Τα δικά τους πορίσματα για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη δημοσιεύουν τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Αύριο το μεσημέρι στις 15:00 θα συνεδριάσει η Εξεταστική Επιτροπή επί των πορισμάτων και σύμφωνα με πληροφορίες θα διερευνηθεί το αν μπορεί να συνταχθεί μεταξύ των μελών της ένα κοινό πόρισμα.
Τα πορίσματα των κομμάτων για τα Τέμπη
Με την κατάθεση των πορισμάτων από τα κόμματα ρίχνει αυλαία η Εξεταστική Επιτροπή που διερευνά τα αίτια του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών που στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους. Αύριο, η Επιτροπή θα συνεδριάσει για τελευταία φορά, με σκοπό να βρεθεί κοινός τόπος και να εκδοθεί διακομματικό πόρισμα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο μοιάζει αδύνατον καθώς στα πορίσματα τους η πλειοψηφία έχει καταλήξει σε διαφορετικά συμπεράσματα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Η Νέα Δημοκρατία κατέθεσε πόρισμα που ξεπερνά τις 720 σελίδες με τα υπόλοιπα κόμματα, στην πλειοψηφία τους, να μην ξεπερνούν τις 100 σελίδες. Το μέγεθος των πορισμάτων σχολιάζουν πηγές της πλειοψηφίας λέγοντας ότι αντικατοπτρίζει και την βαρύτητα που έδωσε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, σε αντίθεση, όπως λένε, με την αντιπολίτευση.
Από την άλλη τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταλογίζουν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα ενώ ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά προτείνουν τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής που θα διερευνήσει τυχόν ευθύνες. Σημειώνεται ότι το Σύνταγμα στο άρθρο 86 και την παραγράφου 3 ορίζει ότι «η πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη».
Η Νέα Δημοκρατία στο πολυσέλιδο πόρισμα της αναφέρεται στα 6 + 1 λάθη που οδήγησαν στη τραγωδία. Τα λάθη αυτά βαραίνουν τον λεγόμενο μοιραίο σταθμάρχη, τους δύο μηχανοδηγούς καθώς και σοβαρές παραβιάσεις του γενικού κανονισμού κυκλοφορίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει στο κάδρο των ευθυνών τον Κώστα Καραμανλή διαπιστώνοντας ποινικές ευθύνες, όπως επίσης και σε άλλους υφυπουργούς και αρμοδίους. Επίσης, για τη μη υλοποίηση της σύμβασης 717 καθώς και την απουσία θέσπισης εθνικών κανόνων ασφαλείας στα τραίνα.
Το ΠΑΣΟΚ, δεν κατέθεσε πόρισμα, ωστόσο, επανέφερε το αίτημα για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής.
Το ΚΚΕ κάνει λόγο για σαφέστατες ποινικές ευθύνες των αρμοδίων υπουργών Υποδομών και Μεταφορών της περιόδου 2009-2023. Το συμπερασματικό κείμενο του Περισσού αναφέρεται σε κακουργηματικό αδίκημα της διά παραλείψεως διατάραξης της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών απ’ όπου προήλθε ο θάνατος 57 ανθρώπων και η βαριά σωματική βλάβη δεκάδων ακόμη ατόμων.
Η Ελληνική Λύση, στο πόρισμα της συμπεραίνει, μεταξύ άλλων, ότι «όλοι όσοι διετέλεσαν Υπουργοί αρμόδιοι για τις μεταφορές από το 2012 και εντεύθεν έχουν ευθύνες.
Η Νέα Αριστερά προτείνει από την πλευρά της τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής ενώ παράλληλα, στο ίδιο πόρισμα, μιλούν για παραμέληση του σιδηροδρόμου αλλά και κατασπατάληση των πόρων.
Το πόρισμα της ΝΔ για τα Τέμπη: Τα επτά μοιραία λάθη του σταθμάρχη και των μηχανοδηγών - Δεν τηρήθηκε ο Γενικός Κανονισμός Κίνησης
Σύμφωνα με την πλειοψηφία, επιβεβαιώθηκε από όλους τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον της Επιτροπής ότι εάν είχαν τηρηθεί απαρέγκλιτα οι κανόνες του Γενικού Κανονισμού Κινήσεως, το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί. Στο πόρισμα τονίζεται ότι δεν υπήρξε η παραμικρή προσπάθεια συγκάλυψης, ενώ οι επιχειρησιακές παρεμβάσεις στο χώρο της μοιραίας σύγκρουσης έγιναν με απόφαση των αρμόδιων επιχειρησιακών συλλογικών οργάνων με γνώμονα την ανάγκη μετακίνησης των κατεστραμμένων συρμών.
Για το θέμα διεξάγεται παράλληλα έρευνα της Δικαιοσύνης για τις επεμβάσεις των φορέων.
Αναλυτικά τα συμπεράσματα για τις παραβιάσεις των κανόνων, τη λειτουργία των αυτοματοποιημένων συστημάτων διαχείρισης κυκλοφορίας και την εκτέλεση των συμβάσεων για σιδηροδρομικά έργα είναι τα ακόλουθα:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
1. Ο Γενικός Κανονισμός Κινήσεως παραβιάστηκε 7 φορές, με αποτέλεσμα το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών:i. ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ χρησιμοποίησε τον απολύτως λειτουργικό πίνακα τηλεχειρισμού για να κάνει αυτόματη χάραξη διαδρομής, αλλά έβαλε τη μοιραία αμαξοστοιχία ανάποδα στη γραμμή καθόδουii. ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ παρακολουθούσε τον πίνακα τηλεχειρισμού, όπου ήταν συνεχώς ευκρινής η εσφαλμένη αλλαγή τροχιάςiii. ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ ενημέρωσε τον μηχανοδηγό με την παράδοση σε αυτόν του εντύπου 1001, το οποίο απαιτείται σε κάθε περίπτωση ανωμαλίας ή κινδύνου στην γραμμήiv. οι μηχανοδηγοί της μοιραίας αμαξοστοιχίας IC62 εισήλθαν σε γραμμή καθόδου ΧΩΡΙΣ έντυπο 1001v. οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ ακινητοποίησαν το τρένο ως όφειλανvi. οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ επικοινώνησαν με τον σταθμάρχη Λάρισας για να διευκρινίσουν ότι η αμαξοστοιχία έχει μπει ανάποδα στη γραμμή καθόδουvii. οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ έκαναν αναγγελία αναφορικά με τη θέση της αμαξοστοιχίας καθώς περνούσαν από τους ενδιάμεσους σταθμούςΌπως επιβεβαιώθηκε από όλους τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον της Επιτροπής, εάν είχαν τηρηθεί απαρέγκλιτα οι κανόνες του Γενικού Κανονισμού Κινήσεως (ΓΚΚ) από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί. Μάλιστα, έστω μία από αυτές τις παραβιάσεις του ΓΚΚ αν δεν είχε συμβεί, θα μπορούσε να αποσοβήσει το δυστύχημα.Σημειωτέον ότι ο ΓΚΚ του ΟΣΕ, ο οποίος εφόσον τηρείται πιστά εγγυάται την ασφαλή κυκλοφορία στο σιδηροδρομικό δίκτυο, είναι νομικά δεσμευτικός και χαρακτηρίστηκε από ειδικούς που κατέθεσαν στην Επιτροπή ως «ο ΚΟΚ του σιδηροδρόμου», «οι 10 Εντολές του Μωυσή», ακόμα και «Ευαγγέλιο» για το σιδηρόδρομο.
2. Τα αυτοματοποιημένα συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας -που σήμερα χρησιμοποιούνται σε μικρό μέρος του ευρωπαϊκού δικτύου- αναβαθμίζουν την ασφάλεια αλλά δεν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο.Τα συστήματα αυτά (σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ETCS, GSMR) συμβάλουν στην ασφαλέστερη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου. Βέβαια δεν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο, άλλωστε οι χειριστές τους είναι άνθρωποι. Όλα μαζί, συνδυαστικά, όπως προβλέπεται από το ERTMS, δηλαδή το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας των τραίνων, προσεγγίζουν πολύ μεγάλο βαθμό ασφάλειας και αποφυγής ατυχημάτων, εφόσον ταυτόχρονα τηρείται πιστά ο Γενικός Κανονισμός Κίνησης.Η εφαρμογή του ERTMS θα είναι υποχρεωτική στις ευρωπαϊκές χώρες από το 2030. Μικρό ποσοστό των σιδηροδρομικών συστημάτων στις χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν σήμερα στο σύνολο του το ERTMS. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ETCS, το πιο αποτελεσματικό σύστημα, που παρέχει τη δυνατότητα αυτόματης ακινητοποίησης του τραίνου, είναι σε λειτουργία μόνο στο 14% των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.Επομένως, με βάση το ισχύον ευρωπαϊκό και εθνικό νομοθετικό πλαίσιο, η λειτουργία του σιδηροδρόμου χωρίς τα προαναφερόμενα συστήματα θεωρείται επιτρεπτή και ασφαλής, εφόσον τηρείται ο ΓΚΚ, όπως κατέθεσε το σύνολο σχεδόν των μαρτύρων που εξετάστηκαν.
3. Η εκτέλεση των συμβάσεων για την εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης κυκλοφορίας στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο υπήρξε για μεγάλη χρονική περίοδο προβληματική.Από το 1985 έως το 2001 εγκαταστάθηκαν συστήματα που δεν τέθηκαν ποτέ ενιαία σε λειτουργία, η ανάταξή τους προβλέφθηκε με τη Σύμβαση 717 το 2014, ενώ άλλα συστήματα προβλέφθηκαν με συμβάσεις του 2006 και του 2007, που η ολοκλήρωσή τους καθυστέρησε.
4. Η διάσπαση του ΟΣΕ το 1996 με τη δημιουργία των θυγατρικών του εταιρειών ΕΡΓΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ, συνέτεινε στην προβληματικότητα εκτέλεσης των σιδηροδρομικών έργων.Το πρόβλημα επιτάθηκε με την «πώληση» το 2017 της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με δυσμενέστατους για το Ελληνικό Δημόσιο όρους, στον κρατικό ιταλικό σιδηρόδρομο και στη συνέχεια με την πώληση το 2018 της ΕΕΣΣΤΥ στην ιδιωτική πλέον ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με εξίσου δυσμενείς όρους.
