Γράφαμε και χθες πόσο “δύσκολη” είναι η επίσκεψη Μητσοτάκη στη Ρωσία λόγω κυρίως της κρίσης με τις ΗΠΑ.
Όμως ενδιαφέρον έχει να αναλύσουμε το οικονομικό περιβάλλον της χώρας την οποία πρόκειται να επισκεφθεί ο Έλληνας πρωθυπουργός. Υπενθυμίζεται πως στις 8 Δεκεμβρίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Όπως μας έχει δείξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από όλες τις επαφές στα χρόνια της πρωθυπυοργίας του το ενδιαφέρον του εστιάζεται στην σύγκλιση και στην επεξεργασία ή υλοποίηση συμφωνιών.
Η παρούσα κατάσταση όμως στην Ρωσία είναι δυνατόν να αφήσει ανοιχτό παράθυρο για πιθανά νέα deals;
"Η απάντηση της Ρωσίας στις κυρώσεις της ΕΕ έχει προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στις εξαγωγές της Ελλάδας, ιδιαίτερα στα τρόφιμα, και η χώρα επικεντρώνει τις προσπάθειές της στην αύξηση του μεριδίου της στη ρωσική αγορά προϊόντων από άλλες ανταγωνιστικές βιομηχανίες".
Αυτό σημείωσε ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, συμπρόεδρος της μικτής ρωσοελληνικής διακυβερνητικής επιτροπής, σε συνέντευξή του σε ανταποκριτή του ρωσικού πρακτορείου ITAR-TASS με αφορμή την επίσκεψή του στη Μόσχα σήμερα και αύριο.
Οι πρώτες επαφές Βαρβιτσιώτη
Ο Ρώσος Υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Γκρούσκο και ο κ.Βαρβιτσιώτης είχαν συνάντηση σήμερα στη Μόσχα για να συζητήσουν τη διμερή συνεργασία και τις σχέσεις Ρωσίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με άλλα σοβαρά παγκόσμια ζητήματα, τουλάχιστον όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.
"Τα δύο μέρη συζήτησαν διεξοδικά τις διμερείς σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που αφορούν το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ενέργεια, την πολιτιστική και ανθρωπιστική αλληλεπίδραση. Τόνισαν την πρόοδο στις προσπάθειες βελτίωσης συμφωνιών και κανονισμών που σχετίζονται με τη ρωσοελληνική συνεργασία. Σχέσεις Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσπάθειες επίλυσης για το Κυπριακό, τις καταστάσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και στα Δυτικά Βαλκάνια και άλλα πιεστικά παγκόσμια ζητήματα", αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Ο Έλληνας διπλωμάτης, ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη εργασίας στη Μόσχα, θα συμπροεδρεύσει στη 13η συνεδρίαση της Ρωσοελληνικής Επιτροπής Οικονομικής, Βιομηχανικής, Επιστημονικής και Τεχνικής Συνεργασίας στις 30 Νοεμβρίου.
Οικονομικό περιβάλλον στην Ρωσία
Τρεις δεκαετίες μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία έχει αποκατασταθεί ως κάτι παραπάνω από υπολογίσιμη δύναμη στην παγκόσμια σκηνή, παρεμβαίνοντας δυναμικά όχι μόνο σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες στην περιφέρειά της, αλλά και σε παγκόσμιες εστίες όπως η Συρία και η Λιβύη. Παρά την αναζωπύρωση της Ρωσίας, ορισμένοι δυτικοί ηγέτες έχουν μια αξιοσημείωτη τάση να την απορρίπτουν ως μια υπερεκτιμημένη, υπερδιαφημισμένη δύναμη. Ο Τζον Μακέιν, ο εκλιπών Αμερικανός γερουσιαστής, είχε πει μάλιστα χαρακτηριστικά ότι η Ρωσία είναι «ένα βενζινάδικο που μεταμφιέζεται σε χώρα». Στον δε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανήκει η φράση ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν «κάθεται στην κορυφή μιας οικονομίας που έχει πυρηνικά όπλα και πετρελαιοπηγές και τίποτα άλλο».
Το ενεργειακό στίγμα της Μόσχας σε παγκόσμιο επίπεδο δεν χρήζει περαιτέρω σχολιασμού. Ιδίως και μετά τον Nord stream 2.
Ένα ζητούμενο είναι όμως η εγχώρια επιχειρηματικότητα.
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν εμπιστεύεται το κράτος. Η εκτεταμένη διαφθορά, η γραφειοκρατία, ο κυβερνητικός έλεγχος και το αναποτελεσματικό δικαστικό σύστημα είναι τα κύρια προβλήματα. Τα επόμενα χρόνια η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να είναι κάτω από το 3% που έχει ορίσει η κυβέρνηση.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε το τοπικό υποκατάστημα της εταιρείας συμβούλων PwC (PricewaterhouseCoopers), στη Ρωσία, η πλειονότητα των επιχειρήσεων δεν εμπιστεύεται το κράτος, αμφιβάλλει για το δικαστικό σύστημα και δεν πιστεύει στα «άλματα» της οικονομικής ανάπτυξης, που ανακοινώθηκαν με έμφαση από τις αρχές ως «υψηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο».
