Σοβαρό κίνδυνο να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στη νομοθεσία για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας του προωθεί η Κομισιόν, αντιμετωπίζει πλέον η Ελλάδα, καθώς δεν διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους, σχεδιασμό για τη δημιουργία και αξιόπιστες λύσεις υποκατάστασης, όπως αναφέρει η crisismonitor.gr.
Χωρίς αξιόπιστο σχέδιο δημιουργίας στρατηγικών αποθεμάτων βρίσκεται η Ελλάδα, καθώς δεν φαίνεται να διαθέτει λύσεις που μπορούν να ανταποκριθούν στο νέο πλαίσιο που ψηφίστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ οι ελληνικές εταιρίες ενέργειας δεν δείχνουν διάθεση να απορροφήσουν κόστη και να αναπτύξουν την πολυεπίπεδη τεχνογνωσία που απαιτείται.
Εκτός, όμως από τους χώρους αποθήκευσης, η Ελλάδα δεν διαθέτει επάρκεια δικτύου για τη διαχείριση επιπλέον ποσοτήτων, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να εισάγει στο δίκτυο και να διανείμει εγκαίρως αποθέματα ανεξαρτήτως που αποθηκεύονται αυτά.
Ο νέος Κανονισμός
Στον αέρα τινάζει τον εθνικό σχεδιασμό της Ελλάδας για την αποθεματοποίηση φυσικού αερίου και πετρελαίου, το Σχέδιο Κανονισμού που υπερψηφίστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να συγκρουστεί με τους επιχειρηματίες του κλάδου, καθώς δεν κατάφερε να περάσει ρήτρες εξαίρεσης από τις υποχρεώσεις τήρησης στρατηγικών αποθεμάτων.
Αναγκασμένοι να δημιουργήσουν νέους χώρους αποθήκευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα θα είναι οι μεγάλοι εισαγωγείς και η κυβέρνηση, γεγονός που θα φέρει ανακατατάξεις στον τρόπο παραγγελίας, τιμολόγησης και διανομής των υγρών καυσίμων. Αν και ακόμα υπάρχουν περιθώρια για τροποποιήσεις, η ενεργειακή κρίση έχει δημιουργήσει αναπόδραστη δυναμική αναδιάρθρωσης της διαδικασίας χρήσης και αποθήκευσης ενεργειακών πόρων.
Το ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε το Σχέδιο Κανονισμού για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης που είχε καταθέσει η Κομισιόν και το επόμενο τυπικό βήμα είναι η έγκρισή του από το Συμβούλιο, για να αποκτήσει νομική ισχύ μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να… “μπαλώσει” τα προβλήματα, καθώς οι ενεργειακοί όμιλοι στην Ελλάδα δεν έχουν τεχνογνωσία διαχείρισης αποθηκευτικών χώρων, ούτε τεχνικά, ούτε χρηματιστηριακά, το αρμόδιο υπουργείο δεν είχε ποτέ σχεδιασμό διαμόρφωσης αποθηκευτικών χώρων και των ειδικών δικτύων που απαιτούνται για την πλήρωση τους και τη διανομή τους.
Επίσης, η κυβέρνηση πιέζεται από τους ενεργειακούς ομίλους, οι οποίοι βλέπουν ότι οι σχεδιασμοί της Κομισιόν οδηγούν σε αύξηση του κόστους, χωρίς να υπάρχουν ευρωπαϊκά προγράμματα για την κάλυψη του πρόσθετου αυτού κινδύνου μεσοπρόθεσμα.
Τα αποθέματα
Με βάση τις πρόνοιες του νέου Κανονισμού, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διατηρεί αποθέματα αερίου σε άλλο κράτος-μέλος, αφού η ίδια δεν διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους. Σε αυτούς θα πρέπει να φυλάσσεται τουλάχιστον στο 15% της ετήσιας κατανάλωσης αερίου.
Σε αυτό το μοντέλο, η ελληνική πλευρά είχε αρχικά επιλέξει την Ιταλία ως χώρα τήρησης αποθεμάτων, ωστόσο, παρά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ντράγκι, το σχέδιο αυτό πέφτει στο κενό. Πλέον, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξετάζει εναλλακτικά σενάρια.
Οι ενεργειακοί όμιλοι επιχειρούν να παρακάμψουν τις απαιτήσεις του νέου κανονισμού με διασταλτικές ερμηνείες και με ελιγμούς μέσω swap και με συμβασιοποιήσεις ποσοτήτων. Οι σχεδιασμοί αυτοί, όμως, δεν απαντούν στο διακύβευμα του Κανονισμού που είναι η διασφάλιση ενεργειακής ασφάλειας και αυτονομίας σε περιόδους κρίσεων, ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι ανεπάρκειας πόρων και οι μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές.
Μπαλώματα
Οι προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι είναι:
Διαφοροποίηση της υποχρέωσης για αποθέματα φυσικού αερίου, με την υποκατάστασή τους με αύξηση αποθεμάτων σε πετρέλαιο. Η κίνηση αυτή προϋποθέτει ότι η ΕΕ θα δεχθεί τη διασταλτική ερμηνεία αντί για αποθέματα φυσικού αερίου σε ενεργειακά αποθέματα γενικά.
Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί πρόταση υποκατάσταση της αποθεματοποίησης ποσότητας των 900 εκατ. κ.μ., που αντιστοιχεί στο 15% της εγχώριας ετήσιας κατανάλωσης, με
- την αποθήκευση του 25% της δεσμευτικής ποσότητας, δηλαδή μόνο τα 225 εκατ. κ.μ.
Επιπλέον επιδιώκεται να χαρακτηρισθεί αποθεματικό το terminal FSU στη Ρεβυθούσα, το οποίο όμως είναι μεταβατικό, αλλά μπορεί να καλύψει το 12,5% των υποχρεωτικών ποσοτήτων και το οποίο θα είναι έτοιμο στα τέλη Ιουλίου.
Η κυβέρνηση θέλει επίσης να εντάξει και τα αποθέματα πετρελαίου, ως υποκατάστατο των αποθεμάτων φυσικού αερίου, τουλάχιστον από ένα όριο και πάνω.
Οι ενεργειακοί όμιλοι έχουν ρίξει και την ιδέα του ενεργειακού swap ποσοτήτων transit μέσω του TAP, σχέδιο που έχει επίσης μεγάλο βαθμό πολυπλοκότητας και θα μπορούσε να προκαλέσει και διπλωματικές επιπλοκές.