5. Η υλοποίηση των συμβάσεων για τα αυτοματοποιημένα συστήματα επισπεύστηκε σημαντικά επί Υπουργίας Καραμανλή, ενώ ειδικά το έργο της 717 θα είχε καθυστερήσει κατά πολύ ακόμα, αν δεν είχε δοθεί παράταση αλλά είχε διαλυθεί και επαναπροκηρυχθεί.Η σύμβαση 717/2014, για τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, ενώ έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως το 2016, είχε υλοποιηθεί μόνο σε ποσοστό 18%. Δόθηκε παράταση με αναγνώριση της αποκλειστικής υπαιτιότητας της ΕΡΓΟΣΕ για τις καθυστερήσεις και στη συνέχεια, έως το 2019 χορηγήθηκαν άλλες 5 παρατάσεις με συνυπευθυνότητα του Ελληνικού Δημοσίου.Μετά τον Ιούλιο του 2019 έγινε σημαντική προσπάθεια να επιλυθούν τα χρονίζοντα προβλήματα, με αποτέλεσμα την ολοκλήρωση της 717 το Σεπτέμβριο 2023, παρά τα προβλήματα λόγω της πανδημίας COVID, της παγκόσμιας κρίσης και των καθυστερήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα.Σχετικά με τη χορήγηση της 7ης παράτασης της Σύμβασης 717, μετά την αποδοχή σχετικής ένστασης από τον τότε Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή, θεωρείται απολύτως βέβαιο από την Επιτροπή ότι αν η παράταση αυτή δεν είχε δοθεί και η εργολαβία είχε διαλυθεί, το έργο της σύμβασης 717 δεν θα είχε ολοκληρωθεί ακόμη έως σήμερα.Οι υπόλοιπες χρονίζουσες συμβάσεις για τα αυτοματοποιημένα συστήματα -που εκκρεμούσαν υπό πολλές Κυβερνήσεις- προχώρησαν αποφασιστικά την τελευταία 4ετία με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν όλες ολοκληρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους. Συγκεκριμένα το GSMR παραδόθηκε τελικά το 2021 και το ETCS τον Δεκέμβριο του 2023. Εκκρεμεί το GSMR και το ETCS επί των συρμών, όπου απαιτούνται ενέργειες της Hellenic Train, της ΓΑΙΑΟΣΕ και της ΡΑΣ.Όλες οι αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας ελήφθησαν με την τήρηση των προβλεπομένων διαδικασιών με εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών και με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον.
6. Οι μηχανισμοί ελέγχου ασφαλείας των σιδηροδρομικών μεταφορών πρέπει να ενισχυθούν. Η ΡΑΣ αποτελεί τον πυλώνα ασφάλειας τόσο κατά την κοινοτική όσο και την εθνική νομοθεσία στα ζητήματα ασφάλειας του σιδηροδρόμου. Εφόσον είχε διαπιστώσει πολύ σοβαρά κενά ή ελλείψεις μπορούσε να προχωρήσει ακόμη και σε αναστολή της λειτουργίας του σιδηροδρόμου.Επιπλέον, η Hellenic Train, εφόσον δεν διεκδικούσε απλώς υψηλότερες αποζημιώσεις αλλά είχε πράγματι διαπιστώσει σοβαρά ζητήματα ασφάλειας λόγω της κατάστασης της υποδομής και μη ολοκλήρωσης των συστημάτων, θα έπρεπε να είχε προχωρήσει σε άμεση αναστολή δρομολογίων.Σε σχέση δε με τους Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η χώρα διαθέτει κανόνες εν ισχύ στον τομέα της ασφάλειας, με σημαντικότερο το Γενικό Κανονισμό Κίνησης, δηλαδή τον κανονισμό που παραβιάστηκε τη νύχτα του μοιραίου δυστυχήματος.Σχετικά με τους Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η χωρα διαθέτει κανόνες εν ισχύ στον τομέα της ασφάλειας, με σημαντικότερο το Γενικό Κανονισμό Κίνησης, δηλαδή τον κανονισμό που παραβιάστηκε τη νύχτα του μοιραίου δυστυχήματος.
7. Ο ΟΣΕ πρέπει να ενισχυθεί, τόσο χρηματοδοτικά όσο και με ανθρώπινο δυναμικό.Ο ΟΣΕ έχει υπάρξει εδώ και πολλά χρόνια ένας από τους μεγαλύτερους «ασθενείς» του Ελληνικού Δημοσίου. Οι δε μνημονιακές πολιτικές από το 2010 και μετά τον αποδυνάμωσαν, αφού έχασε πάνω από τους μισούς του εργαζομένους. Τα μέτρα που ελήφθησαν από το 2019 και μετά για αύξηση της χρηματοδότησης και των εργαζομένων πρέπει να συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση.
8. Τα αίτια του δυστυχήματος πρέπει να διερευνηθούν ψύχραιμα, μακριά από πολιτική εκμετάλλευση, για να αποδοθεί δικαιοσύνη, όπως επιθυμεί η ελληνική κοινωνία.Οι ευθύνες όλων των άμεσα εμπλεκομένων στο τραγικό δυστύχημα, καθώς και των προσώπων που κατείχαν υπεύθυνες θέσεις στους αρμόδιους οργανισμούς και εταιρείες, ελέγχονται ήδη από την τακτική δικαιοσύνη. Η ανάλυση από την Επιτροπή δεν ανέδειξε πράξεις ή παραλείψεις πολιτικών προσώπων που να συνδέονται με το δυστύχημα. Η πολιτική ευθύνη, αντικειμενικά αναλήφθηκε από τον τότε Υπουργό Κ. Καραμανλή με την άμεση παραίτησή του την ημέρα του τραγικού δυστυχήματος, πράξη που εκτός των άλλων διευκόλυνε τον έλεγχο της υπόθεσης.
9. Δεν υπήρξε προσπάθεια συγκάλυψης με παρεμβάσεις στον χώρο της μοιραίας σύγκρουσης. Οι επιχειρησιακές παρεμβάσεις στο χώρο έγιναν με απόφαση των αρμοδίων επιχειρησιακών συλλογικών οργάνων με γνώμονα την ανάγκη μετακίνησης των κατεστραμμένων συρμών με βαρέως τύπου μηχανήματα, τα οποία έπρεπε να επιχειρούν σε ασφαλές και σταθερό έδαφος. Πάντως, διεξάγεται και έρευνα της δικαιοσύνης για τις επεμβάσεις των αρμοδίων οργάνων.
Ποινικές ευθύνες του Κώστα Καραμανλή διαπιστώνει ο ΣΥΡΙΖΑ στο πόρισμά του για τα Τέμπη
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποστηρίζει ότι διαπιστώνει ποινικές ευθύνες κατά του Κώστα Καραμανλή για τον διορισμό του μοιραίου σταθμάρχη, την απουσία θέσπισης εθνικών κανόνων ασφαλείας στα τραίνα, καθώς και για τη μη επισκευή της τηλεδιοίκησης στη Λάρισα που είχε καταστραφεί σε πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει το 2019.
Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στον διορισμό του μοιραίου σταθμάρχη, λέγοντας ότι «στην περίπτωση του βλέπουμε στην χείριστη εκδοχή της, την χρονίζουσα εγκληματική για την κοινωνία παθογένεια, σύμφωνα με την οποία η καταλληλότητα ή μη ενός ανθρώπου, κρίνεται καιροσκοπικά και πελατειακά, αδιαφορώντας για την ευθύνη και τον αντίκτυπο απέναντι σε εκατοντάδες ανθρώπους, που καθημερινά επέβαιναν στα τρένα».
Παράλληλα, κατηγορούν τη Νέα Δημοκρατία για συγκάλυψη ευθυνών σημειώνοντας ότι «με το μπάζωμα του τόπου του συμβάντος, σε χρόνο άμεσο, που κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφθεί κάτι τέτοιο, αποδεικνύει την προσπάθεια να εξαφανιστούν στοιχεία». Τέλος, αναφέρονται και στη σύμβαση 717 σημειώνοντας ότι το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί πιθανά, «αν είχε υλοποιηθεί η συμβαση και αν λειτουργούσε σύστημα φωτοσήμανσης και τηλεδιοίκησης, όπως και το ETCS, που η ενεργοποίηση του ήταν συνυφασμένη με την ολοκλήρωση των έργων της σύμβασης 717/2014».
Τέλος, στο πόρισμα του το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταλήγεί προτείνοντας «η Επιτροπή με ερμηνευτική δήλωση να διευκρινίσει την θέση της ότι για τα εγκλήματα παραλείψεως κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη, καθώς σε ότι αφορά το άρθρο 86 Συντάγματος και το προστατευτικό πλέγμα για τις πράξεις που εκτελούνται κατά την ενάσκηση των υπουργικών καθηκόντων, δεν προκύπτει ότι συμπεριλαμβάνεται και η παράλειψη εκτέλεσης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας. Από τη γραμματική ερμηνεία των σχετικών διατάξεων δεν προκύπτει κάποια συμπερίληψη σε αδικήματα τελούμενα δια παραλείψεως ασκήσεως των υπουργικών υποχρεώσεων, γεγονός που επιρρωννύεται από την τελολογία του ίδιου του θεσμού, επειδή θα ήταν παράδοξο να θεωρηθεί πως ο νομοθέτης ήθελε να ορίσει ειδική ποινική μεταχείριση για τον αδρανούντα Υπουργό και για το φαινόμενο που υποθετικά δεν πρέπει να εμφανιστεί. Να συσχετισθεί η δικογραφία».
