Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια ανακάλυψαν έναν νέο τύπο κυττάρου που βρίσκεται βαθιά μέσα στους ανθρώπινους πνεύμονες και μπορεί να παίζει καθοριστικό ρόλο στις πνευμονικές παθήσεις.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτός ο νέος τύπος κυττάρου διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του αναπνευστικού συστήματος και η ανακάλυψή του μπορεί να βοηθήσει στην εύρεση νέων θεραπειών για την αναστροφή των επιπτώσεων ορισμένων ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature».
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα ανθρώπινου πνευμονικού ιστού για να εντοπίσουν τα νέα κύτταρα, τα οποία ονόμασαν «εκκριτικά κύτταρα των αναπνευστικών αεραγωγών» (RASC). Τα κύτταρα αυτά, επενδύουν τις μικροσκοπικές διακλαδώσεις αεραγωγών, βαθιά στους πνεύμονες, κοντά στις δομές των κυψελίδων, όπου γίνεται η ανταλλαγή των αναπνευστικών αερίων (οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα). Τα κύτταρα RASC είναι παρόμοια με τα βλαστικά κύτταρα που μπορούν να διαφοροποιηθούν σε οποιοδήποτε άλλο τύπο κυττάρου στο σώμα και είναι ικανά να επιδιορθώνουν τα κατεστραμμένα κύτταρα των κυψελίδων και να μετασχηματίζονται σε νέα.
«Είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό ότι οι αεραγωγοί του ανθρώπινου πνεύμονα είναι διαφορετικοί από ό,τι στα ποντίκια», δήλωσε στο Live Science ο επικεφαλής συγγραφέας Έντουαρντ Μόρισι, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια που ειδικεύεται στα αναπνευστικά συστήματα. «Οι αναδυόμενες τεχνολογίες μας επέτρεψαν μόλις πρόσφατα να πάρουμε δείγματα και να εντοπίσουμε μοναδικούς τύπους κυττάρων», πρόσθεσε.
Η ομάδα βρήκε επίσης κύτταρα RASC σε κουνάβια, των οποίων το αναπνευστικό σύστημα μοιάζει περισσότερο με το ανθρώπινο. Ως αποτέλεσμα, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι τα περισσότερα θηλαστικά ίσου ή μεγαλύτερου μεγέθους είναι πιθανό να έχουν κύτταρα RASC στους πνεύμονές τους, εξήγησε ο επιστήμονας.
Τα κύτταρα RASC εξυπηρετούν δύο κύριες λειτουργίες στους πνεύμονες. Πρώτον, εκκρίνουν μόρια που διατηρούν την υγρή επένδυση κατά μήκος των βρογχιολίων, συμβάλλοντας στην αποτροπή της κατάρρευσης των μικροσκοπικών αεραγωγών και μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητα των πνευμόνων. Δεύτερον, μπορούν να λειτουργήσουν ως προγονικά κύτταρα για τα κυψελιδικά κύτταρα τύπου 2 (AT2), έναν ειδικό τύπο κυψελίδων που εκκρίνει μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται εν μέρει για την επισκευή άλλων κατεστραμμένων κυψελίδων.
Το προγονικό κύτταρο έχει την ικανότητα να διαφοροποιείται σε έναν άλλο τύπο κυττάρου, παρόμοια με τον τρόπο που τα βλαστικά κύτταρα διαφοροποιούνται σε άλλα κύτταρα. Αυτό, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, σημαίνει ότι τα κύτταρα RASC διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διατήρηση υγιών πνευμόνων.
Οι ερευνητές εκτιμούν επίσης, ότι τα κύτταρα RAS μπορεί να διαδραματίζουν βασικό ρόλο στις ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Η ΧΑΠ είναι το αποτέλεσμα φλεγμονής των αεραγωγών στο εσωτερικό των πνευμόνων, η οποία μπορεί να προκληθεί από το κάπνισμα και, περιστασιακά, από την ατμοσφαιρική ρύπανση, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Η φλεγμονή των αεραγωγών δυσκολεύει τους πνεύμονες να προσλαμβάνουν σωστά αρκετό οξυγόνο- ως αποτέλεσμα, η ΧΑΠ έχει παρόμοια συμπτώματα με το άσθμα. Η ΧΑΠ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εμφύσημα, κατά το οποίο οι κυψελίδες καταστρέφονται μόνιμα, και σε χρόνια βρογχίτιδα, έναν μακροχρόνιο και έντονο βήχα που συνήθως συνοδεύεται από υπερβολικό φλέγμα. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν από ΧΑΠ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Θεωρητικά, τα κύτταρα RASC θα έπρεπε να προλαμβάνουν ή τουλάχιστον να ανακουφίζουν τις επιπτώσεις της ΧΑΠ, επιδιορθώνοντας τις κατεστραμμένες κυψελίδες. Ωστόσο, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι το κάπνισμα μπορεί να βλάψει ή και να καταστρέψει εντελώς τα νέα κύτταρα, οδηγώντας στην εμφάνιση ασθενειών όπως η ΧΑΠ.
Στους ασθενείς που πάσχουν από ΧΑΠ χορηγούνται συχνά αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή οξυγονοθεραπεία για την ανακούφιση των συμπτωμάτων τους. Ωστόσο, αυτές είναι μόνο προσωρινές λύσεις και δεν μπορούν να αντιστρέψουν τη βλάβη των πνευμόνων. Τα κύτταρα RASC θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των θεραπειών ή ακόμη και για τη θεραπεία της ΧΑΠ, εάν οι ερευνητές μπορέσουν να αξιοποιήσουν κατάλληλα τις αναγεννητικές ιδιότητες αυτών των κυττάρων.
«Πραγματικά δεν ξέρουμε ακόμη αν αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιθανή θεραπεία για τη ΧΑΠ», δήλωσε ο επιστήμονας. «Ωστόσο, δεδομένου ότι η ΧΑΠ είναι μια ασθένεια για την οποία γνωρίζουμε πολύ λίγα, κάθε νέα πληροφορία θα βοηθήσει τους επιστήμονες να εξετάσουν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις».
