Τα τρόφιμα που πωλούνται στα κυλικεία των σχολείων είναι συγκεκριμένα. Τι μπορεί να κάνει κανείς όταν διατίθενται προϊόντα που "απαγορεύονται".
Τα σχολεία ξεκίνησαν και οι έλεγχοι... πέφτουν βροχή για το τι τρώνε τα παιδιά μας. Ξεκάθαρος ο ΕΦΕΤ για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται... ρητώς. Τέλος κρουασάν, αναψυκτικά, τσίχλες και καραμέλες. Τα δύο κριτήρια για να "περάσουν" τα τρόφιμα και τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς. Τι πρέπει να κάνετε αν διαπιστώσετε παραβάσεις στα κυλικεία των σχολείων.
Λιγότερο από μια εβδομάδα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι έλεγχοι του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) στα κυλικεία σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τηρούνται οι όροι που έχει θέσει το υπουργείο Υγείας για τη διατροφή των παιδιών.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΕΦΕΤ Διονύση Βλάχο ο οποίος μίλησε στο newsit.gr, προκειμένου να συνταχθεί η λίστα με τα τρόφιμα που επιτρέπεται ή απαγορεύεται να πωλούνται στα σχολεία, λαμβάνονται υπόψη δύο πράγματα. Πρώτον, να είναι τρόφιμα τα οποία δεν αλλοιώνονται εύκολα και δεύτερον να έχουν διατροφική αξία, ώστε και τα ίδια τα παιδιά να εκπαιδεύονται στη σωστή διατροφή.
Κρουασάν… τέλος στα σχολεία!
Σε κάθε περίπτωση, τρόφιμα όπως για παράδειγμα συσκευασμένα κρουασάν ή αναψυκτικά απαγορεύονται ρητώς και σε περίπτωση που πωλούνται στα κυλικεία των σχολείων, επιβάλλονται κυρώσεις. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, είτε από τον ΕΦΕΤ, είτε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας, είτε από τις περιφερειακές ενότητες του ΕΦΕΤ.
Ευτυχώς, πέρυσι σε σύνολο 85 ελέγχων που πραγματοποίησε ο ΕΦΕΤ, διαπιστώθηκε μόλις μία παράβαση. Όπως πληροφορείται το newsit.gr, αυτή δεν αφορούσε σε πώληση «απαγορευμένων» προϊόντων, αλλά σε υγειονομικού τύπου ζητήματα. Γενικώς, εξηγεί στο newsit.gr ο Διονύσης Βλάχος τα τελευταία χρόνια υπάρχει συμμόρφωση. Σε κάθε περίπτωση όμως, σε περίπτωση που διαπιστωθεί οποιαδήποτε παρανομία, επιβάλλονται κυρώσεις, οι οποίες ξεκινούν από μια απλή σύσταση και μπορεί να φτάσουν μέχρι και στο κλείσιμο του κυλικείου.
Οι έλεγχοι του ΕΦΕΤ και των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών, γίνονται δειγματοληπτικά. Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα καταγγελίας, οπότε ο Φορέας επισκέπτεται στοχευμένα μια επιχείρηση. Γονείς οι οποίοι διαπιστώνουν ότι στο σχολείο όπου φοιτά το παιδί τους πωλούνται προϊόντα τα οποία δεν περιλαμβάνονται στη λίστα του υπουργείου Υγείας, μπορούν να καλούν στον πενταψήφιο αριθμό 11717 και να καταγγέλλουν το περιστατικό.
