Μειώστε το κόκκινο κρέας (όπως μοσχάρι, χοιρινό και αρνί) και το επεξεργασμένο κρέας (όπως ζαμπόν, μπέικον, σαλάμι, λουκάνικα, χοτ ντογκ) που τρώτε
Αναστάτωση εξακολουθεί να υπάρχει παγκοσμίως μετά την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με την σύνδεση της κατανάλωσης κρέατος (πχ μπέικον, αλλαντικά κλπ) και της αύξησης του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, αν κάποιος τρώει 50 γραμμάρια επεξεργασμένου κρέατος κάθε μέρα, τότε ο κίνδυνος για καρκίνο στο παχύ έντερο αυξάνεται κατά 18%. Έτσι, η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος μπήκε στην ίδια κατηγορία (Κατηγορία 1) του ΠΟΥ με τις καρκινογόνες ουσίες, μαζί με τον ήλιο, το αλκοόλ, και τα τσιγάρα.
Ξέρετε όμως τι είναι αυτό που “χάθηκε μέσα στην σκόνη” της είδησης ότι “το μπέικον προκαλεί καρκίνο”, που έγινε ένας τόσο υπεραπλουστευμένος τίτλος στα παγκόσμια ΜΜΕ; Αυτό που δεν καταλαβαίνουν πολλοί, είναι πως οι ποσότητες για τις οποίες κάνει λόγο ο ΠΟΥ είναι αρκετά μεγάλες.
Φυσικά και αν κάποιος καταναλώνει πολύ μπέικον καθημερινά θα έχει μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο. Αλλά ξέρετε ότι η τυπική κατανάλωση μπέικον (και άλλων επεξεργασμένων κρεάτων) είναι τέτοια, ώστε με βάση στοιχεία και πάλι από τον ΠΟΥ, είναι κατά 139 φορές λιγότερο πιθανό να προκαλέσει καρκίνο σε σύγκριση με το κάπνισμα;
Πώς συνδέονται αυτές οι τροφές με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου;
Το κόκκινο κρέας έχει ουσίες που σχετίζονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Για παράδειγμα ο σίδηρος, το συστατικό που δίνει στο κόκκινο κρέας το χρώμα του, έχει βρεθεί ότι βλάπτει το παχύ έντερο.
Έρευνες έχουν, επίσης, δείξει ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν πολύ κόκκινο κρέας τρώνε λιγότερο φαγητά που είναι φτιαγμένα από λαχανικά και έτσι δεν παίρνουν αρκετές από τις ωφέλιμες ουσίες τους, οι οποίες προστατεύουν από τον καρκίνο.
Επιπλέον, όταν το κρέας διατηρείται με το πάστωμα, το κάπνισμα, την ωρίμανση ή την προσθήκη συντηρητικών, μπορεί να δημιουργηθούν ουσίες που προκαλούν καρκίνο (καρκινογόνα).
Μπορούμε να τρώμε κόκκινο κρέας, όταν θέλουμε να έχουμε μία σωστή διατροφή;
Το κόκκινο κρέας μας δίνει πολύτιμες θρεπτικές ουσίες και μπορεί να είναι μέρος μίας ισορροπημένης διατροφής, αλλά δεν μπορούμε να το τρώμε κάθε μέρα. Φροντίστε να τρώτε λιγότερο από περίπου 500 γραμμάρια την εβδομάδα και αποφύγετε το επεξεργασμένο κρέας. Καλό είναι να βγάζετε το λίπος πριν το μαγειρέψετε και να συμπληρώνετε το υπόλοιπο γεύμα σας με λαχανικά και χόρτα. Το να μειώσετε την ποσότητα κρέατος που τρώτε μπορεί να είναι πιο εύκολο απ’ ό,τι φαντάζεστε. Το ψάρι, τα πουλερικά με χαμηλά λιπαρά και τα όσπρια είναι μια καλή εναλλακτική.
Στην κατηγορία 1 επικινδυνότητας η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος
Σύμφωνα με επίσημες μετρήσεις, αν τα 50γρ επεξεργασμένου κρέατος καθημερινά αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου στο παχύ έντερο κατά 18%, το κάπνισμα (σε έναν κανονικό και όχι περιστασιακό καπνιστή) αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου κατά 2.500%!
Ο ΠΟΥ στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος μπαίνει στην Κατηγορία 1 επικινδυνότητας για καρκίνο, αλλά αυτό ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι όλα όσα βρίσκονται σε αυτή την κατηγορία είναι εξίσου επικίνδυνα.
