Ο Νίκος Καπετανίδης (1889-1921) υπήρξε ο πλέον κορυφαίος Έλληνας δημοσιογράφος στον Πόντο, κατά τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ελλήνων στην περιοχή, μετά το 1919. Ως εκδότης της εφημερίδας «ΕΠΟΧΗ» στηλίτευσε τα εγκλήματα των Τούρκων κατά Αρμενίων και Ελλήνων στη συνέχεια.
Μαζί με τον Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο, τον ομογενή βουλευτή Ματθαίο Κωφίδη και άλλους επιφανείς Πόντιους, αποτέλεσαν την πνευματική ηγεσία του Πόντου, η οποία αγωνίστηκε αφενός να προστατεύσει τους Έλληνες του Πόντου και αφετέρου σε συνεργασία με τον Βενιζέλο και τους ποντιακούς συλλόγους του εξωτερικού, να επιτύχουν την ανεξαρτησία ή αυτονομία του Πόντου.
Υποστήριζε δημόσια την άποψή του, χωρίς φόβο. Δεν δείλιασε ούτε όταν βρέθηκε τετ α τετ με τον σφαγέα Τοπάλ Οσμάν, ούτε όταν μετά το 1921 οδηγήθηκε στην αγχόνη στο κέντρο της Αμάσειας - μετά τα περιβόητα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας»- όταν ανεβαίνοντας στο ικρίωμα φώναξε μπροστά στο μαινόμενο πλήθος: «Ζήτω η Ελλάδα», περνώντας στο πάνθεο των ηρώων.
«Ήταν ένας νέος άνθρωπος, ο Νίκος Καπετανίδης, όλος ζωή και δράση, βίαιος, ορμητικός στα άρθρα του, γεμάτος από φλόγα πατριωτική και όνειρα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα. Αγαπούσε με πάθος την Ελλάδα», γράφει ο αείμνηστος Δημήτρης Ψαθάς, στο έργο του «Γη του Πόντου», που τον γνώρισε, έζησε κοντά του και θεωρούσε τον ήρωα «πνευματικό του μέντορα».
Ακριβώς 100 χρόνια από τον ηρωικό θάνατο του Καπετανίδη, ένα τραγούδι αφιερωμένο στη ζωή και το τραγικό του τέλος, έρχεται να ξυπνήσει μνήμες και να τιμήσει το κορυφαίο σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού.
Οι στίχοι, «λόγια ψυχής» κυριολεκτικά, ανήκουν στον δημοσιογράφο Γιώργο Γεωργιάδη, ενώ η μουσική που ανατριχιάζει στον Χρήστο Παπαδόπουλο που, μετά το «Κόκκινο Ποτάμι», συνεχίζει να τιμά με το έργο του τον Πόντο και την ιστορία του.
Το έργο ερμηνεύει ο κορυφαίος βάρδος της ποντιακής μούσας Αλέξης Παρχαρίδης μαζί με τον Γιάννη Κότσιρα και την Ελένη Τσαλιγοπούλου, με ιδιαίτερη αγάπη και συγκίνηση, που το αποτέλεσμα δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Το τραγούδι ηχογραφήθηκε την περασμένη Τρίτη στο στούντιο ODEON και το protothema.gr βρέθηκε εκεί και παρουσιάζει αποσπάσματα αλλά και δηλώσεις των συντελεστών.
ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ
ΛΑΪΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗΣ
Σαν βλαστάρι της λαμπρής αθώος έλαμπες πάνω στην αγχόνη
Με το βλέμμα απέθαντο την κουκούλα πέταξες μακριά στη μαύρη σκόνη
Κάρφωσες το δήμιο κατάματα σκληρά να τρέμει ταραγμένος
Που είδε μελλοθάνατο τον Άδη να περιφρονεί αποφασισμένος
Ζήτω είπες η Ελλάς και άνοιξαν οι ουρανοί και τ’ άστρα
Βρέχει φωτιά στην Αμάσεια
Κλαίνε όλοι οι άγγελοι, η γη
κι όλα της ράτσας τα κάστρα
Ήσουν του Πόντου η μαγιά εσύ, ήσουν ο οίστρος, το στασίδι
Βγάζουν φωτιά τα μάτια σου
Πύρινος είν’ ο λόγος σου, σεισμός
Νίκο Καπετανίδη
Οι άλλοι ήρθαν με σπαθιά ενώ εσύ χαμογελούσες
Με το Θεό παρέα σου τις ώρες σου περνούσες
Βγάλε τώρα τ’όπλο σου βάλ’ το στο θηκάρι
Σβήσε την πένα κάψε τα χαρτιά
Του Πόντου παλικάρι
Οι άλλοι ήρθαν με σπαθιά ενώ εσύ χαμογελούσες
Γιατί με το κοντύλι σου χρόνια τους πολεμούσες
Το λάβαρο στην κορυφή εκεί που περπατούσες
Αληθινός και φωτεινός όπως λαμποκοπούσες
Του παρχαριού οι Άγιοι να πιουν τη θαλασσιά
Στα Σούρμενα, στα Σούρμενα να λιώσουν τα σπαθιά
Της Ριζούντας ρίζα χώματα αναστημένα
Τα λόγια σου, τα λόγια σου τα φωτεινά στον πόνο βουτηγμένα
Αθάνατος, αθάνατος θα είσαι μέσ’ τα μαύρα κι άσπρα χρόνια
Την ποντιακή, την ποντιακή τη λεβεντιά θα την κρατάς αιώνια
Τον Πόντο σήκωσες ψηλά, πολύ ψηλά στα επουράνια
Είσαι αητός ευθυτενής, υψιπετής πατρίδας περηφάνεια.
Εκτός από το τραγούδι και την παράσταση «Δέηση του Πόντου» που θα παρουσιαστεί στις 20/9/2021 στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιηθούν και τα αποκαλυπτήρια μνημείου αφιερωμένου στον εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη.
Το έργο φιλοτεχνεί ο γνωστός γλύπτης Γιώργος Κικώτης και θα τοποθετηθεί στο μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, δίπλα στο σημείο που θα λειτουργήσει το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού.
Η πρωτοβουλία για το τραγούδι, το μνημείο και την εκδήλωση στη μνήμη του ήρωα Νίκου Καπετανίδη, είναι αποτέλεσμα σύμπραξης ποντιακών φορέων και σωματείων από την Ελλάδα και τη διασπορά, των Ενώσεων Συντακτών Μακεδονίας Θράκης και Αθηνών, της Έδρας Ποντιακών Σπουδών ΑΠΘ, του δήμου Παύλου Μελά κ.α.