Δήλωση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ
Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία και οι οικογένειες των θυμάτων απαιτούν ειλικρινείς, διάφανες απαντήσεις και απόδοση ευθυνών, ώστε να αποδειχθεί ποιοι ήταν οι πραγματικοί υπαίτιοι της τραγωδίας των Τεμπών, τόσο τα φυσικά πρόσωπα, για τα οποία έχει επιληφθεί η δικαιοσύνη, όσο βέβαια και τα πολιτικά πρόσωπα για την απόδοση των ευθυνών των οποίων αρμόδια είναι η Βουλή, μέσω της εξεταστικής επιτροπής. Εξ’ αρχής τονίσαμε ως Αξιωματική Αντιπολίτευση ότι δεν πρόκειται περί “ανθρώπινου σφάλματος” και μόνο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ με αίσθημα ευθύνης ενήργησε εξαρχής προς την κατεύθυνση αποκάλυψης κάθε πτυχής του εγκλήματος, τόσο των αιτιών που οδήγησαν σε αυτό, όσο και των ενεργειών που ακολούθησαν. Απόδειξη αυτού ήταν η πρότασή μας προς όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, να προσυπογράψουμε ένα κοινό πόρισμα, πρόταση η οποία απορρίφθηκε για μικροπολιτικούς και μόνο λόγους από τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες. Το πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ - αφού εντοπίζει ποινικές ευθύνες του κ. Καραμανλή Κωνσταντίνου του Αχιλλέως, του Καραγιάννη Γεωργίου του Χρήστου (τότε Υφυπουργού Υποδομών) και κ.Τριαντόπουλου Χρήστου του Γεωργίου, αλλά και μιλά για την ανάγκη ποινικής διερεύνησης για την μη υλοποίηση της σύμβασης 717/2014, προτείνει την πλέον ξεκάθαρη και έντιμη πρόταση.
Η Εξεταστική επιτροπή με ερμηνευτική Δήλωση να διευκρινίσει την θέση της, ότι για τα εγκλήματα τελούμενα δια παραλείψεως κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων, αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη, καθώς σε ό,τι αφορά το άρθρο 86 Συντάγματος και το προστατευτικό πλέγμα για τις πράξεις, που εκτελούνται κατά την ενάσκηση των υπουργικών καθηκόντων ΔΕΝ προκύπτει ότι συμπεριλαμβάνεται και η παράλειψη εκτέλεσης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας. Η συνέπεια και η σημασία αυτής της Δήλωσης της Εξεταστικής επιτροπής συνίσταται στο γεγονός πως η τακτική Δικαιοσύνη, θα κάνει απερίσπαστη το έργο της καλώντας όλα τα πολιτικά πρόσωπα, είτε ως μάρτυρες, είτε ως ύποπτοι τέλεσης ποινικών αδικημάτων αφ’ ενός, αλλά και το πολιτικό σύστημα θα αποτινάξει το πέπλο συγκάλυψης που υφίσταται σήμερα για την υπόθεση των Τεμπών.
Ως ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ ζητούμε και προτείνουμε να ψηφισθεί ομόφωνα η ως άνω ερμηνευτική Δήλωση. Περαιτέρω σύμφωνα με το κατατεθέν πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ υφίσταντο ισχυρότατες ενδείξεις τέλεσης ποινικών αδικημάτων από τον Καραμανλή Κωνσταντίνο και συγκεκριμένα της παράβασης καθήκοντος, διατάραξης ασφάλειας συγκοινωνιών, ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο κατά συρροή, σωματικές βλάβες κατά συρροή.
Η βασικότερη παράλειψη του τέως Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών συνίστατο στο γεγονός, πως ενώ ήταν το μοναδικό όργανο θέσπισης Εθνικών Κανόνων Ασφαλείας από τις 14-10-2019, ημερομηνία κατά την οποία δημοσιεύθηκε ο Ν. 4632/2019 δυνάμει των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 2010/797 και 2016/ 798, εντούτοις ουδέποτε το έπραξε μέχρι και την ημερομηνία του δυστυχήματος (28-02-2023), η δε παράλειψη του αυτή έγινε σε συνδυασμό με την σαφέστατη γνώση της ανυπαρξίας στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας από τις εξώδικες οχλήσεις του Συλλόγου Μηχανοδηγών του ΟΣΕ, από την με 06-09-2021 επιστολή του πρώην Διευθύνοντος Συμβούλου ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππου Τσαλίδη, ο οποίος προειδοποιούσε για “σοβαρό συμβάν”.
Eπιπλέον, όχι απλώς παρέλειψε να θεσπίσει Εθνικούς κανόνες ασφαλείας, ενώ γνώριζε ότι η λέξη “ασφάλεια” απουσίαζε από τον ελληνικό σιδηρόδρομο, αλλά προέτρεπε το επιβατικό κοινό να εμπιστεύεται τον Ελληνικό σιδηρόδρομο κριτικάροντας την Αξιωματική Αντιπολίτευση στην Βουλή (σε απάντηση της ερώτησης του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ Αλέξανδρου Μεϊκόπουλου), λέγοντας επί λεξεί “ότι είναι ντροπή που θέτετε θέματα ασφαλείας”.
Συγχρόνως, ουδέποτε πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση της ηλεκτρικής πλευρικής σηματοδότησης στο τμήμα Λάρισα – Θεσσαλονίκη (και κατ’ επέκταση στο υπό εξέταση τμήμα Λάρισα – Ν. Πόροι), που ήταν από τον Ιούλιο του 2019 εκτός λειτουργίας, μετά την πυρκαγιά στο κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας στη θέση ‘Ζάχαρη’, ενέργεια που εάν είχε γίνει, θα είχε αποτραπεί το μοιραίο δυστύχημα. Σημειωτέον ότι για τον πρώην Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Γεώργιο Καραγιάννη ο οποίος είχε την άμεση εποπτεία και την ευθύνη των έργων υποδομής για την ΕΡΓΟΣΕ δεν απαιτείται άρση ασυλίας ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια καθώς δεν έχει εκλεγεί Βουλευτής». ΠΑΣΟΚ Την πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής επαναφέρει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο δεν κατέθεσε, ωστόσο, πόρισμα στην Εξεταστική Επιτροπή των Τεμπών. Όπως εξηγούν σε δήλωση τους οι βουλευτές και μέλη της εξεταστικής που διερευνούσε τα αίτια του δυστυχήματος, οι λόγοι που δεν κατέθεσαν πόρισμα οφείλονται στο ότι δεν παρέλαβαν ολόκληρη την δικογραφία, ούτε εξετάστηκαν ουσιώδεις μάρτυρες στην επιτροπή.
Το ΠΑΣΟΚ δεν κατέθεσε πόρισμα στην Εξεταστική για τα Τέμπη - Επαναφέρει την πρόταση για προανακριτική
Το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη, εξαπολύει τα πυρά της κατά της πλειοψηφίας λέγοντας ότι «η στέρηση από την Εξεταστική Επιτροπή και κατ´ επέκταση από την Ελληνική κοινωνία κρίσιμων αποδεικτικών μέσων τα οποία με επαγωγικό τρόπο θα οδηγούσαν στην αποκάλυψη στοιχείων σε σχέση με πράξεις και παραλείψεις προσώπων που σχετίζονται με την τραγωδία των Τεμπών, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται και συνδεδεμένα με την κυβερνητική πλειοψηφία πολιτικά πρόσωπα, τα οποία και προσπαθεί να προστατέψει».
Και σημειώνεται ότι «από την άλλη η κυβερνητική επιλογή για συγκάλυψη, μέσω της μη ουσιαστικής διερεύνησης της υπόθεσης και ιδίως του ενδεχομένου ύπαρξης ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή όχι από μόνο από το ΠΑΣΟΚ, αλλά πρωτίστως από την κοινωνία η οποία απαιτεί να χυθεί φως στην υπόθεση και να αποδοθούν ευθύνες όσο ψηλά και να βρίσκονται αυτές». «Από όσα παραπάνω αναφέρονται είναι προφανές ότι η Εξεταστική Επιτροπή θα πρέπει να μετατραπεί σε Προανακριτική Επιτροπή και να ασκήσει τις αρμοδιότητες της σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος», καταλήγουν.
Ολόκληρη η πρόταση του ΠΑΣΟΚ
Πρόταση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής στην Εξεταστική Επιτροπή για «τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών και όλων των πτυχών, που σχετίζονται με αυτό»
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 η μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στη χώρα μας στέρησε τη ζωή σε 57 συνανθρώπους μας. Το επιβατικό τρένο Intercity, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία, λίγο έξω από τον Σ.Σ. Λάρισας, συνεπεία της ταυτόχρονης κίνησής τους στη γραμμή καθόδου. Τη σύγκρουση ακολούθησε τεράστια έκρηξη με αποτέλεσμα οι συρμοί να τυλιχθούν στις φλόγες, ενώ οι θερμοκρασίες, που αναπτύχθηκαν, ξεπέρασαν τους 1.500 βαθμούς. Νέοι συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους άδικα και με τραγικό τρόπο, ενώ πολλοί από αυτούς κυριολεκτικά εξαϋλώθηκαν.
Το έγκλημα που συντελέστηκε ανέδειξε τις τραγικές ελλείψεις στην ασφάλεια των ελληνικών σιδηροδρόμων, καθώς βασικά συστήματα ασφαλείας δεν ήταν σε λειτουργία τη στιγμή του δυστυχήματος.
Η εφαρμογή του συστήματος τηλεδιοίκησης αλλά και σηματοδότησης, στο σιδηροδρομικό δίκτυο (Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας) προβλέφθηκε στην μοιραία σύμβαση 717, η οποία υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, μεταξύ της ΕΡΓΟΣΕ και της κοινοπραξίας ΤΟΜΗ (θυγατρική του Άκτορα) – Alstom HELLAS. Η σύμβαση αυτή προέβλεπε χρόνο παράδοσης του έργου τα 2 έτη (δηλ. τον Σεπτέμβριο του 2016). Τον Σεπτέμβριο του 2016 και ενώ το έργο δεν είχε παραδοθεί ακόμη, δόθηκε από την ΕΡΓΟΣΕ η πρώτη παράταση στην εκτέλεσή του. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια, μέχρι τον Ιανουάριο του 2021 δόθηκαν συνολικά από την ΕΡΓΟΣΕ οκτώ παρατάσεις για την παράδοση του έργου, κατόπιν αιτήσεων της αναδόχου κοινοπραξίας.
