"Κάθε δικτάτορας ξυπνά και αναρωτιέται αν σήμερα θα μπορούσε να είναι το τέλος του", εκτιμά ο Μάικλ Ρούμπιν για τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Πενταπόσταγμα.
Ο έγκριτος αναλυτής του American Enterprise Institute (AEI) και πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού Πενταγώνου, αναλύει τις αλλαγές που θα φέρει στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις η μεταβολή του πολιτικού τοπίου στις ΗΠΑ και τις επιπτώσεις που θα έχουν αυτές στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Μπάιντεν ετοιμάζεται να “επιδιορθώσει” τους δεσμούς με Τουρκία
Η σχέση Τουρκίας-ΝΑΤΟ, η ελληνογαλλική συμμαχία και η ραγδαία ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Ελλάδας, καθώς και οι παν-τουρκικές επιδιώξεις του θρησκευτικά φανατισμένου Ερντογάν είναι μερικά από τα φλέγοντα ζητήματα που θίγει ο Αμερικανός ειδικός.
- Ο Ερντογάν προσπαθεί ενεργά να επεκτείνει την τουρκική επιρροή στην περιοχή και λόγω της έμμεσης υποστήριξης της Ρωσίας και των ΗΠΑ φαίνεται να πετυχαίνει στη Συρία, το Ιράκ και την Αρμενία. Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύετε ότι η ελληνοτουρκική σύγκρουση μπορεί να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα;
Όχι, η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση. Υπάρχει διμερής κινητοποίηση για την ενίσχυση των δεσμών ΗΠΑ-Ελλάδας. Οι κορυφαίοι σύμβουλοι της εισερχόμενης κυβέρνηση Μπάιντεν είναι πολύ πιο εξειδικευμένοι στην Ανατολική Μεσόγειο από ότι ήταν η ομάδα του Τραμπ. Για να είμαι ωμός - και το λέω ως Ρεπουμπλικανός - η ομάδα του Μπάιντεν είναι επίσης λιγότερο ευάλωτη στις προσπάθειες της Τουρκίας να τους δωροδοκήσει. Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος ανώτερος αξιωματούχος ισοδύναμος με τον Michael Flynn, για παράδειγμα.
- Λαμβάνοντας υπόψη τις επικείμενες αλλαγές στο πολιτικό τοπίο των ΗΠΑ, πιστεύετε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ακολουθούσε μια αυστηρότερη πολιτική ενάντια στον αυταρχισμό του Ερντογάν; Ποια είναι η πιο πιθανή επόμενη κίνηση της αμερικανικής πολιτικής σχετικά με την Τουρκία;
Η φυσική κλίση του επιτελείου του Μπάιντεν είναι να ανεχτεί πολύ λιγότερες από τις ανοησίες του Ερντογάν. Ωστόσο, στο ευρύτερο στρατόπεδο του Μπάιντεν, υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι η Τουρκία είναι πολύ σημαντική για να χαθεί (από σύμμαχος των ΗΠΑ). Αυτή ήταν μια άποψη που πρόσφατα εξέφρασαν οι Michael O'Hanlon και Omer Taspinar στο The National Interest, για παράδειγμα.
Όμως, ενώ η Τουρκία κάποτε είχε μεγάλη επιρροή στην Ουάσινγκτον, σήμερα έχει αρνητική επιρροή.
H πλατφόρμα για μέλη του Κογκρέσου σχετικά με τις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις είναι μια σκιά του εαυτού της και οι περισσότεροι που εργάζονται με την Τουρκία φοβούνται να μολυνθούν από τον Ερντογάν και τις υπερβολές του.
- Ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα δήλωσε πρόσφατα ότι υπάρχει θέση για την Τουρκία στο έργο EastMed. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο EastMed χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Ισραήλ και την ΕΕ, για εκμετάλλευση φυσικών πόρων στην ισραηλινή και κυπριακή ΑΟΖ, πώς μπορεί η Ουάσινγκτον να υλοποιήσει κάτι τέτοιο;
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτηρίζεται από ηθική ισοδυναμία. Θυμάστε πώς ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρθηκε στα ύδατα του Καστελόριζου ως «αμφισβητούμενα», παρόλο που το μόνο μέρος που αμφισβητούσε το διεθνές δίκαιο ήταν η Τουρκία;
Όταν οι διπλωμάτες λένε τέτοιες ανοησίες, δεν πρέπει να είναι ανεκτές, αλλά μάλλον να απαντώνται σκληρά. Η σωστή απάντηση είναι ότι χώρες όπως η Τουρκία μπορούν να γίνουν μέρος μιας οικονομικής κοινότητας μόνο όταν συμμορφώνονται με το νόμο, όταν σταματήσουν να καταλαμβάνουν την επικράτεια των άλλων, όταν εγκαταλείψουν τις αξιώσεις τους για τους πόρους των άλλων και όταν διαχωρίσουν την πολιτική από τις επιχειρήσεις μέσα στη χώρα τους.
