Σε μια πιο ανεκτική Κομισιόν ελπίζουν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας σχετικά με την κοινή τους πρόταση για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή.
Η Ελλάδα, ως γνωστόν, είχε παρουσιάσει κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης του 2021 – 2022 διαδοχικές προτάσεις προς την Κομισιόν για αναμόρφωση της αρχιτεκτονικής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Σχετική συζήτηση είχε πραγματοποιηθεί σε κορυφαίο επίπεδο, όμως δεν έγινε δεκτή αλλαγή του μοντέλου.
Πάντως, η Ισπανία και η Πορτογαλία είχαν καταφέρει εντός του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου να εξασφαλίσουν τη διάσημη «ιβηρική εξαίρεση». Στην πράξη αυτό σήμαινε ότι επειδή οι δύο αυτές χώρες είχαν περιορισμένες διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη, μπορούσαν να εφαρμόσουν μέτρα που μείωναν τη χονδρική τιμή του ρεύματος σημαντικά.
Κάτι αντίστοιχο επιχειρούν να κάνουν σήμερα οι τρεις βαλκανικές χώρες για να γλιτώσουν από το πρόβλημα των υψηλών τιμών που διαφέρουν κατά πολύ σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη. Ενδεικτικό είναι ότι πολλές ημέρες η τιμή στη ΝΑ Ευρώπη είναι ακόμα και υπερδιπλάσια.
Αυτή τη φορά αντί να προτείνουν να αλλάξει όλη η αρχιτεκτονική της αγοράς, αναμένεται να ζητήσουν την εφαρμογή ενός έκτακτου μηχανισμού ανάκτησης των υπερβαλλοντων κερδών των ηλεκτροπαραγωγών. Αυτό το πράττει ήδη η Ελλάδα τους τελευταίους δύο μήνες, όμως το ΥΠΕΝ θέλει να μονιμοποιήσει το μηχανισμό και να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν.
Επιχείρημα της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας είναι ότι επί της ουσίας τα Βαλκάνια αποτελούν ένα απομονωμένο τμήμα της ευρωπαϊκής αγοράς, όπου οι περιορισμένες διασυνδέσεις δεν επιτρέπουν τη μετακύλιση των χαμηλών τιμών της υπόλοιπης ηπείρου.
Κατ’ επέκταση, μπορεί η δική τους πρόταση να διαφέρει τεχνικά από την ισπανική εξαίρεση, όμως έχει αντίστοιχο επιχείρημα και αυτό έχει σημασία.
Η αλλαγή στη σύνθεση της Κομισιόν ενδεχομένως να οδηγήσει σε πιο ευήκοα ώτα σε σχέση με το παρελθόν, αν και στο ΥΠΕΝ κρατούν μικρό καλάθι προς το παρόν. Σε κάθε περίπτωση, η κοινή πρόταση βρίσκεται σήμερα υπό επεξεργασία και αναμένεται να κατατεθεί σύντομα.