Σημειώνουμε εδώ ότι σύμφωνα με την κατάθεση του εκπροσώπου της κοινοπραξίας και στελέχους του Άκτορα κ. Καραβάκη, η αναλογία ΤΟΜΗ – ALSTOM ήταν (75%-25%) ενώ η ΤΟΜΗ δεν είχε ούτε τεχνογνωσία ούτε εμπειρία από ανάλογα έργα και την εμπειρία εξασφάλιζε η ιταλική θυγατρική της ALSTOM ως δανειοπάροχος εμπειρίας.
Το 2019 έπειτα από καταγγελίες σχετικά με την πρόοδο της εκτέλεσης της σύμβασης 717, η Οικονομική Εισαγγελία αποφασίζει να διεξάγει προκαταρκτική εξέταση, στο πλαίσιο της οποίας ζήτησε από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) να διεξάγει έλεγχο. Η ΕΑΔ μετά από δύο χρόνια παρέδωσε πόρισμα στο οποίο καταλόγισε σε συγκεκριμένα πρόσωπα και υπηρεσίες πειθαρχικές ευθύνες για πράξεις και παραλείψεις τους σχετικά με την εκτέλεση της σύμβασης 717. Το πόρισμα αυτό κοινοποιήθηκε στον τότε υπουργό Μεταφορών και Υποδομών, κ. Κώστα Καραμανλή και στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Ο κ. Καραμανλής δεν προέβη σε κάποια ενέργεια , ενώ η Εισαγγελία αρχειοθέτησε την υπόθεση.
Τον Νοέμβριο του 2019 ο κ. Καραμανλής υπέγραψε με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ (μετέπειτα Hellenic Train) μνημόνιο διαπραγμάτευσης για την ανάθεση των ΥΔΥ (υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή για την επιδότηση των άγονων γραμμών) ύψους 750 εκ. ευρώ με αντάλλαγμα σημαντικές επενδύσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε νέο τροχαίο υλικό και υποδομές). Διαπραγματευτές ορίστηκαν για μεν την ΤΡΑΙΝΟΣΕ ο κ. Φ. Τσαλίδης τότε Διευθύνων Σύμβουλός της και για το Δημόσιο, ο κ. Ν. Σταθόπουλος τότε Γενικός Γραμματέας μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Τον Νοέμβριο του 2020, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ με την απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου ενέκρινε ομόφωνα το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης Τσαλίδη – Σταθόπουλου και κατέθεσε ενυπόγραφα στο Υπουργείο σχέδιο σύμβασης ΥΔΥ με 645 εκ. ευρώ ελάχιστη επένδυση εκ μέρους της για την επιδότηση των 750 εκ. ευρώ εκ μέρους του Δημοσίου. Για την επένδυση αυτή αντίστοιχα το Ελληνικό Δημόσιο αναλάμβανε την υποχρέωση ολοκλήρωσης της 717 (σηματοδότηση – τηλεδιοίκηση) και της 10004 (ETCS, European Train Control System) έως το τέλος του 2021.
Τον Ιούλιο του 2022, και ενώ στο μεταξύ έχουν παραιτηθεί τόσο ο κ. Ν. Σταθόπουλος (Μάρτιος 2021) όσο και ο κ. Φ. Τσαλίδης (Σεπτέμβριος 2021), ο κ. Κ. Καραμανλής φέρει προς κύρωση στη Βουλή τροποποιημένη τη σύμβαση ως προς το περιεχόμενό της, την οποία έχει υπογράψει με τον νέο Δ/ντα Σύμβουλο της Hellenic Train (όπως μετονομάστηκε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ) κ. Capotorto και ψηφίζεται ο νόμος 4953/2022 μόνο από τη Νέα Δημοκρατία. Με τη νέα σύμβαση αφενός μειώνονται από 645 εκ. ευρώ στα 77 εκ. ευρώ οι υποχρεώσεις επένδυσης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ-Hellenic Train και αφετέρου εξαφανίζεται η δέσμευση του Δημοσίου για την ολοκλήρωση έως το τέλος 2021 των συμβάσεων 717 και 10004. Παρ’ όλα αυτά η επιδότηση της Hellenic Train από το Ελληνικό Δημόσιο, παραμένει στο ίδιο ύψος των 750 εκατ. ευρώ δηλαδή 50 εκατ. ευρώ το χρόνο για δεκαπέντε χρόνια. Η ανωτέρω σύμβαση ψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία με εισήγηση του Κ. Καραμανλή, ως εισηγητή Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών κατά προφανή παραβίαση της σχετικής Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και ειδικότερα του άρθρου 4§4 του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2007, απαλλάσσοντας την Hellenic Train από υποχρεώσεις διενέργειας δημόσιων επενδύσεων περίπου 580 εκ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα της προσέφερε επιπλέον πέντε (5) έτη επιδοτήσεων.
Τον Μάιο του 2022 το γραφείο των Ευρωπαίων Εισαγγελέων στην Αθήνα δέχεται ανώνυμη καταγγελία, όπου επισημαίνεται ο κίνδυνος από τη μη ολοκλήρωση της σύμβασης 717 και συγκεκριμένα καταγγέλθηκε ότι: α) ο ανάδοχος δεν κηρύχθηκε έκπτωτος, παρόλο που είχαν λήξει όλες οι αποκλειστικές προθεσμίες και δεν είχε εγκεκριμένες μελέτες, β) η ανάταξη της σηματοδότησης εξοπλισμού Bombardier γινόταν αποκλειστικά από την εταιρεία ΤΟΜΗ η οποία δεν διέθετε τη σχετική εμπειρία, γ) η μη εκπόνηση και έγκριση μελετών από τη δανειοπάροχο εταιρεία, καθώς και η μη παροχή της εξειδικευμένης εμπειρίας και τεχνογνωσίας κατά τη διάρκεια εκτέλεσης εργασιών συνιστά παραβίαση των όρων της σύμβασης και για τούτο επιβλήθηκε δημοσιονομική διόρθωση δ) η ΕΡΓΟΣΕ άλλαξε παράτυπα το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης, προκειμένου να πετύχει τεχνηέντως την υπογραφή της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης του επίμαχου έργου, αξίας 13.320.240 ευρώ με την κοινοπραξία, ενώ παράλληλα με απόφαση του τότε αρμόδιου Υπουργού κ. Κ. Καραμανλή δόθηκε αδικαιολόγητα αποζημίωση στον ανάδοχο ύψους 2.767.782,93 ευρώ για θετικές ζημιές, ε) στο τμήμα Οινόη – Τιθορέα αποξηλώθηκε εξοπλισμός, που είχε πληρωθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια κατά παράβαση των όρων της σύμβασης.
Με βάση την ανωτέρω καταγγελία η αρμόδια Ευρωπαία Εισαγγελέας ζήτησε την ανάσυρση της ποινικής δικογραφίας λόγω εμφάνισης νέων στοιχείων, ενώ πέραν των ανωτέρω, εξέδωσε πόρισμα στο οποίο έκανε λόγο για υποψίες τέλεσης αξιόποινων πράξεων από πρώην μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης και συγκεκριμένα εκτίμησε ότι οι εν λόγω εικαζόμενες αξιόποινες πράξεις αφορούν στο έγκλημα της παράβασης καθήκοντος, που φέρεται ότι διαπράχθηκε από τον πρ. Υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Χρ. Σπίρτζη και το έγκλημα της κακουργηματικής απιστίας σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε. και του Ελληνικού Δημοσίου, που φέρεται ότι διαπράχθηκε από τον πρ. Υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Κ. Καραμανλή.
Η Ευρωπαία Εισαγγελέας παρέπεμψε την υπόθεση στις εθνικές αρχές και συγκεκριμένα στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ο οποίος με τη σειρά του διαβίβασε την υπόθεση στον Πρόεδρο της Βουλής δεδομένου ότι μόνο η Βουλή είναι αρμόδια για την διενέργεια έρευνας και άσκησης ποινικής δίωξης για ποινικά αδικήματα, που τελέστηκαν από μέλη της Κυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε αίτημα για σύσταση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, κατά το άρθρο 86 παρ.3 του Συντάγματος, προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων. Η κυβερνητική πλειοψηφία καταψήφισε την πρότασή μας, η οποία υπερψηφίστηκε από όλα τα υπόλοιπα κόμματα. Αντιθέτως η κυβερνητική πλειοψηφία υπερψήφισε την πρόταση του ΚΚΕ για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής «για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών και όλων των πτυχών που σχετίζονται με αυτό». Η πρόταση του ΚΚΕ την οποία υιοθέτησε η κυβερνητική πλειοψηφία προέκρινε να ερευνηθούν οι συνθήκες λειτουργίας του Ελληνικού σιδηροδρόμου από το 1997, είκοσι έξι δηλαδή χρόνια πριν το έγκλημα των Τεμπών.
Οι εργασίες της Επιτροπής ξεκίνησαν στις 23 Νοεμβρίου 2023. Καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής γίναμε μάρτυρες της συντεταγμένης προσπάθειας συγκάλυψης της υπόθεσης από την κυβερνητική πλειοψηφία, με τον μεθοδευμένο αποκλεισμό μαρτύρων κομβικής σημασίας για τη διαλεύκανση της υπόθεσης, τους οποίους προτείναμε, μαζί με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Επαναφέραμε επανειλημμένως και με επιμονή το αίτημά μας στις συνεδριάσεις της Εξεταστικής Επιτροπής προκειμένου να κληθούν κρίσιμοι μάρτυρες, όμως, οι βουλευτές μέλη της Ν.Δ. που συγκροτούν την πλειοψηφία της Εξεταστικής Επιτροπής το απέρριψαν. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους κ.κ. Κ. Γενιδούνια (πρ. Πρ. Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μηχανοδηγών), Κ. Σπηλιόπουλο (πρ. Πρ. Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ και του ΟΣΕ), Ν. Σταθόπουλο (πρ. Γ.Γ. του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών), Τριαντόπουλο (πρ. Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ), Χ. Κατσιούλη (στέλεχος της ΕΡΓΟΣΕ επιβλέπων μηχανικός συστήματος σηματοδότησης ETCS) και Φ. Τσαλίδη (πρ. Διευθύνων Σύμβουλος ΤΡΑΙΝΟΣΕ). Από την αρχή των εργασιών της Επιτροπής έγινε αντιληπτή η προσπάθεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας για αποπροσανατολισμό της έρευνας και συγκάλυψη.
