Η σαφής άνοδο των εθνικιστικών και ακροδεξιών παρατάξεων σε συνδυασμό με την ήττα των ηγετών των δύο μεγαλύτερων ευρωπαϊκών δυνάμεων, του καγκελαρίου Σολτς και του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, δημιουργεί ένα δυνάμει εκρηκτικό σκηνικό στην Ευρώπη. Γαλλία και Γερμανία τα μεγαλύτερα θύματα της κοντής μνήμης των Ευρωπαίων για το τι σημαίνει άκρα Δεξιά.
Η ψηφοφορία των ευρωεκλογών, κατά την οποία 360 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν στις κάλπες για να εκλέξουν 720 ευρωβουλευτές, πραγματοποιήθηκε σε κλίμα βεβαρυμμένο από την δυσχερή οικονομική συγκυρία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται αντιμέτωπη με στρατηγικές προκλήσεις απέναντι στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γαλλία
Το μόνο βέβαιο στη Γαλλία είναι πως ο Εμανουέλ Μακρόν δεν πρέπει να αιφνιδιάστηκε καθόλου από το εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο έδιναν εδώ και εβδομάδες οι δημοσκοπήσεις στη χώρα.
Το Exit Poll στη Γαλλία ήταν σαφές. Με επικεφαλής τον 28χρονο Ζορντάν Μπαρντελά, η Εθνική Συσπείρωση κέρδισε περίπου το 32% των ψήφων, υπερδιπλάσιο ποσοστό του 15% του ψηφοδελτίου Μακρόν με τους Σοσιαλιστές να φτάνουν σε απόσταση αναπνοής από τον Γάλλο πρόεδρο, με 14%.
Μεγάλο πρόβλημα για τον Εμανουέλ Μακρόν ήταν το γεγονός ότι κυβερνούσε χωρίς να έχει την πλειοψηφία στη γαλλική εθνοσυνέλευση, γεγονός το οποίο σημαίνει πως ήδη το να περάσει κάποιο νομοσχέδιο ήταν πολύ… πολύ δύσκολο. Τώρα δε, που σχεδόν ολόκληρη η χώρα μοιάζει να είναι απέναντί του, θα ήταν ακατόρθωτο. Επομένως, επέλεξε να πάρει το ρίσκο και, αντί να τρομάξει ο ίδιος, σκέφτηκε να τρομάξει όλους τους υπόλοιπους και να πει πως εάν η σκληρή ακροδεξιά έχει τις απαραίτητες ψήφους για να κυβερνήσει τότε, ας το πράξει, προκηρύσσοντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη χώρα.
Φυσικά και ελπίζει το κόμμα του, «Αναγέννηση» να καταφέρει στις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου να επιβιώσει πολιτικά ή, έστω, να πάνε καλύτερα τα άλλα κόμματα, εκτός της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης. Ωστόσο, κατά τους αναλυτές, το κόμμα του Μπαρντελά είναι πιθανό να νικήσει, ξανά. Μπορεί, λένε, να μην κατορθώσει να σαρώσει με σχεδόν 32%, όπως συνέβη στις ευρωεκλογές, αλλά είναι πιθανό να καταφέρει να είναι το ισχυρότερο κόμμα εντός της γαλλικής εθνοσυνέλευσης.
Γερμανία
«Καταστροφή» και «πικρή ήττα». Με αυτά τα λόγια περιγράφουν αναλυτές, και όχι μόνο, τα εκλογικά αποτελέσματα της ευρωκάλπης στη Γερμανία για τον καγκελάριο, Όλαφ Σολτς και το κεντροαριστερό του κόμμα, SPD, που, κατέγραψε το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα στην ιστορία του.
Κατακτά την τρίτη θέση όπως συνέβη και το 2019. Ωστόσο, συγκεντρώνει μόλις το 14% των ψήφων, ποσοστό χαμηλότερο από τις προηγούμενες ευρωεκλογές που και πάλι είχε καταποντιστεί με ποσοστό τάξης του 15.8%.
Την ίδια στιγμή, το έτερον του ήμισυ στον κυβερνητικό συνασπισμό της χώρας, οι Πράσινοι, είναι οι μεγάλοι ηττημένοι της υπόθεσης αφού είδαν τη δύναμή τους να μειώνεται στο μισό χάνοντας 8.6 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019. Και το ερώτημα πόσο σταθερή είναι η γερμανική κυβέρνηση και εάν θα τα καταφέρει να επιβιώσει επιστρέφει με ορισμένους μάλιστα να λένε, ανοιχτά, ότι έχει πλέον απωλέσει τη νομιμότητά της.
