Η ιστορική διαδρομή του κοινού μας Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, από το λίκνο του, ως την σύγχρονη περιπέτειά του, κι ακόμη πιο μακριά ως την μελλοντική προοπτική του, μέσα από τους διαχρονικούς και εξαιρετικά επίκαιρους συμβολισμούς του αρχαίου ελληνικού πνεύματος βρέθηκαν στο επίκεντρο της ομιλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος στο πλαίσιο της έναρξης των εργασιών του Συνεδρίου για την Δημοκρατία «Athens Democracy Forum 2017», παρουσία του πρώην ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν αναφέρθηκε στο «ΣΤΟ ΛΙΚΝΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Οι συμβολισμοί της «Αθηνάς σκεπτομένης».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στο μοναδικό σε πολιτιστική και καλλιτεχνική αξία άγαλμα της «Αθηνάς σκεπτομένης», που εκτίθεται στο Μουσείο της Ακροπόλεως, υπογραμμίζοντας, ότι αντικατοπτρίζει τα αναντικατάστατα και αυθεντικά σύμβολα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, που μπορούν να εμπνεύσουν ακόμη περισσότερο τον σύγχρονο 'Ανθρωπο, προκειμένου να υπερασπισθεί τον προορισμό του, κατά την «σισσύφεια» πορεία του προς το μέλλον.
Ο κ. Παυλόπουλος περιέγραψε το τι μπορεί να συμβολίσει η «Αθηνά σκεπτομένη», πέρα κι έξω από τις -εν πολλοίς άγνωστες βεβαίως- βουλές του γλύπτη, με βάση τα δεδομένα της εξέλιξης του Πολιτισμού της Δύσης, και κατ' ακριβολογία, του Πολιτισμού της Ευρώπης.
Ειδικότερα, επικαλέστηκε την ιδιομόρφως ένοπλη -με την έννοια του όπλου που δεν υποδηλώνει επίθεση αλλά, όλως αντιθέτως, περίσκεψη ως προς την υπεράσπιση του Πνεύματος- συμπυκνώνει, μέσω των ιδανικών της Παιδείας και του Θάρρους, την όλη ιστορική διαδρομή του κοινού Ευρωπαϊκού μας Πολιτισμού, από το λίκνο του ως την σύγχρονη περιπέτειά του, κι ακόμη πιο μακριά ως την μελλοντική προοπτική του. «Προοπτική που θα κρίνει την επιβίωσή του, αφού ενδεχόμενη απομάκρυνση από τις ρίζες του, κατά συνέπεια από την κοιτίδα του, θα σημάνει, μοιραίως, το τέλος του. Κάτι που είναι χωρίς αμφιβολία καταστροφικό όχι μόνον για τον ίδιο αλλά για ολόκληρη την Υφήλιο, μιας και η μοίρα που έλαχε στην Ευρώπη είναι κοινώς γνωστή και ορατή από κάθε γωνιά του Πλανήτη: Η Ευρώπη είναι προορισμένη να σηκώνει, πρωτίστως μέσα από τις αρχές και τις αξίες του Πολιτισμού της, το βαρύ φορτίο του υπαρξιακού μέλλοντος της Ανθρωπότητας», επισήμανε.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «η Ευρώπη καλείται ιστορικώς να μην κουρασθεί να υπερασπίζεται τον Πολιτισμό της, μιας και κάθε τέτοια κόπωση έχει αρνητικές επιπτώσεις που ξεπερνούν, κατά πολύ, τα όριά της. Πολλώ μάλλον όταν η εκτός Ευρώπης Δύση αναζητά πάντα τρόπους για να «χτίσει» την δική της Ιστορία και τον δικό της Πολιτισμό, που δεν μπορούν παρά να είναι «γέννημα και θρέμμα» της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Ευρώπης».
Η «Αθηνά σκεπτομένη», σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εκφράζει αυτονοήτως, και δη αυθεντικώς, την πρώτη αντηρίδα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, την Αρχαία Ελλάδα του Πνεύματος. «Την Αρχαία Ελλάδα που δημιούργησε την Παιδεία, στην πιο υψηλή της έκφραση, θέτοντας τις βάσεις της μετατροπής της πληροφορίας και της εμπειρίας σε γνώση και της γνώσης σ' Επιστήμη, εν τέλει δε σε Σοφία υπό την έποψη της Φιλοσοφίας. Και την Αρχαία Ελλάδα που υπερασπίσθηκε αυτή την Παιδεία, άρα τον εξ αυτής γεννηθέντα Πολιτισμό, απέναντι στον δεσποτισμό της Ανατολής -μάρτυς, κατά το αυτόγραφο επιτύμβιο του Αισχύλου, ο «βαθυχαιτήεις Μήδος επιστάμενος»- χαράζοντας έτσι και το έκτοτε «κραταιό» σύνορο μεταξύ Ανατολής και Δύσης» σημείωσε.