Επιλέχθηκε να καταθέσουν μάρτυρες, οι οποίοι κατείχαν θέσεις ευθύνης για τη λειτουργία των σιδηρόδρομων πριν 20 και πλέον χρόνια ενώ παράλληλα αποκλείστηκαν οι ανωτέρω μάρτυρες που είχαν άμεση γνώση για τη σημερινή κατάσταση του δικτύου, τη διαχείριση της σύμβασης 717, τις πολιτικές αποφάσεις που αφορούν την θητεία του κ. Κ. Καραμανλή στο Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών. Είναι δε εντυπωσιακό ότι ορισμένοι από τους μάρτυρες που αποκλείστηκαν είναι ευρέως γνωστό στην κοινή γνώμη από δηλώσεις τους ότι είχαν εγγράφως προειδοποιήσει τον Υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Κ. Καραμανλή για την κατάσταση που επικρατούσε στον σιδηρόδρομο και τον άμεσο κίνδυνο πρόκλησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων, προειδοποιήσεις που ο αρμόδιος Υπουργός επέλεξε συνειδητά να αγνοήσει.
Είδαμε επίσης τη συστηματική προσπάθεια των μελών της κυβερνητικής πλειοψηφίας στην Εξεταστική Επιτροπή να αποδώσουν την ευθύνη για το τραγικό δυστύχημα στον παράγοντα του ανθρώπινου λάθους, δηλαδή τις παραβιάσεις του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας από εργαζόμενους. Μια προσπάθεια που τους οδήγησε στο σημείο να επικαλεστούν πρόβλημα υγείας του νεκρού μηχανοδηγού της επιβατικής αμαξοστοιχίας, το οποίο αφορούσε παρελθόντα χρόνο του δυστυχήματος (έξι χρόνια πριν) και ενώ ο μηχανοδηγός κρινόταν κατόπιν ικανός κατ’ έτος από τους αρμόδιους για την έκδοση πιστοποιητικών γιατρούς.
Παρά όμως τις συντονισμένες και εν πολλοίς προκλητικές προσπάθειες της κυβερνητικής πλειοψηφίας για συγκάλυψη, κατέστη εφικτό από τις εργασίες της Εξεταστικής να συναχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα αναφορικά με τις αιτίες του τραγικού εγκλήματος των Τεμπών και την κατάσταση λειτουργίας των Ελληνικών σιδηροδρόμων την εποχή του δυστυχήματος. Ειδικότερα όπως προέκυψε και από τους τρεις εμπειρογνώμονες κ.κ. Προφυλλίδη (καθηγητής Συγκοινωνιακής Τεχνικής στο ΔΠΘ), Χαλκιά (επίτιμος Πρόεδρος ΝΣΚ), Πυργίδη (καθηγητής Σιδηροδρομικής ΑΠΘ), οι οποίοι συμμετείχαν στην Επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία συνεστήθη από την κυβέρνηση αμέσως μετά το δυστύχημα, γνωστή ως «Επιτροπή Γεραπετρίτη», το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί εάν υπήρχε το σύστημα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης, θέση που εμπεριέχεται και στο σχετικό πόρισμά τους. Τα μέλη της Επιτροπής κατέθεσαν ότι την ημέρα της τραγωδίας δεν λειτουργούσε η φωτεινή σηματοδότηση, η τηλεδιοίκηση, το σύστημα επικοινωνίας GSMR, ούτε και το σύστημα αυτόματης πέδησης συρμών (ETCS), ενώ επεσήμαναν ότι αρκούσε και μόνο το σύστημα ETCS για να αποφευχθεί το ατύχημα. Χάρη στο εν λόγω σύστημα, τα τρένα θα σταματούσαν αυτόματα και δεν θα συγκρούονταν, ενώ ακόμα κι αν είχε κάνει λάθος χάραξη ο σταθμάρχης, η ύπαρξη του συγκεκριμένου συστήματος θα είχε αποσοβήσει τη μετωπική σύγκρουση. Τα ανωτέρω επιβεβαίωσε με την κατάθεσή του και ο καθηγητής Παραγωγής και Μεταφορών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Ζηλιασκόπουλος. Αξίζει να αναφερθεί, επίσης ότι στο πόρισμα των ανωτέρω εμπειρογνωμόνων κρίνεται παράνομη η μετάταξη του σταθμάρχη Λάρισας και καταφανώς ελλιπής η εκπαίδευσή του. Και στο σημείο αυτό η προσπάθεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας να υπερασπιστεί την νομιμότητα της μετάταξης του σταθμάρχη ήταν συντεταγμένη και δηλωτική της πρόθεσης συγκάλυψης η οποία χαρακτήρισε την λειτουργία της καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής.
Από τις προαναφερόμενες καταθέσεις των μελών της Επιτροπής Γεραπετρίτη, γίνεται ευκόλως αντιληπτό ότι η μη ολοκλήρωση της επίδικης σύμβασης 717/2014 τελεί σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Εάν το σύστημα σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης είχε παραδοθεί μέσα στην αποκλειστική προθεσμία, που η σύμβαση είχε προβλέψει, και σε κάθε περίπτωση λειτουργούσε στις 28/2/2023, το δυστύχημα μετά βεβαιότητας δεν θα συνέβαινε, καθώς η χρήση και λειτουργία όλων των εν λόγω συστημάτων θα απέτρεπε τη σύγκρουση, ακινητοποιώντας τις αμαξοστοιχίες είτε μέσω του συστήματος ETCS, είτε ταυτόχρονα μέσω της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης ΚΕΚ Λάρισας, της αμφίδρομης σηματοδότησης της γραμμής και του συστήματος GSMR. Σημειώνουμε ότι το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας Λάρισας είχε καταστραφεί το 2019 εξαιτίας πυρκαγιάς, που ξέσπασε στην περιοχή Ζάχαρη και μέχρι το τραγικό δυστύχημα, δηλαδή 4 χρόνια μετά, δεν είχε αποκατασταθεί. Για τις παραλείψεις στην εκτέλεση της σύμβασης 717 που οδήγησε στο τραγικό δυστύχημα έχει ήδη ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος 23 προσώπων, 18 εκ των οποίων είναι υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ και της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποδομών, Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης για σειρά κακουργηματικών πράξεων όπως απάτη, απιστία, ψευδή βεβαίωση, με σκοπό τον παράνομο προσπορισμό οφέλους, ηθική αυτουργία στην απάτη και τις ψευδείς βεβαιώσεις.
Αξίζει να σημειώσουμε, ότι η κυβερνητική πλειοψηφία πρότεινε τη διαβίβαση της κατάθεσης του κ. Capotorto (Πρόεδρος του Δ.Σ. της Hellenic Train) στην Εισαγγελία Εφετών Λάρισας, προκειμένου να εξετασθεί το ενδεχόμενο ψευδορκίας, με αφορμή την κατάθεση του. Το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης συναίνεσαν. Στη συνέχεια τα κόμματα της αντιπολίτευσης πρότειναν η Επιτροπή να διαβιβάσει αναλόγως για το ενδεχόμενο της ψευδορκίας, την κατάθεση του πρ. Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών κ. Καραμανλή, ο οποίος διαβεβαίωνε την Επιτροπή για γεγονότα τα οποία διαψεύστηκαν από έγγραφο του κ. Φ. Τσαλίδη (Δ/νων Σύμβουλος ΤΡΑΙΝΟΣΕ, 2016-2021) το οποίο η δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε, καθώς ο κ. Φ. Τσαλίδης αποκλείστηκε από την Εξεταστική Επιτροπή με απόφαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Σε αντίθεση με την αντίδραση της Επιτροπής απέναντι στην κατάθεση του κ. Capotorto η κυβερνητική πλειοψηφία δεν έδωσε την συναίνεση της, επιλέγοντας να λειτουργήσει ως συνήγορος υπεράσπισης του πρώην Υπουργού και όχι ως ανακριτική αρχή που διενεργεί κάθε αναγκαία έρευνα για τη διαλεύκανση του δυστυχήματος. Απέρριψε το αίτημα του συνόλου των κομμάτων της αντιπολίτευσης, προσθέτοντας έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των ενεργειών συγκάλυψης που την βαραίνουν.
Μεθοδευμένη επίσης ήταν και η καθυστερημένη κλήση του πρ. Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Αγοραστού, προκειμένου να καταστεί κατηγορούμενος για την υπόθεση του «μπαζώματος» του χώρου του δυστυχήματος και να επικαλεστεί το δικαίωμά του στη σιωπή, όπως και πράγματι έκανε. Ενδεικτική της μεθόδευσης συγκάλυψης κρίνεται και η άρνηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας να κληθεί ο κ. Τριαντόπουλος (πρ. Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ), ο οποίος σύμφωνα με την κατάθεση του πρ. Υπουργού Υγείας κ. Πλεύρη στην Εξεταστική Επιτροπή ηγήθηκε του κυβερνητικού κλιμακίου που βρέθηκε στον τόπο της τραγωδίας στις 2/3/2023. Αποτέλεσμα των συντονισμένων αυτών αποφάσεων της κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι μέχρι σήμερα και παρά τις επίμονες ερωτήσεις να μην έχει δοθεί στη δημοσιότητα από την Κυβέρνηση το ονοματεπώνυμο εκείνου του κυβερνητικού αξιωματούχου που έδωσε την εντολή και συντόνισε τις εργασίες του «μπαζώματος» στον χώρο του δυστυχήματος, ήδη από την επόμενη ημέρα, αλλοιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ουσιώδη στοιχεία της έρευνας, γεννώντας ακόμη περισσότερα ερωτηματικά σχετικά με την πυρκαγιά στα τρένα αλλά και ως προς τα εμπορεύματα που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία της μοιραίας σύγκρουσης.
