Η Ιόνιος Βουλή στην Κέρκυρα είναι ένα εκπληκτικό, πέτρινο, νεοκλασικό αρχιτεκτονικό αριστούργημα που κατασκευάστηκε το 1855 από τον αρχιτέκτονα Ιωάννη Χρόνη, με στόχο την ανάδειξη του δημοκρατικού πολιτεύματος και τη στέγαση της Επτανησιακής Βουλής.
«ΕΝ ΤΩ ΑΡΧΑΙΩ ΤΟΥΤΟ ΙΩΝΙΩ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΩ Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ ΘΕΛΗΣΕΙ ΙΟΝΙΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΟΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΕΨΗΦΙΣΕ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΝΗΣΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΗ 23Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1863».
Αυτή τη μαρμάρινη επιγραφή, γραμμένη δεξιά στα ελληνικά και αριστερά στα αγγλικά διαβάζει όποιος διαβαίνει μπροστά από την Ιόνιο Βουλή.
Το επιβλητικό κτήριο βρίσκεται στην οδό Μουστοξύδη, στον δρόμο που παλιότερα ήταν γνωστός ως Πλατύ Καντούνι.
Παρότι που με την πρώτη ματιά, το κτήριο θυμίζει τις όψεις των πτερύγων του ανακτόρου των Αρμοστών, εντούτοις αποτελεί ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό οικοδόμημα στην Ελλάδα. Κατασκευάστηκε το 1855 από τον Κερκυραίο αρχιτέκτονα Ιωάννη Χρόνη, έναν από τους πρώτους αρχιτέκτονες του νεοελληνικού κράτους (1830) που σπούδασε στην Κέρκυρα, τη Βενετία και την περίφημη Ακαδημία του Σαν Λούκα της Ρώμης . Ο Ιωάννης Χρόνης, άφησε ένα πολύ σημαντικό αρχιτεκτονικό έργο στην Κέρκυρα με δημόσια κτήρια, αρχοντικά εξοχικές επαύλεις που σήμερα έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά μνημεία και έργα τέχνης, μεταξύ αυτών το Μέγαρο του Ιωάννη Καποδίστρια και το κτήριο της Ιονικής Τράπεζας.
Στην κύρια είσοδο της Ιονίου Βουλής χαρακτηριστικοί είναι οι πανύψηλοι κίονες, δωρικού ρυθμού. Στο εσωτερικό του κτηρίου που είναι φτιαγμένο από πέτρα και ξύλο, διακρίνεται ο τεράστιος θόλος του καλυμμένος από ξύλινη σκεπή. Μία σειρά από κολόνες στηρίζουν ένα ημικύκλιο εξώστη, που βρίσκεται σε ελλειπτικό περιστύλιο και δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα της παρακολούθησης των συνεδριάσεων. Τα μακροσκελή, σε υπέρμετρο μέγεθος παράθυρά του, στις πλαϊνές πλευρές του κτηρίου φτάνουν μέχρι το ύψος του θόλου, αφήνοντας άπλετο φως να «ακτινοβολεί» σε όλο τον χώρο. Η ανέγερσή του κτηρίου ξεκίνησε το 1854 και ολοκληρώθηκε σε ένα χρόνο.
Όμως, το κτήριο της Ιονίου Βουλής δεν ακτινοβολεί μόνο για την αρχιτεκτονική του μοναδικότητα, αλλά και την ιστορική του υπόσταση.
Μέσα από μία σειρά ιστορικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν, μετά την επανάσταση στις 10 Οκτωβρίου του 1862, που είχε ως συνέπεια την αναχώρηση, από τη χώρα, του βασιλικού ζεύγους Όθωνα και Αμαλίας και στη συνέχεια στις 18 Μαρτίου 1863 την εκλογή του Γεωργίου Α ως βασιλέως των Ελλήνων, την 1η Αυγούστου του 1863 στο Λονδίνο, η Μεγάλη Βρετανία και οι τέσσερις δυνάμεις Αυστρία, Ρωσία, Πρωσία και Γαλλία υπέγραψαν ειδικό πρωτόκολλο με το οποίο έπαυε η βρετανική προστασία στα Ιόνια νησιά, η οποία είχε συμφωνηθεί στο Παρίσι με την συνθήκη της 5ης Νοεμβρίου 1815.
Αυτό έφερε ως αποτέλεσμα τον Σεπτέμβριο του 1863 να συνέλθει μέσα σε αυτό το επιβλητικό κτήριο, η 13η Βουλή της Επτανήσου και να ψηφίσει, με απόλυτη ομοφωνία, το ψήφισμα της Ενώσεως του Ιονίου Κράτους και του Βασιλείου της Ελλάδος. Το ψήφισμα αναγνώστηκε από τον τότε Πρόεδρο της Βουλής Στέφανος Παδοβά, που η προτομή του βρίσκεται στην είσοδο του κτηρίου.
Γεγονός είναι πως οι προσπάθειες της ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, ξεκινώντας από την 9η Βουλή των Επτανήσων, η οποία είχε ψηφίσει και την 25η Μαρτίου ως εθνική εορτή, όμως οι τότε Βρετανοί «προστάτες» του νησιού απέτρεψαν το ψήφισμα της.
Μετά την Ένωση με την Ελλάδα, το 1869, το κτήριο της Ιονίου Βουλής, εκχωρήθηκε ως δωρεά στην Κερκυραϊκή Κοινότητα του Αγγλικανικού Θρησκεύματος. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπέστη σοβαρές ζημιές, καθώς κάηκε από τους εμπρησμούς των Γερμανών, αλλά το 1962 αναστηλώθηκε υπό την εποπτεία του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κόλλα. Από το 1978, που δεσπόζει με τη σημερινή του μορφή, λειτούργησε και ως έδρα Μουσείου, αφιερωμένου στους αγώνες για την ελευθερία των Επτανήσων.
Σήμερα στο κτήριο της Ιονίου Βουλής, συνέρχονται εκδηλώσεις τιμής και συνεδριάσεις, ενώ είναι πόλος έλξης για όσους επισκέπτονται το νησί, μεταξύ αυτών τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αρχηγούς κομμάτων, εκπροσώπους της Βουλής, πολιτικά πρόσωπα, Έλληνες και Ευρωπαίους καθώς και όλους τους τουρίστες του νησιού.