Οι ξένοι επενδυτές μετά από 10 χρόνια από τις πρώτες τους αγορές ακινήτων στην Ελλάδα, με τιμές τότε ακόμη και στα 500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο στο κέντρο της Αθήνας, προχωρούν τώρα στην επόμενη πιο ώριμη φάση έχοντας παράλληλα κυρίαρχο ρόλο αυτή τη στιγμή στο real estate του κέντρου.
Μετασκευές παλιών κτιρίων που μεταμορφώνονται σε σύγχρονες πολυκατοικίες με βάση και τη νέα τάση των εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων, νέα καταλύματα με ξενοδοχεία ή απλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενοικιάσεις αυτοτελών ακινήτων σε τρίτους επενδυτές ή ακόμη και πωλήσεις μετασκευασμένων κτιρίων προς εξασφάλιση αποδόσεων είναι μερικές μόνο από τις κινήσεις αυτήν τη στιγμή των ξένων επενδυτών-ισραηλινής κυρίως προέλευσης, αλλά και όχι μόνο- στο κέντρο της πρωτεύουσας. Εκεί όπου πλέον μία… κανονική τιμή πώλησης πέριξ της Ομόνοιας, στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, για ένα πλήρως ανακαινισμένο και επιπλωμένο διαμέρισμα, το οποίο μπορεί να διατεθεί και ως τουριστικό για βραχυχρόνια ή μεσοπρόθεσμη μίσθωση, ξεπερνά πλέον τα 3.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο στις αγγελίες. Η αλλαγή που επέρχεται σταδιακά στο κέντρο της Αθήνας επιβεβαιώνεται και από την επιστροφή μεγάλων παικτών σε κορυφαία ακίνητα πέριξ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών που συζητούν τώρα την αξιοποίηση εμβληματικών κτιρίων (στην Εδουάρδου Λω, στην Κοραή κ.α.) ή άλλων μεγάλων ομίλων όπως η ΔΕΗ (στη Χρήστου Λαδά).
Oι Ισραηλινοί παίκτες
Πρωτεργάτες και οι πλέον δραστήριοι στο κέντρο της Αθήνας εδώ και μία δεκαετία πλέον είναι οι επενδυτές που συνδέονται με ισραηλινά κεφάλαια. Οι τελευταίοι ξεκίνησαν τις αγορές ακινήτων την περίοδο της πλήρους κατάρρευσης της εγχώριας κτηματαγοράς (το 2013-2014) και πλέον βρίσκονται στο επόμενο στάδιο της επενδυτικής τους στρατηγικής, ρευστοποιώντας ή ανακαινίζοντας παλιά ακίνητα που είχαν αποκτηθεί με 500 ευρώ ανά τ.μ. ή και ακόμη πιο κάτω.
Μάλιστα επενδυτικές εταιρείες που είχαν ξεκινήσει την προηγούμενη δεκαετία ως αμιγώς ισραηλινών συμφερόντων με έναν πιο κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αγοράζοντας πολύ φθηνά με σκοπό να αποχωρήσουν πουλώντας σε δεύτερο χρόνο, πλέον έχουν μετεξελιχθεί σε βασικούς παίκτες.
