Στις 6 Απριλίου 1941, η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα, σε μία επιχείρηση που έμεινε στην ιστορία με την κωδική ονομασία «Μαρίτα». Αιτία ήταν η αποτυχία του Ιταλικού στρατού στο Αλβανικό μέτωπο, που είχε προκαλέσει ρωγμές στον Άξονα. Ο Αδόλφος Χίτλερ, φοβούμενος διατάραξη των σχεδίων του ενόψει της επικείμενης επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης (Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα), έσπευσε να εξασφαλίσει τα Βαλκάνια.
Η αποβίβαση βρετανικών στρατευμάτων στην ελληνική επικράτεια επισπεύδει την απόφασή του. Παρά την αλαζονική πεποίθηση ότι θα κάνει έναν «στρατιωτικό περίπατο», η Γερμανία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια απροσδόκητα σθεναρή άμυνα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Παυλόπουλος για γερμανικές αποζημιώσεις: «Η κυβέρνηση πρέπει να διεκδικήσει και να καταλάβει ότι είμαστε όλοι ενωμένοι»
Η ηρωική αντίσταση στα οχυρά
Η βασική ελληνική άμυνα είχε οργανωθεί στη Γραμμή Μεταξά, από τις Σέρρες έως την Κομοτηνή. Εκεί, με επικεφαλής τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Μπακόπουλο, 65.110 άνδρες – εκ των οποίων λιγότεροι από τους μισούς σε μάχιμες μονάδες – με ελλιπή οπλισμό, στάθηκαν απέναντι σε 680.000 άνδρες της 12ης Γερμανικής Στρατιάς, 1.200 τανκς και 700 αεροσκάφη.
Το Οχυρό Ρούπελ έγινε σύμβολο της ελληνικής αντίστασης. Οι υπερασπιστές του, με ελάχιστα πυρομαχικά, απέκρουσαν επί μέρες αεροπορικές και χερσαίες επιθέσεις. Η γερμανική προέλαση αντιμετώπισε δυναμικές ελληνικές αντεπιθέσεις, με αποτέλεσμα τη σύλληψη εκατοντάδων γερμανών αιχμαλώτων – γεγονός που δείχνει πόσο σκληρά πολέμησαν οι Έλληνες.
Η συνθηκολόγηση
Παρά την επιτυχημένη άμυνα, η κατάρρευση του Γιουγκοσλαβικού μετώπου επέτρεψε στις γερμανικές δυνάμεις να εισέλθουν στην Ελλάδα από τον Βορρά. Οι τεθωρακισμένες μεραρχίες πέρασαν από τα Σκόπια και μέσω της κοιλάδας του Αξιού έφτασαν στη Θεσσαλονίκη, παρακάμπτοντας τη γραμμή Μεταξά.
Στις 9 Απριλίου, η Θεσσαλονίκη καταλαμβάνεται και δίνεται εντολή συνθηκολόγησης. Τα οχυρά δεν είχαν ηττηθεί στρατιωτικά – παραδόθηκαν έπειτα από πολιτική απόφαση, με τους υπερασπιστές τους να αποχωρούν με τιμές.
Τα ιστορικά λόγια του Αντισυνταγματάρχη Δουράτσου: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται...»
Η εισβολή στην Ελλάδα ήταν μέρος του μεγαλύτερου σχεδίου του Χίτλερ για τον έλεγχο των Βαλκανίων πριν την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Είχε δώσει εντολή για την επίθεση ήδη από τις 4 Νοεμβρίου 1940 και προσπαθούσε να εξασφαλίσει διπλωματικά την πορεία του στρατού του μέσα από χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία. Όταν οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν, επέλεξε να δράσει την ίδια ημερομηνία – 6 Απριλίου – όπως είχε κάνει και με τις εισβολές σε Πολωνία, Νορβηγία και Γαλλία.
Τα ελληνικά οχυρά δεν έπεσαν από την επίθεση. Έπεσαν από την πολιτική απόφαση παράδοσης. Αυτό δεν μειώνει τη σημασία της άμυνας, που σήμερα αποτελεί σύμβολο αντίστασης και στρατιωτικής αξιοπρέπειας. Η Γραμμή Μεταξά, έργο τιτάνιο με τεράστιο κόστος, απέδειξε την αξία της – και κυρίως την αξία των ανθρώπων που τη στελέχωσαν.
Ιστορία έχουν γράψει τα λόγια του αντισυνταγματάρχη Δουράτσου «τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται». Τα λόγια του, σήμερα, βρίσκονται στην είσοδο της στοάς αποδίδοντας το μέγεθος του ηρωισμού των Ελλήνων στρατιωτών.
