Η candida auris φαίνεται ότι αποτελεί τη νέα μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία στα νοσοκομεία καθώς, όπως δείχνουν τα στοιχεία, αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, η παιδίατρος Σοφία Καραγιαννίδου και ο επικεφαλής ειδικός πρόληψης λοιμώξεων και ερευνητής παιδιατρικής λοιμωξιολογίας με άρθρο τους στα ΝΕΑ δίνουν απαντήσεις σε πέντε βασικά ερωτήματα για τον φονικό μύκητα ανάμεσα στα οποία και το γιατί μας προβληματίζει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Candida auris: Πόσο ευθύνονται τα πολυανθεκτικά μικρόβια για τους πολλούς θανάτους στην πανδημία
Τι είναι η Candida;
H Candida είναι ένας μύκητας που συνήθως ζει στο δέρμα και σε διάφορα άλλα σημεία του σώματός μας, όπως η στοματική κοιλότητα, το έντερο και ο κόλπος, χωρίς να προκαλεί προβλήματα. Οι σοβαρές λοιμώξεις με Candida εμφανίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε νοσηλευομένους ή σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς, δηλαδή δεν αποτελούν λοιμώξεις της κοινότητας και δεν αφορούν υγιή πληθυσμό.
Τι είναι η Candida auris;
Οι πρώτες περιγραφές της Candida auris, που αποτελεί ένα από τα πολλά είδη Candida, δημοσιεύθηκαν στην Ιαπωνία και στη Νότια Κορέα το 2009. Από τότε έχουν αναφερθεί σοβαρές λοιμώξεις από Candida auris σε όλες τις ηπείρους και με αυξανόμενη συχνότητα. Η αντοχή της στα φάρμακα και η ικανότητά της να επιβιώνει στο νοσοκομειακό περιβάλλον δεν είναι διαφορετικές από αυτές των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, τα οποία είναι κοινά στα ελληνικά νοσοκομεία. Και τα δύο δημιουργούν αντίστοιχες προκλήσεις στον έλεγχο των λοιμώξεων.
Γιατί μας προβληματίζει η Candida auris;
Η Candida auris είναι συχνά πολυανθεκτική, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ανθεκτική σε πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία λοιμώξεων από Candida. Εχει προκαλέσει επιδημίες σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης και για τον λόγο αυτόν είναι σημαντικό να εντοπιστεί γρήγορα η C. auris σε έναν νοσηλευόμενο ασθενή, έτσι ώστε τα νοσοκομεία να μπορούν να λάβουν εγκαίρως ειδικές προφυλάξεις για να σταματήσουν την εξάπλωσή της. Ορισμένα κοινά απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται στους χώρους υγειονομικής περίθαλψης είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην εξάλειψή της. Ετσι, μπορεί να μεταφέρεται στο δέρμα των ασθενών χωρίς να προκαλείται λοίμωξη και επιτρέποντας την εξάπλωσή της σε άλλους.
Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τις λοιμώξεις Candida auris στους νοσηλευμένους ασθενείς μας;
Για τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας: καθαρίστε σωστά τα χέρια και χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες προφυλάξεις για τον έλεγχο λοιμώξεων ώστε να αποτρέψετε τις λοιμώξεις και να προλάβετε την εξάπλωσή τους. Γνωρίζουμε ήδη ότι ένα σημαντικό ποσοστό των νοσοκομειακών λοιμώξεων μπορεί να προληφθεί χρησιμοποιώντας βασικές πρακτικές που είναι βασισμένες σε στοιχεία. Δεδομένου ότι ορισμένα απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται συνήθως σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην εξάλειψη της Candida auris, ο σχολαστικός καθαρισμός των δωματίων των ασθενών με απολυμαντικό που λειτουργεί κατά της C. auris είναι σημαντικός.
Τι κάνουμε στην Ελλάδα για αυτόν τον μικροργανισμό αλλά και συνολικά για τις νοσοκομειακές λοιμώξεις;
Εχει ξεκινήσει μια εθνική πρωτοβουλία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του χώρου (ΕΟΔΥ, ΟΔΙΠΥ, υπουργείο Υγείας, CLEO, ΕΕΕΛ, ΕΚΠΑ κ.ά.). Οι στόχοι αυτής της πρωτοβουλίας είναι:
1. Ανάπτυξη ενός εθνικού συστήματος παρακολούθησης Νοσοκομειακών Λοιμώξεων (ΝΛ) και της Μικροβιακής Αντοχής (ΜΑ) που θα παρέχει τα απαραίτητα δεδομένα (σε επίπεδο υγειονομικών μονάδων, περιφερειών, αλλά και εθνικό) για τον εντοπισμό προβλημάτων, τη μέτρηση της προόδου των παρεμβάσεων πρόληψης και τελικά την εξάλειψη των ΝΛ και τη μείωση της ΜΑ. Αυτό το σύστημα ήδη λειτουργεί σε 10 νοσοκομεία και θα επεκταθεί στο μέλλον σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας.
2. Δημιουργία εθνικού προγράμματος εκπαίδευσης και κατάρτισης για Νοσηλευτές Ελέγχου Λοιμώξεων (ΝΕΛ), με διαπίστευση, σχετικά με τις βασικές αρχές της πρόληψης και του ελέγχου των ΝΛ και για τη μείωση της ΜΑ. Λειτουργεί ήδη και έχουν ολοκληρωθεί 3 κύκλοι εκπαίδευσης σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό της χώρας.
3. Δημιουργία δικτύου 10 νοσοκομείων για την εντατική βελτίωση ΝΛ/ΜΑ. Με από κοινού μάθηση, ομάδες από διάφορους οργανισμούς θα συνεργαστούν μεταξύ τους και με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) για να δοκιμάσουν και να εφαρμόσουν γρήγορα αλλαγές που θα οδηγήσουν σε βελτίωση που θα αντέχει στον χρόνο.
