Σοβαρές είναι οι επιπτώσεις της υποχρηματοδότησης στην Υγεία και το Φάρμακο στην Ελλάδα, σύμφωνα με νέα μελέτη.
«Κλειδί» για την πρόσβαση των ασθενών στην Ελλάδα σε μια ποιοτική και πιο αποδοτική υγειονομική περίθαλψη, αποτελεί η μεγαλύτερη και πιο στοχευμένη επένδυση στην Υγεία. Κάτι που ωστόσο, δεν έχει επιτευχθεί.
Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτο Πολιτικών Οικονομικών Κοινωνικών Ερευνών (Ι.Π.Ο.Κ.Ε.), που φέρει τον τίτλο «Ο αντίκτυπος της υπο-επένδυσης στο Φάρμακο & τις Υπηρεσίες Υγείας», η υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας στη χώρα μας σε σχέση με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, αλλά και του μέσου όρου των 27 χωρών της Ευρώπης (ΕΕ-27) έχει επιφέρει σημαντική επιβάρυνση στους δείκτες υγείας και ποιότητας ζωής των Ελλήνων.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί ανεκπλήρωτες ανάγκες στην υγειονομική κάλυψη των πολιτών, με προεξέχουσες την ανάγκη για οδοντιατρική περίθαλψη και για βοήθεια στο σπίτι.
Επίσης, προκαλεί σημαντικές ανισότητες στην πρόσβαση στην Υγεία, με τα φτωχότερα οικονομικά στρώματα να πληρώνουν το «μάρμαρο».
Οι αιτίες του προβλήματος
Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, πρόεδρος του ΙΠΟΚΕ και Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας του ΕΚΠΑ, Ιωάννης Υφαντόπουλος, η δεκαετής οικονομική κρίση, τα 3 μνημόνια και στη συνέχεια η επιδημιολογική κρίση της COVID-19, επηρέασε σημαντικά την υποχρηματοδότηση του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα.
«Η ιδιωτικοποίηση της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο, φέρνει καταστροφικές δαπάνες, ανισότητα και πόλωση. Κι έτσι βγάζουμε αυτούς τους δείκτες της ανισότητας. Που από τη μία έχεις τους “πλούσιους” και από την άλλη τους “φτωχούς”. Αυτό δημιουργεί συγκρουσιακές τάσεις μέσα στην κοινωνία, που κάποια στιγμή θα εκδηλωθούν. Και ερχόμαστε στην Ελλάδα. Έχουμε ένα ΕΣΥ που από την αρχή δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει τις ανισότητες. Παρ’ όλα αυτά, οι ανισότητες ακόμη και σήμερα δεκαετίες μετά, δεν καταπολεμήθηκαν, ούτε μειώθηκαν. Το αντίθετο. Μεγάλωσαν. Και οι ανισότητες στην χρηματοδότηση», σημειώνει.
Να διευκρινιστεί, πώς η έρευνα χρησιμοποίησε στοιχεία από διάστημα 60 χρόνων (από το 1960 μέχρι το 2021) και διακρατικών δεδομένων από χώρες της Ευρώπης.
Το σύνολο του δείγματος των χωρών της Ευρώπης είναι 322.724 άτομα και της Ελλάδας 16.621 άτομα.
Η παρουσίαση της μελέτης έγινε υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (Π.Ε.Φ.) και χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρόεδρος της Ένωσης και Συνδιευθύνων Σύμβουλος της ΕΛ.ΠΕΝ., κ. Θεόδωρος Τρύφων.
Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα: Η χώρα με τη μεγαλύτερη υποχρηματοδότηση
Η έρευνα απέδειξε πως η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική χώρα των ΕΕ-27 με τη μεγαλύτερη υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας και με σημαντικές αποκλείσεις από τον μέσο όρο των ΕΕ-27.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αποκάλυψη- Κόλαφος για τη Δημόσια Υγεία: Υπάλληλος νοσοκομείου της Αττικής χορηγούσε πλαστές βεβαιώσεις υγείας σε ιερόδουλες
Οι αποκλείσεις αυτές ανέρχονται σε 2 ποσοστιαίες μονάδες στο σύνολο των δαπανών υγείας σε ποσοστό του ΑΕΠ, και σε 3 ποσοστιαίες μονάδες στις δημόσιες δαπάνες υγείας.
Αναλυτικά, καταγράφονται οι εξής αποκλίσεις, σε σύγκριση με τον μέσο όρο (Μ.Ο.) των ΕΕ-27:
- Για το σύνολο των δαπανών υγείας κατά κεφαλή: μείωση στην Ελλάδα κατά 22.8% έναντι αύξησης στο Μ.Ο. ΕΕ-27 κατά 16,7%.
- Δημόσιες δαπάνες κατά κεφαλή: μείωση στην Ελλάδα κατά 32,5% έναντι αύξησης στο Μ.Ο των ΕΕ-27 κατά 15,3%.
- Σύνολο των φαρμακευτικών δαπανών κατά κεφαλή: μείωση στην Ελλάδα κατά 26,2% έναντι αύξησης στο Μ.Ο. των ΕΕ-27 κατά 3,6%.
- Δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες κατά κεφαλή: μείωση στην Ελλάδα κατά 51,8%, σε σχέση με αντίστοιχη μείωση στο Μ.Ο. των ΕΕ-27 μόνο κατά 6,7%.
Αυξάνονται οι ιδιωτικές δαπάνες, μειώνονται οι κρατικές
Ένας άλλος σημαντικός δείκτης αφορά την καταγραφή των Δημόσιων / Ιδιωτικών δαπανών υγείας για το φάρμακο, όπου παρατηρείται επίσης, μια σημαντική συρρίκνωση της δημόσιας δαπάνης στην Ελλάδα: από 78,1% το 2009 στο 51% το 2019.
Οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για το Μ.Ο των Ε.Ε-27 ήταν από 65,9% το 2009 στο 59,3% το 2019.
«Εξετάζοντας διαχρονικά το πρότυπο χρηματοδότησης των δαπανών υγείας στην Ελλάδα παρατηρούμε μια σημαντική συρρίκνωση των δημοσίων δαπανών υγείας με αντίστοιχη αύξηση των ιδιωτικών δαπανών. Η μετακύληση αυτή της δαπάνης από το δημόσιο τομέα στις τσέπες των Ελλήνων πολιτών έφερε ένα επιπλέον βάρος στα Ελληνικά Νοικοκυριά δημιουργώντας σημαντικές καταστροφικές δαπάνες», τονίζει η Καθηγητής Ι. Υφαντόπουλος.
Οι μειώσεις των δημοσίων δαπανών και η υποεπένδυση του δημόσιου τομέα στην υγεία, επηρέασαν αρνητικά την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αυξάνοντας τις ανικανοποίητες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη.
Η Ελλάδα καταγράφεται ως μια από τις χώρες της ΕΕ-27 με τη μεγαλύτερη αύξηση στις ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες. Και συγκεκριμένα, ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα κατατάσσεται στην ομάδα των ανατολικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία) με τις χαμηλότερες δαπάνες υγείας και τις υψηλότερες ανικανοποίητες ανάγκες.
Μόνο το 45% στην Ελλάδα είναι ικανοποιημένο από το σύστημα υγείας
Συγκριτικά μάλιστα με την ικανοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών από το σύστημα υγείας, οι Έλληνες δηλώνουν τη χαμηλότερη ικανοποίηση.
Το 45% των Ελλήνων δηλώνουν ικανοποίηση από το σύστημα υγείας έναντι του:
- 96,5% των Ελβετών,
- 94% των Δανών
- 91% των Ισπανών
Οι φτωχοί πληρώνουν τα περισσότερα χρήματα στην Υγεία
Διπλάσιες είναι οι δαπάνες υγείας που καλύπτουν από την τσέπη τους, τα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα στην Ελλάδα, σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη.
Αυτό συμβαίνει για τρεις κυρίως λόγους, σύμφωνα με τον Γιάννη Υφαντόπουλο.
Πρώτον, επειδή οι οικονομικά ασθενέστεροι έχουν χειρότερη υγεία και δεν κάνουν πρόληψη.
Δεύτερον, γιατί δεν απευθύνονται έγκαιρα στο νοσοκομειακό σύστημα και τρίτον, γιατί δεν έχουν την ενημέρωση ή την εκπαίδευση να βελτιώσουν τις παραμέτρους του τρόπου διαβίωσής τους.
«Οι φτωχοί πληρώνουν περισσότερα, δηλαδή εκτίθενται σε μεγαλύτερες δαπάνες υγείας, για όλους τους παραπάνω λόγους και επειδή δεν έχουν την φροντίδα και την προληπτική ικανότητα να βελτιώσουν το life style τους. Δηλαδή η υγεία δεν είναι μόνο δαπάνες, αλλά κυρίως ο τρόπος διαβίωσης. Άρα έχουν μεταξύ άλλων και κακή διατροφή. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνυπάρχουν σ’ αυτή τη διαφοροποίηση. Η παρέμβαση του κράτους τώρα για να καταπολεμήσει τις ανισότητες αυτές, δεν είναι μόνο να δώσει περισσότερα vouchers στους φτωχούς, αλλά να τροποποιήσει με στήριξη και παρεμβάσεις σε όλον αυτό το τρόπο ζωής», τονίζει ο Καθηγητής Υφαντόπουλος.
Τα πορίσματα της μελέτης είναι χρήσιμα για το Στρατηγικό Προγραμματισμό και την επιστημονική τεκμηρίωση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας που σχεδιάζουν τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, όπως αναφέρθηκε από τους ομιλητές.
Tις θέσεις των ασθενών σε σχέση με τα συμπεράσματα της μελέτης, ανέλυσε ο κ. Αναστάσιος Σαμουηλίδης, Νομικός Σύμβουλος & Υπεύθυνος Δημοσίων Υποθέσεων της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος.
Την ανοικτή συζήτηση σχετικά με τη μελέτη και τη βιωσιμότητα του δημόσιου συστήματος υγείας στην Ελλάδα, την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος Υγείας, Νατάσσα Σπαγαδώρου, συμμετείχαν ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος, Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας και η κα. Πέλα Σουλτάτου, PhD, Διδάσκουσα Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ & Σχολής Δημόσιας Υγείας ΠΑΔΑ.