Τη δεύτερη θέση κατέκτησε το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) το οποίο παρά τα σκάνδαλα των τελευταίων μηνών αποδεικνύεται πολύ σκληρό για να πεθάνει.
Για τους αναλυτές πρόκειται για τον πραγματικό νικητή της βραδιάς, παρά την πρωτιά των Χριστιανοδημοκρατών CDU και CSU με 30,2%. Άλλωστε στην ανατολική Γερμανία, όπου και το φθινόπωρο θα διεξαχθούν περιφερειακές εκλογές, το AfD βγήκε πρώτο.
Τέλος το βλέμμα στη Γερμανία πέφτει και στο πρωτοεμφανιζόμενο αντιμεταναστευτικό, ακροαριστερό κόμμα BSW (Για τη Λογική και τη Δικαιοσύνη) της Ζάρα Βάγκενκνεχτ που κινείται γύρω στο 6%.
Ιταλία
Σε αυτές τις ευρωεκλογές τα παράδοξα συνεχίστηκαν με τη διαχρονικά ασταθή Ιταλία να αναδεικνύεται ως πολιτικά… σταθερή. Αυτή τη φορά δε είναι το μοναδικό κράτος – μέλος από τα ισχυρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και Ισπανία, που η κυβέρνηση της σε αυτές τις κάλπες δεν υπέστη ήττα.
Η Τζόρτζια Μελόνι, η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης, έκοψε πρώτη το νήμα της ευρω-κάλπης κερδίζοντας με το κόμμα της «Αδέλφια της Ιταλίας» τουλάχιστον 20 έδρες – υπερδιπλασιάζοντας τον αριθμό τους από το 2019 που μετρούσε μόλις πέντε από τις συνολικά 76 που αντιστοιχούν στην Ιταλία στο ευρωκοινοβούλιο.
Βέβαια, απαρατήρητο δεν περνά το γεγονός ότι το κεντρο-αριστερό Δημοκρατικό Κόμμα συγκεντρώνει το 23% προδίδοντας πως το κλίμα στην Ιταλία είναι πολωμένο.
Ισπανία
Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα πήρε την πρωτιά με το 34,2% των ψήφων, αφήνοντας στη δεύτερη θέση το κυβερνών σοσιαλιστικό κόμμα του Πέδρο Σάντσεθ με 30,2%. Το ακροδεξιό VOX, του Σαντιάγο Αμπασκάλ συγκέντρωσε το 9,6% των ψήφων, κερδίζοντας τρεις επιπλέον έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ την έκπληξη έκανε ένα νέο ακροδεξιό κόμμα που μετρά λίγους μήνες ζωής. Πρόκειται για ένα κόμμα που ονομάζεται «Το Πάρτι Τελείωσε» και μολονότι συμμετείχε για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές, φαίνεται πως εκλέγει τους πρώτους του ευρωβουλευτές.
Ολλανδία
Λιγό - πολύ γνωρίζαμε ότι το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό κόμμα του Γκερτ Βίλντερς, Κόμμα για την Ελευθερία, θα κατέγραφε κέρδη και θα έκοβε δεύτερο το νήμα της κάλπης. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να μην σχολιάσει ότι το 2019 δεν είχε κερδίσει καμία έδρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σήμερα με 17.7% κερδίζει έξι. Παρ’ όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για θρίαμβο, καθώς τον περασμένο Νοέμβριο κέρδισε τις εθνικές εκλογές στη χώρα και σε αυτές τις ευρωκάλπες την πρώτη θέση κατέκτησε η συμμαχία Πράσινων – Εργατικών, δικαιώνοντας τον εργατικό, πρώην Επίτροπο και αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς που αποφάσισε να ενώσει δυνάμεις με τους Πράσινους.
Βέλγιο
Την ήττα του με δάκρυα στα μάτια αποδέχθηκε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρο, ο οποίος, κατά τα βελγικά Μέσα Ενημέρωσης, παραιτείται έπειτα από μία, όπως την χαρακτήρισε, «ιδιαιτέρως δύσκολη βραδιά».
