Αύριο αναμένεται να «κλειδώσουν» οι αποφάσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης του κύματος των ανατιμήσεων, με το βάρος να πέφτει στο ενεργειακό κόστος, ειδικά στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ωστόσο, οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες και στα τρόφιμα καθιστούν πολύ πιο σύνθετη την εξίσωση για το οικονομικό επιτελείο, καθώς είναι προφανές ότι δεν αρκούν οι παρεμβάσεις στο (ενεργειακό) κόστος παραγωγής για να αποφευχθούν οι ανατιμήσεις και το σοκ στο καλάθι της νοικοκυράς.
Η διαταραχή στις διεθνείς τιμές των τροφίμων δεν προέκυψε χθες. Είναι ένα φαινόμενο που εξελίσσεται εδώ και μήνες, συνδέεται με τα προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία τόσο στις μεταφορές όσο και στο ισοζύγιο προσφοράς - ζήτησης, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα -όπως ο καύσωνας που ρήμαξε τις φυτείες καφέ στη Βραζιλία- ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Τα συγκριτικά στοιχεία της Eurostat αποκαλύπτουν ότι η Ελλάδα δεν είναι σε χειρότερη μοίρα από τις υπόλοιπες χώρες, αν και η σύγκριση με τις περσινές τιμές των τροφίμων δείχνει ότι οι αυξήσεις δεν είναι αμελητέες.
Μελέτη του ΙΕΛΚΑ, που ανατρέχει στις αρχές της κρίσης, δηλαδή στον Ιανουάριο του 2020, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μέχρι τώρα ένα σημαντικό μέρος των αυξήσεων τιμών πρώτων υλών φαίνεται να έχει απορροφηθεί από τους ενδιάμεσους κόμβους της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης, παραγωγούς, μεταποιητές, προμηθευτές και το λιανεμπόριο στην Ελλάδα, αυτό όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δεδομένο για το μέλλον, εφόσον οι αυξητικές τάσεις συνεχιστούν, καθώς όλες οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας στη χώρα. Και κάπου εδώ μοιραία ξεκινά η συζήτηση για τα πρόσθετα βάρη στα τελικά προϊόντα από τους φόρους στην κατανάλωση.
Το «αγκάθι» των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ
Όπως επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ, σημαντικό εμπόδιο στην διαχείριση των τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα αποτελούν οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ και αυτό ήταν το βασικό επιχείρημα των κυβερνήσεων στους δανειστές, όταν εκείνοι επέμειναν στην αύξηση των συντελεστών αλλά και στις μαζικές μετατάξεις από τον χαμηλότερο στον υψηλότερο συντελεστή. Μια απλή ματιά στα επίσημα στοιχεία φανερώνει ότι η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα τρόφιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στη συγκεκριμένη κατάταξη βρίσκεται στην 6η θέση με τον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ. Η βασική διαφοροποίηση είναι ότι πολλές χώρες και ιδιαίτερα οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν αρκετά χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ για τα τρόφιμα πρώτης ανάγκης (π.χ. ψωμί, γαλακτοκομικά κλπ), ο οποίος κατά κανόνα κυμαίνεται στο ύψος του 4% έως 7%, όταν στην Ελλάδα τα αντίστοιχα αγαθά έχουν διπλάσιο ή τριπλάσιο συντελεστή ΦΠΑ 13%. Όμως και ο υψηλός συντελεστής ΦΠΑ, στον οποίο υπάγονται ακόμα και σήμερα αρκετά προϊόντα τροφίμων, είναι σημαντικά υψηλότερος από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, ο συντελεστής αυτός στην Ελλάδα είναι 24%, ο 6ος υψηλότερος ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν ο μέσος όρος των χωρών είναι 21%.
Ακόμα πιο ενδιαφέρον έχει η ανάλυση του ΙΕΛΚΑ για το πώς κινήθηκαν τους προηγούμενους μήνες στην Ευρώπη, για να ανακόψουν το κύμα ανατιμήσεων λόγω πανδημίας: με μείωση συντελεστών ΦΠΑ. Ειδικότερα:
• Η Ιρλανδία μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 23% σε 21%
• Η Αυστρία μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 20% σε 10% για τα μη αλκοολούχα ποτά και από 10% σε 5% για μία σειρά υπηρεσιών
• Η Βουλγαρία μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 21% σε 10% σε υπηρεσίες εστίασης και ξενοδοχεία
• Η Κύπρος μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 9% σε 5% σε υπηρεσίες εστίασης και ξενοδοχεία ως τον Δεκέμβριο 2021
• Η Τσεχία μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 15% σε 10% σε ξενοδοχεία και άλλες υπηρεσίες
• Η Γερμανία μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ από 9% σε 5% σε υπηρεσίες εστίασης και ξενοδοχεία από 19% σε 7% έως τον Δεκέμβριο του 2022
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
''Βαθιά'' το χέρι στην τσέπη για τους ανεμβολίαστους εργαζομένους από τις 13/9 - Αντιμέτωποι με βαριά πρόστιμα σε περίπτωση μη...συμμόρφωσης
Παράλληλα, αρκετές χώρες χρησιμοποιούν τους χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ για την προστασία των τιμών σε βασικά τρόφιμα. Μερικά παραδείγματα είναι:
• Η Λετονία, η οποία έχει υιοθετήσει ένα χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για φρούτα και λαχανικά που παράγονται τοπικά
• H Κροατία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για βασικά τρόφιμα όπως το ψωμί και το γάλα
• Η Γαλλία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5,5% για βασικά τρόφιμα
• Η Ιταλία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για βασικά τρόφιμα
• Το Λουξεμβούργο έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 3% για βασικά τρόφιμα
• Η Ιρλανδία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 0% για βασικά τρόφιμα
• Η Ισπανία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 4% για βασικά τρόφιμα
• Η Πορτογαλία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6% για βασικά τρόφιμα
• Η Γερμανία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 7% για βασικά τρόφιμα
• Η Ουγγαρία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για βασικά τρόφιμα
• Η Μάλτα έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 0% για βασικά τρόφιμα
• Η Πολωνία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για βασικά τρόφιμα όπως φρούτα και λαχανικά, σούπες, ομογενοποιημένες τροφές, τροφές για βρέφη κ.α.
