Οι ελπίδες της διεθνούς κοινότητας ότι παρά τη μεγαλύτερη μεταδοτικότητά της η παραλλαγή Όμικρον θα προκαλεί ελαφρύτερη νόσηση σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη του SARS-CoV-2 ίσως αποδειχθούν φρούδες, αφού ειδικός από τη Νότια Αφρική πρότεινε μια εναλλακτική ερμηνεία για τις περιορισμένες συγκριτικά νοσηλείες στη χώρα.
Με πληροφορίες από Guardian και όπως εξήγησε ο ειδικός επί των εμβολίων, Σαμπίρ Μαχντί, του Πανεπιστημίου του Witwaterstrand, ο οποίος είναι και ο επικεφαλής των κλινικών δοκιμών εμβολίων στη χώρα, τα υψηλά επίπεδα έκθεσης των κατοίκων της Νοτίου Αφρικής στα προηγούμενα τρία πανδημικά κύματα, ενδέχεται να είναι η πραγματική αιτία πίσω από τη σχετικά ήπια νόσηση που προκαλεί ως τώρα η Όμικρον. Ακόμη, προειδοποίησε ότι η εξέλιξη της εξάπλωσης της Όμικρον στη χώρα του ενδέχεται να μην είναι ενδεικτική για τις άλλες χώρες του πλανήτη.
Υψηλά επίπεδα ανοσίας
Σε μακροσκελή του συνέντευξη με το Κέντρο Συντονισμού Παγκόσμιων Υγειονομικών Κρίσεων, ο Μαχντί παρέπεμψε σε εσχάτως ολοκληρωμένη έρευνα αντισωμάτων, η οποία προχώρησε σε εκτίμηση του ποσοστού του πληθυσμού που έχει ήδη νοσήσει από κοροναϊό. Στην επαρχία Γκαουτένγκ, που μετατράπηκε σε επίκεντρο της Όμικρον, έδειξε ότι περίπου το 72% είχε ήδη ασθενήσει.
Το ποσοστό είναι υπερτριπλάσιο σε σχέση με εκείνο που είχε προκύψει από τα ευρήματα ανάλογης, προγενέστερης έρευνας την περίοδο της έξαρσης του στελέχους Βήτα, πριν από περίπου ένα χρόνο. Τότε, αντισώματα απέναντι στον ιό εμφάνιζε περίπου το 20% του πληθυσμού.
Δεν παίζουν ρόλο μόνο τα αντισώματα
Αν και ο Μαχντί τόνισε ότι τα στοιχεία που προκύπτουν δείχνουν ότι η Όμικρον είναι ταυτόχρονα πιο μεταδοτική και πιο ικανή να αποφύγει την προστασία που παρέχουν τα αντισώματα, σημείωσε ότι η ανοσία μέσω της νόσησης περιλαμβάνει και άλλους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τα χαμηλότερα επίπεδα νοσηλειών και ασθενών σε σοβαρή κατάσταση.
Δημογραφικά χαρακτηριστικά
Αντίστοιχα και υψηλότερα ποσοστά ανοσίας, βέβαια, έχουν αναπτύξει πολλές ακόμη χώρες, μέσω των εκτεταμένων προγραμμάτων εμβολιασμού. Ωστόσο, η Νότιος Αφρική διαθέτει και ένα ακόμη χαρακτηριστικό που τη διαφοροποιεί σημαντικά: έναν εξαιρετικά νεαρό πληθυσμό. Αυτό συνεπάγεται ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, με τον υψηλότερο μέσο όρο ηλικίας τους και τα επιπλέον υποκείμενα νοσήματα που αυτός συνεπάγεται, ενδέχεται να έχουν εντελώς διαφορετική εμπειρία από την προέλαση της Όμικρον.
Μείωση των νοσηλειών στη Νότιο Αφρική
Τα σχόλια του Μαχντί, αναφέρει ο Guardian, έφτασαν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της δεύτερης μεγαλύτερης νοτιοαφρικανικής ασφαλιστικής εταιρείας, Discovery Health, ότι τα κρούσματα που οδηγούν σε βαριά συμπτώματα είναι λιγότερα σε σχέση με προηγούμενα στελέχη του ιού. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι στα 211.000 θετικά κρούσματα, ο κίνδυνος νοσηλείας εμφανιζόταν μειωμένος κατά 29% σε σχέση με το αρχικό πανδημικό κύμα, τον Μάρτιο του 2020.
«Η εξέλιξη της παραλλαγής Όμικρον έρχεται σε ένα πολύ διαφορετικό στάδιο της πανδημίας», υπογράμμισε ο Μαχντί.
