Πριν ξεκινήσετε το πολυαναμενόμενο ανοιξιάτικο ταξίδι σας που υπόσχεται ατελείωτες ώρες χαλάρωσης και, φυσικά, πολλή ηλιοφάνεια, βεβαιωθείτε ότι το αντηλιακό είναι στη λίστα με τα πράγματά σας. Τα ποσοστά του καρκίνου του δέρματος αυξάνονται – ραγδαία – σε σημείο όπου διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο περίπου 3,5 εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος από βασικά και πλακώδη κύτταρα και περισσότερες από 73.000 περιπτώσεις μελανώματος. «Έχουμε την αυξημένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (χάρη στην αραίωση του όζοντος), το μαύρισμα σε εσωτερικούς χώρους, τις τάσεις της μόδας που αποκαλύπτουν το δέρμα και, κυρίως, την ανεπαρκή χρήση αντηλιακών, που ευθύνονται για αυτές τις συγκλονιστικές στατιστικές», λέει η Tsippora Shainhouse, M.D., δερματολόγος με έδρα το Beverly Hills, σύμφωνα με το wikihealth.gr.
Αλλά αυτό που οι περισσότεροι από εμάς δεν συνειδητοποιούμε και, ίσως ο βασικότερος λόγος για τον οποίο τα ποσοστά καρκίνου του δέρματος συνεχίζουν να ανεβαίνουν, είναι ότι κανείς μας δεν έχει ανοσία σε αυτό. «Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν ότι πρέπει να φορούν αντηλιακό αν βρίσκονται στην παραλία ή στις διακοπές, αλλά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι η καθημερινή έκθεση στον ήλιο αποτελεί κίνδυνο και ότι πρέπει να προστατεύουν το δέρμα τους κάθε μέρα», λέει η Shainhouse.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για να αποτρέψουμε την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος;
Δεν υπάρχει υγιές μαύρισμα
Μπορεί να σας αρέσει ο τρόπος που δείχνετε με αυτή την ηλιοκαμένη λάμψη, όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση υγιές. «Το μαυρισμένο δέρμα ισοδυναμεί με κατεστραμμένο δέρμα«, λέει η Shainhouse. «Το γεγονός ότι δεν έχει καεί δεν σημαίνει ότι τα κύτταρα του δέρματός σας δεν βρίσκονται συνεχώς σε κατάσταση επιδιόρθωσης για να αντισταθμίσουν την αλλαγή στη μελάγχρωση, γνωστή ως μελανίνη«. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα σε κυτταρικό επίπεδο ενώ μαυρίζετε στον ήλιο είναι ότι το δέρμα σας αντιδρά για να προστατευτεί -και γνωρίζει ότι υφίσταται βλάβη. «Λέω στους ασθενείς μου να θεωρούν το δέρμα τους σαν λευκό ψωμί. Μόλις το φρυγανίσετε, δεν θα ξαναγίνει ποτέ μαλακό και λευκό, ακόμη και αν δεν το κάψετε ποτέ», λέει η Shainhouse. «Ναι, μπορείτε να ξύσετε το ανώτερο στρώμα της σκληρής καφέ κρούστας, αλλά το ψωμί δεν θα είναι ποτέ το ίδιο».
Πράγμα που σημαίνει επίσης ότι το να αποκτήσετε αυτό το «μαύρισμα» πριν φύγετε για τον προορισμό σας στην εξοχή ή σε κάποιο ελληνικό νησί, στο όνομα της αποφυγής αυτού του στιγμιαίου εγκαύματος, είναι επίσης ψεύτικο. Η βιομηχανία του εσωτερικού μαυρίσματος μπορεί να υποδηλώνει ότι το σταδιακό μαύρισμα του δέρματος είναι μια ασφαλέστερη πρακτική από το να εκτίθεται το δέρμα σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία ταυτόχρονα, αλλά αυτό απέχει πολύ από την αλήθεια. Αυτό το ελαφρύ σκούρο χρώμα του δέρματός σας εξακολουθεί να είναι η άμυνα του δέρματός σας στη ζημιά, οπότε επιχειρώντας να μαυρίσετε, απλώς βλάπτετε το δέρμα σας και αυξάνετε τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος.
Εξακολουθείτε να χρειάζεστε αντηλιακό ακόμα και αν έχει συννεφιά έξω
Αν και μπορεί να μη σκέφτεστε να αδράξετε μια μέρα που ο ήλιος δεν φαίνεται σχεδόν καθόλου, να ξέρετε ότι έως και το 80% των ακτίνων μπορεί ακόμα να διαπεράσει τα σύννεφα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τόσοι πολλοί άνθρωποι καταλήγουν με σοβαρά ηλιακά εγκαύματα αφού περάσουν μια όχι και τόσο ηλιόλουστη μέρα σε εξωτερικούς χώρους χωρίς αντηλιακό. Η τυχαία έκθεση στον ήλιο -για μόλις 10 έως 15 λεπτά την ημέρα- αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη από τον ήλιο και επιταχυνόμενη φωτογήρανση.