Πρόκειται για επενδυτικές που προσελκύουν και άλλα, διεθνή αυτήν τη φορά, αλλά και εγχώρια, κεφάλαια, προχωρώντας σταδιακά σε αναπλάσεις με αιχμή κυρίως την κατοικία και τον τουρισμό και δευτερευόντως τα γραφεία. Ενα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επενδυτική Zoia, η οποία «έχτισε» σταδιακά από την προηγούμενη, δύσκολη δεκαετία της δημοσιονομικής κρίσης ένα χαρτοφυλάκιο αξίας 200 εκατ. ευρώ με πάνω από 40 κτίρια, οικιστικά κυρίως (κοντά στα 1.000 διαμερίσματα σε όλη την Αθήνα), αλλά και επαγγελματικά ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας, κάποια από τα οποία έχουν ήδη αποκτήσει ή πρόκειται να αποκτήσουν έναν δεύτερο κύκλο ζωής Έτσι, το κτίριο του 1977 στην Αμαλίας 40, απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, που είχε καεί ολοσχερώς το 2010, έχει αναμορφωθεί πλήρως σε κτίριο γραφείων με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και διαθέτει τώρα «πράσινη» πιστοποίηση Leed αποσπώντας και σχετικές διακρίσεις, το Μέγαρο Ησαΐα των 101 ετών στην Πατησίων 65 κοντά στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο λειτουργεί ως επαγγελματικός χώρος, το κτίριο άνω των 2.100 τ.μ. στην Καλλιθέα δίπλα από το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τώρα αναβαθμίζεται και μεταμορφώνεται σε 52 σύγχρονα διαμερίσματα, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με την πολυκατοικία του 1935 στη Γενναδίου στα Εξάρχεια που θα περιλαμβάνει 30 σπίτια.
Στην επόμενη φάση ως προς την παρουσία τους στην ελληνική αγορά φαίνεται ότι έχουν περάσει και οι επενδυτές που βρίσκονται πίσω από ουκ ολίγα καταλύματα υπό τη διαχείριση της γνωστής πλέον ξενοδοχειακής αλυσίδας των Brown Hotels, εντός και εκτός Αθηνών, προχωρώντας από τη μία πλευρά σε ρευστοποιήσεις συμμετοχών και αλλαγή του σχεδιασμού για ακίνητα ιδιοκτησίας τους στην Αθήνα, αλλά και νέες τοποθετήσεις αναζητώντας συνεχώς ευκαιρίες σε όλη την Ελλάδα. Ενδεικτικό ως προς την αλλαγή ρότας είναι το πλάνο ανάπτυξης για το μεγάλο κτίριο επί της Πειραιώς 44 που προοριζόταν για ξενοδοχείο, αλλά τελικά επελέγη η εναλλακτική των εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων, σε ένα κομμάτι της αγοράς που φαίνεται ότι παρουσιάζει τώρα σημαντικές προοπτικές. Το συγκρότημα «Urban City», όπου οι εργασίες ανάπλασης έχουν ξεκινήσει ήδη, θα περιλαμβάνει 206 σπίτια, από τα οποία κατά πληροφορίες έχουν πουληθεί πάνω από τα 2/3 ήδη, σε αγοραστές Ελληνες αλλά και ξένους διαφόρων εθνικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των Ισραηλινών. Το συγκρότημα περιλαμβάνει και μία σειρά από παροχές για τους ενοίκους, με πισίνες, τζακούζι, business lounge, αίθουσες συσκέψεων, χώρους εστίασης κ.τ.λ. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα -αν όχι το μεγαλύτερο- projects αυτού του είδους στο κέντρο, κοντά στην Ομόνοια, που τρέχει η επενδυτική Astrea International Properties, με επενδυτικά κεφάλαια που συνδέονται με την WH Europe και περαιτέρω πλάνα για ανάπτυξη εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων στην πρωτεύουσα ή κοντινούς προορισμούς όπως το Λουτράκι.
Η WH Europe, με τη σειρά της, έχει στο χαρτοφυλάκιό της μερικά από τα πιο γνωστά ακίνητα όπου λειτουργούν ξενοδοχεία με την επωνυμία των Brown («Βrown Acropol» στην Ομόνοια, «Isla Brown» κ.ά.). Μεταξύ των επενδυτών πίσω από ξενοδοχεία υπό τη διαχείριση των Brown Hotels είναι και κεφάλαια που συνδέονται με την Aroundtown, από τους μεγάλους εισηγμένους ομίλους στο ευρωπαϊκό real estate με Ισραηλινούς επενδυτές, έδρα τη Γερμανία και δραστηριότητα σε ακίνητα εισοδήματος σε κεντρικές ευρωπαϊκές αγορές (Γερμανία, Ολλανδία, Λονδίνο). Αντίστοιχα, με τη γερμανική εισηγμένη συνδέεται και η Aroundtown Greece, η οποία στελεχώνεται ήδη από πέρυσι και ενδυναμώνεται σταδιακά με ομάδα αναλύσεων, συναλλαγών ακινήτων κ.τ.λ., έχοντας έρθει τελικά για να μείνει στο εγχώριο real estate.