Στις 28/02/2024 διαβιβάστηκε από την Εισαγγελία Εφετών Λάρισας στη Βουλή η ποινική δικογραφία για το έγκλημα των Τεμπών. Είχε προηγηθεί αντίστοιχο αίτημα της αντιπολίτευσης προκειμένου η Εξεταστική Επιτροπή να απευθυνθεί στην Εισαγγελία ζητώντας το σύνολο της σχηματισθείσας δικογραφίας. Από την μελέτη της δικογραφίας προέκυψε ότι το αποσταλέν υλικό, ήταν τμήμα της σχηματισθείσας μέχρι εκείνη τη στιγμή δικογραφίας και όχι το σύνολο αυτής. Κατόπιν αυτού αποστείλαμε ως μέλη του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στην Εξεταστική Επιτροπή την από 04/03/2024 επιστολή, με την οποία ζητήσαμε από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, να απευθυνθεί στο Συμβούλιο Εφετών της Εισαγγελίας στη Λάρισα, ζητώντας τη διαβίβαση στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής του συνόλου της σχηματισθείσας δικογραφίας. Λίγες ώρες αργότερα ο Πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής απάντησε αρνητικά στο αίτημά μας.
Παρά τις επίμονες κρούσεις από τα μέλη της Επιτροπής για επαρκή παράταση των εργασιών της, προκειμένου να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για να αξιολογηθεί έστω και αυτή η ελλιπής δικογραφία, η κυβερνητική πλειοψηφία απέρριψε τα αιτήματα αυτά, καλώντας σε συνεδρίαση τα μέλη της Επιτροπής στις 11 Μαρτίου με θέμα τη συζήτηση και έγκριση του πορίσματος της Επιτροπής.
Η απόρριψη της πρότασής μας για σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής, συνιστά τον πρώτο κρίκο στην αλυσίδα των ενεργειών της κυβερνητικής πλειοψηφίας με στόχο τη συγκάλυψη της υπόθεσης. Η δεύτερη πράξη διαδραματίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας της Εξεταστικής Επιτροπής και ολοκληρώνεται με την αυθαίρετη απόφαση για συζήτηση και έγκριση του πορίσματος της Επιτροπής, ενώ είναι προφανές ότι η Επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει το έργο της. Είχαμε επισημάνει ότι δεν νοείται ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής και έκδοση πορίσματος αν δεν κληθούν να καταθέσουν όλοι οι ουσιώδεις μάρτυρες. Η ζωντανή κατ’ αντιπαράσταση εξέταση αυτών των κρίσιμων μαρτύρων θα φώτιζε σημαντικές πτυχές του τραγικού δυστυχήματος, ιδιαίτερα σε σχέση με τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων, τα οποία η κυβερνητική πλειοψηφία προσπάθησε καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής με απροκάλυπτο τρόπο να προστατέψει.
Η αποχώρηση μας από τις εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής, όταν ο Πρόεδρός της ανακοίνωσε την απόφαση της πλειοψηφίας να μην κληθούν άλλοι μάρτυρες, την οποία αποχώρηση ακολούθησαν και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, υπήρξε η ελάχιστη οφειλόμενη αντίδραση στην ολοκλήρωση της μεθοδευμένης συγκάλυψης. Η παραμονή μας θα συνιστούσε νομιμοποίηση της αυθαίρετης απόφασης για διακοπή των εργασιών της Επιτροπής και ταυτοχρόνως θα μας καθιστούσε συμμέτοχους στη μεθόδευση της συγκάλυψης.
Καθώς ούτε το σύνολο της δικογραφίας παραλάβαμε, ούτε ουσιώδεις μάρτυρες εξετάσθηκαν, η έκδοση ολοκληρωμένου πορίσματος καθίσταται αδύνατη. Αυτή υπήρξε από την αρχή η επιδίωξη της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Η στέρηση από την Εξεταστική Επιτροπή και κατ´ επέκταση από την Ελληνική κοινωνία κρίσιμων αποδεικτικών μέσων τα οποία με επαγωγικό τρόπο θα οδηγούσαν στην αποκάλυψη στοιχείων σε σχέση με πράξεις και παραλείψεις προσώπων που σχετίζονται με την τραγωδία των Τεμπών, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται και συνδεδεμένα με την κυβερνητική πλειοψηφία πολιτικά πρόσωπα, τα οποία και προσπαθεί να προστατέψει.
Από την άλλη η κυβερνητική επιλογή για συγκάλυψη, μέσω της μη ουσιαστικής διερεύνησης της υπόθεσης και ιδίως του ενδεχομένου ύπαρξης ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή όχι από μόνο από το ΠΑΣΟΚ, αλλά πρωτίστως από την κοινωνία η οποία απαιτεί να χυθεί φως στην υπόθεση και να αποδοθούν ευθύνες όσο ψηλά και να βρίσκονται αυτές.
Η περαιτέρω ποινική διερεύνηση της υπόθεσης επιβάλλεται από το αντικειμενικό γεγονός που ανωτέρω ήδη σημειώσαμε ότι έστω υπό τον παρελκυστικό τρόπο λειτουργίας της συγκεκριμένης Εξεταστικής Επιτροπής κατέστη εφικτό να εξαχθούν ξεκάθαρα συμπεράσματα που υποδεικνύουν την ύπαρξη αποχρωσών ενδείξεων ενοχής για τέλεση του ποινικού αδικήματος του άρθρου 291 ΠΚ, τελούμενο δια παραλείψεως και με ενδεχόμενο δόλο, όπως αυτό εισήχθη με τον Ν. 4619/2019, αλλά και με την προηγούμενή του μορφή, καθώς και του ποινικού αδικήματος της παράβασης καθήκοντος (259 ΠΚ) για συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα και πιο συγκεκριμένα των δυο αρμόδιων Υπουργών Μεταφορών και Υποδομών των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι φέρουν την ευθύνη για τη μη ολοκλήρωση των εργασιών της επίδικης σύμβασης 717/2014, η οποία τελεί σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Όπως ήδη τονίσαμε έχει ήδη προκύψει ότι εάν το σύστημα σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης είχε παραδοθεί μέσα στην αποκλειστική προθεσμία, που η σύμβαση είχε προβλέψει, και σε κάθε περίπτωση λειτουργούσε στις 28/2/2023, το δυστύχημα μετά βεβαιότητας δεν θα συνέβαινε, καθώς η χρήση και λειτουργία όλων των εν λόγω συστημάτων θα απέτρεπε τη σύγκρουση, ακινητοποιώντας τις αμαξοστοιχίες είτε μέσω του συστήματος ETCS, είτε ταυτόχρονα μέσω της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης ΚΕΚ Λάρισας, της αμφίδρομης σηματοδότησης της γραμμής και του συστήματος GSMR.
Έχει επίσης ήδη προκύψει με σαφήνεια ότι οι αρμόδιοι Υπουργοί Μεταφορών και Υποδομών τόσο της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (Σπίρτζης), όσο και ιδίως της Κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας (Καραμανλής) είχαν επανειλημμένα ειδοποιηθεί τόσο από συνδικαλιστικούς φορείς, όσο και από αρμόδιες Αρχές για τον υφιστάμενο κίνδυνο σιδηροδρομικών ατυχημάτων, κίνδυνο που συνειδητά επέλεξαν να αγνοήσουν παραλείποντας να πράξουν εκείνα που όφειλαν για την έγκαιρη και σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις της αναδόχου κοινοπραξίας εκτέλεσης της σύμβασης 717/2014.
Ειδικά δε για τις ευθύνες του Κ. Καραμανλή θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι εναντίον του αποχρώσες ενδείξεις ενοχής ενισχύονται από τα εξής αντικειμενικά δεδομένα :
- Τη συνειδητή αγνόηση του Πορίσματος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
- Τη σύμβαση με την Hellenic Train, που κατέθεσε ο συγκεκριμένος Υπουργός με δική του ευθύνη και πρωτοβουλία και η οποία ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022 αποκλειστικά και μόνο από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τα ανωτέρω ο τότε Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, αγνοώντας προκλητικά την απόφαση του Δ.Σ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ του Νοεμβρίου του 2020 και ενεργώντας εις βάρος των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου και υπέρ των συμφερόντων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ μετέπειτα Hellenic Train, κατά παράβαση της σχετικής Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και ιδίως της διάταξης του άρθρου 4§4 του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2007, μείωσε τις υποχρεώσεις επενδύσεων της τελευταίας σε τροχαίο υλικό και υποδομές από 645 εκ. ευρώ σε μόλις 77 εκ ευρώ, επεκτείνοντας παράλληλα τις υποχρεώσεις επιδότησης της Hellenic Train από το Ελληνικό Δημόσιο για πέντε ακόμα χρόνια.
- Ο τότε Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, δεν θέσπισε Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας ως όφειλε βάσει των Οδηγιών 2016/798 και 2016/797, ούτε έλαβε μέτρα ασφαλείας με τη θέσπιση Νέων Εθνικών Κανόνων Ασφαλείας (άρθρο 60 Ν. 4632/2019).
- Το γεγονός ότι όχι απλά δεν κήρυξε έκπτωτο τον ανάδοχο της σύμβασης για τις τεράστιες καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου, αλλά προέβη σε αδικαιολόγητη αποζημίωση ύψους 2.767.782,93 ευρώ για θετικές ζημιές.
- Τη συνειδητή αγνόηση των έγγραφων προειδοποιήσεων του συνδικαλιστικού οργάνου των Μηχανοδηγών.
Όλα τα ανωτέρω δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά αναφορικά με τις προθέσεις και τα κίνητρα του συγκεκριμένου μέλους της Κυβέρνησης και Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών, πρωτίστως αναφορικά με το εάν το κίνητρο των πολιτικών του επιλογών ήταν η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος ή η προάσπιση συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων.
