Η προέλευση του ονόματος προέρχεται από τη λέξη κόλλα γιατί δίνει στα γλυκά και τις ζύμες μια κολλώδη υφή.
Τα τελευταία χρόνια η πρωτεΐνη αυτή έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον στους ερευνητές, ενώ η διαιτητική της πρόσληψη «ενοχοποιείται» συχνά ότι οδηγεί σε αύξηση βάρους, αλλά και σε αρκετά παθολογικά προβλήματα υγείας.
Κοιλιοκάκη: Η εν λόγω αυτοάνοση νόσος του εντέρου βρίσκεται στο 1% του πληθυσμού. Στους ανθρώπους με δυσανεξία στη γλουτένη, το ανοσοποιητικό τους σύστημα τη βλέπει ως ξένο σώμα και επιτίθεται στα κύτταρα του λεπτού εντέρου. Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές όπως διάρροια και κοιλιακό άλγος, κόπωση, προβλήματα στην πέψη των τροφών που οδηγεί σε έλλειψη απορρόφησης βιταμινών και μετάλλων κ.λπ. Η κοιλιοκάκη μπορεί να διαγνωστεί μέσω εξετάσεων αίματος ή βιοψίας του εντέρου.
Ευαισθησία στη γλουτένη: Τα συμπτώματα της ευαισθησίας στη γλουτένη είναι παρόμοια με εκείνα της κοιλιοκάκης, αλλά σε αντίθεση με μια αυτοάνοση διαταραχή, η ευαισθησία στη γλουτένη δεν μπορεί να ανιχνευθεί σε τεστ, αλλά μόνο με τον αποκλεισμό τροφών.
Αλλεργία στο σιτάρι: Η αλλεργική αντίδραση στο σιτάρι μπορεί να διαγνωστεί μέσω εξιδεικευμένων εξετάσεων αλλεργίας/αιματολογικού ελέγχου. Σε αντίθεση με την κοιλιοκάκη ή την ευαισθησία στη γλουτένη, σε περιπτώσεις αλλεργίας, η ανοσολογική απόκριση θα εμφανιστεί αμέσως μετά την κατανάλωση σιταριού και μπορεί να εκδηλωθεί ως διάρροια, ναυτία, εξάνθημα, πρήξιμο του λαιμού και σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πραγματικό κίνδυνο.
Τα τελευταία χρόνια, η διατροφή χωρίς γλουτένη έχει κερδίσει μεγάλη δημοτικότητα ακόμη και μεταξύ των ατόμων που δεν πάσχουν από καμία από αυτές τις παθήσεις, πιθανώς λόγω της αύξησης της συχνότητας διαταραχών που απαιτούν αποφυγή της πρωτεΐνης. Αν όμως δεν πάσχετε από κοιλιοκάκη, ευαισθησία ή αλλεργίες, πραγματικά δεν έχετε λόγο να αφαιρέσετε τη γλουτένη από τη διατροφή σας. Αντίθετα, πολλές φορές τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα και αποτελούνται από σάκχαρα και άμυλα, επομένως μπορεί να είναι λιγότερο θρεπτικά και υγιεινά από τα προϊόντα ολικής αλέσεως με γλουτένη.
Τι ισχύει με την απώλεια βάρους;
Μια διατροφή χωρίς γλουτένη δεν έχει βρεθεί να είναι πιο αποτελεσματική για την απώλεια βάρους από άλλες δίαιτες. Ο λόγος που η απώλεια βάρους παρατηρείται συχνά κατά τη μετάβαση σε μια δίαιτα χωρίς γλουτένη δεν είναι λόγω της αφαίρεσης της γλουτένης από μόνη της, αλλά επειδή κάποιος σταματά να τρώει τροφές με περισσότερες θερμίδες που την περιέχουν, όπως ζυμαρικά και σνακ.