Στις ελληνοτουρικές σχέσεις και στον τρόπο επίλυσης των διαφορών των δύο χωρών αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του στο France24 ενόψει της αυριανής συνάντησής του με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.
«Είμαστε και οι δύο μέλη της συμμαχίας. Και βεβαίως, όταν έχουμε διαφορές -ως μέλη της συμμαχίας- αυτές οι διαφορές, θα πρέπει να επιλύονται με ειρηνικό τρόπο, γιατί αν δεν επιλύονται με τέτοιο τρόπο και επιλέγεται η αύξηση της έντασης, αυτό βεβαίως δεν είναι καλό για τη συμμαχία στο σύνολό της», τόνισε μιλώντας στη δημοσιογράφο Alexia Kefalas.
Σημείωσε δε ότι «ό,τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Ελλάδας, έναντι της Κύπρου, έχει επιπτώσεις και στη σχέση μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πιστεύω ότι αυτό το μήνυμα εστάλη πολύ, πολύ ξεκάθαρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τελευταία του συμπεράσματα».
Στο ίδιο πλαίσιο, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπο να διαχειριστούμε τις διαφορές μας χωρίς να καταφύγουμε σε κλιμάκωση της έντασης και αποφεύγοντας αυτό που συνέβη το περασμένο καλοκαίρι. «Και πιστεύω ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό πλαίσιο. Και το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να είναι ο σεβασμός όσων προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Και, ασφαλώς, οι σχέσεις καλής γειτονίας» πρόσθεσε.
«Θα ζήσουμε δίπλα-δίπλα με την Τουρκία. Πρέπει λοιπόν να βρούμε έναν τρόπο, ακόμη και όταν διαφωνούμε, να συνεχίζουμε να συζητάμε και να διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες μας με πολιτισμένο τρόπο. Και βέβαια, υπάρχουν και άλλοι τομείς στους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία. Έχουμε κοινά οικονομικά συμφέροντα. Θα πρέπει να έχουμε τις ίδιες περιβαλλοντικές ανησυχίες. Άλλωστε, η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου» υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σε ό,τι αφορά στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, δήλωσε χαρούμενος για το γεγονός ότι ο Τζο Μπάιντεν διακατέχεται από τις αρχές της πολυμερούς συνεργασίας, αλλά και μιας διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες. «Και σίγουρα αποτελεί μια ανάσα φρέσκου αέρα όσον αφορά τις διατλαντικές σχέσεις» τόνισε.
Αναφέρθηκε δε στη διαχείριση της πανδημίας από την Ελλάδα και στην πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης για το Ψηφιακό Πιστοποιητικό, ενώ απηύθυνε μήνυμα στους Γάλλους πολίτες να επισκεφθούν τη χώρα μας το καλοκαίρι: «Ελάτε στην Ελλάδα. Είναι μια ασφαλής χώρα. Διαχειριστήκαμε την πανδημία καλύτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε ανοίξει τη χώρα στον τουρισμό, οι άνθρωποι πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και ευπρόσδεκτοι. Και είμαι βέβαιος ότι πολλοί Γάλλοι που αγαπούν πολύ την Ελλάδα, θα επιλέξουν να έρθουν στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι».
Ολόκληρη η συνέντευξη σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά
Alexia Kefalas: Καλησπέρα και καλώς ήρθατε στο France 24, στη συνέντευξη με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, εδώ στο πρωθυπουργικό γραφείο. Καλή σας μέρα κύριε Πρωθυπουργέ. Kατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, θα συναντήσετε τον πρόεδρο της Τουρκίας κ. Erdogan, καθώς η Τουρκία είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ όπως και η Ελλάδα. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντιέστε, αλλά γίνεται μετά από μια έντονη περίοδο δυσκολιών, ιδιαίτερα στο νότιο τμήμα του Αιγαίου. Το περασμένο καλοκαίρι, η ένταση μεταξύ Τουρκίας - Ελλάδας κλιμακώθηκε λόγω των σχεδίων της Τουρκίας για γεωτρήσεις στη Μεσόγειο. Τι θα συζητήσετε με τον κ. Erdogan;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν αποτελεί μυστικό ότι έχουμε μεγάλες διαφορές με την Τουρκία και η πιο σημαντική διαφορά μας είναι το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας. Πρόκειται για ένα ζήτημα που χρονολογείται εδώ και πολλές δεκαετίες. Και πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να διαχειριστούμε τις διαφορές μας χωρίς να καταφύγουμε σε κλιμάκωση της έντασης και αποφεύγοντας αυτό που συνέβη το περασμένο καλοκαίρι. Και πιστεύω ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό πλαίσιο.
