», υποστηρίζει η δρ. Fruge. Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του μπορούν, επίσης, να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως αυτόν του παχέος εντέρου, σύμφωνα με το John Hopkins Medicine. Απαιτείται, ωστόσο, περαιτέρω μελέτη.
Συμβάλλει στην πρόληψη της νοητικής εξασθένησης
Πολλοί χρειάζονται την πρωινή τους δόση καφέ για να νιώσουν ότι αποκτούν πνευματική εγρήγορση. Η επίδραση της καφεΐνης μπορεί να χαρίσει καλύτερη συγκέντρωση. Καθώς μεγαλώνουμε, ωστόσο, ο εγκέφαλος γερνάει, με αποτέλεσμα ορισμένες εργασίες, όπως η απομνημόνευση πληροφοριών, η εκμάθηση νέων πραγμάτων και η ολοκλήρωση ορισμένων εργασιών να καθίσταται πιο δύσκολη. Ορισμένες υγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής, όμως, μπορούν να προστατεύσουν από τη γνωστική έκπτωση ή τουλάχιστον να τη μειώσουν. Η κατανάλωση καφέ είναι μία από αυτές.
«Ο καφές σχετίζεται με καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία, περισσότερη ενέργεια και βελτιωμένη διάθεση, χάρη στην ενίσχυση ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης στον οργανισμό», εξηγεί ο Neil Paulvin, γιατρός αντιγήρανσης και αναγεννητικής ιατρικής. «Μπορεί, επίσης, να μειώσει τον κίνδυνο πρόκλησης των νόσων Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον». Αυτά τα ευρήματα είναι σημαντικά, μιας και, μέχρι πρότινος, είχε καθιερωθεί η αντίστροφη αντίληψη: Πολλοί απέφευγαν την καφεΐνη, πιστεύοντας ότι ενισχύει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης.
Πόσο καφέ πρέπει να καταναλώνετε;
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η κατανάλωση καφέ και τσαγιού θα προτείνεται στο μέλλον ως μέρος μιας ισορροπημένης και υγιούς διατροφής. Όπως με κάθε τρόφιμο ή ρόφημα, ωστόσο, έτσι και με τον καφέ, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο. Οι μεγάλες ποσότητες καφεΐνης ενδέχεται να διαταράξουν τον ύπνο, ενώ τα επεξεργασμένα ροφήματα καφέ ή η υπερβολική προσθήκη ζάχαρης ενέχουν κινδύνους για την υγεία, που θα υπονομεύσουν τα πιθανά οφέλη της κατανάλωσης καφέ. Σύμφωνα με τον FDA, η ασφαλής κατανάλωση καφεΐνης δεν υπερβαίνει τα 4-5 φλιτζάνια την ημέρα. Αυτή, ωστόσο, είναι μια γενική οδηγία, που μπορεί να μην λειτουργεί για όλους. Όσοι είναι ευαίσθητοι στην καφεΐνη, καλό θα είναι να καταναλώνουν λιγότερο. Σε ό,τι αφορά στη μακροζωία, άλλωστε, αρκούν 2-3 φλιτζάνια την ημέρα, ιδανικά σκέτου καφέ.