- Ο Ερντογάν είναι γνωστό ότι χρησιμοποιεί ισλαμιστές μισθοφόρους ως «ανθρώπινη ασπίδα» και πολλοί ηγέτες της ΕΕ τον κατηγόρησαν ότι υποκίνησε τις πρόσφατες επιθέσεις στη Γαλλία και την Αυστρία. Ακόμα και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η παρέμβαση της Τουρκίας έκανε τους Αρμένιους να χαρακτηρίσουν τη σύγκρουση ως «Ιερό Πόλεμο». Είναι η Ελλάδα και / ή άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου δυνητικός στόχος για τον τουρκικό ισλαμικό εξτρεμισμό;
Ναί. Με απλά λόγια, το πρόβλημα με τον Ερντογάν δεν είναι μόνο διπλωματικό, αλλά ιδεολογικό. Και ενώ ορισμένοι αναλυτές λένε ότι ο Ερντογάν δεν είναι η Τουρκία και ότι η Τουρκία θα σταματήσει να είναι πρόβλημα μόλις φύγει ο Ερντογάν, το γεγονός παραμένει ότι 30 εκατομμύρια Τούρκοι έχουν εκπαιδευτεί υπό τον Ερντογάν και έχει παραμείνει στην εξουσία αρκετό καιρό για να διαμορφώσει το στρατό στο σύνολό του.
Η Τουρκία σήμερα είναι για τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό ότι ήταν η Σαουδική Αραβία τον 20ο αιώνα.
- Είναι η παρούσα στάση της Ελλάδας και της Κύπρου επαρκής απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα; Ποιο θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα κατά τη γνώμη σας;
Η Ελλάδα και η Κύπρος ενεργούν σωστά. Ενώ οι διπλωμάτες και η Ευρωπαϊκή Ένωση φυσικά αποφεύγουν τον κίνδυνο, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Ερντογάν υποχωρεί όταν οι χώρες αντιτίθενται σε αυτόν. Θυμάστε πόσο γρήγορα υποχώρησε μετά την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ για την κράτηση του πάστορα Andrew Brunson; Ή πώς ο Ερντογάν υποχώρησε στο Oruc Reis όταν συνειδητοποίησε ότι άλλες χώρες δεν θα ανέχονταν τη δράση του;
Ο κίνδυνος ελλοχεύει στο ότι όταν η προσοχή επικεντρωθεί αλλού, όπως και με το Oruc Reis, θα προσπαθήσει ξανά.
- Η σύγκρουση Ερντογάν-Μακρόν ξεκινά στη Μεσόγειο και εκτείνεται μέχρι την Αφρική και ακόμη και τη Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα, η Γαλλία υπέφερε πολύ από την ισλαμική τρομοκρατία, που ενθαρρύνθηκε σε κάποιο βαθμό, από την Τουρκία. Πού πιστεύετε ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει και κατά πόσο είναι πιθανό να ενισχύσει περαιτέρω τη συμμαχία Γαλλίας-Ελλάδας;
Η Γαλλία μπορεί να αναγνωρίζει την πραγματικότητα της Τουρκίας, αλλά το πρόβλημα με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ότι για όλες τις συζητήσεις για ενότητα, υπάρχουν πάντα χώρες που είναι πρόθυμες να τη σπάσουν. Η Γερμανία, για παράδειγμα, δεν θα λάβει σοβαρά μέτρα εναντίον της Τουρκίας, επειδή η Μέρκελ φοβάται ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να υποκινήσει τον τουρκικό πληθυσμό της Γερμανίας σε δράσεις βίας.
- Η σχέση Τουρκίας-ΝΑΤΟ έχει υποστεί πολλές προκλήσεις τα τελευταία χρόνια. Πιστεύετε ότι υπό ορισμένες προϋποθέσεις η Τουρκία θα μπορούσε να φύγει από τη συμμαχία και, μια τέτοια εξέλιξη, θα ενίσχυε τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή;
Θα πρέπει να απαγορευτεί σε έναν ιδανικό κόσμο, αλλά δεν υπάρχει μηχανισμός στο ΝΑΤΟ για ουσιαστική υλοποίηση. Ενώ στο παρελθόν η Γαλλία και η Ελλάδα απομακρύνθηκαν από τον οργανισμό, το έκαναν με δική τους πρωτοβουλία.