Εκφράζει, επίσης, και την δεύτερη αντηρίδα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, συμπλήρωσε ο Πρόεδρος τονίζοντας ότι « Ήτοι την θεσμική κληρονομιά της Αρχαίας Ρώμης. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το εξής: Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ακόμη κι αν δεν το γνώριζε επαρκώς, επιχείρησε να μεταθέσει το προαναφερόμενο όριο της Δύσης ανατολικότερα. Κι αν δεν το κατάφερε, τουλάχιστον εμπέδωσε το όριο αυτό εκεί που το είχε θέσει, σκεπτόμενη και πολεμώντας, η Αρχαία Ελλάδα».
Καταλήγοντας, ο κ. Παυλόπουλος επισήμανε ότι το «απαστράπτον» παριανό μάρμαρο της «Αθηνάς σκεπτομένης» έχει αφήσει ανεξίτηλα τα ίχνη του και στην τρίτη αντηρίδα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, την Χριστιανική Διδασκαλία. Και τούτο γιατί η μεν Παιδεία του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος βρίσκει την «ενδοσκοπική» κορύφωσή της στο αντίστοιχο πνευματικό υπόβαθρο του Ευαγγελίων και της εντεύθεν Πατερικής Διδασκαλίας, κατά κύριο λόγο διότι ο Χριστιανισμός ήταν εκείνος που κάλεσε τον 'Ανθρωπο να καταστήσει αυτή την Παιδεία «συνείδηση» και, δι' αυτής της οδού, «κτήμα ες αεί μάλλον ή αγώνισμα ες το παραχρήμα», για ν' αναχθούμε στον Θουκυδίδη.
«Το δε Θάρρος της Αρχαίας Ελλάδας βρίσκει τον «κολοφώνα» του, πρώτον, στην Σταύρωση, η οποία σηματοδοτεί την υπέρτατη θυσία του Χριστού στον βωμό των αρχών και αξιών που καταγράφονται, «στον αιώνα», μέσα στα Ευαγγέλια. Και, δεύτερον, στους διωγμούς των πρώτων Χριστιανών που αποφάσισαν, εν συνειδήσει, να μαρτυρήσουν για να μην προδώσουν την Πίστη τους. Κάπως έτσι η «Αθηνά σκεπτομένη» θα μπορούσε να βρει θέση, ως μια μορφή υπέρκοσμης συμπαράστασης, σε κάθε διάδρομο των κατακομβών, που «μαρτυρούν» αιωνίως για την δύναμη της Χριστιανικής Πίστης, στα χνάρια του Πέτρου, του «Κηφά», πάνω στον οποίο θεμελιώθηκε η Εκκλησία του Χριστού» πρόσθεσε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στους τρεις μεγάλους κινδύνους για την σύγχρονη Δημοκρατίας, που ροκανίζουν τον πολιτισμό μας επισημαίνοντας:
Πρώτον την παγκόσμια απειλή της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας και την ανάγκη αντίστασης και υπεράσπισης της Ελευθερίας, μέσα από την αλληλεγγύη των λαών.
Δεύτερον τα διάφορα μορφώματα, δημιουργήματα της κρίσης, που φθάνουν στις παρυφές του Ναζισμού και του Φασισμού και στοχεύουν στην κατεδάφιση της Δημοκρατίας και των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Και τρίτον την επικυριαρχία του Οικονομικού επί του Θεσμικού, στο πλαίσιο της οποίας εν ονόματι της οικονομικής επιτυχίας λειτουργούν έξω από τα θεσμικά πλαίσια θέτοντας σε κίνδυνο το Κοινωνικό Κράτος και παράλληλα δημιουργούν τεράστιες κοινωνικές ανισότητες.
Απαντώντας δε σε εκείνους, που ίσως σπεύσουν να κρίνουν τις σκέψεις που προηγήθηκαν «υπερβολικές», στηριζόμενοι στις δικές τους θέσεις ως προς την ουσία και την «δύναμη» της μετανεωτερικότητας για το μέλλον της Ανθρωπότητας, σημείωσε «Ας συλλογισθούν, όμως, ότι στον ταραγμένο κόσμο που ζούμε τα κάθε είδους -πλην όμως αυθεντικά κατά την γέννηση και τον προορισμό τους- σύμβολα είναι αναντικατάστατα, αφού αυτά μπορούν να εμπνεύσουν ακόμη περισσότερο τον σύγχρονο 'Ανθρωπο προκειμένου να υπερασπισθεί τον προορισμό του, κατά την «σισσύφεια» πορεία του προς το μέλλον» και έκλεισε την ομιλία του με το απόφθεγμα του Αντρέ Μαλρώ πως, μια «κρυφή Ελλάδα υπάρχει στην καρδιά όλων των ανθρώπων της Δύσης», υπογραμμίζοντας για μια ακόμη φορά τους ισχυρούς και διαχρονικούς συμβολισμούς της «Αθηνάς σκεπτομένης».
