«Μεγάλο μέρος της ζωφόρου αφαιρέθηκε, στην πραγματικότητα, από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα» δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής του βρετανικού μουσείου, Δρ. Τζόναθαν Γουίλιαμς, στην ετήσια συνεδρίαση της διακυβερνητικής επιτροπής του Οργανισμού Παγκόσμιας Κληρονομιάς για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών. «Δεν αφαιρέθηκαν όλα τα αντικείμενα από το κτίριο, όπως έχει υποστηριχθεί».
Τα ιστορικά κείμενα αναφέρουν πως τα γλυπτά αφαιρέθηκαν από τον ναό του 5ου αιώνα π.Χ. με τη χρήση πριονιών μαρμάρου και σε πλήρη γνώση του Λόρδου Έλγιν, του Βρετανού πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η χρήση πριονιών κι άλλων εργαλείων επιβεβαιώνεται και από την αλληλογραφία που αντήλλασσε ο Βρετανός διπλωμάτης με τον Τζοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι, τον Ιταλό ζωγράφο στον οποίο είχε αναθέσει την αφαίρεση των αρχαιοτήτων το 1801.
Σε μία επιστολή, ο Λουζιέρι παρακάλεσε τον Έλγιν «να στείλει στην Αθήνα, το συντομότερο δυνατόν, 12 πριόνια μαρμάρου διαφόρων μεγεθών».
Μενδώνη: Κατά συρροή κλοπές από τον Έλγιν
Σε δήλωσή της στον Guardian, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Λενδώνη, κατηγόρησε τον Έλγιν για κατά συρροή κλοπές.
«Ανά τα χρόνια, οι ελληνικές Αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν εκφράσει ακλόνητα επιχειρήματα για τα αληθινά γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα» είπε.
«Ο Λόρδος Έλγιν έκανε χρήση παράνομων και άδικων μέσων για να πάρει στην κατοχή του και να αφαιρέσει τα γλυπτά του Παρθενώνα, χωρίς νόμιμη άδεια για να το πράξει, σε μια κατάφωρη πράξη κλοπής κατά συρροή».
Ο Λουζιέρι παραδέχεται σε επιστολή του το 1802 πως «αναγκάστηκε να είναι λίγο βάρβαρος» κατά την αφαίρεση μετόπης.
Απαντώντας στους ισχυρισμούς του Γουίλιαμς, ο διάσημος αρχαιολόγος, Άντονι Σνόντγκρας, επεσήμανε πως ο πρώτος στόχος του Λουζιέρι, οι μετώπες στη νότια πλευρά του Παρθενώνα, «αφαιρέθηκαν βιαίως» και επικαλέστηκε τις φρικιαστικές μαρτυρίες ταξιδιωτών που είχαν γίνει μάρτυρες των «ανεπανόρθωτων ζημιών», όπως τις χαρακτήρισε, που προκλήθηκαν.
Ο Σνόντγκρας, ο οποίος είναι επίτιμος πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών, δήλωσε ότι η έλλειψη τεκμηριωμένων στοιχείων καθιστά «αδύνατο να ποσοτικοποιηθεί ή ακόμη και να τεκμηριωθεί» ποιο ποσοστό των γλυπτών βρισκόταν ανάμεσα στα ερείπια κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών που η ομάδα του Έλγιν εργάστηκε στον χώρο. Παρέμενε, όμως, αναμφισβήτητο ότι στην προσπάθειά της να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα αγάλματα και τα γλυπτά, κομμάτια είχαν αποκοπεί βιαίως από το μνημείο.
Ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου παραδέχθηκε πως τα μνημεία της Ακρόπολης είναι τώρα θαυμάσια διατηρημένα, αλλά επεσήμανε πως η επιθυμία της Ελλάδας να δει το μνημείο επανενωμένο δεν είναι δυνατή, καθώς είχε καταστραφεί μεγάλο μέρος πριν καν φτάσει ο Έλγιν στην Αθήνα.
«Δεν θα υπάρξει ποτέ η μαγική στιγμή της επανένωσης γιατί τα μισά από τα αγάλματα του Παρθενώνα έχουν χαθεί για πάντα, τα μισά από τα αγάλματα καταστράφηκαν μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα, πριν να βρεθεί ο Έλγιν στην Αθήνα».
Η υπουργός Πολιτισμού, ωστόσο, επέμεινε πως θα συνεχιστεί η προσπάθεια της επιστροφής.
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη για έναν ειλικρινή διάλογο με το Ηνωμένο Βασίλειο, καλή τη πίστη και εκτός του νομικού και ηθικού πλαισίου που έχει θέσει οι συστάσεις και οι αποφάσεις της Unesco».
