Του Μάνου Χατζηγιάννη
“Οι αρρώστιες είναι ο φόρος στις απολαύσεις” έλεγε ο Άγγλος φυσιοδίφης, John Ray
Η περίπτωση του κορωνοϊού μένει να δούμε πόσο βαρύ φόρο θα χρεώσει στις...απολαύσεις που είχε συνηθίσει η παγκόσμια οικονομία. Ο Ισπανός οικονομολόγος Daniel Lacalle αναλύει την επόμενη μέρα της πανδημίας σε οικονομικό επίπεδο. Ο ίδιος έχει διδακτορικό στα Οικονομικά, συνεργάζεται με το The Mises Institute και είναι συγγραφέας των βιβλίων “Escape from the Central Bank Trap”, “Life in the Financial Markets” και “The Energy World Is Flat”.
Όπως αναφέρει, λοιπόν, τον Φεβρουάριο, η γενική συναίνεση μεταξύ μεγάλων επενδυτικών τραπεζών και υπερεθνικών επιχειρηματικών οντοτήτων ήταν ότι θα υπάρξει ένα πρωτοφανές πλήγμα στο ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο λόγω του αντίκτυπου του κορωνοϊού, ακολουθούμενο όμως από μια ισχυρότερη ανάκαμψη . Το ΔΝΤ ανέμενε μια μέτρια διόρθωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 0,1% και η μεγαλύτερη μείωση των εκτιμήσεων για την ανάπτυξη το 2020 ήταν 0,4%.
Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν, σύμφωνα με τον Lacalle.
Ο τελευταίος γύρος αναθεωρήσεων της παγκόσμιας ανάπτυξης περιλαμβάνει μια περικοπή των εκτιμήσεων ανάπτυξης για το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο και μια πολύ μικρή ανάκαμψη στο τρίτο και τέταρτο. Οι μέσες εκτιμήσεις για το ΑΕΠ μειώνονται σήμερα κατά 0,7% και η JP Morgan αναμένει από την ευρωζώνη να εισέλθει σε βαθιά ύφεση τα επόμενα δύο τρίμηνα (-1,8% και -3,3% το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο), ακολουθούμενη από πολύ χαμηλή ανάκαμψη που οδηγεί την συνολική εκτίμηση του 2020 σε συρρίκνωση. Η τράπεζα επενδύσεων αναμένεται επίσης να υποχωρήσει στις ΗΠΑ κατά 2% και 3%, αντίστοιχα, αλλά με μια μέτρια αύξηση σε ετήσια βάση.
Η Capital Economics εκτιμά ότι η επίπτωση του κορωνοϊού θα πλήξει την οικονομία των ΗΠΑ για ολόκληρο το έτος με μείωση 0,8% σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις, αν και εξακολουθεί να προβλέπει ανάπτυξη, αλλά μεγαλύτερος αντίκτυπος θα υπάρξει στην ευρωζώνη, με την ανάπτυξη του 2020 να φτάνει το -1,2% και με πρόβλεψη -2% για την Ιταλία. Αυτό, δυστυχώς, μοιάζει μόνο με την αρχή ενός κύκλου υποβάθμισης που προστίθεται στο ζήτημα μιας οικονομίας που ήδη επιβραδύνθηκε το 2019.
Η απόφαση να τερματιστούν τα αεροπορικά ταξίδια και να κλείσουν όλες οι μη απαραίτητες επιχειρήσεις είναι πλέον πραγματικότητα στις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες. Μέχρι τώρα έχουμε τουλάχιστον μια σαφέστερη εικόνα της σοβαρότητας της πανδημίας, υποστηρίζει ο Ισπανός οικονομολόγος, και μπορούμε να συζητήσουμε τις οικονομικές συνέπειες, γι 'αυτό πιστεύει ότι είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε κάποιους σημαντικούς παράγοντες:
1)Τα αιτήματα για μεγάλα δημοσιονομικά πακέτα για την αντιστάθμιση της πανδημίας μπορεί να είναι άχρηστα. Ο Allen-Reynolds στην Capital Economics προειδοποίησε ότι "ακόμη και αν οι κυβερνήσεις συμφωνήσουν σε μια μεγαλύτερη φορολογική και δημοσιονομική δέσμη μέτρων, ο οικονομικός αντίκτυπος θα ήταν πολύ μικρότερος από ό, τι θα ήταν στο παρελθόν, ιδιαίτερα αν η δημοσιονομική ώθηση ήταν συγκεντρωμένη στη Γερμανία" , επειδή τα παραγωγικά κενά είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Αυτό δεν είναι πρόβλημα ζήτησης. Είναι σοκ εφοδιασμού και δεν αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις εφοδιασμού με τούβλα, κονίαμα και έλλειψη δαπανών.
