Η ελάφρυνση του χρέους, που τόσο αναμένει το Μέγαρο Μαξίμου για να μπορέσει να κατευνάσει τις αντιδράσεις που προκαλούν τα σκληρά μέτρα που ψήφισε και θέλει να ψηφίσει την επόμενη Κυριακή (αυτόματος “κόφτης” δαπανών), προκαλεί κόντρα μεταξύ των δανειστών ως προς τη διαδικασία επίτευξης της και κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί αυτή και αν τελικά θα υπάρξει οριστική απόφαση στο Eurogroup της 24ης Μαΐου.
Υπάρχει ενδεχόμενο να εκταμιευθεί η δόση των 11 δις ευρώ, αλλά να μην δοθεί λύση στο χρέος και να παραπεμφθεί αυτή για το φθινόπωρο, κάτι που απεύχεται βεβαίως η κυβέρνηση, και υπάρχει περίπτωση να βρεθεί μία μεσοβέζικη λύση μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ που δεν θα ικανοποιεί και τόσο την ελληνική πλευρά. Όλα λοιπόν παραμένουν ανοιχτά.
Η αλλαγή πάντως της στάσης της κυβέρνησης δείχνει και από που πηγάζει αυτή τη στιγμή το πρόβλημα. Εκεί που το Μέγαρο Μαξίμου ήθελε έξοδο του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, τώρα, όπως είπε ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, “η συμμετοχή του Ταμείου είναι αυτονόητη”. Και είναι αυτονόητη καθ’ ότι το ΔΝΤ πιέζει για μία πιο μόνιμη λύση στο θέμα του χρέους, ενώ το Βερολίνο αντιδρά στη βάση να βρίσκεται η Ελλάδα επί συνεχή επιτροπεία.
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν δέχεται να αποφασιστεί ένας μόνιμος μηχανισμός που θα μειώνει το χρέος, ενδεχομένως σύμφωνα με την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ, αλλά θέλει να συνδεθεί η ελάφρυνση του χρέους με ένα μόνιμο μνημόνιο. Δηλαδή αν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι τότε να ενεργοποιείται ταυτόχρονα διαδικασία για απομείωση του χρέους. Δεν δέχεται επίσης πλαφόν 2% στο επιτόκιο των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα.
Παράλληλα ο κ. Σόιμπλε θέλει και το ΔΝΤ στο πρόγραμμα για να μπορεί να πιέζει την Ελλάδα στη λήψη νέων μέτρων. Μην ξεχνάμε πώς το Βερολίνο έχει “επενδύσει” στην Ελλάδα και θέλει να εκβιάζει για να πάρει τα ασημικά (ή ότι απέμεινε) μέσω του Ταμείου των Αποκρατικοποιήσεων.
“Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε ιδέα για το εάν το ΔΝΤ θα συμφωνήσει στην πρόταση για το χρέος. Το βασικό σενάριο ωστόσο προβλέπει να το πείσουμε να συμμετέχει”, έλεγε ανώτατη Ευρωπαική πηγή.
Τις επόμενες ημέρες μάλιστα ο επικεφαλής του EwG Τόμας Βίζερ και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ θα προσπαθήσουν να σχεδιάσουν την πρόταση (road map) που θα κινείται περισσότερο προς τις απαιτήσεις του ΔΝΤ, που δεν είναι άλλες από μια λεπτομερή καταγραφή του πως θα εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η βιωσιμότητα του χρέους.
“Μην εκπλαγείτε αν η μακροπρόθεσμη πρόταση είναι περισσότερο λεπτομερής απ’ όσο αναμένεται”, τόνισε η ίδια πηγή και συμπλήρωσε ότι “οι συζητήσεις είναι δύσκολες γιατί υπάρχει αντίσταση από κάποιες χώρες-μέλη σε συγκεκριμένες πτυχές της πρότασης που ήδη παρουσιάστηκε”. Γι’ αυτό δεν και αποκλείει το ενδεχόμενο οι συζητήσεις να συνεχιστούν και μετά το Eurogroup της 24ης Μαϊου.
Ο ίδιος υπονόησε ότι το αυτόματο reprofiling του χρέους που προτάθηκε αρχικά από την Κομισιόν αλλά απορρίφθηκε από κάποιες χώρες μπορεί να αναγεννηθεί ως “ημιαυτόματο reprofiling”. Έτσι, εκτιμάται ότι θα καμφθούν οι χώρες που αντιδρούν (βλέπε Γερμανία) γιατί υποστηρίζουν ότι θα «χαλαρώσει» η Ελλάδα τις δημοσιονομικές προσπάθειες.
Μία ακόμα ιδέα που εξετάζεται είναι η σύνδεση της πορείας του ελληνικού χρέους με την υλοποίηση (implementation) της δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας και μετά το 2018.
Το ΔΝΤ επιμένει πάντως ότι πρέπει να υπάρχει ένας αυτόματος μηχανισμός για την μακροπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους κι αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί επιλογές των Ευρωπαίων που θα συνδέουν την αντιμετώπιση του προβλήματος με περισσότερες μεταρρυθμίσεις και μέτρα, όπως φαίνεται ότι επιδιώκει κυρίως το Βερολίνο.
Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τη λογική του Ταμείου, ενώ η Ελλάδα θα παρέμενε σε πρόγραμμα, οι υπουργοί Οικονομικών δεν θα δεσμεύονταν επί συγκεκριμένων αποφάσεων. Με αυτό ακριβώς το σκεπτικό το Ταμείο επιμένει σε έναν αυτόματο μηχανισμό ελάφρυνσης, που θα συνδέεται για παράδειγμα με τη δυναμική του ΑΕΠ.
Ολ’ αυτά πάντως συμβαίνουν τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει νομοθετήσει τα μέτρα των 5,4 δις ευρώ που έπρεπε για να κλείσει η αξιολόγηση και είναι έτοιμη με νομοσχέδιο που θα φέρει στη Βουλή τη Δευτέρα ή την Τρίτη να περάσει και άλλα σκληρά μέτρα, όπως είναι η πώληση των “κόκκινων” δανείων σε ξένα funds και ο αυτόματος “κόφτης” δαπανών, μεταξύ των οποίων μισθοί και συντάξεις.
Θα ήταν λοιπόν αρνητική εξέλιξη να έχουν ψηφιστεί αυτά χωρίς να υπάρξει επιτέλους απόφαση για την ελάφρυνση του χρέους. Ίσως, κάτι τέτοιο, να προκαλούσε και πολιτικές εξελίξεις πέραν βεβαίως του ανασχηματισμού που είναι δρομολογημένος.
Τί συμβαίνει με το χρέος και τί επιπτώσεις μπορεί να έχει για την Ελλάδα η νέα κόντρα ΔΝΤ-Βερολίνου
