Κατά την άφιξή του στην Τρίπολη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συνάντηση με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, καθώς είναι από τους πρώτους ηγέτες της ΕΕ που με διαφορά λίγων ωρών, επισκέπτονται τη Λιβύη.
Οι δύο πρωθυπουργοί αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στη Λιβύη και την ανάγκη η ΕΕ και τα κράτη-μέλη να στηρίξουν τις προσπάθειες για την ανασυγκρότηση, σταθεροποίηση και τη διεξαγωγή των εκλογών στη Λιβύη. Ελλάδα και Ιταλία ως εγγύτερα στη Λιβύη κράτη-μέλη της ΕΕ μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο τόσο διμερώς, όσο και στο πλαίσιο της ΕΕ.
Κατά την άφιξή του στην Τρίπολη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συνάντηση με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, καθώς είναι από τους πρώτους ηγέτες της ΕΕ που με διαφορά λίγων ωρών, επισκέπτονται τη Λιβύη.
Οι δύο πρωθυπουργοί αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στη Λιβύη και την ανάγκη η ΕΕ και τα κράτη-μέλη να στηρίξουν τις προσπάθειες για την ανασυγκρότηση, σταθεροποίηση και τη διεξαγωγή των εκλογών στη Λιβύη. Ελλάδα και Ιταλία ως εγγύτερα στη Λιβύη κράτη-μέλη της ΕΕ μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο τόσο διμερώς, όσο και στο πλαίσιο της ΕΕ.
Δηλώσεις από κοινού με τον πρωθυπουργό της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης Abdul Hamid Dbebeh έκανε μετά τη συνάντηση που είχαν, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στα κυριότερα σημεία, ανέφερε:
«Προσβλέπουμε σε πλήρη αποκάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας με τη Λιβύη, άλλα και της συνεργασίας σε πεδία, όπως ο τουρισμός. Είναι παραδοσιακός ο δεσμός μας στην άμυνα και την ασφάλεια. Θυμίζουμε πως πάνω από 280 Λίβυοι αξιωματικοί έχουν αποφοιτήσει από σχολές ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Θεμέλιο της σχέσης μας πρέπει να είναι η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και η πίστη στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας.
Γράφοντας την καινούρια σελίδα της κοινής μας διαδρομής, πρέπει να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης. Θέλουμε κι εμείς άμεση και πληρη αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων και την ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν σαν διακρατικές συμφωνίες, αλλά δεν έχουν καμία ισχύ.
Οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα της και όχι μακριά της. Το πλησιέστερο σε αυτήν γεωγραφικό έδαφος είναι η Γαύδος και η Κρήτη. Χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απευθείας την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και να συνεχίσουμε συζήτηδση που διεκόπη το 2010».
Οι δηλώσεις Μητσοτάκη έχουν ως εξής:
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Κυρίες και κύριοι.
Αισθάνομαι μια μεγάλη χαρά που η παρουσία μου σήμερα στη Λιβύη συνδυάζεται με μία διπλή επανεκκίνηση: Με το νέο ξεκίνημα της ίδιας της χώρας, αλλά και των διμερών μας σχέσεων. Σας ευχαριστώ για τη ζεστή υποδοχή, για τη γόνιμη συζήτηση που είχαμε σε συνέχεια της πρώτης τηλεφωνικής μας επικοινωνίας, πριν από λίγες εβδομάδες.
Αποδέχθηκα την ευγενική σας πρόταση και ταξίδεψα -για πρώτη φορά μάλιστα- στη Λιβύη για έναν βασικό σκοπό: Να αναδείξω την επαναλειτουργία της Ελληνικής Πρεσβείας στην Τρίπολη ως ορόσημο της δυναμικής επανεκκίνησης των ελληνολυβικών σχέσεων. Και να μεταφέρω μήνυμα στήριξης στις προσπάθειες της Λιβύης για ειρήνη και για πρόοδο. Τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και του ΟΗΕ, η πατρίδα μας θα σταθεί δίπλα σας στο δρόμο προς αξιόπιστες εκλογές, πολιτική ομαλότητα και ανασυγκρότηση της χώρας σας. Μακριά από ξένους στρατούς και συμφέροντα. Και με μοναδική πυξίδα την ασφάλεια και την ευημερία στη γειτονιά μας και στη Μεσόγειο.
Είναι καιρός, νομίζω, να μείνουν πίσω μας όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα. Και, καθώς μετά την Πρεσβεία στην Τρίπολη, θα ακολουθήσει και το Ελληνικό Γενικό Προξενείο στη Βεγγάζη, η συνεργασία μας σε όλους τους τομείς μπορεί να αναπτυχθεί με γρήγορους ρυθμούς.
Οι εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας μπορεί να περιόρισαν τις οικονομικές μας σχέσεις. Όμως, στην πραγματικότητα, η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη Λιβύη ουδέποτε διακόπηκε. Και, σήμερα, που η πολιτική κατάσταση στη χώρα σταθεροποιείται, το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται.