Και το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να είναι ο σεβασμός όσων προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Και, ασφαλώς, οι σχέσεις καλής γειτονίας. Θα ζήσουμε δίπλα-δίπλα με την Τουρκία. Πρέπει λοιπόν να βρούμε έναν τρόπο, ακόμη και όταν διαφωνούμε, να συνεχίζουμε να συζητάμε και να διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες μας με πολιτισμένο τρόπο. Και βέβαια, υπάρχουν και άλλοι τομείς στους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία. Έχουμε κοινά οικονομικά συμφέροντα. Θα πρέπει να έχουμε τις ίδιες περιβαλλοντικές ανησυχίες. Άλλωστε, η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Θα πρέπει επίσης να διαχειριστούμε το πρόβλημα της μετανάστευσης. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι το εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και θέλουμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία για να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα ως γείτονες αλλά και από την πλευρά μας ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Alexia Kefalas: Ναι, θα έρθουμε σε αυτό το ζήτημα. Πείτε μου, τι περιμένετε -μιλώντας για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ- από τον νέο Αμερικανό Πρόεδρο, τον Joe Biden, αλλά και από το ΝΑΤΟ στο ελληνοτουρκικό ζήτημα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα ξεπερνά τη δέσμευσή της για ετήσιες δαπάνες της τάξεως του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα και λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι έχετε κάνει σημαντικές νέες επενδύσεις την περασμένη χρονιά σε στρατιωτικό εξοπλισμό. Τι περιμένετε λοιπόν από τον νέο Αμερικανό Πρόεδρο και από το ΝΑΤΟ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, είμαι πολύ χαρούμενος για το γεγονός ότι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ διακατέχεται από τις αρχές της πολυμερούς συνεργασίας, αλλά και μιας διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες. Και σίγουρα αποτελεί, όπως γνωρίζετε, μια ανάσα φρέσκου αέρα όσον αφορά τις διατλαντικές σχέσεις. Ορθώς επισημαίνετε ότι η Ελλάδα είναι συνεπές μέλος της συμμαχίας επί πολλές δεκαετίες. Είμαστε μία από τις λίγες χώρες που υπερβαίνουν συστηματικά το όριο του 2% όσον αφορά τις αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ. Και έχουμε επίσης πραγματοποιήσει σημαντικές νέες επενδύσεις για την αναβάθμιση των στρατιωτικών μας δυνατοτήτων και κατά τους τελευταίους δύο μήνες. Πιστεύω ότι θα συζητήσουμε το πώς το ΝΑΤΟ θα εξελιχθεί και θα αντιμετωπίσει τις νέες υβριδικές απειλές, το πως αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις ασφαλείας που απορρέουν από ζητήματα όπως η πανδημία του Covid και η κλιματική αλλαγή. Και πώς θα προσαρμοστούμε σε ένα μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο, όπου οι δημοκρατίες μας απειλούνται από χώρες που επιδεικνύουν αυταρχική συμπεριφορά και δεν σέβονται το διεθνές δίκαιο. Αυτά είναι μερικά από τα ζητήματα που είμαι βέβαιος ότι θα συζητήσουμε την ερχόμενη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.
Για το ελληνοτουρκικό ζήτημα θα περιμένατε να ειπωθεί κάτι από εκείνους;
Είμαστε και οι δύο μέλη της συμμαχίας. Και βεβαίως, όταν έχουμε διαφορές -ως μέλη της συμμαχίας- αυτές οι διαφορές, όπως σας είπα, θα πρέπει να επιλύονται με ειρηνικό τρόπο, γιατί αν δεν επιλύονται με τέτοιο τρόπο και επιλέγεται η αύξηση της έντασης, αυτό βεβαίως, είναι κάτι που δεν είναι καλό για τη συμμαχία στο σύνολό της.
