Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία και ένας από τους κύριους υπαίτιους για πολλές χρόνιες παθήσεις της υγείας (π.χ. καρδιακές παθήσεις και διαβήτης, μεταξύ άλλων). Ακόμη περισσότερο, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η παχυσαρκία στην παιδική και εφηβική ηλικία μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της πολλαπλής σκλήρυνσης -και αυτό το εύρημα είναι κρίσιμο, καθώς συνεπάγεται κάποιο έλεγχο αυτής της διαβόητα απρόβλεπτης νευρολογικής νόσου. Ας ρίξουμε μια ματιά στις έρευνες που υποστηρίζουν τη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της παθογένειας της σκλήρυνσης, και ίσως το πιο σημαντικό, τι σημαίνει αυτό για εμάς, σύμφωνα με το wikihealth.
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης πολλαπλής σκλήρυνσης;
Ερευνητικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η παχυσαρκία σε νεαρή ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει σκλήρυνση. Μια μελέτη στη Δανία, η οποία βασίστηκε σε πάνω από 300.000 παιδιά που γεννήθηκαν μεταξύ 1930 και 1983, διαπίστωσε ότι τα άτομα με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) στην παιδική ηλικία στην 95η εκατοστιαία θέση ή υψηλότερη είχαν 70% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΠΣ από ό,τι εκείνα με ΔΜΣ μικρότερο από την 85η εκατοστιαία θέση. Να θυμάστε ότι ο ΔΜΣ είναι ένας υπολογισμός του σωματικού λίπους ενός ατόμου, με βάση το ύψος και το βάρος του. Αν και δεν είναι τέλειος, είναι μια καλή εκτίμηση του μεγέθους του σώματός σας, είτε είστε λιποβαρείς (κάτω από 18,5), φυσιολογικού βάρους (18,5 έως 24,9), υπέρβαροι (25,0 έως 29,9) ή παχύσαρκοι (πάνω από 30,0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ποια είναι τα 10 οφέλη του χυμού παντζαριού για την υγεία;
Προχωρώντας, μια άλλη πολύ μεγάλη μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με δείκτη μάζας σώματος τριάντα και άνω στην ηλικία των 18 ετών είχαν υπερδιπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης, σε σύγκριση με τις αδύνατες γυναίκες. (Είναι ενδιαφέρον ότι η μελέτη αυτή δεν διαπίστωσε συσχέτιση μεταξύ μεγάλου σωματικού μεγέθους στην παιδική ηλικία και αυξημένου κινδύνου ανάπτυξης ΠΣ).
Τέλος, μια τρίτη μελέτη στο περιοδικό Neurology σε σχεδόν 600 παιδιά, διαπίστωσε ότι το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο ενός παιδιού να αναπτύξει παιδιατρική ΠΣ. Η παιδιατρική σκλήρυνση αποτελεί περίπου το 5% του συνόλου των διαγνώσεων της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Γιατί η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης;
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να αναρωτιόνται σχετικά με το γιατί η παχυσαρκία στην αρχή της ζωής (ιδίως στην εφηβεία) αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει ΠΣ.
- Ανεπάρκεια βιταμίνης D
Ορισμένοι ειδικοί υποψιάζονται ότι η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να είναι ο μεσολαβητικός ένοχος. Η βιταμίνη D αποκαλείται συχνά «βιταμίνη του ήλιου» επειδή παράγεται κυρίως από το δέρμα όταν εκτίθεται στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Παρόλο που δεν έχουν ακόμη διαλευκανθεί όλα, παραθέτουμε δύο πιθανούς λόγους για τους οποίους η παχυσαρκία μπορεί να προδιαθέτει σε ανεπάρκεια βιταμίνης D:
- Η επιφάνεια του δέρματος των παχύσαρκων ανθρώπων δεν αυξάνεται αναλογικά με την αλλαγή του βάρους τους – έτσι το δέρμα τους δεν μπορεί να παράγει επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D για το μέγεθος του σώματός τους
- Δεδομένου ότι η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, μπορεί να δεσμευτεί ή να κρυφτεί στον λιπώδη ιστό.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τη δραστηριότητα της νόσου (δηλ. να προκαλέσει υποτροπές), γι’ αυτό και οι περισσότεροι ειδικοί της σκλήρυνσης εξασφαλίζουν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στους ασθενείς τους.
- Φλεγμονή που σχετίζεται με την παχυσαρκία
Εκτός από τον κύκλο παχυσαρκίας/ ανεπάρκειας βιταμίνης D, άλλοι ειδικοί υποψιάζονται ότι η απελευθέρωση ορισμένων πρωτεϊνών κυτταρικής σηματοδότησης (που ονομάζονται αδιποκίνες) από τον λιπώδη ιστό (λίπος) στα παχύσαρκα άτομα μπορεί να διαμορφώνει το ανοσοποιητικό σύστημα με τέτοιο τρόπο ώστε να προωθεί την ανάπτυξη της ΠΣ. Πράγματι, μια τέτοια αδιποκίνη, που ονομάζεται λεπτίνη, έχει βρεθεί ότι είναι σημαντικά υψηλότερη σε άτομα με ΠΣ σε σύγκριση με άτομα χωρίς ΠΣ. Αν και, όπως και με τη βιταμίνη D, το πώς ακριβώς οι παράγοντες παχυσαρκία/λεπτίνη/ΠΣ είναι αλληλένδετοι, παραμένει ακόμη ένα μυστήριο.