Με τον κ. Πρωθυπουργό -και με την ομάδα του, με τους Υπουργούς του- συζητήσαμε τις προοπτικές συνεργασίας μας σε τομείς όπως η ενέργεια, οι κατασκευές, οι θαλάσσιες μεταφορές, η υγεία. Αλλά υπάρχουν και άλλα πεδία, όπως ο τουρισμός, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, όπου επίσης μπορούν να γίνουν πολλά.
Πρωταγωνιστεί, ασφαλώς και η πλήρης αποκατάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας. Που, μάλιστα, θα μπορούσε να επεκταθεί και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου σήμερα διαμορφώνονται εξαιρετικές ευκαιρίες για δημόσιες και για ιδιωτικές επενδύσεις.
Όπως, βέβαια, παραδοσιακός μας δεσμός είναι κι αυτός της άμυνας και της ασφάλειας. Κύριε Πρωθυπουργέ, περισσότεροι από 280 Λίβυοι αξιωματικοί έχουν αποφοιτήσει τις τελευταίες δεκαετίες από τις σχολές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ενώ στο Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής έχουν εκπαιδευτεί και εκπαιδεύονται στελέχη της Λιβυκής Ακτοφυλακής κάτι το οποίο αποκτά και ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία καθώς η ακτοφυλακή σας πρωταγωνιστεί στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών. Συνεπώς και εδώ η συνεργασία μας έχει ισχυρές ρίζες και έχει και ευρύ μέλλον.
Όπως τόνισα και στον κ. Πρωθυπουργό, θεμέλιο της νέας αφετηρίας στη σχέση μας πρέπει να είναι πάντα η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και, κυρίως, η πίστη στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας, του Διεθνούς Δικαίου. Και αυτό σημαίνει ότι, γράφοντας την καινούργια σελίδα της κοινής μας διαδρομής, θα μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης. Θέλω, επίσης, να είμαι απολύτως σαφής και να επαναλάβω αυτό το οποίο μετέφερε και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Charles Michel, στην επίσκεψή του στη φίλη χώρα σας, ότι προϋπόθεση κάθε προόδου είναι η άμεση και πλήρης αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος. Είναι κάτι το οποίο έχουν ζητήσει, εξάλλου, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Και ασφαλώς, για εμάς, πολύ σημαντικό είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Οι τελευταίες ημέρες στη Λιβύη έχουν έντονο χαρακτήρα, καθώς μετά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, βρέθηκαν ο Πρωθυπουργός της Μάλτας, ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, εγώ προσωπικά. Και η Ελλάδα και η Ιταλία, μάλιστα, έχουν πρόσφατα συνάψει μεταξύ τους νόμιμες συμφωνίες για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και των χωρικών υδάτων.
Ο συμβολισμός, λοιπόν, είναι εξαιρετικά ισχυρός: Οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα της και όχι μακριά της. Άλλωστε -όπως συζητήσαμε- το πλησιέστερο σ’ αυτήν ευρωπαϊκό έδαφος είναι η Γαύδος και η πατρίδα μου, η Κρήτη. Και τελικά κ. Πρωθυπουργέ είναι η γεωγραφία που καθορίζει το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων, και όχι οι τεχνητές γραμμές που κάποιοι τραβούν σε χάρτες. Κατά συνέπεια χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απ’ ευθείας και διμερώς ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών -ως οφείλουμε να κάνουμε ως γειτονικές χώρες- και να συνεχίσουμε μια συζήτηση η οποία διεκόπη το 2010. Πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί την πυξίδα με την οποία φιλικά κράτη λύνουν τέτοιου είδους διαφορές.
Θέλω να επαναλάβω ότι στο δύσκολο έργο σας, κ. Πρωθυπουργέ, για την ανασυγκρότηση της χώρας σας, δεν είστε μόνος σας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της είναι εδώ, παρόντα. Και αποφασισμένα να στηρίξουν τον λιβυκό λαό, που τόσα έχει υποφέρει την τελευταία δεκαετία.
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να κλείσω, και πάλι με τις ελληνολιβυκές σχέσεις, οι οποίες ξεκινούν πριν από 2.600 χρόνια. Απ’ την εποχή που ταξιδιώτες από την Σαντορίνη έφταναν στις ακτές σας, ιδρύοντας την Κυρήνη, μετά τη Βεγγάζη και την ελληνική Πεντάπολη. Τότε, καλλιεργήσαμε μαζί, εδώ, ένα σπάνιο θεραπευτικό βότανο το «σίλφιο», το οποίο ονομάστηκε και το «χρυσάφι της Λιβύης». Στον 21ο αιώνα, λοιπόν, «χρυσάφι» των λαών μας είναι η ειρήνη, η συνεργασία και η ευημερία.
Σας ευχαριστώ για ακόμα μια φορά για τη θερμή σας υποδοχή.