Ανάλογη παρέμβαση έγινε στην Ελλάδα αναφορικά με το ΦΠΑ στην εστίαση, στο τουριστικό «πακέτο», στις μεταφορές, στα θεάματα και μένει να απαντηθεί εάν θα υπάρξει συνέχεια...
Γεωργιάδης: Δεν θα πάει 5 ευρώ το φλυτζάνι ο καφές
«Είπα πράγματι ότι ο καφές μπορεί να αυξηθεί από 3 έως 5 ευρώ το κιλό. Δεν εννοούμε 3 – 5 ευρώ στο φλιτζάνι μας», είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης όταν αναφέρθηκε στις ανατιμήσεις που έρχονται κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στον ΑΝΤ1.
Για άλλη μια φορά, ο υπουργός Ανάπτυξης κάλεσε τους πολίτες να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα e-καταναλωτής για να βρίσκουν τις χαμηλότερες τιμές και θα ψωνίζουν πιο φθηνά.
Η εφαρμογή «Παρατηρητήριο Τιμών» δίνει τη δυνατότητα για σύγκριση τιμών και ο Άδωνις Γεωργιάδης χαρακτήρισε «πολύ καλό» το να πηγαίνουν οι καταναλωτές εκεί που έχει φθηνότερα πράγματα, αφού όπως τόνισε «έτσι θα μειώσουμε τις τιμές». Μάλιστα, έκανε γνωστό ότι, στη δωρεάν εφαρμογή του υπουργείου θα μπουν σε λίγο και τα καύσιμα.
Ο υπουργός Ανάπτυξης χαρακτήρισε «παγκόσμιο φαινόμενο» την ακρίβεια, φέρνοντας ως παράδειγμα τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ. «Ασφαλώς μας ανησυχεί το φαινόμενο και το παρακολουθούμε», είπε, εκτιμώντας ότι «αυτή η τάση στις τιμές θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται το αργότερο μέχρι τις γιορτές» και πρόσθεσε πως «αυτό που με ανησυχεί είναι η ενέργεια, που δε δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μητσοτάκης: Παρά τα lockdown η ελληνική οικονομία παρουσιάζει ανάπτυξη που ξεπερνά τις προσδοκίες
«Η Ελλάδα πάει πολύ καλά, που σημαίνει ότι η πολιτική της κυβέρνησής μας πάει καλά», σημείωσε και ανέφερε ότι, «έχει ανακοινωθεί αύξηση του κατώτατου μισθού, που όμως αυξήθηκε και από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών».
«Ήδη οι μειώσεις των φόρων υπερκαλύπτουν τις αυξήσεις, όμως μέχρι το Σάββατο θα ακούσετε κι άλλα μέτρα», σημείωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για τις ανατιμήσεις και θα ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό το σαββατοκύριακο στη ΔΕΘ.
«Λαμβάνουμε υπόψη μας τη διεθνή συγκυρία που βαραίνει το καλάθι της νοικοκυράς», συμπλήρωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
«Κάθε χρόνο μειώνουμε τους φόρους», πρόσθεσε, δίνοντας τα παραδείγματα της μείωσης στην εστίαση και τον ΕΝΦΙΑ. «Η πολιτική της κυβέρνησής μας είναι όσο καλύτερα πάνε τα έσοδά μας, θα μειώνονται οι φόροι», συμπλήρωσε.
«Ο τζίρος που έκανε η Ελλάδα το 2ο τρίμηνο το 2021 ήταν ίδιος με εκείνον που είχαμε το 2019», σημείωσε ο υπουργός Ανάπτυξης αναφερόμενος στην αύξηση του ΑΕΠ που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, την οποία απέδωσε εν μέρει στην «εκρηκτική άνοδο των επενδύσεων». «Η οικονομία πάει πολύ καλά, μην τα βλάπτουμε όλα μαύρα», σχολίασε ο κ. Γεωργιάδης, παρατηρώντας ότι, «η ανεργία όχι μόνο δεν αυξήθηκε μέσα στην καραντίνα, αλλά και με αυτά η ανεργία εξακολουθεί να κλιμακώνεται».
