Με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο συναντήθηκε λίγο μετά τις 12 το μεσημέρι στο Μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος παρουσίασε σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, στον πρωθυπουργό την πρότασή του να δοθούν από μέρους της Εκκλησίας ακίνητα προς αξιοποίηση για την κατασκευή διαμερισμάτων κοινωνικής κατοικίας και φοιτητικών εστιών. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πρωθυπουργός έχει κάνει δεκτή την πρόταση του Αρχιεπισκόπου και το επόμενο διάστημα θα καθοριστούν οι τεχνικές λεπτομέρειες και θα προσδιοριστούν αυτοί που θα «τρέξουν» το project.
«Συζήτησαν τρέχοντα ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις Πολιτείας - Εκκλησίας, ιδιαιτέρως εκείνων που έχουν κοινωνικό πρόσημο στο πλαίσιο της εμβάθυνσης της συναλληλίας μεταξύ των δύο θεσμών», αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη, επιβεβαιώνοντας τις εξελίξεις χωρίς ωστόσο να αναφέρονται συγκεκριμένα στο περιεχόμενο της συζήτησης.
Παράλληλα, ξεκαθαρίστηκε ότι δεν τίθεται ζήτημα παρέμβασης, τουλάχιστον με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, στα άρθρα του Συντάγματος (Προίμιο, 3 και 13) που αφορούν τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση.
Θα μεταβούν στην Αλβανία για την κηδεία του μακαριστού Αναστασίου
Οι δύο τους αναφέρθηκαν στην εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας, Αναστάσιου, με τον πρωθυπουργό να λέει ότι είναι «δύσκολες ημέρες για την ορθοδοξία με την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας. Ήταν ένας σπουδαίος ιεράρχης που επιτέλεσε ένα μοναδικό έργο στην Αλβανία ανασυστήνοντας μια κατεστραμμένη εκκλησία. Πάνω από όλα όμως ήταν ένας άνθρωπος που ενδιαφερόταν για τους ανθρώπους. Θα είμαστε μαζί την Πέμπτη στα Τίρανα για να τον τιμήσουμε όπως του αρμόζει».
«Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή στο πένθος και την πίκρα μας. Σήμερα ήρθα να πούμε τα δικά σας, τα δικά μας, της εποχής πράγματα» είπε ο κ. Ιερώνυμος.
Πλαίσιο για την περιουσία
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία και η Πολιτεία επιχειρούν να έρθουν σε μια συνεννόηση ως προς τη φόρμουλα αξιοποίησης της εκκλησιαστικής περιουσίας. Το 2013, ο κ. Ιερώνυμος είχε συμφωνήσει με τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά για την ίδρυση ενός «εκκλησιαστικού ΤΑΙΠΕΔ», μιας εταιρίας διαχείρισης ακινήτων στην οποία θα συμμετείχαν 50-50 τα δύο μέρη. Σκοπός ήταν η διαχείριση και αξιοποίηση των ακινήτων που κατείχαν η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών ή νομικά πρόσωπα ή φορείς που υπάγονται στη δικαιοδοσία της. Με τον χρόνο η συμφωνία ατόνησε και δεν εφαρμόστηκε.
Το 2018, ο κ. Ιερώνυμος επεχείρησε ακόμα έναν «ιερό συμβιβασμό» αυτή τη φορά με τον Αλέξη Τσίπρα. Τότε είχε συμφωνηθεί οι ιερείς να αποχωρήσουν από το μισθολόγιο του Δημοσίου, το κράτος να καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία ποσό που καλύπτει τη μισθοδοσία του υφιστάμενου αριθμού κληρικών και λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας, ενώ η Εκκλησία παραιτείτο από αξιώσεις επί ακινήτων που είχε. Μάλιστα και στη συμφωνία του 2018 περιλαμβανόταν η πρόβλεψη για Ταμείο Αξιοποίησης εκκλησιαστικής περιουσίας. Και αυτή η συμφωνία έμεινε στα χαρτιά.
