Άνοιξε και πάλι η συζήτηση για τον εμβολιασμό των εγκύων, μετά το νέο περιστατικό θανάτου εγκύου, της 38χρονης Παρθένας Κουτμερίδου, δικηγόρου και κόρης του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Στάθη Κουτμερίδη, η οποία νοσούσε από κορονοϊό. Τι δείχνουν οι πιο πρόσφατες μελέτες και τι προτείνει η Ένωση Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλάδος.
Η Παρθένα νόσησε με κορονοϊό, ενώ βρισκόταν στον έβδομο μήνα της κύησης και η κατάστασή της επιδεινώθηκε πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να εισαχθεί στην κλινική Άγιος Λουκάς, στη Θεσσαλονίκη, όπου οι γιατροί την υπέβαλαν σε καισαρική τομή για να σώσουν το νεογνό.
Μελέτη: Απαραίτητος ο εμβολιασμός των εγκύων έναντι του κορονοϊού
Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Αύγουστο επιβεβαιώνει πως η λοίμωξη του κορονοϊού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με πρόωρο τοκετό καθώς και μεγαλύτερη πιθανότητα εισαγωγής σε ΜΕΘ. Από υπάρχουσες μελέτες προκύπτει πως η λοίμωξη COVID-19 κατά την εγκυμοσύνη επιφέρει ακόμη υψηλότερα ποσοστά καισαρικής τομής καθώς και αυξημένη θνησιμότητα.
Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης των J. Chinn και συνεργατών που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό JAMA Network Open (2021;4(8):e2120456) παρουσιάζουν περιληπτικά οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ). Επιδίωξη της μελέτης ήταν να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά και η έκβαση της λοίμωξης COVID-19 σε έγκυες γυναίκες συγκριτικά με έγκυες γυναίκες χωρίς COVID-19.
Ο πληθυσμός της μελέτης ήταν 869.079 έγκυες γυναίκες ηλικίας 18 ετών και άνω που τεκνοποίησαν κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ 1ης Μαρτίου 2020 και 28ης Φεβρουαρίου 2021 σε 499 ιατρικά κέντρα στις ΗΠΑ. Ως πρωτεύον καταληκτικό σημείο ορίστηκε η ενδονοσοκομειακή θνητότητα. Στα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία συμπεριλήφθηκαν οι ενδονοσοκομειακές ημέρες νοσηλείας, οι εισαγωγές σε μονάδα εντατικής θεραπείας, η ανάγκη μηχανικού αερισμού και η έκβαση της εγκυμοσύνης.
Από το σύνολο του πληθυσμού οι 18.715 (2.2%) είχαν COVID-19, ενώ οι 850.364 (97.8%) δεν είχαν COVID-19. Η πλειονότητα ήταν έως 30 ετών (11.550 με COVID-19 – 61.7%, 447.534 χωρίς COVID-19 – 52.6%) και ανήκαν στη λευκή φυλή (8060 με COVID-19 – 43%, 499.501 χωρίς COVID-19 – 58.7%).
Σε αυτή τη μελέτη δεν παρατηρήθηκε αύξηση στη διενέργεια καισαρικής τομής στις γυναίκες με COVID-19 (6088 έγκυες – 32.5%) συγκριτικά με τις γυναίκες χωρίς COVID-19 (273.810 γυναίκες – 32.3%). Ωστόσο, οι έγκυες με COVID-19 ήταν πιθανότερο να γεννήσουν πρόωρα (3072 γυναίκες – 16.4%) συγκριτικά με τις έγκυες χωρίς COVID-19 (97.967 γυναίκες – 11.5%).
Σχετικά με τη νοσηλεία οι έγκυες με COVID-19 είχαν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα:
- να εισαχθούν σε μονάδες εντατικής θεραπείας (977 γυναίκες ή 5.2% έναντι 7943 γυναικών ή 0.9% χωρίς COVID-19),
- να λάβουν αναπνευστική υποστήριξη με διασωλήνωση και μηχανικό αερισμό (275 γυναίκες ή 1.5% έναντι 885 γυναικών ή 0.1% χωρίς COVID-19) και
- να πεθάνουν ενδονοσοκομειακά (24 γυναίκες ή 0.1% έναντι 71 γυναικών ή <0.01% χωρίς COVID-19).
