Η πρώτη γενιά εμβολίων κατά του COVID-19 συνέβαλε σημαντικά στην καταπολέμηση της πανδημίας σε εκείνες τις χώρες που ήταν αρκετά τυχερές και είχαν άφθονη πρόσβαση σε αυτά.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται να εγκριθούν και άλλα υποψήφια εμβόλια για επείγουσα χρήση. Στηριζόμενα σε πιο παραδοσιακές τεχνολογίες εμβολίων και άρα με πιο εύκολη και γρήγορη παραγωγή και διανομή, θα βοηθήσουν στην πρόσβαση στα εμβόλια COVID-19 ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας.
Βέβαια, αυτό που σίγουρα μπορούμε να αναμένουμε, είναι πολύ περισσότερες καινοτομίες, όπως τα ρινικά εμβόλια, τα αυτοενισχυόμενα εμβόλια νουκλεϊκού οξέος και φυσικά τα πολυδύναμα εμβόλια που μπορούν να προσφέρουν προστασία έναντι πολλαπλών παραλλαγών ή στελεχών του SARS-CoV-2 σταδιακά.
Μια πρώτη φάση κλινικής μελέτης για τη δημιουργία πολυδύναμου εμβολίου για τον COVID-19 ξεκίνησε από την αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Gritstone, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και το Μάντσεστερ NHS Foundation Trust νωρίτερα τον Σεπτέμβρη.
Χθες ανακοινώθηκαν κάποια πρώτα ενθαρρυντικά συμπεράσματα, σύμφωνα με τα οποία αποδεικνύεται ότι "μια δόση του πολυδύναμου εμβολίου συμβάλλει στην παραγωγή επαρκών ποσοτήτων εξουδετερωτικών αντισωμάτων, όμοιων με αυτά των εμβολίων mRNA, αλλά με έως και 10 φορές μικρότερη δοσολογία".
To πρόγραμμα CORAL της Gritstone αναπτύσσει ένα εμβόλιο δεύτερης γενιάς (samRNA) για τον COVID-19 σχεδιασμένο να παρέχει τόσο ισχυρά εξουδετερωτικά αντισώματα όσο και να προκαλεί ευρεία ανοσία των CD8+ Τ κυττάρων. Το πολυδύναμο εμβόλιο (που δοκιμάζεται σε συνολικά 20 άτομα 60 χρονών και άνω, σε καλή κατάσταση) χορηγήθηκε ως ενισχυτική δόση μετά από δύο δόσεις εμβολίου της AstraZeneca και έγινε καλά ανεκτό με καλό προφίλ ασφαλείας.
Το υπό μελέτη πολυδύναμο εμβόλιο είναι ουσιαστικά ένα αυτοενισχυόμενο εμβόλιο mRNA δεύτερης γενιάς (samRNA) το οποίο παρέχει αντιγόνα τόσο από πρωτεΐνες της ακίδας S όσο και από πρωτεΐνες χωρίς ακίδα. Η μελέτη επεκτείνεται τώρα σε 120 εθελοντές με στόχο να έχει πιο ασφαλή δεδομένα μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και σύντομα το νέο εμβόλιο να μπορέσει να εγκριθεί.
Σύμφωνα με τον Andrew Allen, M.D., Ph.D., πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Gritstone "όπως είδαμε με την παραλλαγή Omicron, οι πρωτεΐνες της ακίδας S μεταλλάσσονται με υψηλό ρυθμό, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Σχεδιάσαμε λοιπόν ένα νέο εμβόλιο για την πρόληψη της COVID-19 με στόχο να προσφέρουμε διευρυμένη ανοσία. Πρόκειται για καινοτομία που αναφέρεται σε μια δυνητική κατάσταση ανοσίας με πιο ισχυρή κλινική προστασία ενάντια στις τρέχουσες και μελλοντικές παραλλαγές του SARS-CoV-2 και ένα πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον παν-κορωνοϊό".
"Σήμερα, γνωρίζουμε ότι η εστίαση στην ανοσία των Τ-κυττάρων μπορεί να προσφέρει ισχυρή και ανθεκτική ανοσία που μπορεί να αποτρέψει μελλοντικές παραλλαγές του κορωνοϊού SARS-CoV-2 να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια, νοσηλεία και θάνατο", σχολιάζει ο καθηγητής Andrew Ustianowski, Σύμβουλος Λοιμωδών Νοσημάτων και Τροπικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και επικεφαλής της μελέτης.
"Γνωρίζουμε ότι η ανοσολογική απόκριση των εμβολίων πρώτης γενιάς εξασθενεί, πιο γρήγορα στους ηλικιωμένους. Σε συνδυασμό με την επικράτηση των αναδυόμενων παραλλαγών, υπάρχει σοβαρή ανάγκη συνεχούς επαγρύπνησης για να κρατηθεί μακριά η COVID-19. Πιστεύουμε ότι αυτό το εμβόλιο, ως αναμνηστική δόση, θα προκαλέσει ισχυρές, ανθεκτικές και ευρείες ανοσολογικές αποκρίσεις, καίριας σημασίας για τη διατήρηση της προστασίας του ευάλωτου ηλικιωμένου πληθυσμού που κινδυνεύει ιδιαίτερα από νοσηλεία και θάνατο".