Με την πανδημία να εξακολουθεί να πιέζει την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις και τα χρέη να έχουν αρχίσει να πνίγουν τα νοικοκυριά, ειδικά αυτά που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534 ευρώ τον μήνα, η κυβέρνηση έχει έτοιμη νέα λίστα με μέτρα στήριξης, τα οποία μόνο για το επόμενο δίμηνο θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, πέρα από τις επιστρεπτέες προκαταβολές, που θα ακολουθήσουν, και το πρόγραμμα των παγίων δαπανών, η κυβέρνηση υπό τον φόβο εκτίναξης των οφειλών αλλά και των εκτιμώμενων λουκέτων στην αγορά, που δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν τα 200.000, έχει σχεδιάσει και πρόσθετες στοχευμένες παρεμβάσεις, οι οποίες θα υλοποιούνται ανάλογα με την πανδημική κρίση και τις δημοσιονομικές συνθήκες.
Όπως αναφέρει κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, οι παρεμβάσεις που θα γίνουν φέτος και όποια ποσά ενισχύσουν τις επιχειρήσεις με χαριστικό τρόπο θα επιβαρύνουν το έλλειμμα το φετινό. Αν και αρχικός στόχος ήταν όλα να συσσωρευτούν στο τρέχον έτος, πλέον η τάση αυτή αλλάζει, καθώς η πανδημία συνεχίζει να δείχνει τα δόντια της και να διογκώνει το φετινό έλλειμμα σε επίπεδα που πρέπει να αποφευχθούν. Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις έχουν ήδη αρχίσει να εξειδικεύονται και θα εφαρμόζονται σταδιακά ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Αλλαγές σχεδιάζονται στις τρεις πρώτες επιστρεπτέες προκαταβολές, στην προκαταβολή φόρου για το 2022, στις ρυθμίσεις οφειλών, ενώ προ των πυλών βρίσκεται και νέο πακέτο για τη στήριξη του τουριστικού κλάδου. Ταυτόχρονα και παρά το γεγονός ότι έχει ανακοινωθεί νέο σχέδιο για την αποπληρωμή των χρεών της πανδημίας, στη φαρέτρα του οικονομικού επιτελείου υπάρχουν και εναλλακτικά σενάρια, τα οποία θα υλοποιούνται ανάλογα με τις πιέσεις που θα δέχεται η αγορά.
Η λίστα με τα νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων
1. Αλλαγές στις επιστρεπτέες των τριών πρώτων κύκλων. Σήμερα για τις τρεις πρώτες επιστρεπτέες προκαταβολές προβλέπεται ένα ποσό να μην επιστρέφεται (μεγαλύτερο από το 30%-40% που σήμερα ισχύει για εταιρείες με διατήρηση των θέσεων απασχόλησης έως την 1η/6/2021, αν έχουν πάνω από 20 άτομα προσωπικό ή με πτώση τζίρου τουλάχιστον 70% την ανάλογη περίοδο του 2021 αντίστοιχα). Ωστόσο, αυτό θα αλλάξει. Μάλιστα, το βασικό κριτήριο ένταξης ήταν ελάχιστη πτώση τζίρου 10%, σε αντίθεση με το 20% που ίσχυσε στους υπόλοιπους κύκλους. Σύμφωνα με τον πρώτο σχεδιασμό, η βελτίωση των όρων των 3 πρώτων κύκλων δεν θα είναι οριζόντια. Δρομολογείται η εισαγωγή ενός κριτηρίου μείωσης τζίρου. Δηλαδή, ανάλογα με την πτώση του τζίρου, θα αποφασιστεί το τμήμα του ποσού που θα επιστραφεί στο ελληνικό Δημόσιο ανεξάρτητα από τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης, που θα ισχύσει ως πρόσθετο στοιχείο. Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη θα είναι η πτώση του τζίρου, τόσο η επιχείρηση θα φτάνει στο 50%, που θα είναι και το ανώτατο όριο που δεν επιστρέφεται από το ποσό που έχει ληφθεί.
2. Επιστρεπτέα 6. Έχουν ήδη υποβληθεί περισσότερες από 370.000 αιτήσεις. Συνολικά θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των δικαιούχων περί τα 500 εκατ. ευρώ. Οι όροι και οι προϋποθέσεις θα είναι αντίστοιχες με αυτές του 5ου κύκλου . Το 50% του ποσού αποτελεί ενίσχυση και το υπόλοιπο δεν πρόκειται να επιστραφεί. Ο κύκλος της 6ης επιστρεπτέας προκαταβολής θα κλείσει υπό κανονικές συνθήκες στις 22 Φεβρουαρίου, ενδεχομένως να υπάρχει μικρή παράταση δύο τριών ημερών.