Το νούμερο ένα στοιχείο στα σχολεία
Όπως πάντως εξηγεί στο newsit.gr ο κ. Βλάχος, το βάρος πρέπει να δοθεί στην πρόληψη. Δηλαδή, αφενός οι γονείς να γνωρίζουν τι επιτρέπεται να πωλείται και τι όχι στα σχολεία και αφετέρου οι εκπαιδευτικοί να παρατηρούν τι αγοράζουν οι μαθητές. Ο ίδιος σημειώνει ότι παρατηρείται συχνά το φαινόμενο είτε οι ίδιοι οι γονείς να τροφοδοτούν τα παιδιά τους με κακής ποιότητας τρόφιμα, είτε τα ίδια τα παιδιά να βγαίνουν από το σχολείο και να αγοράζουν κακής ποιότητας φαγητό από κάποιο περίπτερο.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΦΕΤ συνιστά στους νεαρούς μαθητές να τρέφονται με φρούτα, λαχανικά και συγκεκριμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και ζητάει από γονείς και εκπαιδευτικούς να ενημερωθούν από τη σχετική λίστα του υπουργείου υγείας για τα τρόφιμα που επιτρέπεται να διαθέτουν προς πώληση τα κυλικεία των σχολείων.
Παρακάτω η σχετική λίστα για τα «πράσινα» τρόφιμα στα σχολεία
Φρούτα – Λαχανικά
Φρέσκα φρούτα ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, σταφύλι, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.
Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζαχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή του σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού.
Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών.
Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού ή λεμονιού.
Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 330ml.σχολεία
Γαλακτοκομικά
Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500ml πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5% – 1,8% λιπαρά).
Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (max. 1,8%) σε συσκευασία έως 250ml.
Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα έως 200γρ.
Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης.
Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για την παρασκευή τους.
Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και Ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά με αλειφώδη υφή.
Απλά αρτοπαρασκευάσματα ή αρτοσκευάσματα
Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό.
Κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Φρυγανιές ολικής άλεσης πλούσιες σε φυτικές ίνες ή λευκές, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Κράκερς ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές: Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τράνς λιπαρά έως 0,1 %, νάτριο έως 0,5%.
Διάφορα Αρτοσκευάσματα στα σχολεία
Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές: Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τράνς λιπαρά έως 0,1%, νάτριο έως 0,5%.
Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές: Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη−φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά από ελαιόλαδο, μαλακή μαργαρίνη ή φυτικά έλαια, όπου το τελικό προϊόν δεν πρέπει να ξεπερνάει το 30 % σε συνολικά λιπαρά και το 0,1% σε trans λιπαρά.
Πίτσα με τις παρακάτω προδιαγραφές: Για τη βάση τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, μαγιά, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης όπως το γλουταμινικό μονο−νάτριο. Για τη γέμιση τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.
Μπισκότα απλά, χωρίς γέμιση, σε ατομική συσκευασία (έως 60 γραμμάρια) με τις παρακάτω προδιαγραφές: Η περιεκτικότητά τους σε trans λιπαρά να μην υπερβαίνει το 2% των ολικών λιπιδίων. Ανά 100 γραμμάρια προϊόντος: (α) η ζάχαρη να μην υπερβαίνει τα 10 γραμμάρια, (β) τα ολικά λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 10 γραμμάρια, (γ) τα κορεσμένα λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 5 γραμμάρια και (δ) το νάτριο να μην υπερβαίνει τα 0,5 γραμμάρια».
Τα σάντουϊτς στα σχολεία
Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.
Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν ή το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.
Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών στα σχολεία, εκτός από βραστή γαλοπούλα με τις παρακάτω προδιαγραφές:
α) Κορεσμένα λιπαρά έως 1 %
β) Νάτριο έως 1 %
Λαχανικά όλων των ειδών.
Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς.
Αβγό καλά βρασμένο.
Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου.
Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και ως γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι ή μέλι με ταχίνι.
Επιτρέπεται η χρήση τυριών όπως αναφέρονται στην περίπτωση 2 «ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ» στοιχείο 5».
Γλυκίσματα
Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ. (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%).
Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ.
Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
Μέλι σε ατομική μερίδα.
Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30γρ.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.
Ξηροί καρποί
Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.
Υγρά τρόφιμα
Εμφιαλωμένο νερό.
Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή σύνθετων γλυκαντικών.
Καφές μόνο για το προσωπικό.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.