Το “κλειδί” στην περίπτωση του επεξεργασμένου κρέατος είναι η ποσότητα και η συχνότητα με την οποία το καταναλώνετε. Αυτό δεν άλλαξε. Κάθε γιατρός και διατροφολόγος θα σας πει ότι πρέπει να τρώτε επεξεργασμένο κρέας με μέτρο, όπως συνέβαινε πάντα.
Όπως δήλωσε στην βρετανική εφημερίδα The Guardian και ο δρ Kurt Straif, επικεφαλής της Διεθνούς υπηρεσίας για την Έρευνα για τον Καρκίνο (International Agency for Research on Cancer – IARC): “Για ένα άτομο, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, λόγω της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος παραμένει μικρός, αλλά ο αριθμός αυτός αυξάνεται ανάλογα με την ποσότητα του κρέατος που καταναλώνεται”.
Καρκίνος και διατροφή αλληλένδετα και αλληλοεξαρτόμενα
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το 60% όλων των περιπτώσεων καρκίνου οφείλονται σε λάθος διατροφή. Ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες χώρες το κυρίαρχο διατροφικό πρότυπο με τις μεγάλες ποσότητες σε κρέας, λευκό αλεύρι και ζάχαρη αυξάνει τον κίνδυνο για αρκετές μορφές καρκίνου. Το κρέας είναι βέβαια καλή πηγή πρωτεϊνών, αλλά είναι πλούσιο σε ακόρεστα λίπη. Πιθανότατα γι’ αυτόν το λόγο, η μεγάλη κατανάλωση βοδινού και χοιρινού κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου και του προστάτη. Επίσης, κατά το ψήσιμο, τηγάνισμα και μαγείρεμα στο φούρνο κρέατος δημιουργούνται από τις ζωικές πρωτεΐνες χημικές ενώσεις, γνωστές ως ετεροκυκλικές αμίνες, που θεωρούνται καρκινογόνες. Για όλους αυτούς τους λόγους, η κατανάλωση κρέατος θα πρέπει να περιορίζεται σε δύο το πολύ γεύματα την εβδομάδα. Ο κίνδυνος περιορίζεται ακόμα περισσότερο όταν καταναλώνονται άπαχα κομμάτια κρέατος. Γενικώς, πάντως, είναι προτιμότερη η κατανάλωση κοτόπουλου, γαλοπούλας και αρνιού από το βοδινό, μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας.
Εκτός από το λίπος, καρκινογόνο δράση πιθανόν να ασκεί και η λευκή ζάχαρη. Η ζάχαρη, όχι μόνο είναι ένας άδειος φορέας ενέργειας χωρίς ζωτικές ουσίες, αλλά αυξάνει στον οργανισμό την έκκριση του αυξητικού παράγοντα IGF-1, που είναι παρόμοιος με την ινσουλίνη, και που ωθεί κάποια κύτταρα σε διαίρεση, ενώ παράλληλα τροφοδοτεί με ενέργεια ήδη υπάρχοντα καρκινογόνα κύτταρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να στερηθούμε τη χαρά των γλυκών ή των παγωτών, αλλά να περιορίσουμε την κατανάλωση λευκής ζάχαρης. Το ίδιο ισχύει και για το λευκό ψωμί. Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες που περιέχονται και στο λευκό ψωμί, έχουν ενοχοποιηθεί για αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Αντί για λευκό ψωμί, λοιπόν, καλύτερα να καταναλώνουμε ψωμί ολικής αλέσεως ή άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Σημαντικό επίσης ρόλο στην πρόληψη ορισμένων καρκίνων και κυρίως του καρκίνου του παχέος εντέρου διαδραματίζουν οι φυτικές τροφές, φρούτα και λαχανικά και κυρίως όσες έχουν υψηλό ποσοστό φυτικών ινών, όπως είναι τα χόρτα. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πλούσια σε αντικαρκινικές ουσίες είναι τα πράσα, τα λάχανα, τα ζυμωμένα προϊόντα (βότανα, γάλα) και τα δημητριακά (σιτάρι, βρώμη, κριθάρι), καθώς και οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες. Γι’ αυτό και για την πρόληψη του καρκίνου θα πρέπει να αυξήσουμε την πρόσληψη αντιοξειδωτικών και φυτικών ινών, μέσω της ημερήσιας κατανάλωσης τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων, λαχανικών, δημητριακών και οσπρίων. Μία καλή επιλογή θα ήταν επίσης η αντικατάσταση του κρέατος από όσπρια ή ψάρι.