3. Επιστρεπτέα 7. Πρόκειται για την επόμενη μεγάλη επιστρεπτέα προκαταβολή, που μπορεί να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα ληφθούν υπόψη οι δύο πρώτοι μήνες του 2021 και ένα τμήμα του Μαρτίου, το οποίο θα συγκριθεί με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Στην επιστρεπτέα προκαταβολή Νο 7 είναι εξαιρετικά πιθανό να αυξηθούν σημαντικά τα ανώτατα ποσά στα επίπεδα που προβλέπουν και οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες. Αυτό θα κριθεί ανάλογα με το αν θα ανοίξει το λιανεμπόριο τον Μάρτιο. Όσο μικρότερες είναι οι ζημίες στο λιανεμπόριο, τόσο μεγαλύτερα θα είναι και τα ποσά που θα λάβουν οι δικαιούχοι. Αντίθετα, με κλειστό το λιανεμπόριο αυξάνονται οι δικαιούχοι και περιορίζονται τα ανώτατα ποσά ανά δικαιούχο.
4. Πάγιες δαπάνες. Το νέο μέτρο που θα τεθεί σε ισχύ τον επόμενο μήνα, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ, αφορά την κάλυψη παγίων δαπανών ζημιογόνων εταιρειών με πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% την περίοδο 3/2020 - 12/2021. Από τους κανόνες της Ε.Ε. ορίζεται πως πρέπει να καταγραφούν οι δαπάνες και να αφαιρεθεί από αυτές κάθε είδους επιδότηση που έχει λάβει η εταιρεία ή ο ελεύθερος επαγγελματίας (π.χ. επιστρεπτέα, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, επιδότηση ενοικίων, "Συν-Εργασία" κ.λπ.). Αν και πάλι εμφανίζει ζημίες, αλλά και έχει πτώση τζίρου πάνω από 30%, θα μπορεί να λάβει στήριξη. Η κυβέρνηση σχεδιάζει νέα πλατφόρμα για την καταγραφή των δαπανών, ανάλογη με αυτήν των εσόδων που διατηρεί στην ΑΑΔΕ. Όσον αφορά τα ανώτατα ποσά ανά εταιρεία, τριπλασιάστηκαν στα 10 εκατ. ευρώ.
5. Μείωση προκαταβολής φόρου 2022. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δώσει νέα ανάσα ρευστότητας στις επιχειρήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων θα καταγράψουν μείωση του τζίρου, εξέλιξη που θα τις οδηγήσεις αφενός στην καταβολή μειωμένου φόρου, αφετέρου στη συρρίκνωση και του ποσού της προκαταβολής φόρου. Μάλιστα, πολλές επιχειρήσεις όχι απλώς δεν θα κληθούν να πληρώσουν φόρο για τα αποτελέσματα του 2020, αλλά θα καταγράψουν ζημίες, με αποτέλεσμα να μην είναι υπόχρεες καταβολής φόρου αλλά και προκαταβολής φόρου. Επί της ουσίας, για το 2021 το κόστος λόγω της κατάστασης θα είναι μικρό για τον Προϋπολογισμό, στον οποίο ήδη έχουν εγγραφεί χαμηλά έσοδα από τη φορολόγηση των νομικών προσώπων. Σύμφωνα με το σχέδιο της κυβέρνησης και προκειμένου να μην προχωρήσει σε μια γενικευμένη όπως πέρυσι μείωση της προκαταβολής φόρου, θα εστιάσει στις επιχειρήσεις εκείνες που είχαν το 2020 μεγάλη πτώση στον τζίρο τους σε σύγκριση με το 2019. Όπως αναφέρει στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, δεν πρόκειται να μειωθεί η προκαταβολή, για παράδειγμα, 30% για όσους έχουν μείωση τζίρου μόλις 5%. Αντίθετα, θα την γλιτώσουν εξολοκλήρου όσοι είχαν πτώση τζίρου άνω του 30%. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς υπηρεσιακών στελεχών, στο τέλος του χρόνου, τα δηλωθέντα κέρδη αναμένεται να υποχωρήσουν πάνω από 50%, εξέλιξη που θα οδηγήσει σε μειωμένο φόρο και σχεδόν μηδενική προκαταβολή φόρου για την πλειονότητα των επιχειρήσεων.
6. Οφειλές προς το Δημόσιο. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία έχουν αρχίσει να αυξάνονται τις τελευταίες εβδομάδες, παρά τις αναστολές στις οποίες προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών. Το ληξιπρόθεσμο χρέος ξεπέρασε τα 107,6 δισ. ευρώ. Οι απλήρωτοι φόροι έχουν υπερβεί τα 5 δισ. ευρώ το 2020, ενώ τα χρέη της καραντίνας ύψους 1 δισ. ευρώ έχουν παγώσει έως το τέλος του 2021. Η νέα ρύθμιση που εξήγγειλε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, δίνει μια ανάσα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά που έχουν πληγεί από την πανδημία. Τα χρέη της καραντίνας θα μπορούν να ρυθμιστούν σε 24 άτοκες δόσεις ή 48 δόσεις με επιτόκιο ύψους 2,5%. Όσοι ενταχθούν στη νέα ειδική ρύθμιση θα πρέπει να καταβάλουν την πρώτη δόση μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2022. Μάλιστα, το υπουργείο Οικονομικών διπλασίασε τις δόσεις για την εξόφληση των κορονο-χρεών, καθώς η αρχική ρύθμιση προέβλεπε 12 άτοκες δόσεις ή 24 δόσεις με επιτόκιο 2,5%. Πάντως, δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να ικανοποιήσει τα αιτήματα της αγοράς και να προχωρήσει σε μια γενικευμένη ρύθμιση 120 δόσεων.