Αλλά στο τέλος της ημέρας, εναπόκειται σε εμάς, στην Ελλάδα και την Τουρκία, να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα, αλλά εναπόκειται επίσης στην Ευρώπη -και όταν μιλάω για την Ευρώπη, εννοώ την Ευρωπαϊκή Ένωση- να στείλει ένα πολύ, πολύ σαφές μήνυμα πως ό,τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Ελλάδας, έναντι της Κύπρου, έχει επιπτώσεις και στη σχέση μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πιστεύω ότι αυτό το μήνυμα εστάλη πολύ, πολύ ξεκάθαρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τελευταία του συμπεράσματα.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ -καθώς συζητάμε για την ΕΕ- σχεδόν επέβαλαν κυρώσεις στην Τουρκία για την προκλητική συμπεριφορά της απέναντί σας, απέναντι στην Κύπρο, αλλά αυτό τελικά δεν συνέβη, υπό την απειλή όπως φαίνεται από την πλευρά της Τουρκίας που σχετίζεται με τη συμφωνία για το μεταναστευτικό, ότι θα άνοιγε τα σύνορά της σε τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες, όπως το θέτει ο κ. Erdogan, “για να εισβάλουν στην Ευρώπη”. Αυτό είναι που φοβάστε; Το μεταναστευτικό ζήτημα;
Όχι, δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαστε μια χώρα με αυτοπεποίθηση που υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και, όπως γνωρίζετε, είμαστε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σε ό,τι αφορά το θέμα της μετανάστευσης, καταστήσαμε απολύτως σαφές τον περασμένο Μάρτιο ότι δεν θα ανεχθούμε να χρησιμοποιούνται απελπισμένοι άνθρωποι ως γεωπολιτικά όπλα, αυτό ακριβώς που προσπάθησε να κάνει η Τουρκία όταν ενθάρρυνε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να περάσουν παράνομα τα ελληνικά σύνορα.
Και καταστήσαμε σαφές ότι θα υπερασπιστούμε τα σύνορά μας. Τα σύνορα της Ελλάδας είναι τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, οι τρεις κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ ήρθαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα. Και νομίζω ότι έχει καταστεί πάρα πολύ σαφές στην Τουρκία ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά δεν μπορεί και δεν θα γίνει ανεκτή στο μέλλον.
Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε μια λύση με την Τουρκία. Το έχουμε κάνει στο παρελθόν. Αποδέχομαι πλήρως το επιχείρημα ότι η Τουρκία φιλοξενεί σήμερα εκατομμύρια πρόσφυγες και υπάρχει ένα πλαίσιο συνεργασίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Αλλά και η Τουρκία πρέπει να κάνει αυτά που προβλέπονται από την πλευρά της. Πρέπει να ελέγξει τα δίκτυα διακίνησης που εξακολουθούν να παίζουν βασικό ρόλο για τη μεταφορά των ανθρώπων μέσω του Αιγαίου. Πρέπει να είναι πρόθυμη να δεχτεί τις επανεισδοχές όσων τα αιτήματα ασύλου έχουν απορριφθεί.
Αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, έχουμε σχεδόν 1.500 άτομα στα νησιά μας των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί. Θα πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία. Θα ήταν ένα πολύ ενθαρρυντικό βήμα όσον αφορά τις σχέσεις μας αν η Τουρκία τους δεχόταν τελικά.
Αλλά αυτό είναι το θέμα... Επιτρέψτε μου να σας συστήσω τον Shukran, εδώ είναι. Τον συναντήσαμε με τον συνάδελφό μου, τον Mortaza Behoubi, από το France 24. Είναι από το Αφγανιστάν, βρίσκεται στον καταυλισμό της Λέσβου. Είναι καλλιτέχνης, ζωγράφος. Και μάλιστα ζωγράφισε το πορτρέτο σας. Όπως βλέπετε είναι πολύ ταλαντούχος. Τι θα συμβεί όμως με αυτούς τους 10.000 αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στην Ελλάδα και ακόμα περιμένουν; Περιμένει εδώ και σχεδόν δύο χρόνια για την αίτηση ασύλου του. Τι θα τους συμβεί; Είπατε ότι πρέπει να συνεργαστείτε με την Τουρκία, αλλά είναι μόνο θέμα της Τουρκίας ή και (των κρατών μελών της ΕΕ);
Όχι, είναι θέμα της Ελλάδας αλλά είναι και θέμα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα. Αυτό που κάναμε είναι ότι επιταχύναμε σημαντικά την εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Έτσι, άνθρωποι όπως ο φίλος σας, αν πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να τους αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα, τότε θα τους αναγνωριστεί. Και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν λάβει το καθεστώς του πρόσφυγα και είναι απολύτως ευπρόσδεκτοι να παραμείνουν στην Ελλάδα, να ζήσουν εδώ και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή. Και μπορώ να σας πω ότι έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε κατάλληλα προγράμματα ένταξης για εκείνους τους ανθρώπους που θα αποφασίζουν να κάνουν την Ελλάδα τον μόνιμο τόπο κατοικίας τους.