«Είναι σημαντικό να το κρατάμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας όταν παρατηρούμε την εξέλιξη στη Νότια Αφρική και σε άλλες περιοχές, οι οποίες ενδέχεται να χαρακτηρίζονται από πολύ διαφορετικά επιδημιολογικά δεδομένα
Στη Νότιο Αφρική μεγάλο μέρος της ανοσίας οφείλεται κυρίως σε προηγούμενη λοίμωξη στα τρία πρώτα κύματα της πανδημίας», συμπλήρωσε.
«Σε μελέτη που μόλις ολοκληρώθηκε στην επαρχία Γκαουτένγκ την Παρασκευή, δείξαμε ότι περίπου το 72% διαθέτει αντισώματα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να κρατάμε στο μυαλό μας».
Είναι όντως πιο ήπια η Όμικρον;
Μιλώντας για το κατά πόσον η Όμικρον είναι «πιο ήπια» σε σχέση με άλλες παραλλαγές, ο Μαχντί ανέφερε ότι τα υψηλά επίπεδα προηγούμενης έκθεσης σημαίνουν ότι οι ειδικοί «απλώς δεν μπορούν να προχωρήσουν σε μια ουσιαστική σύγκριση της ισχύος της Όμικρον σε σχέση με τα άλλα στελέχη».
«Αυτό οφείλεται απλώς στο γεγονός ότι η υπάρχουσα ανοσία είναι διαφορετική με εκείνη που είχαμε στο παρελθόν, και ότι αυτή η ανοσία θα φέρει αλλαγές στην κλινική εξέλιξη της λοίμωξης, μεταξύ άλλων και στις πιθανότητες που έχει να εξελιχθεί σε βαριά ασθένεια».
«Αυτό που είναι πραγματικά εντυπωσιακό είναι ότι όταν συγκρίνουμε τις λοιμώξεις ανά 100.000 άτομα με τον αριθμό των νοσηλειών και των νεκρών, οι νοσηλείες είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με τα τρία πρώτα κύματα.
Επομένως αυτό μας δείχνει ότι κάτι συμβαίνει με την ισχύ της λοίμωξης, κάνοντας την Όμικρον να μην εξελίσσεται σε σοβαρή ή θανατηφόρα ασθένεια για πολλούς ανθρώπους».
Επικαλούμενος στοιχεία που δείχνουν ότι η Όμικρον έχει την ικανότητα να παρακάμπτει την προστασία που προσφέρουν τα αντισώματα, σημείωσε ότι υπάρχουν δεδομένα που «συνάδουν» με το ενδεχόμενο η ανοσία των Τ-Λεμφοκυττάρων να προσφέρει προστασία από τη σοβαρή εξέλιξη της νόσου.
Τα κρούσματα συνεχίζουν να αυξάνονται
Με την παγκόσμια προσοχή στραμμένη στην κατάσταση που επικρατεί στη Νότιο Αφρική, ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν υποστηρίξει ότι η πανδημική καμπύλη της Όμικρον στη χώρα ενδέχεται να έχει αρχίσει να ισοπεδώνεται.
Οι εκθέσεις αυτές, όμως, στηρίζονται στα ημερήσια και όχι στα πιο αξιόπιστα εβδομαδιαία στοιχεία, ενώ ταυτόχρονα εστιάζουν στα κρούσματα που καταγράφονται στην επαρχία Γκαουτένγκ και όχι σε ολόκληρη τη χώρα. Πολλές άλλες περιοχές εξακολουθούν να καταγράφουν αύξηση των νέων λοιμώξεων.
Η αναφορά του Εθνικού Ινστιτούτου Λοιμωδών Νοσημάτων, εξάλλου, αντιτίθεται σε αυτές τις αισιόδοξες υποθέσεις. Τη Δευτέρα, δημοσίευσε αναφορά στην οποία σημείωνε ότι οι λοιμώξεις κοροναϊού (τόσο της παραλλαγής Δέλτα όσο και της Όμικρον) εξακολουθούν να αυξάνονται, ενώ το Υπουργείο Υγείας της περιοχής ΚουαΖούλου-Νάταλ ανέφερε ότι η επαρχία καταγράφει περισσότερα από 2.000 νέα κρούσματα την ημέρα.
Το επιχείρημα του Μαχντί στηρίζουν και άλλοι ειδικοί. Ο Τούλιο ντε Ολιβιέρα, επικεφαλής δύο ινστιτούτων αλληλούχησης γονιδίων στη Νότιο Αφρική, δήλωσε στο CBS το περασμένο Σαββατοκύριακο: «Έχουμε μεγάλους θύλακες ανοσίας στον πληθυσμό. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αν για τις ήπιες λοιμώξεις ευθύνεται η νεαρή ηλικία των ανθρώπων που μολύνονται ή η υπάρχουσα ανοσία εξαιτίας των λοιμώξεων και των εμβολίων».
