Τα 75α γενέθλια του ΝΑΤΟ θα εορταστούν αυτή την εβδομάδα με τη Σύνοδο στην Ουάσιγκτον σε μια εξαιρετικά κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μην πηγαίνει σύμφωνα με τους σχεδιασμούς και τη Μέση Ανατολή σε κατάσταση ανάφλεξης, η προοπτική επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αρχίζει να φαντάζει όλο και πιο ρεαλιστική μετά την καταστροφική εμφάνιση Μπάιντεν στο ντιμπέιτ του CNN.
Σε αυτή τη συζήτηση για το μέλλον της Συμμαχίας θα συμμετάσχει και ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος αναχωρεί σήμερα για την πρωτεύουσα των ΗΠΑ. Η χώρα μας ανήκει στον «σκληρό πυρήνα» των χωρών που συνεισφέρουν τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες, συνεπώς έχει προνομιακή θέση στο τραπέζι της συζήτησης. Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο πρωθυπουργός έχει καταθέσει από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του Ντόναλντ Τουσκ πρόταση για μια ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας που θα χρηματοδοτηθεί με ευρωπαϊκούς πόρους και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά του ΝΑΤΟ. Με άλλα λόγια, ο κ. Μητσοτάκης αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και για τη στρατηγική αυτοτέλεια της Ευρώπης που είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, ιδίως με την προοπτική Τραμπ ενόψει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Θετική η Φον ντερ Λάιεν στην πρωτοβουλία Μητσοτάκη για τις πολυεθνικές - Αναλυτικά η επιστολή της
Ήρεμα νερά μεν, αλλά χωρίς ραντεβού
Ως προς τα ελληνοτουρκικά, ο κ. Μητσοτάκης δεν θα έχει διμερή συνάντηση με τον κ. Ερντογάν, με δεδομένη την πρόσφατη συζήτηση τους στο Λευκό Παλάτι της Άγκυρας, όπου ο κ. Μητσοτάκης είχε προσκληθεί μετά το Πάσχα. Φυσικά, οι δύο ηγέτες θα συμπέσουν και στη Σύνοδο, αλλά και στο δείπνο των ηγετών που παραθέτει ο πρόεδρος Μπάιντεν στους ηγέτες της Συμμαχίας. Σημειωτέον, θα είναι η πρώτη φορά που ο κ. Ερντογάν θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου επί προεδρίας Μπάιντεν, παρά τις προσπάθειές του να εξασφαλίσει κάποια πρόσκληση. Κάποια επαφή, κάποια χειραψία θα υπάρξει. Φαίνεται, όμως, πως τα ήρεμα νερά διατηρούνται, με κάποιες διακυμάνσεις, και χωρίς τακτικές επαφές σε επίπεδο κορυφής. Για παράδειγμα, σήμερα στην Αθήνα θα βρίσκεται στο πλαίσιο της συζήτησης για τα ΜΟΕ ο Τούρκος αρχηγός Στόλου Καντίρ Γιλντίζ και θα συναντηθεί με τον αρχηγό Στόλου Πολυχρόνη Κουλούρη.
Παράλληλα και παρά τις περί του αντιθέτου προσδοκίες μετά τη συνάντηση της Άγκυρας, δεν αναμένεται να γίνει διμερές ραντεβού των δύο υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν. Από ελληνικής πλευράς επισήμως λέγεται ότι δεν υπάρχει κάποια προγραμματισμένη συνάντηση, αλλά βεβαίως οι δύο άνδρες θα συμπέσουν και θα τα πουν επ’ ολίγον, όπως γίνεται παγίως σε τέτοια fora.
Με αυτά τα δεδομένα, το επόμενο προγραμματισμένο ελληνοτουρκικό ραντεβού είναι αυτό που έχει δοθεί για τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ευρύτερα, πάντως, η εντύπωση που δίνεται ότι, στο παρόν πολιτικό περιβάλλον, το μόνο που μπορεί να επιτευχθεί είναι η διατήρηση των ήρεμων νερών και η πρόοδος σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής.
Μήνυμα στα Σκόπια
Από την άλλη, η Σύνοδος του ΝΑΤΟ θα είναι και η ευκαιρία για την πρώτη συνύπαρξη του κ. Μητσοτάκη με τον νέο πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Χρίστιαν Μίτσκοσκι. Ομολογουμένως, οι σχέσεις Αθήνας-Σκοπίων διαπνέονται από βαρομετρικό χαμηλό αυτή την περίοδο, με δεδομένες τις αναθεωρητικές δηλώσεις της προέδρου Σιλιάνοφσκα και του κ. Μίτσκοσκι, αλλά και των κόλπων με στόχο την υπέρβαση της erga omnes ονομασίας (έναντι όλων). Μητσοτάκης και Μίτσκοσκι είναι αμφίβολο αν θα ανταλλάξουν και χειραψία, αλλά αυτό δεν είναι το βασικό πρόβλημα της ελληνικής πλευράς. Αυτό που αναμένεται είναι ένα σαφές μήνυμα από τη Συμμαχία προς την κυβέρνηση των Σκοπίων να αφήσει κατά μέρος τα παιχνίδια, αν και είναι αμφίβολο κατά πόσο αυτό θα ληφθεί σοβαρά υπόψιν. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα έχει εξηγήσει τη θέση της σε συμμάχους-κλειδιά και υπάρχει συναντίληψη επί της κατάστασης.
Τα ραντεβού
Στην Ουάσιγκτον και πέραν του επίσημου προγράμματος του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός θα έχει συναντήσεις με μέλη του Κογκρέσου, ενώ, έχει προσκληθεί από το think tank Council on Foreign Relations, όπου την Τρίτη θα έχει συζήτηση με τον πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ. Tην Τετάρτη, ο Πρωθυπουργός θα συζητήσει στο πλαίσιο του NATO Public Forum με την πρώην αναπληρώτρια Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Νάντια Σάντλοου. Μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο κ. Μητσοτάκης θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη, όπου την Παρασκευή θα έχει συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρεζ, με το βλέμμα στη θητεία της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά και στο Κυπριακό.
Με τη σειρά του, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης που θα συνοδεύει τον πρωθυπουργό θα συμμετάσχει σε εκδήλωση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν για την ασφάλεια και τον ρόλο των γυναικών, ενώ την Τετάρτη θα παραστεί σε δείπνο που παραθέτει ο κ. Μπλίνκεν προς τους ομολόγους του στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.
Η παράμετρος Όρμπαν
Σημειωτέον, στην Ουάσιγκτον θα βρεθεί και το «κακό παιδί» της Συμμαχίας, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος έχει προκαλέσει αναταραχή εντός ΕΕ, καθώς ως το τέλος του έτους η Ουγγαρία είναι η προεδρεύουσα χώρα. Προ ημερών βρέθηκε στη Μόσχα και συνάντησε τον Βλάντιμιρ Πούτιν, ενώ επίσης συμμετείχε στην άτυπη σύνοδο του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών στη Σούσα. Όπως είναι φυσικό, ο κ. Όρμπαν προκάλεσε ευρωπαϊκό εκνευρισμό, με τους ηγέτες της Ε.Ε. εν χορώ να ξεκαθαρίζουν ότι έκανε και τα δύο ταξίδια εκπροσωπώντας τη χώρα του και όχι την Ένωση.