Περαιτέρω και αναφορικά με τις ευθύνες του Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κ. Σπίρτζη οφείλουμε να σημειώσουμε ότι και εκείνος δεν κήρυξε έκπτωτο τον ανάδοχο της σύμβασης για τις τεράστιες καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου ως όφειλε και επέλεξε να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις για τα υπαρκτά ζητήματα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο.
Είναι απολύτως βέβαιο ότι η εις βάθος διερεύνηση του ενδεχόμενου ύπαρξης ποινικών ευθυνών των ανωτέρω πολιτικών προσώπων για τη μη έγκαιρη ολοκλήρωση της σύμβασης 717/2014, αλλά και όλων των υπόλοιπων ειδικότερων θεμάτων στα πλαίσια Προανακριτικής Επιτροπής του άρθρου 86 του Συντάγματος, θα φωτίσει όλες τις πλευρές της υπόθεσης, κάτι που μέχρι σήμερα δεν κατέστη εφικτό από τις εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής με αποκλειστική ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Από όσα παραπάνω αναφέρονται είναι προφανές ότι η Εξεταστική Επιτροπή θα πρέπει να μετατραπεί σε Προανακριτική Επιτροπή και να ασκήσει τις αρμοδιότητες της σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος.
Τέλος βέβαιο είναι ότι σοβαρά ζητήματα και ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων και συγκεκριμένα μέλους ή μελών της Κυβέρνησης διαφαίνονται και από την ενσυνείδητη απόφαση αλλοίωσης του τόπου του εγκλήματος, λίγες μόλις ημέρες μετά το περιστατικό και χωρίς φυσικά να έχει ολοκληρωθεί η συλλογή στοιχείων και αποδεικτικού υλικού. Η συγκεκριμένη αλλοίωση έχει συντελεστεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας χωρίς να είναι γνωστός ο «εντολέας» λόγω της μεθοδευμένης προσπάθειας συγκάλυψης από τη πλειοψηφία στην Εξεταστική Επιτροπή.
Συγκεκριμένα τα ξημερώματα της 01/03/2023 συγκλήθηκε το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) και δόθηκαν εντολές προς τη Δ/νση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Λάρισας για διάθεση μηχανημάτων, που επιχείρησαν στον τόπο του δυστυχήματος για τις επόμενες εβδομάδες. Το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας είναι το ανώτατο επιχειρησιακό όργανο, το οποίο συγκροτείται και λειτουργεί, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.
Μέχρι και σήμερα όμως δεν γνωρίζουμε ποιοι ακριβώς συμμετείχαν στη συνεδρίαση του ΣΟΠΠ αλλά ούτε και ποιος έδωσε την εντολή για το «μπάζωμα» του χώρου. Ειδικότερα, ο Χρ. Τριαντόπουλος (πρ. Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ) παραχώρησε στις 07/03/2023 δύο τηλεοπτικές συνεντεύξεις, στους σταθμούς ΣΚΑΪ και TRT. Στον ΣΚΑΪ αναφέρει ότι «το επιχειρησιακό κομμάτι που τρέξαμε εκείνες τις ημέρες στη Λάρισα, ήταν να προχωρήσει γρήγορα όλη η διαδικασία συλλογής και αποκατάστασης της περιοχής». Ενώ χαρακτηριστικά προσθέτει: «Ένα έργο που έτρεξε σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με τις σιδηροδρομικές εταιρείες, με την Περιφέρεια κυρίως, με την Πυροσβεστική, την Αστυνομία αλλά και πάρα πολλούς ιδιώτες, που επιστρατεύτηκαν για να μπορέσει να αποκατασταθεί ο χώρος». Στον TRT αναφέρει ότι: «Είμαστε από την Πέμπτη με κυβερνητικό επιτελείο, στα Τέμπη, στη Λάρισα έτσι ώστε να προχωρήσει η διαδικασία συλλογής και αποκατάστασης του χώρου του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος». Ενώ σε σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου απαντά: «Έχει ολοκληρωθεί από την Κυριακή το βράδυ η συλλογή». Ο Υφυπουργός δεν διευκρίνισε τι εννοεί με τον όρο «αποκατάστασης» του χώρου ούτε ξεκαθαρίζει ποιες ενέργειες έκαναν οι εμπλεκόμενοι φορείς με τους οποίους «συνεργάστηκε» το κυβερνητικό επιτελείο.
Ο πρ. Υπουργός Υγείας κ. Πλεύρης, κατά την κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή στις 20/02/2024 δηλώνει : «Και εγώ το απόγευμα εκείνης της μέρας, είμαστε πια 1η Μαρτίου, κατέβηκα και γύρισα πίσω, όπου συγκροτήθηκε πια και ένα κυβερνητικό κλιμάκιο, στο οποίο δεν ήμουν μέλος. Ο κ. Τριαντόπουλος ήταν επικεφαλής του κυβερνητικού κλιμακίου και είναι μια σειρά από γενικούς γραμματείς, αν μπείτε μπορείτε να το δείτε, αυτό το κλιμάκιο είναι στις 2 Μαρτίου.
Δεν συμμετείχα -επειδή φαντάζομαι ότι αυτός είναι κι ο λόγος για τον οποίο κάποιοι συγγενείς έχουν ζητήσει να διερευνηθεί τυχόν δική μου εμπλοκή- σε καμία σύσκεψη εκτός νοσοκομείου. Δηλαδή, εγώ δεν έφυγα από το Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας και ό,τι σύσκεψη έγινε στο Γενικό Νοσοκομείο με συναρμόδιους ήταν αποκλειστικά και μόνο για την ταυτοποίηση των θυμάτων για την κατάσταση των νοσηλευομένων. Όχι απλά δεν έχω πάρει μέρος σε καμία απόφαση που να σχετίζεται με παρεμβάσεις που μπορεί να υπήρχαν στο πεδίο ή παρεμβάσεις απομάκρυνσης αμαξοστοιχιών, δεν ήμουν ούτε σε συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα. Με τον κ. Τριαντόπουλο δεν έχω συνυπάρξει στη Λάρισα. Εγώ έφυγα 1η του μηνός από τη Λάρισα. Ο κ. Τριαντόπουλος και το κλιμάκιο ανέβηκε στις 2 του μηνός. Με τον περιφερειάρχη τον κ. Αγοραστό, οι όποιες συνεννοήσεις μου περιορίστηκαν αποκλειστικά και μόνο στο να μπορούν συγγενείς που είχαν έρθει στο νοσοκομείο και ήταν από άλλες περιοχές, να βρούμε ξενοδοχεία για να μπορέσουν να μείνουν, καθώς επίσης και στο σκέλος, δυστυχώς, του πώς θα παραδοθούν οι σοροί και τα μέλη μέσω του γραφείου τελετών στους συγγενείς.». Περαιτέρω, σε σχετική ερώτηση αν έχει υπογράψει κάποιο πρακτικό του ΣΟΠΠ απάντησε αρνητικά, ενώ σε ερώτηση για το ποιοι συμμετείχαν στο κυβερνητικό κλιμάκιο απάντησε (κάνοντας ανάγνωση εγγράφου): ««Στη Λάρισα βρίσκεται ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, ο Χρήστος Τριαντόπουλος». Ήταν στις 2 του μηνός. «Ο κ. Τριαντόπουλος έχει στενότατη συνεργασία με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό. Στο κυβερνητικό κλιμάκιο συμμετέχουν: Γενικός Γραμματέας Μεταφορών, Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας», είναι ο κ. Κωτσιόπουλος, που ήταν μόνο για τα θέματα των νοσοκομείων, «Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας». Αυτό λοιπόν είναι το κλιμάκιο που είναι στις 2 του μηνός. Άρα εγώ να έχω συμμετάσχει σε οποιαδήποτε απόφαση στη 1, δεν έχω συμμετάσχει».
Την 01/03/2024, ο κ. Τριαντόπουλος απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, δηλώνει: «Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το είχα υπογραμμίσει και τον Νοέμβριο, το κάνω και τώρα. Οι αρμόδιοι που συμμετείχαν στο Συντονιστικό, έπειτα από αίτημα της Πυροσβεστικής, αποφάσισαν τις παρεμβάσεις και τις διαμορφώσεις χώρου, αυτές, που έπρεπε να γίνουν για ένα τέτοιο μεγάλο και δύσκολο δυστύχημα, όπως προβλέπεται από το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρώπινων Απωλειών. Οι λεπτομέρειες έχουν απαντηθεί από αυτούς που είχαν την υπηρεσιακή ευθύνη στο πεδίο ώστε να προχωρήσουν οι έρευνες, να εντοπιστούν τα θύματα και να γίνουν όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες. Διαμόρφωσαν τον χώρο, όπως οι ίδιοι έκριναν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, τις διαδικασίες και τις ανάγκες που εντόπισαν. Και όχι με εντολές. Προχώρησαν με ενέργειες προκειμένου να μπορέσουν να ολοκληρώσουν το έργο τους, το πραγματικά δύσκολο έργο τους, να ολοκληρώσουν την έρευνα και να ανταποκριθούν στην αγωνία των οικογενειών, των συγγενών, των οικείων. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Και θέλω να υπογραμμίσω το εξής. Δεν έδωσα εντολές για κάτι. Δεν είχα τέτοιο ρόλο. Δεν είχα τέτοια αρμοδιότητα. Δεν συμμετείχα στις συνεδριάσεις του Συντονιστικού, του ΣΟΠΠ, μια απλή αναζήτηση στα πρακτικά το επιβεβαιώνει. Δεν αναφέρομαι στην εξώδικη απάντηση του Κώστα Αγοραστού. Και αυτό μπορεί κάποιος απλά να το επιβεβαιώσει. Άλλωστε το έχει δηλώσει δύο φορές και ο πρώην Περιφερειάρχης. Ήμουν και είμαι πάντα ξεκάθαρος. Ήμουν εκεί για να βοηθήσω όσους επιχειρούσαν σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση. Με σεβασμό στους γονείς, που θεωρώ πως κανείς μας δεν μπορεί να νιώσει το δράμα τους. Με σεβασμό και στη Δικαιοσύνη, που είναι εκείνη, που θα ρίξει φως σε όλα, όπως θέλουμε όλοι. Με μέλημα, όπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός, το ποτέ ξανά από σύνθημα, να γίνει επιτέλους πραγματικότητα».