Αυτό που πραγματικά πρέπει να συμβεί είναι μια καραντίνα εντός του ΝΑΤΟ, όπου τα κράτη περιορίζουν τη διανομή διαβαθμισμένων πληροφοριών για να αποτρέψουν την πρόσβαση των Τούρκων αξιωματικών σε αυτές. Εάν η Τουρκία θέλει τότε να εγκαταλείψει τον συνασπισμό, εντάξει.
- Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα διαδραματίσει αποτελεσματικό ρόλο την επομένη της σύγκρουσης Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν; Και πόση συμμετοχή θα μπορούσε να έχει η Τουρκία όταν δεν είναι μέλος του ομίλου Μινσκ;
Όχι. Η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται για ειρήνη. Αντίθετα, η Τουρκία ήθελε ένα διάδρομο προς την Κεντρική Ασία για να επιδιώξει τις παν-τουρκικές φαντασιώσεις της. Οι απολογητές της Τουρκίας θα μπορούσαν να πουν ότι οι άλλες ενέργειές της στη Συρία, το Ιράκ, την Κύπρο ή κατά της Ελλάδας υποκινήθηκαν από αντιτρομοκρατικές ανησυχίες ή οικονομικές διαμάχες. Όμως, στην περίπτωση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, δεν υπάρχει τέτοια δικαιολογία. Συμμετείχε αποκλειστικά για λόγους αντιχριστιανικών θρησκευτικών ειδών.
- Ποιο πιστεύετε ότι είναι το πραγματικό μήνυμα πίσω από την πρόσφατη επίσκεψη του Πομπέο στην Τουρκία μετά την οριστική του απόφαση να αποφύγει οποιαδήποτε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία της χώρας;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
''Τανάλια'' Ελλάδας-Αιγύπτου σε Τουρκία: Μαχητικά, πλοία & υποβρύχια ''κλειδώνουν'' την Μεσόγειο
Χαίρομαι που ο Πομπέο έκανε την κίνηση του. Η Τουρκία δεν είναι Ερντογάν, ανεξάρτητα από το τι μπορεί να πιστεύει ο Ερντογάν. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν ενώ ο Ερντογάν ακολουθεί μια ατζέντα θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.
- Συχνά χαρακτηρίζετε τον Ερντογάν ως δικτάτορα στα βήματα του Σαντάμ Χουσείν και του Σιάντ Μπάρε. Συχνά ακούμε για σενάρια για την ανατροπή του Ερντογάν, υπήρξε ακόμη και μια απόπειρα πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016 και παρόλα αυτά είναι ακόμα εδώ. Βλέπετε αυτό να συμβαίνει κάποια στιγμή σύντομα;
Κάθε δημοκρατικός ηγέτης ξυπνά κάθε πρωί γνωρίζοντας πότε τελειώνει η θητεία του. Κάθε δικτάτορας ξυπνά και αναρωτιέται αν σήμερα θα μπορούσε να είναι το τέλος του.
Εάν η οικονομία γίνει αρκετά κακή και ο Ερντογάν δεν μπορεί πλέον να αποπληρώσει την κορυφαία επιχειρηματική ελίτ, ποιος ξέρει τι θα μπορούσε να συμβεί; Μπορεί να σκέφτεται τον εαυτό του ως δεύτερο Ατατούρκ, αλλά πιθανότατα θα μείνει στην ιστορία ως ηγέτης που έφερε ντροπή και καταστροφή στην Τουρκία.
- Είναι πιθανός ένας ολοκληρωτικός πόλεμος στην Ανατολική Μεσόγειο; Ποιες χώρες θα συμμετείχαν ενεργά σε ένα τέτοιο σενάριο;
Δεν νομίζω ότι θα δούμε πόλεμο. Με απλά λόγια, η Τουρκία είναι ο τύπος της χώρας που της αρέσει να μιλάει πολύ, αλλά δεν είναι ικανή για σοβαρή ναυτική σύγκρουση. Ομοίως, στη Λιβύη, θα χρειαζόταν εβδομάδες η Τουρκία για να αποκτήσει εξοπλισμό κ.λπ., ενώ οι Αιγύπτιοι μπορούν να κινητοποιηθούν στα σύνορά τους και πέραν αυτών εντός ωρών. Η Τουρκία είναι υπερβολικά φανατισμένη και σαν ένα μπαλόνι που έχει φτάσει ψηλά, μπορεί εύκολα να σκάσει.
