Ακόμη και για διανομή φαρμάκων με δελτίο προειδοποιεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ), εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα εδώ και τώρα, καθώς οι ελλείψεις σκευασμάτων πρώτης γραμμής συνεχίζουν να αποτελούν καθημερινό πρόβλημα για γιατρούς και ασθενείς στο σύνολο της Γηραιάς Ηπείρου. Την ίδια δε ώρα στις ΗΠΑ διογκώνεται η «μαύρη τρύπα» σε σημαντικές θεραπείες, μεταξύ των οποίων και ογκολογικά φάρμακα.
Αναλυτικότερα ο ΕΜΑ, όπως σημειώνει ανακοίνωση που εξέδωσε, αναγνωρίζει πως οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, με τις ευρωπαϊκές χώρες να αποτελούν τμήμα του ανησυχητικού αυτού νέου κανόνα. Και προσθέτει πως καθώς η αγορά δεν φαίνεται να ομαλοποιείται άμεσα, εγκυμονεί ο κίνδυνος καθυστέρησης κρίσιμων θεραπειών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ιατροφαρμακευτική φροντίδα των ασθενών στην Ευρώπη.
«Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιούν λιγότερο αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις και να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο σφαλμάτων στη φαρμακευτική τους αγωγή» σημειώνει ο ΕΜΑ, περιγράφοντας τους ορατούς κινδύνους. Μάλιστα και κάνοντας ένα επιπλέον βήμα προς το (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον, προβλέπει πως εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση τότε το σενάριο διακίνησης φαρμάκων με δελτίο είναι πιθανό.
Συστάσεις προς τη βιομηχανία
Υπό τα δεδομένα αυτά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός προχωρά σε συστάσεις προς τη βιομηχανία, μεταξύ των οποίων είναι και η άμεση ενημέρωση των εθνικών αρμόδιων αρχών για πιθανές ή πραγματικές ελλείψεις το συντομότερο δυνατό και η παροχή λεπτομερών πληροφοριών για την καλύτερη πρόβλεψη των πιθανών επιπτώσεων. Στη λίστα των συστάσεων αναφέρεται επίσης η εφαρμογή προληπτικών μέτρων, η καθιέρωση ισχυρών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης ελλείψεων, η βελτιστοποίηση συστημάτων ποιότητας φαρμακευτικών προϊόντων και η αύξηση της ανθεκτικότητας σύνθετων, πολυεθνικών αλυσίδων εφοδιασμού.
Επιπρόσθετα, οι ειδικοί του Οργανισμού επιμένουν πως είναι αναγκαία η έγκαιρη επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων «κρίκων» της κρίσιμης αυτής αλυσίδας, ενώ θα πρέπει να τηρούνται γενικές αρχές για την προώθηση της ισότιμης διανομής των φαρμάκων για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών.
Στα τέλη του 2022
Υπενθυμίζεται πως στη χώρα μας η ένδεια φαρμάκων πρώτης γραμμής έγινε ιδιαίτερα αισθητή στα τέλη του 2022 αλλά και τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους, όταν η έξαρση των ιώσεων οδήγησε σε αυξημένη ζήτηση αντιβιώσεων, εισπνεόμενων, αντιπυρετικών κ.ο.κ., με τους φαρμακοποιούς τότε να αναδεικνύουν το πρόβλημα.
Εως και σήμερα σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων παραμένουν σε έλλειψη 188 σκευάσματα (στα τέλη του περασμένου έτους ο αντίστοιχος αριθμός άγγιζε τα 500), ενώ εκατοντάδες ακόμη βρίσκονται σε περιορισμένη διαθεσιμότητα. Είναι ενδεικτικό πως από τα ράφια των φαρμακείων λείπουν αντιβιοτικά με τη δραστική ουσία αμοξυκιλλίνη, ινσουλίνες τελευταίας γενιάς, κολλύρια, καρδιολογικά και σκευάσματα από πολλές ακόμη άλλες θεραπευτικές κατηγορίες.
Ρεκόρ ελλείψεων
Εν τω μεταξύ, ρεκόρ ελλείψεων φαρμάκων καταγράφεται στις ΗΠΑ. Μάλιστα, στη λίστα των ελλειπτικών σκευασμάτων συμπεριλαμβάνονται και περισσότερα από 20 χημειοθεραπευτικά σκευάσματα (για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών αλλά και της λευχαιμίας που συχνά αντιμετωπίζουν παιδιατρικοί ασθενείς), γεγονός που καθιστά αυτή την κατηγορία φαρμάκων την 5η πιο πληγείσα.
Ομως, «ένας από τους βασικούς παράγοντες πρόβλεψης για το πόσο καλά θα ανταποκριθεί ένας ασθενής στη θεραπεία του είναι η λήψη μιας πλήρους δόσης στον σωστό χρόνο» δήλωσε πρόσφατα ο Michael Ganio, επικεφαλής του τμήματος φαρμακευτικής πρακτικής και ποιότητας στην American Society of Health-System Pharmacists, περιγράφοντας έτσι τις επιπτώσεις των ελλείψεων.
Αντίστοιχες ήταν και οι προειδοποιήσεις της Αμερικανικής Ογκολογικής Εταιρείας, κάνοντας λόγο για ένα «σοβαρό και απειλητικό πρόβλημα για τους καρκινοπαθείς σε όλη τη χώρα».
