Στη διάρκεια των γιορτών, οι κάτοικοι της Ευρώπης έρχονται αντιμέτωποι με άλλο ένα καθημερινό έξοδο, καθώς η τιμή του βουτύρου έχει αυξηθεί ραγδαία.
Στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τιμή του βουτύρου αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 19% από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Οκτώβριο του 2024, σύμφωνα με το Euronews.
Αυτό περιλάμβανε αύξηση 49% στη Σλοβακία και 40% στη Γερμανία και την Τσεχία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, με τις εκθέσεις να δείχνουν ότι το κόστος συνεχίζει να αυξάνεται.
Στη Γερμανία, μια συσκευασία βουτύρου 250 γραμμαρίων κοστίζει πλέον γενικά μεταξύ 2,40 και 4 ευρώ, ανάλογα με τη μάρκα και την ποιότητα.
Η αύξηση είναι αποτέλεσμα της παγκόσμιας έλλειψης γάλακτος που προκαλείται από τη μείωση της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Νέας Ζηλανδίας, ενός από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βουτύρου στον κόσμο, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Mariusz Dziwulski, αναλυτή της αγοράς τροφίμων και γεωργικών προϊόντων στην PKO Bank Polski στη Βαρσοβία.
Το ευρωπαϊκό βούτυρο έχει συνήθως υψηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά από το βούτυρο που πωλείται στις ΗΠΑ. Πωλείται επίσης κατά βάρος σε τυποποιημένα μεγέθη, οπότε οι παραγωγοί τροφίμων δεν μπορούν να κρύψουν τις αυξήσεις των τιμών μειώνοντας τα μεγέθη των συσκευασιών, κάτι που είναι γνωστό ως «συρρίκνωση».
Η έλλειψη βουτύρου στη Γαλλία τον 19ο αιώνα οδήγησε στην εφεύρεση της μαργαρίνης, αλλά οι Γάλλοι παραμένουν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές βουτύρου στην ήπειρο, μεταξύ άλλων για χρήση στο ψήσιμο και σε σάλτσες.
Οι Πολωνοί αγοραστές πλήττονται σκληρά
Το βούτυρο είναι τόσο σημαντικό στην Πολωνία που η κυβέρνηση διατηρεί ένα απόθεμα του στα στρατηγικά αποθέματα της χώρας. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι απελευθερώνει περίπου 1.000 τόνους κατεψυγμένου βουτύρου για να σταθεροποιήσει τις τιμές.
Η τιμή του βουτύρου αυξήθηκε κατά 11,4% μεταξύ των αρχών Νοεμβρίου και των αρχών Δεκεμβρίου στην Πολωνία και κατά 49,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σε σχεδόν 37 πολωνικά ζλότυ (8,7 ευρώ) ανά κιλό για την εβδομάδα που έληξε στις 8 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την κυβερνητική υπηρεσία, το Εθνικό Κέντρο Στήριξης για τη Γεωργία.
Οι αγοραστές το έχουν παρατηρήσει. «Κάθε μήνα το βούτυρο γίνεται πιο ακριβό», δήλωσε η 77χρονη Ντανούτα Οσίνσκα καθώς ψώνιζε σε μια εκπτωτική αλυσίδα τροφίμων στη Βαρσοβία.
Η ίδια και ο σύζυγός της αγαπούν το βούτυρο, αλλά παλεύουν να πληρώσουν τα φάρμακα με τις μικρές συντάξεις τους. Τώρα τρώνε λιγότερο βούτυρο και περισσότερη μαργαρίνη, αν και δεν τους αρέσει τόσο πολύ η γεύση της.
«Δεν υπάρχει καμία σύγκριση», δήλωσε η Οσίνσκα. «Τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα».
Το κόστος του βουτύρου στην Πολωνία έχει γίνει πολιτικό ζήτημα. Με τις προεδρικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος, οι αντίπαλοι του κεντρώου πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ προσπαθούν να κατηγορήσουν τον ίδιο και το κόμμα του, την Πλατφόρμα των Πολιτών. Άλλοι Πολωνοί θέλουν να κατηγορήσουν τον διοικητή της εθνικής τράπεζας, ο οποίος προέρχεται από το αντίπαλο πολιτικό στρατόπεδο.
Ορισμένοι καταναλωτές αποφασίζουν πού θα ψωνίσουν με βάση την τιμή του βουτύρου, γεγονός που έχει οδηγήσει σε πόλεμο τιμών μεταξύ των αλυσίδων τροφίμων, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις κράτησε τις τιμές τεχνητά χαμηλές στο παρελθόν εις βάρος των γαλακτοπαραγωγών, σύμφωνα με την Agnieszka Maliszewska, διευθύντρια του Πολωνικού Επιμελητηρίου Γάλακτος.
Πλήττονται λιγότερο οι χώρες του Νότου
Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης, οι οποίες βασίζονται πολύ περισσότερο στο ελαιόλαδο, επηρεάζονται λιγότερο από τον πληθωρισμό του βουτύρου - ή απλώς δεν τον θεωρούν τόσο σημαντικό, αφού καταναλώνουν πολύ λιγότερο.
Από πέρυσι το κόστος του βουτύρου έχει αυξηθεί κατά 44% κατά μέσο όρο στην Ιταλία, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων CLAL. Η Ιταλία είναι ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός βουτύρου στην Ευρώπη, αλλά το ελαιόλαδο είναι το προτιμώμενο λίπος, ακόμη και για ορισμένα επιδόρπια. Επομένως, η τιμή του βουτύρου δεν προκαλεί εκεί τον ίδιο συναγερμό όπως στα εθισμένα στο βούτυρο μέρη της Ευρώπης.
Εν τω μεταξύ, στο Παρίσι, ο ζαχαροπλάστης Arnaud Delmontel που φτιάχνει κρουασάν και pain au chocolate για το δικό του ζαχαροπλαστείο, λέει ότι είδε την τιμή του βουτύρου να εκτοξεύεται κατά 25% μόνο από τον Σεπτέμβριο.
Ορισμένοι ανταγωνιστές, λέει, στρέφονται στη μαργαρίνη, ένα σχέδιο που δεν πρόκειται να αντιγράψει.
«Πρόκειται για μια διαστρέβλωση του τι είναι ένα κρουασάν», δήλωσε ο Delmontel. «Ένα κρουασάν φτιάχνεται με βούτυρο», επεσήμανε.