Αυτά είναι τα στοιχεία που συνέλεξε η PwC βάσει έρευνας που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο σε περισσότερα από χίλια στελέχη ρωσικών εταιρειών, από τις μεγαλύτερες έως τις μικρότερες, που δημοσιεύει το finanz.ru.
Το 2018, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε ανακοινώσει ένα φιλόδοξο πακέτο εθνικών έργων με στόχο την επανεκκίνηση της οικονομίας από τη στασιμότητα, την καταπολέμηση της φτώχειας και την επίτευξη ορμητικής ανάπτυξης του τομέα παραγωγής.
Ο Πούτιν σκόπευε με αυτόν τον τρόπο να αντιδράσει στη χειρότερη οικονομική συρρίκνωση της εποχής του στην εξουσία, που επιβαρύνθηκε τα τελευταία χρόνια από οικονομικές κυρώσεις μετά τη σύγκρουση με την Ουκρανία, και στις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, έχουν παρατηρηθεί πολύ λίγα αποτελέσματα, εν μέρει λόγω των περιορισμών της πανδημίας.
Οι απαντήσεις από τους επικεφαλής των επιχειρήσεων «είναι ως επί το πλείστον ίδιες με πριν από τρία χρόνια», σημειώνει ο Ρώσος διευθυντής της PwC, Igor Lotakov. Παρόλο που το εμπορικό ισοζύγιο έχει αυξηθεί κατά 35-40%, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων εξακολουθεί να στερείται εμπιστοσύνης στα κρατικά έργα. Το 87% παραπονιέται ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα στη Ρωσία «είναι περίπλοκη» ή ακόμα και «πολύ δύσκολη», λόγω της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης, της ασταθούς νομοθεσίας, των διοικητικών φραγμών και της γραφειοκρατίας, καθώς και της πίεσης από το κράτος και τους εποπτικούς φορείς.
Πάνω από το 60% δηλώνει ότι η χώρα έχει πολύ υψηλό ποσοστό οικονομικού εγκλήματος και ακόμη περισσότερο καταγγέλλει την εκτεταμένη διαφθορά σε όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς.
Κάτω από τέτοιες συνθήκες είναι πολύ δύσκολο να φτάσει και να ξεπεράσει τα επίπεδα της παγκόσμιας οικονομίας όπως θα ήθελε ο πρόεδρος Πούτιν. Μόνο το 7% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η Ρωσία θα είναι σε θέση να ανταγωνιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Περίπου οι μισοί πιστεύουν ότι η ρωσική οικονομία θα συνεχίσει να υστερεί ευρισκόμενη πολύ πίσω από το μέσο παγκόσμιο ΑΕΠ και το ένα τρίτο ελπίζει ότι μπορεί τουλάχιστον να προσεγγίσει αυτά τα επίπεδα.
Το υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης αναμένει ετήσια ανάπτυξη τουλάχιστον 3% για την περίοδο 2022-2024, αλλά κανείς από τους επιχειρηματίες δεν συμμερίζεται την αισιοδοξία του. Τέτοια απαισιοδοξία μοιράζονται μεγάλα διεθνή ιδρύματα, επενδυτικές τράπεζες και ρωσικές εταιρείες του κλάδου.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραδέχεται ένα πιθανό 2,9% για το επόμενο έτος, πέφτοντας στο 2% το 2023, 1,8% το 2024, 1,7% το 2025 και 1,6% το 2026.
“Η οικονομία της Ρωσίας βρίσκεται σε καλό δρόμο να αναπτυχθεί περισσότερο από το αναμενόμενο το 2021, αλλά λιγότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως το 2022”, ανέφερε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε έκθεσή του το καλοκαίρι,
Μια άλλη έρευνα τέλος, που διεξήχθη από το College of Business, παρουσιάζει μια μάλλον περίπλοκη εικόνα. Μεταξύ των ερωτηθέντων περιλαμβάνονται έξι ξένες επενδυτικές τράπεζες, επτά ερευνητικά κέντρα και ορισμένες μεγάλες ρωσικές εταιρείες, μαζί με δύο ινστιτούτα της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Συνολικά, δεν αναμένουν μακροπρόθεσμη ετήσια ανάπτυξη πέραν του 2%, αν και παραδέχονται το 2,5% το επόμενο έτος, υποβοηθούμενη από τα φετινά χαμηλά σημεία αναφοράς.