H περίπτωση «Brown»
Στο ίδιο μήκος κύματος ακολουθεί και η ίδια η Brown Hotels, η οποία ως εταιρεία διαχείρισης ξενοδοχείων περνά σε μια πιο ώριμη φάση όσον αφορά τις δραστηριότητές της στην ελληνική αγορά. Η αλυσίδα που ίδρυσαν το 2010 στο Τελ Αβίβ οι κύριοι Λέον Αβιγκάδ και Νίτζαν Πέρι, και έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα την περασμένη δύσκολη δεκαετία, προχωρά τώρα σε νέες συνεργασίες (όπως η πρόσφατη συμφωνία franchise με τον όμιλο της Hilton για τα δύο ξενοδοχεία στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας και τα Χανιά), αναμορφώνει τη στρατηγική της κατά περίπτωση, όπως συμβαίνει τώρα στη Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα αναζητεί καινούριες ευκαιρίες σε νέους προορισμούς, όπως για παράδειγμα τη Χαλκιδική. Στη Θεσσαλονίκη, οι επενδυτές πίσω από την Βrown παγώνουν το project για τη μετατροπή σε 5άστερο του διατηρητέου «Βιέννη» στο κέντρο της πόλης λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών και εγκρίσεων που συνεπάγεται η μετασκευή του, με ανοικτό πλέον το ενδεχόμενο αξιοποίησής του με διαφορετικό τρόπο (π.χ. εκμίσθωση ενδεχομένως και ως εκπαιδευτικής μονάδας). Aπό την άλλη πλευρά, θα προχωρήσουν με την έτερη επένδυση στη συμπρωτεύουσα για την αξιοποίηση της πρώην καπναποθήκης «Σακκά – Μιχαηλίδη» που προορίζεται για boutique μονάδα 4 αστέρων σε μία διετία περίπου από σήμερα.
Οσον αφορά την Αθήνα, το πρόσφατο νέο για το γνωστό ξενοδοχειακό brand που έχει συνδέσει την τελευταία επταετία το όνομά του με τα νέα ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια, λειτουργώντας και ως τονωτική ένεση για την περιοχή, είναι η νέα συμφωνία με τη νεοεισερχόμενη στην ελληνική αγορά Isrotel για τρία ξενοδοχεία γύρω από την πλατεία Ομονοίας. Η Isrotel, με σύμμαχο την επιχειρηματική οικογένεια Νταγιάν από το Ισραήλ, κάνει την είσοδό της στην ελληνική αγορά με μία επένδυση 70 εκατ. ευρώ και τη δημιουργία του νέου διεθνούς brand Aluma Resorts & Hotels. Το ντεμπούτο στην Ελλάδα γίνεται με τρία ξενοδοχεία στο κέντρο της Αθήνας που αλλάζουν, ακριβώς λόγω της αλλαγής του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος, και περνούν από τη διαχείριση των Brown Ηotels κάτω από τη διαχείριση της Aluma Resorts & Hotels.
Πρόκειται για το ξενοδοχείο «Lighthouse» δυναμικότητας 199 δωματίων στην Ομόνοια, που θα λειτουργήσει πολύ σύντομα ως «Skylark», όπως μετονομάζεται, στην κατηγορία των 4 αστέρων, καθώς επίσης και το έτερο ξενοδοχείο «Brown Spices» ανάμεσα στην Ομόνοια και το Μοναστηράκι, στην οδό Ευριπίδου, που θα λειτουργήσει λίγο αργότερα μέσα στην άνοιξη ως «Anise», 4 αστέρων, με 63 δωμάτια αρχικά και προοπτική για πρόσθετη δυναμικότητα φτάνοντας τα 105 δωμάτια συνολικά.