Αυτό σημαίνει ότι, για να διατηρήσετε το δέρμα σας και να δείχνει νεότερο και πιο υγιές, θα πρέπει να εφαρμόζετε αντηλιακό 365 ημέρες το χρόνο. Ακόμη και η σύντομη έκθεση στον ήλιο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους -ακόμα και η οδήγηση με ανοιχτή την ηλιοροφή ή το περπάτημα σε υπαίθρια εμπορικά κέντρα κατά τις ώρες αιχμής (μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ.)- μπορεί να αθροίσει σε σημαντικές βλάβες».
Το ίδιο ισχύει και όταν κάνει κρύο έξω (ή ακόμα και το χειμώνα!)
Αν και είναι αλήθεια ότι η ένταση του ήλιου είναι χαμηλότερη κατά τους χειμερινούς μήνες, το χιόνι αντανακλά τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου ακριβώς όπως το νερό, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ηλιακού εγκαύματος και συνεπώς να βλάψει το δέρμα σας. Και να θυμάστε: Ακόμα και όταν κάθεστε μέσα όλη μέρα, εξακολουθείτε να είστε ευάλωτοι στις βλαβερές ακτίνες UVA. Τα περισσότερα παράθυρα του αυτοκινήτου, του σπιτιού και του γραφείου προστατεύουν από τις ακτίνες UVB, αλλά σας αφήνουν εκτεθειμένους όταν πρόκειται να σας προστατεύσουν από τις ακτίνες UVA, οι οποίες προκαλούν πρόωρα σημάδια γήρανσης, καθώς και καρκίνο του δέρματος. Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να καλύπτεστε ό,τι κι αν συμβαίνει.
Πρέπει να εφαρμόζετε ακόμη περισσότερο αντηλιακό από ό,τι νομίζετε
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που φορούν αντηλιακό εξακολουθούν να αναπτύσσουν καρκίνο του δέρματος, και πιθανώς ακόμη και σε υψηλότερο ποσοστό, και αυτό συμβαίνει επειδή δεν εφαρμόζουν σωστά το αντηλιακό τους. Θα πρέπει να εφαρμόζετε μια ποσότητα αντηλιακού 28 γραμμαρίων για να καλύψετε ολόκληρο το σώμα και 18 γραμμάρια για το πρόσωπο περίπου 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο, ώστε να έχετε την ευκαιρία να το απορροφήσει το δέρμα. Και θυμηθείτε να το επαναλαμβάνετε κάθε δύο ώρες. Αν κολυμπάτε ή ιδρώνετε, θα πρέπει να εφαρμόζετε ακόμη πιο συχνά. Όταν έχετε αμφιβολίες, ελέγξτε ξανά τη συσκευασία του προϊόντος για να δείτε πόσο διαρκεί η αντηλιακή σας προστασία.
Ένας καλός κανόνας όταν επιλέγετε ένα αντηλιακό είναι να βεβαιωθείτε ότι αναγράφει «ευρύ φάσμα UVA και UVB» και ότι έχει δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30. Ο ήλιος εκπέμπει δύο τύπους υπεριώδους ακτινοβολίας – τις ακτίνες UVA και UVB – η πρώτη συμβάλλει στα πρόωρα σημάδια γήρανσης και η δεύτερη καίει το δέρμα, αλλά και οι δύο μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη και να οδηγήσουν σε καρκίνο του δέρματος. Να είστε επίσης επιφυλακτικοί με τα αντηλιακά που φέρουν την ένδειξη «φυσικό«. Μπορεί να μην έχουν επαρκείς ποσότητες αντηλιακών συστατικών για να σας κρατήσουν από το κάψιμο. Ζητήστε λοιπόν από τον δερματολόγο σας να σας συστήσει μια σταθερή μάρκα προτού αγοράσετε το «μοντέρνο» μπουκάλι.
Ο συνδυασμός δύο προϊόντων με SPF δεν αποδίδει υψηλότερη προστασία
Αν έχετε ένα προϊόν με SPF 15 και επίσης τοποθετήσετε ένα προϊόν με SPF 30, αυτό δεν αθροίζετε με το ότι φοράτε αντηλιακό με προστασία SPF 45. Και ένας υψηλότερος αριθμός SPF δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είστε περισσότερο προστατευμένοι. Η εφαρμογή ενός αντηλιακού με δείκτη προστασίας SPF 30 θα προστατεύσει το δέρμα σας από το 97% των βλαβερών ακτίνων του ήλιου, ενώ ένας δείκτης προστασίας 50 θα παρέχει ελαφρώς μεγαλύτερη προστασία, προστατεύοντάς σας από το 98% των βλαβερών ακτίνων. Επομένως, ένα αντηλιακό με SPF 100 δεν σημαίνει διπλάσια προστασία από ένα SPF 50.