Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο εργάζονταν επί δεκαετίες για την ανάπτυξη εμβολίων mRNA. Οι φαινομενικά ατελείωτες δυνατότητες της τεχνολογίας αυτής, περιλαμβάνουν τη θεραπεία χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του HIV και του καρκίνου.
Οι αλυσίδες του mRNA, ή αγγελιοφόρου RNA, είναι μικροσκοπικά αποσπάσματα γενετικού κώδικα που λένε στο σώμα πώς να οικοδομήσει πρωτεΐνες, βασικά δομικά στοιχεία κάθε κυττάρου του σώματος. Η ιδέα πίσω από ένα εμβόλιο mRNA – είτε κατά της Covid-19 είτε κατά του καρκίνου – είναι να χρησιμοποιηθεί το γενετικό υλικό για να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό σύστημα να στοχεύσει μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη.
Επί δεκαετίες, ο ρυθμός ανάπτυξης εμβολίων με βάση το mRNA για την καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών όπως η λύσσα, ήταν αργός. Ωστόσο η πανδημία έδωσε νέα πνοή σε αυτές τις προσπάθειες.
«Βρισκόμαστε στην αρχή μιας πραγματικά συναρπαστικής περιόδου», λέει η Άννα Μπλέκνεϊ, βιομηχανικός που μελετά την τεχνολογία RNA στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ του Καναδά.
Θα μπορούσε αυτή η τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση όλων των ειδών των λοιμώξεων και τη θεραπεία γενετικών ασθενειών, όπως η κυστική ίνωση (cystic fibrosis);
«Πρόκειται για μια πραγματικά καταπληκτική τεχνολογία που έχει αποδειχθεί τον τελευταίο χρόνο», λέει η επιστήμονας. Αλλά δεν θα είναι πανάκεια, προειδοποιεί. «Λειτουργεί πολύ καλά για ορισμένα πράγματα. Είναι άγνωστο πόσο καλά θα λειτουργήσει σε άλλες περιπτώσεις», πρόσθεσε.
Ακολουθεί μια λίστα με τις ερευνητικές προσπάθειες που έχουν βοηθηθεί από την ταχεία δυναμική της τεχνολογίας mRNA.
Γρίπη
Τα σημερινά εμβόλια κατά της γρίπης δεν είναι και τόσο αποτελεσματικά. Σε ένα δεδομένο έτος, τα εμβόλια γρίπης είναι μεταξύ 40 και 60 τοις εκατό αποτελεσματικά στην πρόληψη της νόσου. Η Pfizer έχει στρατολογήσει περίπου 600 άτομα ηλικίας 65 έως 85 ετών για να διαπιστώσει πώς τα εμβόλια mRNA συγκρίνονται με τα παραδοσιακά αντιγριπικά εμβόλια. Η Moderna έχει ήδη χορηγήσει δόσεις σε συμμετέχοντες στη δική της κλινική δοκιμή ενός τέτοιου εμβολίου γρίπης, η οποία έχει προγραμματιστεί να συμπεριλάβει 180 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πήλιο: Υπέργηρη εμβολιάστηκε για να κερδίσει την «ελευθερία» της
HIV
Ο ιός HIV αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα με το να μεταλλάσσεται γρήγορα και να «κρύβεται» μέσα σε ένα περίβλημα από ανθρώπινες πρωτεΐνες και σάκχαρα.
Η νόσος παρεμβαίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα και παρεμποδίζει τη λειτουργία του, κάνοντας τα άτομα με AIDS περισσότερο πιθανά να αποκτήσουν λοιμώξεις και όγκους που συνήθως δεν προσβάλουν τα άτομα με λειτουργικά ανοσοποιητικά συστήματα.
Τα εμβόλια mRNA μπορούν ενδεχομένως να εκπαιδεύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να ανιχνεύει τον HIV στις διάφορες μεταλλάξεις του. Αυτή είναι η προϋπόθεση μιας νέας κλινικής δοκιμής που βρίσκεται στα σκαριά, η οποία χρηματοδοτείται από τη Διεθνή Πρωτοβουλία Εμβολίων κατά του AIDS και στην οποία συμμετέχουν επιστήμονες της Moderna.
Ιός Ζίκα
Δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για την προστασία των ανθρώπων από τον ιό Ζίκα, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αναπηρίες στα παιδιά που γεννιούνται από μητέρες οι οποίες έχουν μολυνθεί. Οι επιστήμονες της Moderna έχουν ήδη στρατολογήσει 800 ενήλικες οι οποίοι θα συμμετάσχουν σε μια κλινική δοκιμή ενός εμβολίου mRNA κατά του ιού Ζίκα.
CMV (κυτταρομεγαλοϊός)
Ο CMV είναι ένας κοινός και συνήθως αβλαβής ιός. Μπορεί να μεταδοθεί όμως στο έμβρυο κατά την εγκυμοσύνη και το μωρό κατά τη διάρκεια της παράδοσης ή στο μητρικό γάλα. Μια πρώιμη λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό, απώλεια ακοής, επιληπτικές κρίσεις και αναπτυξιακές καθυστερήσεις. Η Moderna έχει αρχίσει να δοκιμάζει ένα υποψήφιο εμβόλιο κατά του CMV – έναν συνδυασμό έξι διαφορετικών mRNA που μεταφέρουν οδηγίες για πρωτεΐνες στην επιφάνεια του CMV. Στην κλινική δοκιμή θα συμμετάσχουν περίπου 7.000 άτομα.
