Οι πρώτες σαφείς επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στον τουρισμό έκαναν την εμφάνισή τους μαζί με τα πρώτα μαζικά κρούσματα του κορωνοιού και στη χώρα μας.
Πληγωμένες είναι ήδη οι αερομεταφορές, οι οποίες έχουν ήδη αρχίσει να καταγράφουν τις πρώτες ακυρώσεις πτήσεων εξαιτίας της χαμηλής πληρότητας των αεροπλάνων, ενώ εκτιμάται ότι και η κίνηση του τριημέρου της Καθαράς Δευτέρας ήταν σημαντικά μειωμένη και κατά περίπτωση έφτανε μέχρι και το 25%.
Η μεγάλη δοκιμή για την ανθεκτικότητα και του ελληνικού τουρισμού αναμένεται το Πάσχα, με τους φορείς του τουριστικού κλάδου να συστήνουν ψυχραιμία σημειώνοντας πως η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού, ο οποίος δουλεύει κατά βάση τη θερινή περίοδο μπορεί να αποβεί φέτος σωτήρια για το προϊόν της χώρας, δεδομένου ότι εάν ελεγχθεί έγκαιρα η εξάπλωση του ιού, οι απώλειες μπορούν να είναι οι χαμηλότερες δυνατές.
Γεγονός είναι, πάντως, ότι έως τώρα δεν έχουν πληγεί οι κρατήσεις που έχουν ήδη γίνει για το καλοκαίρι και δεν παρατηρείται κύμα ακυρώσεων, ωστόσο εντοπίζεται μια μετρήσιμη κάμψη στο ρυθμό των νέων κρατήσεων, η οποία αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι οι ταξιδιώτες εμφανίζονται διστακτικοί να ταξιδέψουν.
Από την άλλη η Αθήνα, η οποία αποτελεί προορισμό city break τα τελευταία χρόνια φιλοξενώντας τουρίστες καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς ήδη καταγράφει μειωμένες πληρότητες στα καταλύματά της. Αντίστοιχη είναι και η τάση και σε κάποια άλλα αστικά κέντρα.
Οπως προκύπτει από τα μέχρις στιγμής δεδομένα, σε επίπεδο ταξιδιών και μετακινήσεων το τμήμα που έχει πληγεί είναι το business με τα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους να έχουν μειωθεί στο λιγότερο δυνατό σε διεθνές επίπεδο ύστερα και από το κύμα ακυρώσεων που πλήττει το συνεδριακό τουρισμό. Ωστόσο αν συνεχιστεί η «επιθετικότητα» στην εξάπλωση του κορωνοιού, υπάρχει ο κίνδυνος να συμπαρασύρει και τα ταξίδια αναψυχής, καθώς οι πολίτες παραμένουν «παγωμένοι» και δεν αποφασίζουν εύκολα να ταξιδέψουν.
Το εύρος των συνεπειών στον τουρισμό συζητήθηκε και στη διυπουργική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα και στην οποία εκτός του υπουργού Τουρισμού, Χάρη Θεοχάρη, συμμετείχαν και φορείς του κλάδου. Τα πρώτα επίσημα στοιχεία για το ζήτημα αναμένεται να καταγράψει η μελέτη που εκπονεί αυτές τις ημέρες το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, τα ευρήματα της οποίας θα δημοσιοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα.
Από την πλευρά του ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) προκειμένου να περιορίσει τις απώλειες από την εξάπλωση του κορωνοιού και να ανασχέσει το ρυθμό μείωσης των νέων κρατήσεων, έχει ήδη εισηγηθεί την υιοθέτηση ευέλικτης πολιτικής ακυρώσεων από τα τουριστικά καταλύματα της χώρας.
Συγκεκριμένα προτείνει για κρατήσεις που αφορούν διαμονές έως 31 Μαΐου 2020, την τροποποίηση της πολιτικής ακυρώσεων τόσο των μεμονωμένων όσο και των ομαδικών κρατήσεων, ως εξής:
- Στα εποχικά τουριστικά καταλύματα/resort: Δικαίωμα δωρεάν ακύρωσης 7 ημέρες πριν την άφιξη. Στην περίπτωση αυτή θα επιστρέφεται η προκαταβολή που έχει καταβληθεί.
- Στα τουριστικά καταλύματα συνεχούς λειτουργίας σε αστικά κέντρα: Δικαίωμα δωρεάν ακύρωσης 24 ώρες πριν την άφιξη. Στην περίπτωση αυτή θα επιστρέφεται η προκαταβολή που έχει καταβληθεί.