Και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε αυτό το μέτωπο. Για παράδειγμα, ήμουν αυτός που ασχολήθηκε με το θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων. Όταν αναλάβαμε την εξουσία, διαπιστώσαμε μια φρικτή κατάσταση: παιδιά, έφηβοι σε καταυλισμούς σε απολύτως απαράδεκτες συνθήκες. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ούτε ένα ασυνόδευτο παιδί ή έφηβος σε καταυλισμό στα νησιά. Όλα τα παιδιά και οι έφηβοι χαίρουν πλέον φροντίδας. Πολλοί από αυτούς τους ανηλίκους έχουν μεταφερθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι όλα προστατευμένα και λαμβάνουν την αγάπη, την προσοχή, το σεβασμό και τη φροντίδα που πρέπει να λαμβάνει κάθε παιδί ή κάθε έφηβος, ανεξάρτητα από το που προέρχεται.
Η κυβέρνησή σας αποφάσισε επίσης να χρησιμοποιήσει μέσα για την αποτροπή της εισόδου των μεταναστών στα σύνορα. Εν τω μεταξύ, πολλές ΜΚΟ διαμαρτύρονται για απωθήσεις. Ποια είναι η στρατηγική της Ελλάδας; Υπάρχουν απωθήσεις;
Όχι, αλλά ταυτόχρονα θέλω να καταστήσω σαφές ότι η δική μας δουλειά είναι να υπερασπιζόμαστε τα σύνορά μας. Και θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που διαθέτουμε στο οπλοστάσιό μας με απόλυτο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στα ανθρώπινα δικαιώματα για να τα προστατεύσουμε. Και θέλω να είμαι απολύτως σαφής. Οι δυνάμεις της Συνοριοφυλακής μας, η αστυνομία μας στον Έβρο, το Λιμενικό μας Σώμα, δεν είναι μια επιτροπή υποδοχής. Δεν είναι τουριστικό γραφείο.
Βρίσκονται εκεί για να υπερασπίζονται τα σύνορά μας. Ταυτόχρονα, είναι εκεί για να σώζουν ζωές στη θάλασσα. Και σε όλους εκείνους που κατηγορούν την Ελλάδα για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα τους ζητούσα να πάνε να μιλήσουν με το Λιμενικό μας Σώμα και να τους ρωτήσουν, πόσους ανθρώπους έχουν σώσει στη θάλασσα. Πόσες ζωές έχουν σωθεί χάρη στην υπευθυνότητα του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος;
Καθώς κλείνουμε τη συνέντευξη θα ήθελα να μιλήσουμε για το Πράσινο Πιστοποιητικό, το Ψηφιακό Πιστοποιητικό, το οποίο εισηγηθήκατε ως Ελλάδα και το οποίο υιοθετεί η Ευρώπη, αλλά και σχετικά με την πανδημία, για το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών της Ευρώπης που τη διαχειρίστηκαν με τον καλύτερο τρόπο. Ποιο είναι το μήνυμά σας για την τουριστική περίοδο που ξεκινάει τώρα;
Ελάτε στην Ελλάδα. Είναι μια ασφαλής χώρα. Είναι μια χώρα που πρωτοστάτησε στο Ψηφιακό Πιστοποιητικό. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ένα αρνητικό τεστ Covid (ή ότι έχετε νοσήσει στο παρελθόν) για να έρθετε στην Ελλάδα. Διαχειριστήκαμε την πανδημία καλύτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε ανοίξει τη χώρα στον τουρισμό, οι άνθρωποι πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και ευπρόσδεκτοι. Και είμαι βέβαιος ότι πολλοί άνθρωποι, πολλοί Γάλλοι που αγαπούν πολύ την Ελλάδα, θα επιλέξουν να έρθουν στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι. Μπορώ να εγγυηθώ ότι θα περάσουν υπέροχα.