Αργότερα, μέχρι τα τέλη του 2024, η Isrotel έχει προγραμματίσει τη λειτουργία του ξενοδοχείου «ADIA», δυναμικότητας 218 δωματίων και 5 αστέρων στην Ομόνοια, σε πρώην κτίριο γραφείων στην οδό Λυκούργου, αναλαμβάνοντας και στην περίπτωση αυτή τη διαχείριση από την Brown. Ουσιαστικά η Isrotel έχει άμεσα πλάνα και εκτός της Αθήνας, για ένα ακόμη ξενοδοχείο στη Θεσσαλονίκη. Στα μελλοντικά της σχέδια για νέες τουριστικές επενδύσεις εντάσσονται η Κρήτη και η Κύπρος -ανάλογα με τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν-, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές αγορές, σε Πορτογαλία και Ιταλία. Σημειώνεται εδώ ότι το όνομα των Νταγιάν είχε έρθει στο προσκήνιο και είχε ακουστεί ευρέως στη χώρα μας το 2021, όταν διεκδίκησε στον διαγωνισμό του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου μέσω της Vivion Investments το πολυσυζητημένο ακίνητο της πρώην Αμερικανικής Βάσης των Γουρνών στην Κρήτη (σ.σ.: το οποίο κατέληξε στην REDS του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ). Επενδυτικά κεφάλαια που συνδέονται με την οικογένεια, με σημαντικές επενδύσεις και στο real estate μέσω και του Dayan Family Office, έχουν προχωρήσει τα τελευταία χρόνια αθόρυβα στην απόκτηση ακινήτων στη χώρα μας, μεταξύ των οποίων και ξενοδοχεία που λειτουργούν υπό τη διαχείριση των Brown Hotels.
H Finders
Μία δεκαετία φέτος κλείνει στην Ελλάδα η Finders,που ξεκίνησε το 2014 ο κ. Aμίρ Μάμου ως εταιρεία ανάπτυξης, με κύρια δραστηριότητα τις επενδύσεις, τις αγορές και πωλήσεις ακινήτων είτε μετά από ανακαίνιση είτε στην υφιστάμενη κατάσταση. Η Finders σήμερα διαχειρίζεται 5 ιδιωτικά κεφάλαια έχοντας χτίσει σταδιακά ένα σεβαστό χαρτοφυλάκιο στο κέντρο της Αθήνας – και όχι μόνο (οικιστικά, εμπορικά, τουριστικά). «Το 2020 αποφασίσαμε να μετατρέψουμε σε τουριστικά καταλύματα υφιστάμενα ιδιωτικά ακίνητα», αναφέρουν στο «business stories» πηγές από την εταιρεία. «Μετά από έρευνα αγοράς αποφασίσαμε ότι υπήρχε ένα κενό μεταξύ των υπηρεσιών των ξενοδοχείων και των μονάδων βραχυχρόνιας φιλοξενίας και έτσι λάβαμε τη στρατηγική απόφαση να δημιουργήσουμε ένα νέο brand που θα καλύψει αυτό το κενό, με την ονομασία “Vision-Hosts of Superior Living”.
Η εταιρεία αυτή προσφέρει στους επισκέπτες της την άνεση ενός διαμερίσματος με δωμάτια από 23 έως 57 τ.μ. και τις υπηρεσίες ενός ξενοδοχείου, π.χ. καθαριότητα, είδη μπάνιου, υπηρεσίες concierge, online παραγγελίες, αλλά και μία καινοτόμο υπηρεσία real estate. Το πρώτο project φιλοξενίας για την εταιρεία είναι το “Vision Omonia” στη συμβολή των οδών Χαλκοκονδύλη 36 και 3ης Σεπτεμβρίου, που θα λειτουργήσει πιθανότατα από το Πάσχα, σε ένα κτίριο που αποκτήθηκε από 17 διαφορετικούς ιδιοκτήτες την προηγούμενη δεκαετία και έχει μεταμορφωθεί πλήρως. Το ξενοδοχείο θα διαθέτει 42 δωμάτια, studios και σουίτες με θέα στην Ακρόπολη, πισίνα στην ταράτσα, γυμναστήριο, χώρους εστίασης, ενώ ο επισκέπτης θα έχει 24ωρη εξυπηρέτηση μέσω σχετικής εφαρμογής (Vision Application). Tην καλλιτεχνική διεύθυνση του ξενοδοχείου, όπου στην είσοδο θα υπάρχει σε φυσικό μέγεθος το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, έχει αναλάβει ο Kirios Criton. Θα ακολουθήσουν αργότερα το “Vision Gazi” με 20 διαμερίσματα στο Γκάζι και το “Vision Metaxourgeio” με 11 διαμερίσματα στο Μεταξουργείο».