Με αυτήν του την απάντηση, ο κ. Τριαντόπουλος αναίρεσε επί της ουσίας και τους ισχυρισμούς του κ. Πλεύρη αλλά και τις δικές του δηλώσεις στα τηλεοπτικά μέσα λίγες ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα, καθώς όπως προαναφέρθηκε περιέγραφε αναλυτικά σε συνεντεύξεις του σε ποιες ενέργειες προχωρούσε η κυβέρνηση αμέσως μετά το δυστύχημα.
Υπενθυμίζεται ότι την ώρα που γίνονταν αυτές οι εργασίες, μεταξύ 1ης και 6ης Μαρτίου 2023, μία από τις εταιρείες που τις εκτελούσαν δεν είχε καν συσταθεί. Το σύνολο των εργασιών εκτελέστηκε από πέντε εταιρείες που ανέλαβαν το έργο με απευθείας ανάθεση, με συνολικό κόστος 647.862,80 ευρώ. Η άρνηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ως προς το αίτημα όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης να κληθεί ως μάρτυρας στην Εξεταστική Επιτροπή ο κ. Τριαντόπουλος συνιστά άλλη μια εξόφθαλμη ενέργεια συγκάλυψης των αιτίων και των υπευθύνων. Στοχεύει στην προφανή προστασία μελών της κυβέρνησης και στη συσκότιση των πραγματικών περιστατικών.
Στον βαθμό που με αποκλειστική ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας της Εξεταστικής Επιτροπής δεν κατέστη εφικτό το ειδικότερο αυτό θέμα να φωτιστεί από την κατάθεση του Κ. Αγοραστού και από τη μη κλήτευση του Χ. Τριαντόπουλου, το ΠΑΣΟΚ επιφυλάσσεται να επανέλθει στο ζήτημα όταν από την ποινική διερεύνηση της υπόθεσης προκύψουν οι ειδικά προσδιορισμένες ευθύνες σε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα, ως προς τη μετά την τραγωδία διαχείριση και ειδικότερα ως προς τις παρεμβάσεις στον τόπο του εγκλήματος.
Αθήνα, 10 Μαρτίου 2024
Τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής
Μιλένα Αποστολάκη
Γιώργος Νικητιάδης
Απόστολος Πάνας
ΚΚΕ: Ποινικές ευθύνες σε επίπεδο υπουργών την περίοδο 2009-2023
Ποινικές ευθύνες σε επίπεδο υπουργών από την περίοδο 2009-2023 καταλογίζει στο πόρισμα του το ΚΚΕ που κατατίθεται στην Εξεταστική Επιτροπή, η οποία διερευνά τα αίτια του δυστυχήματος στα Τέμπη. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά «πρόκειται για τις ποινικές ευθύνες που προέκυψαν κατά τις διαδικασίες της εξεταστικής επιτροπής, χωρίς η Επιτροπή να υποκαθιστά τη δικαιοσύνη στο έργο της που είναι αμιγώς επιφορτισμένη με το καθήκον της αποκάλυψης και ανάδειξης του συνόλου των ποινικών ευθυνών».
Σύμφωνα με το πόρισμα του ΚΚΕ, οι ποινικές ευθύνες των υπουργών αφορά το κακουργηματικό αδικημα της δια παραλείψεως διατάραξης της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών από το οποίο προήλθε ο θάνατος 57 ανθρώπων και η βαριά σωματική βλάβη δεκάδων ακόμα ατόμων. Στο κάδρο των ευθυνών βάζουν τους υπουργούς: Δ. Ρέππα (2009-2011), Γ. Ραγκούση (2011), Μ. Βορίδη (2011-2012), Κ. Χατζηδάκη (2007-2009 και 2012-2013), Μ. Χρυσοχοϊδη (2013-2015), Χ. Σπίρτζη (2015-2019), Κ. Καραμανλή (2019-2023).
Όπως τονίζεται στο ίδιο πόρισμα, το «αποτέλεσμα όλων αυτών των παραλείψεων – πολιτικών επιλογών στον αριθμό των εργαζομένων, τα ωράρια και την εκπαίδευσή τους, στους ρυθμούς εγκατάστασης των σύγχρονων συστημάτων ασφαλείας και την υλοποίηση σχετικών συμβάσεων, στη συντήρηση στις υποδομές, δημιουργήθηκαν τα προβλήματα, τα κενά και οι ελλείψεις που αυξάνουν την πιθανότητα και τις συνέπειες του “ανθρώπινου λάθους”».
Νέα Αριστερά Η Νέα Αριστερά στο πόρισμα που κατέθεσε στην επιτροπή ζητά τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τη διερεύνηση τυχόν εγκλημάτων που έχει τελέσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής. Στο ίδιο πόρισμα, μιλούν για παραμέληση του σιδηροδρόμοι αλλά και κατασπατάληση των πόρων. Από το 2019, όπως σημειώνουν, «εντοπίζεται δραματική κατάρρευση του σιδηρόδρομου, με αποκορύφωμα εν έτει 2023 να συγκρούονται μετωπικά τραίνα που κινούνται σε διπλή γραμμή».
Η Νέα Αριστερά ζητά τη σύσταση προανακριτικής - Η επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ
Η Νέα Αριστερά, κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία ότι με ευθύνη της «εγκαταλείφθηκαν σταδιακά όλες οι δικλείδες ασφαλείας που θα μπορούσαν να έχουν αποτρέψει το τραγικό δυστύχημα: η τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, που εκτός από οπτικό έλεγχο της γραμμής στην περιοχή, όταν λειτουργούσε, υπήρχε πάντα και δεύτερος σταθμάρχης. Το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου στην Καρόλου, το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R και φυσικά, η διαρκώς επιδεινώμενη κατάσταση στον ΟΣΕ, με αποκορύφωμα, την «προδήλως παράνομη» μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη». Σύμφωνα με την κοινοβουλευτική ομάδα, «σκοτεινό σημείο παραμένει η αιτία της μεγάλης πυρκαγιάς που προκλήθηκε κατά τη σύγκρουση, ενώ τα ευρήματα των εμπειρογνωμόνων συνηγορούν για ΄περίεργο΄ φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Αδιευκρίνιστο παραμένει το ποιος έδωσε την εντολή για ‘μπάζωμα’ του χώρου, με αποτέλεσμα να χαθούν πολύτιμα στοιχεία».
Τέλος, σημειώνουν πως «αποφασίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία η μη διεύρυνση του καταλόγου των μαρτύρων - σε πλήρη αντίθεση με όσα μέχρι και εκείνη τη στιγμή διαβεβαίωνε, γεγονός που μας ανάγκασε να αποχωρήσουμε από την Εξεταστική Επιτροπή - και εν τοις πράγμασι ολοκληρώθηκαν πρόωρα οι εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής, εστάλη η ποινική δικογραφία από την Εισαγγελία Εφετών της Λάρισας, είναι αναμφισβήτητο ότι έχουν προκύψει νέα πραγματικά περιστατικά».
Σημειώνεται ότι ήδη κατέθεσε το πόρισμα του το ΚΚΕ, ενώ σε λίγη ώρα αναμένεται να καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νίκη. Το ΠΑΣΟΚ, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα καταθέσει πόρισμα ωστόσο δεν αποκλείεται να επαναφέρει την πρόταση του για σύσταση προανακριτικής επιτροπής.
Η βουλευτής της Νέας Αριστεράς και εισηγήτρια στην Εξεταστική Επιτροπή, Πέτη Πέρκα, σε δήλωση της απαντά στον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι υπήρχε η πρόθεση για κοινό πόρισμα, όμως αυτό θα είχε προϋπόθεση τη συζήτηση, συνεννοήση και διαβούλευση.
Ολόκληρη η δήλωση της Πέτης Πέρκα
Δεν αρνηθήκαμε το κοινό πόρισμα. Αντιθέτως δηλώσαμε ότι είμαστε θετικοί σε κοινό πόρισμα των Κοινοβουλευτικών Ομάδων (Κ.Ο.) πλην ακροδεξιάς. Κοινό πόρισμα όμως σημαίνει συζήτηση, συνεννόηση και διαβούλευση. Δεν είναι δυνατόν να μας έρχεται τελευταία στιγμή για συνυπογραφή ένα πόρισμα που μάλιστα ουδεμία σχέση έχει με όσα συζητήθηκαν-κατατέθηκαν στην εξεταστική επιτροπή και το οποίο προφανώς εκπονήθηκε σε κάποιο δικηγορικό γραφείο. Στην πραγματικότητα ακόμα δεν ξέρουμε πώς τελικά διαμορφώνεται αυτό το πόρισμα αφού σύμφωνα με πληροφορίες ακόμα δεν έχουμε δει την τελική του μορφή.
Επειδή ακριβώς το έγκλημα των Τεμπών και η δικαίωση των θυμάτων είναι πολύ πάνω από τη μικροπολιτική καταθέτουμε το δικό μας πόρισμα το οποίο είναι προϊόν όλων αυτών που επί τρεις περίπου μήνες καταθέσαμε στην εξεταστική και κανένα σοβαρό επιχείρημα δεν αντιτάχθηκε, όλων αυτών που παραδέχθηκαν οι μάρτυρες και η αντίκρουση με στοιχεία όλων των ψεμάτων που εκτόξευσαν κάποιοι μάρτυρες προεξάρχοντος του κ. Καραμανλή. Ας αφήσουν λοιπόν τα κροκοδείλια δάκρυα οι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ γιατί ο πατερναλισμός τους μόνο καλό δεν κάνει στην υπόθεση. Ελπίζουμε η δικαιοσύνη να αξιοποιήσει τα στοιχεία που παραθέτουμε και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιτέλους να σώσει ότι μπορεί να σωθεί από την αξιοπιστία της και να συμφωνήσει σε προανακριτική επιτροπή για τη διερεύνηση τυχόν εγκλημάτων που έχει τελέσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα ώστε να μην καταφέρει η ΝΔ να συγκαλύψει το έγκλημα.