Επτά χρόνια μετά και αφού έχει δημοσιεύσει το 2022 μια σύντομη έκδοση για την εκκλησιαστική περιουσία με τίτλο «Οφειλόμενη Απάντηση», ο κ. Ιερώνυμος επανέρχεται επιδιώκοντας μια νέα συνεννόηση. Είναι προφανές ότι η πρόταση του για την αξιοποίηση εκκλησιαστικής γης από την Πολιτεία επιδιώκεται τουλάχιστον από μέρους του Αρχιεπισκόπου να είναι το «πρελούδιο» μιας ευρύτερης συμφωνίας. Ο ίδιος βαδίζει στο 87ο έτος της ζωής του και ενδιαφέρεται και για την παρακαταθήκη του, ιδίως για ένα ζήτημα με το οποίο έχει ασχοληθεί δια μακρόν. Από μεριάς της η κυβέρνηση κρατά ακόμα χαμηλούς τόνους, αν και πηγές αναφέρουν ότι δεν θα ακούσει σήμερα για πρώτη φορά την ιδέα του κ. Ιερώνυμου. Από εκεί και πέρα, τα περιθώρια ευρύτερης συνεννόησης μένει να φανούν. Στην επικείμενη Συνταγματική αναθεώρηση, πάντως, ο κ. Μητσοτάκης δεν μοιάζει να έχει πρόθεση να θίξει ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους.
Η Βουλιαγμένη
Ενδεικτική του ενδιαφέροντος του κ. Ιερώνυμου για την εκκλησιαστική περιουσία είναι η κυοφορούμενη συμφωνία με τον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης για τα «φιλέτα» στο παράκτιο μέτωπο. Προ μηνών, ο Αρχιεπίσκοπος ενημέρωσε το σώμα των Ιεραρχών ότι έχει επιτευχθεί μια κατ’ αρχήν συμφωνία με τον δήμαρχο Γρηγόρη Κωνσταντέλλο για παραχώρηση του 30% της εκκλησιαστικής γης στον Δήμο με σκοπό να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου και την πλήρη απελευθέρωση του υπόλοιπου 70%. Η κατ’ αρχήν συμφωνία, βεβαίως, ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί και τυπικά και είναι προφανές ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», πολλώ δε αν πρόκειται για εκτάσεις που έχουν αποκτήσει πολλαπλάσια αξία τα τελευταία χρόνια με το «ράλι» των τιμών.
«Ήταν πράγματι ένας άνθρωπος από τους λίγους. Κι εγώ τον γνώρισα και ήμουν μαζί του από τη Γ' Γυμνασίου. Ο Θεός να τον αναπαύσει. Σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας και στο πένθος και στην πίκρα μας, αλλά αυτά είναι τ' ανθρώπινα. Σήμερα ήρθαμε να σας κουράσουμε, να σας χαιρετίσουμε, να σας δούμε από κοντά και να πούμε τα δικά μας, τα δικά σας, της εποχής μας τα πράγματα», σημείωσε, από την πλευρά του, ο αρχιεπίσκοπος.
Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ανοίξουν οι διαδικασίες για τη διαδοχή του μακαριστού Αρχιεπίσκοπου Αλβανίας, ενώ ήδη καταγράφεται κινητικότητα.
Ο μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος για τη διαδοχή, ενώ εξελέγη από της Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Αλβανίας επόπτης του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την ανάδειξη νέου Αρχιεπισκόπου.
Στο εσωτερικό, τα ζητήματα που απασχολούν τις σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας και για άλλη μια φορά αναμένεται να συζητηθούν σήμερα, είναι λίγο - πολύ γνωστά. Αφορούν περιουσιακά θέματα, με την Εκκλησία να πιέζει για την ικανοποίηση σειράς αιτημάτων που σχετίζονται με καθορισμό χρήσεων γης, όπως για παράδειγμα για έκταση στην περιοχή της Βουλιαγμένης ή για την καταβολή αποζημιώσεων για εκτάσεις που είχαν παραχωρηθεί στο δημόσιο για συγκεκριμένους σκοπούς, που δεν υλοποιήθηκαν.