CDC: Ασφαλή και αποτελεσματικά τα εμβόλια mRNA για εγκύους
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων των ΗΠΑ (CDC), τα εγκεκριμένα εμβόλια mRNA έναντι του SARS-CoV-2 (Pfizer/BioNTech και Moderna) είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για τις εγκύους. Ομοίως, το εμβόλιο της Johnson & Johnson μελετάται για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.
Η Διευθύντρια των CDC, Δρ Γουαλένσκι υποστηρίζει πως οι εμβολιασμοί και των εγκύων γυναικών πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα εν μέσω νέου κύματος της πανδημίας COVID-19 με το στέλεχος δέλτα που είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο COVID-19 στις εγκύους.
Ένωση Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλάδος: SOS προς ανεμβολίαστες εγκύους
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Ένωση Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλάδος για την επικινδυνότητα της νόσησης την περίοδο της εγκυμοσύνης τόσο για την γυναίκα όσο και το έμβρυο. Τα επιστημονικά δεδομένα επικαλείται η ένωση στέλνοντας ενημέρωση προς τα μέλη της και ενθαρρύνοντας τις εγκύους να θωρακιστούν έναντι της λοίμωξης covid-19.
Ο εμβολιασμός, σύμφωνα με όσα τονίζει η Ένωση Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλάδος, «είναι η μόνη αποτελεσματική επιλογή που έχει η έγκυος γυναίκα για να προστατεύσει τον εαυτός της και το έμβρυό της». Σε περίπτωση μόλυνσης της κυοφορούσας είναι μεγαλύτερο το ενδεχόμενο να νοσηλευθεί σε ΜΕΘ. Επίσης διατρέχει τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θνητότητας, σε σχέση με άλλες γυναίκες που νοσούν. Επίσης, θα πρέπει να αντιμετωπίσει πιο έντονα συμπτώματα, ενώ κινδυνεύει περισσότερο να πάθει προεκλαμψία και φλεβική θρόμβωση
Κίνδυνος για το έμβρυο
- Ιατρογενής πρόωρος τοκετός εφόσον υπάρξουν ευρήματα στο υπερηχογράφημα
- Ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης του εμβρύου
- Ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου
Εμβολιασμός στην εγκυμοσύνη
Τρεις σημαντικοί επιστημονικοί οργανισμοί διεθνούς κύρους συνιστούν τον εμβολιασμό σε κυοφορούσσες, θηλάζουσες και όσες γυναίκες προσπαθούν να μείνουν έγκυος. Πρόκειται για τα Κέντρα Ελέγχου Πρόληψης των Ασθενειών, το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων και το Βρετανικό Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα έχουν εμβολιαστεί περισσότερες από 200.00 έγκυες στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αμερική με mRNA εμβόλιο. Έχει διαπιστωθεί ότι δεν προκαλούνται ανωμαλίες στο έμβρυο. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν δημιουργούνται προβλήματα στην κύηση, όπως είναι ο πρόωρος τοκετός και η προεκλαμψία. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν αυξάνεται ο κίνδυνος αποβολής ακόμη και όταν το εμβόλιο χορηγηθεί στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Όσο για τις παρενέργειες, το εμβόλιο έναντι της covid-19 έχει ακριβως τις ίδιες με τις μη κυοφορούσες.
Πλεονεκτήματα για τα μωρά
Τα νεογνά των εμβολιασμένων γυναικών προστατεύονται από την λοίμωξη covid-19 κατά τους πρώτους μήνες της ζωής τους λόγω της διαπλακουντικής μεταφοράς αντισωμάτων, κυρίως igG από την μητέρα στο μωρό. Το ίδιο συμβαίνει και με τον θηλασμό. Σημειώνεται ότι στις κυοφορούσες που έχουν εμβολιαστεί, αυτά τα αντισώματα έχουν εντοπιστεί στον ομφάλιο λώρο του νεογνού και στο μητρικό γάλα.
Όσο για το σύνδρομο VITT, υπενθυμίζεται ότι έχει εμφανιστεί μόνο σε εμβολιασμένους με το εμβόλιο της AstraZeneca και όχι σε εμβολιασμένους με mRNA εμβόλια.