Τι σημαίνουν αυτά για κάποιον παχύσαρκο;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ουκρανία: Περισσότερες από 700 επιθέσεις έχουν υποστεί υποδομές υγείας από την έναρξη του πολέμου
Κάνοντας ένα βήμα πίσω, λάβετε υπόψη σας ότι το να είστε παχύσαρκοι στην αρχή της ζωής σας δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξετε ΠΣ. Στην πραγματικότητα, είναι στατιστικά πιθανό να μην αναπτύξετε. Στην ίδια σημείωση, το γεγονός ότι είχατε φυσιολογικό σωματικό μέγεθος στην παιδική ηλικία, δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να αναπτύξετε ΠΣ. Να θυμάστε επίσης ότι, εκτός από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η παχυσαρκία και η έλλειψη βιταμίνης D, η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της ΠΣ. Με άλλα λόγια, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ένα άτομο πρέπει να είναι γενετικά ευάλωτο στην ανάπτυξη της και στη συνέχεια να εκτεθεί σε έναν ή περισσότερους περιβαλλοντικούς παράγοντες που πυροδοτούν την εμφάνιση της. Εκτός από την παχυσαρκία και την ανεπάρκεια βιταμίνης D, άλλοι πιθανοί περιβαλλοντικοί εκλυτικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τη μόλυνση από τον ιό Epstein-Barr και την έκθεση στον καπνό του τσιγάρου.
Ποιες είναι άλλες συνδέσεις παχυσαρκίας/ΠΣ;
Εκτός από το γεγονός ότι η παχυσαρκία στην παιδική ή/και εφηβική ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΠΣ, άλλες πιθανές συνδέσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
- Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για κατάθλιψη ή το αντίστροφο (ή και τα δύο).
- Η παχυσαρκία συνδέεται με πολυάριθμα σωματικά προβλήματα υγείας (π.χ. καρδιακές παθήσεις, άπνοια ύπνου, διαβήτη και οστεοαρθρίτιδα), τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν την αναπηρία και τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη ΠΣ, όπως η κόπωση και ο πόνος.
- Η παχυσαρκία αντιπροσωπεύει μια κατάσταση χρόνιας φλεγμονής χαμηλού βαθμού, η οποία μπορεί να επηρεάσει την πορεία της νόσου.
- Τα στεροειδή (π.χ. πρεδνιζόνη) που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από τις υποτροπές της ΠΣ, μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους, όπως και η καθιστική ζωή από τη νόσο.
Πώς να επιτύχετε ένα φυσιολογικό βάρος;
Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο πάσχει από πολλαπλή σκλήρυνση, μπορεί να ανησυχείτε ότι το και παιδί σας θα αναπτύξει (ο κίνδυνος να αναπτύξει ένα παιδί ΠΣ εάν κι ένας γονέας πάσχει είναι περίπου 3-5%, έναντι 0,1% στο γενικό πληθυσμό). Εναλλακτικά, ίσως είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και επιθυμείτε να επανέλθετε σε φυσιολογικό βάρος για να δείτε αν αυτό θα βοηθήσει τα συμπτώματα σας. Ανεξάρτητα από το κίνητρο, είναι σημαντικό να αποκτήσετε και να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό, υγιές βάρος. Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να τις σκεφτείτε καθώς ξεκινάτε ένα πρόγραμμα βάρους:
- Προσπαθήστε να μην κάνετε δίαιτα ή να μην περιορίσετε ομάδες τροφίμων. Στο τέλος, αυτό πιθανότατα θα γυρίσει μπούμερανγκ, καθώς τελικά θα υποκύψετε σε μια λαχτάρα και, στη συνέχεια, ενδεχομένως, θα γευτείτε το συγκεκριμένο τρόφιμο. Αντ’ αυτού, επικεντρωθείτε στο μέτρο.
- Επιλέξτε υγιεινά, πλούσια σε πρωτεΐνες σνακ (π.χ. φυστικοβούτυρο σε κράκερς ολικής άλεσης, μια χούφτα ξηρούς καρπούς αναμεμειγμένους με αποξηραμένα φρούτα, τυρί cottage ή χούμους με σέλινο.
- Τρώτε στο τραπέζι της κουζίνας σας, όχι μπροστά από την τηλεόραση ή ενώ μιλάτε στο τηλέφωνο, κάτι που οδηγεί σχεδόν πάντα σε υπερκατανάλωση τροφής
- Συζητήστε με τον πάροχο υγείας σας για την έναρξη ενός προγράμματος άσκησης και επιλέξτε μια μορφή άσκησης που σας ευχαριστεί και, συνεπώς, είναι βιώσιμη, όπως ο χορός ή ο καθημερινός, μακρύς περίπατος με το σκύλο σας.
- Εάν χρησιμοποιείτε συσκευή υποβοήθησης της κινητικότητας ή περιορίζεστε από την κόπωση, τον πόνο ή τη σπαστικότητα που σχετίζεται με τη σκλήρυνση, προσπαθήστε να μην αποθαρρύνεστε. Κάντε ό,τι άσκηση μπορείτε, όπως να εκτελείτε ασκήσεις με τα χέρια και να σηκώνετε μικρά βάρη.
- Ετοιμάστε μόνοι σας τα γεύματά σας και αποφύγετε την αγορά πρόχειρου φαγητού. Αν αυτές οι νόστιμες αλλά ανθυγιεινές λιχουδιές δεν υπάρχουν στο ντουλάπι σας, δεν μπορείτε να πάτε και να τις αρπάξετε κατά τη διάρκεια μιας αδύναμης στιγμής.