Έτσι, λοιπόν, μετά από μία δεκαετία παρουσίας στην Ελλάδα, η επόμενη φάση περιλαμβάνει δύο εταιρείες με κοινή διοίκηση, τη Finders, η οποία συνεχίζει τη δραστηριότητά της στο real estate και με τη Vision-Hosts of Superior Living που τώρα ξεκινά τα βήματά της στον τουριστικό κλάδο.
Οι δραστηριότητες των δύο εταιρειών συγκλίνουν μέσω της υπηρεσίας Finders Real Estate Hub, η οποία θα προσφέρει σε ενδιαφερόμενους αγοραστές όλο το φάσμα των υπηρεσιών (one stop shop) ακινήτων, από την αναζήτηση – εύρεση ακινήτου, τον τεχνικό και νομικό έλεγχο, τη διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών ολοκλήρωσης αγοράς, ανακαίνιση και διαχείριση ακινήτου. «Υπολογίζουμε ότι στον πρώτο χρόνο λειτουργίας μας, προσφέροντας περίπου 85 μονάδες φιλοξενίας στο κέντρο της Αθήνας, θα φιλοξενήσουμε περίπου 42.000 επισκέπτες. Για τη Finders είναι ένα κοινό το οποίο δεν θα μπορούσε να προσεγγίσει σε άλλη περίπτωση, ωστόσο μέσω της Vision θα μπορεί να παρουσιάζει στα δωμάτια όλα τα ακίνητα προς πώληση έχοντας μία δεξαμενή δυνητικών ενδιαφερόμενων αγοραστών και αξιοποιώντας την πολύχρονη τεχνογνωσία στα κτηματομεσιτικά αλλά και την ανάπτυξη», αναφέρουν από τη Finders. Μελλοντικός στόχος είναι η Vision-Hosts of Superior Living να επεκταθεί στην Κρήτη, σε Ρέθυμνο και Χανιά, με βίλες πολυτελείας.
Στο επόμενο βήμα στην Ελλάδα προχωρά και ο ισραηλινός όμιλος της Fattal, έχοντας ήδη τη ναυαρχίδα του στην Αθήνα, το 5άστερο «Nyx Esperia Palace» στη Σταδίου, και το «Leonardo Kolymbia» στη Ρόδο. Από τη φετινή σεζόν το νέο εγχείρημα του ομίλου, που αναζητεί και νέα projects στην ελληνική αγορά, είναι το «Seafos Luxury Resort & Spa» στο Ναύπλιο, ενώ έπεται και το πρώτο ξενοδοχείο πολυτελείας στη Θεσσαλονίκη.
Ως προς το «Seafos Luxury Resort & Spa», πρόκειται για τη σταδιακή μετατροπή σε πολυτελές θέρετρο του πρώην «Kandia’s Castle», που αποκτήθηκε μέσω πλειστηριασμού σε μια περιοχή εύκολα προσβάσιμη από την Αθήνα, μία στρατηγική την οποία πιστεύουν και εμπιστεύονται οι Ισραηλινοί επενδυτές.
Κεντρική φωτό κειμένου: Tο κτίριο άνω των 2.100 τ.μ στην Καλλιθέα, δίπλα από το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αναβαθμίζεται από τη Zoia και μεταμορφώνεται σε κατοικία με 52 σύγχρονα διαμερίσματα