2) Ο τερματισμός εργασιών των αναπτυγμένων οικονομιών έχει πλέον επιβληθεί και πιθανόν να μας οδηγήσει περισσότερο από δύο εβδομάδες. Το “κλείσιμο” των αναδυόμενων οικονομιών είναι πιθανό να ξεκινήσει τον Μάιο και να επηρεάσει τις εκτιμήσεις για το 2020 και το 2021. Κάθε ανάλυση που είδαμε μέχρι στιγμής αφορά μόνο στους παράγοντες της ύφεσης για το 2020, όχι μια κρίση, και μάλιστα ένα πολύ μεγάλο πλήγμα στην οικονομία το 2021, αλλά οι οικονομικές επιπτώσεις σε έναν ήδη υπερτιμημένο κόσμο προσθέτουν σειρά οικονομικών γεγονότων σε οικονομικό τερματισμό.
3) Το τελευταίο κύμα υποβαθμίσεων ήδη λαμβάνει ένα ερέθισμα μεγάλης κλίμακας, περικοπές επιτοκίων και ποσοτική χαλάρωση. Οι μειούμενες αποδόσεις της νομισματικής χαλάρωσης ήταν ήδη εμφανείς το 2018 και ιδιαίτερα το 2019, με τους δείκτες των παγκόσμιων κατασκευαστικών αγορών να αυξάνονται σημαντικά καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους. Οι μέσες αναθεωρήσεις του ρυθμού ανάπτυξης ανα χώρα ήταν κατά μέσο όρο 20% μεταξύ Ιανουαρίου και Δεκεμβρίου, στη μέση μιας μαζικά συντονισμένης επιχείρησης μέσω κεντρικής τράπεζας που εισέφερε 170 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα στην οικονομία (λαμβάνοντας υπόψη την Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, την Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ), την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τη Fed) και είδαμε εκτεταμένες μειώσεις των επιτοκίων.
4)Οι οικονομικές επιπτώσεις μιας πανδημίας δεν θα επιλυθούν με τεράστιες αυξήσεις των δαπανών. Οι κυβερνήσεις θα εφαρμόσουν μεγάλες πολιτικές από πλευράς ζήτησης που είναι λάθος απάντηση σε όποια μορφή διακοπής της οικονομίας. Οι περισσότερες επιχειρήσεις θα υποφέρουν από την κατάρρευση των πωλήσεων και την επακόλουθη οικοδόμηση του κεφαλαίου κίνησης και καμία από αυτές δεν θα επιλυθεί με ελλειμματικές δαπάνες. Δεν μπορείτε να μετριάσετε μια κρίση εφοδιασμού με πολιτικές ζήτησης, οι οποίες αυξάνουν το χρέος και την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στους ήδη χρεωμένους και παραφουσκωμένους τομείς και δεν βοηθούν τους τομείς που υποφέρουν από απότομη κατάρρευση της δραστηριότητας.
5)Ο υποχρεωτικός προσωρινός τερματισμός λειτουργίας πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τον τερματισμό του συστήματος είσπραξης των φόρων. Οι κυβερνήσεις ήδη χρηματοδοτούν τον εαυτό τους με αρνητικούς ρυθμούς. Πρέπει να εξαλείψουν (όχι να αναβάλουν) τις πληρωμές φόρων για τις εταιρείες κατά την περίοδο κρίσης, για να αποφευχθεί μια μαζική αύξηση της ανεργίας και ένα ντόμινο πτώχεύσεων και να διευκολυνθούν οι γραμμές κίνησης με μηδενικούς συντελεστές ώστε οι επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι να μπορέσουν να αντέξουν το κλείσιμο.
Οι κυβερνήσεις που κάνουν το λάθος να διατηρήσουν τη σημερινή φορολογική δομή ή που μόνο παρατείνουν την περίοδο πληρωμής για έξι μήνες θα δουν τις τεράστιες αρνητικές συνέπειες ενός τερματισμού λειτουργίας τους επόμενους εννέα μήνες.
Εάν, όπως αναμενόταν, το παγκόσμιο “λουκέτο” επεκτείνεται σε περισσότερες χώρες κάθε εβδομάδα, οι αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι μακρύτερες, ενώ η ανάκαμψη του τρίτου τριμήνου θα είναι ολοένα και λιγότερο πιθανή, καταλήγει ο Ισπανός αναλυτής και καταλήγει:
Είναι πολύ πιθανό ότι η παύση λειτουργίας των μεγάλων αναπτυγμένων οικονομιών θα ακολουθηθεί από διακοπή των αναδυόμενων αγορών, δημιουργώντας σοκ προσφοράς, όπως δεν έχουμε δει εδώ και δεκαετίες. Η λήψη μαζικών μέτρων πληθωρισμού και προσανατολισμένων στη ζήτηση σε ένα σοκ εφοδιασμού δεν είναι μόνο ένα λάθος, αλλά εγγυάται έναν πολυετή αρνητικό αντίκτυπο από την αύξηση του χρέους, την εξασθένιση της παραγωγικότητας, τον αυξανόμενο πληθωρισμό μη εμπορεύσιμων αγαθών και οικονομική στασιμότητα.