Οι Βέλγοι χθες προσήλθαν στις κάλπες για τις ομοσπονδιακές εκλογές, τις περιφερειακές εκλογές και τις ευρωεκλογές.
Το ακροδεξιό κόμμα Vlaams Belang (Φλαμανδικό Συμφέρον) – που επιδιώκει μία ανεξάρτητη Φλάνδρα - βγήκε πρώτο στην ευρωκάλπη, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις, με το γαλλόφωνο βελγικό φιλελεύθερο κόμμα, Μεταρρυθμιστικό Κίνημα, να ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής.
Αυστρία
To ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας είναι ο μεγάλος νικητής στην Αυστρία όπου οι ευρωεκλογές αυτές λειτούργησαν ως βαρόμετρο εν όψει των προγραμματισμένων εθνικών εκλογών στη χώρα το φθινόπωρο. Για τους αναλυτές, ο δρόμος για τον επικεφαλής του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας προς τις εθνικές κάλπες άνοιξε διάπλατα. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα ήρθε δεύτερο και οι Σοσιαλδημοκράτες τρίτοι με τις επιστολικές ψήφους να αναμένεται να καταμετρηθούν σήμερα.
Πορτογαλία
Η ακροδεξιά κατέγραψε όμως κέρδη και στην Πορτογαλία. Το ακροδεξιό κόμμα «Chega!» του Αντρέ Βεντούρα κέρδισε την τρίτη θέση με σχεδόν 10% και εισέρχεται για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λίγους μήνες μετά τη θριαμβευτική του νίκη στις εθνικές εκλογές της Πορτογαλίας όπου κέρδισε τις 48 από τις 230 του κοινοβουλίου της χώρας.
Παραμένει διαιρεμένη
Ωστόσο, η άκρα δεξιά παραμένει διαιρεμένη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δύο ομάδες:
- Την «Ταυτότητα και Δημοκρατία» και τους
- Ευρωπαίους Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές.
Η προσέγγιση των δύο ομάδων παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη εξαιτίας των σοβαρών διαφωνιών τους, κυρίως ως προς την Ρωσία.
Οι ψήφοι των δύο αυτών ομάδων δεν συγκεράζονται και αυτό θα περιορίσει το βάρος τους στο κοινοβουλευτικό έργο, εξηγεί ο Sébastien Maillard του Ινστιτούτου Jacques Delors.
«Ομως, το φαιό κύμα, βροντερό ειδικά στην Γαλλία, θα αφήσει τα ίχνη του στο πολιτικό κλίμα εντός του οποίου θα λειτουργήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η πλειοψηφία θα πρέπει να το λαμβάνει υπ’ όψιν», προσθέτει. «Αν δεν επηρεάσει άμεσα, η άκρα δεξιά θα μπορεί να επηρεάζει υπούλως», προειδοποιεί.
Την στιγμή που οι ευρωβουλευτές υιοθετούν τις προτάσεις νόμου σε συμφωνία με τα κράτη μέλη, η ριζοσπαστική δεξιά μπορεί να υψώσει την φωνή της στα σημαντικά θέματα: άμυνα κατά μίας επεκτατικής Ρωσίας, αγροτική πολιτική, μετανάστευση, κλιματικοί στόχοι 2040, συνέχιση της εφαρμογής περιβαλλοντικών μέτρων απέναντι στα οποία τηρεί εχθρική στάση.
Οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η Renew Europe (κεντρώοι και φιλελεύθεροι) διατηρούν από κοινού την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρά την άνοδο των δυνάμεων της ακροδεξιάς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωκοινοβουλίου.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα καταλαμβάνει 181 έδρες, οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες 135 και η Renew Europe 82 έδρες. Με τις 398 έδρες, επί συνόλου 720, που οι τρεις ομάδες συγκεντρώνουν από κοινού σχηματίζεται ο «μεγάλος συνασπισμός» στο πλαίσιο του οποίου οικοδομούνται οι συναινέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι Πράσινοι θα περιορισθούν 53 έδρες, έναντι 70 σήμερα.
«Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι η ισχυρότερη πολιτική ομάδα (…) Και είναι σημαντικό να οικοδομήσουμε ένα τείχος απέναντι στα άκρα της Αριστεράς και της Δεξιάς. Θα τα ανακόψουμε», διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