Στα τουριστικά καταλύματα συνεχούς λειτουργίας σε ορεινές-ημιορεινές περιοχές: Δικαίωμα δωρεάν ακύρωσης 48 ώρες πριν την άφιξη. Στην περίπτωση αυτή θα επιστρέφεται η προκαταβολή που έχει καταβληθεί.
Ο ΣΕΤΕ μάλιστα προτείνει η συγκεκριμένη πολιτική ακυρώσεων να εφαρμοστεί και σε κρατήσεις, οι οποίες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.
Η υιοθέτηση μιας πιο ευέλικτης πολιτικής ακυρώσεων βρίσκεται διαθνώς στην ατζέντα της τουριστικής βιομηχανία καθώς ακόμα και η πλατφόρμα Airbnb άναψε το πράσινο φως για ακυρώσεις χωρίς χρέωση σε καταλύματα που βρίσκονται σε περιοχές, για τις οποίες ισχύουν ταξιδιωτικοί περιορισμοί αλλά και σε περιπτώσεις τουριστών που προέρχονται από πληγείσες περιοχές και θέλουν να ακυρώσουν τα ταξίδια τους.
Την ίδια στιγμή τις πρώτες πληγές τους μετρούν ήδη οι αερομεταφορείς παγκοσμίως, οι οποίοι καταγράφουν σημαντικές απώλειες. Μπορεί στην Ελλάδα οι ακυρώσεις έως τώρα να αφορούν μεμονωμένες πτήσεις κυρίως προς την Ιταλία, αλλά σε πολλές πτήσεις για διάφορους προορισμούς οι πληρότητες είναι εξαιρετικά χαμηλές. Αν και σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία για την επιβατική κίνηση του διεθνούς αεροδρομίου της Αθήνας και ο Φεβρουάριος κατέγραψε αύξηση κατά 2,8% συγκριτικά με τον αντίστοιχο περσινό μήνα διακινώντας συνολικά 1.327.788 επιβάτες, την τελευταία εβδομάδα του μήνα κατά την οποία καταγράφηκαν στη χώρα τα πρωτα κρούσματα κορωνοιού, η κίνηση εμφανίστηκε μειωμένη.
Πηγές της αεροπορικής αγοράς σημειώνουν ότι βάσει των πρώτων ενδείξεων, το σύνολο των αεροδρομίων της χώρας δεν αποκλείεται να εμφανίσει για πρώτη φορά μείωση στην επιβατική κίνηση ύστερα από πολύ καιρό. Βεβαίως λόγω της εποχής, η οποία δεν είναι υψηλής ζήτησης ενδεχόμενες απώλειες στα περιφερειακά αεροδρόμια θα είναι σχετικά περιορισμένες επί του παρόντος.
Η αεροπορική αγορά, πάντως, έχει πληγεί παγκοσμίως με τις χαμηλές πληρότητες που παρατηρούνται το τελευταιο διάστημα να οδηγούν ναυαρχίδες των αεροπορικών εταιριών όπως η Lufthansa να καθηλώνουν σημαντικό αριθμό αεροσκαφών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η γερμανική εταιρία προχώρησε στην ακύρωση 7.100 πτήσεων μέχρι το τέλος Μαρτίου λόγω της πτώσης της ζήτησης εξαιτίας του κορωνοϊού. Πρακτικά η εταιρία καθήλωσε στο έδαφος 150 από τα συνολικά 770 αεροσκάφη του στόλου της.
Βάσει των προβλέψεων, στο χειρότερο σενάριο, η αεροπορική βιομηχανία αναμένεται να έχει απώλειες από τον κορωνοιό που μπορεί να φτάσουν και τα 113 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη Διεθνή Ενωση Αεροπορικών Εταιριών, ενώ και στο πιο αισιόδοξο σενάριο οι ζημιές θα αγγίξουν τα 63 δισεκατομμύρια.
Ευέλικτες πρακτικές για τους εργαζομένους και στον τουρισμό
Ευέλικτες πρακτικές ως προς τον τόπο και το χρόνο εργασίας, αλλά και διευκόλυνση αδειών για τους εργαζομένους εφόσον υπάρχουν έκτακτες οικογενειακές υποχρεώσεις από τυχόν κλείσιμο παιδικών σταθμών, σχολείων, κλπ καλούν να λάβουν τα μέλη τους οι εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ) σε κοινή ανακοίνωσή τους ύστερα και από τις τελευταίες εξελίξεις για ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων κορωνοιού.
«Καλούμαστε να δράσουμε προληπτικά, συλλογικά, οργανωμένα και γρήγορα, ώστε να συμβάλλουμε, στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, στον περιορισμό της διασποράς του ιού, προστατεύοντας παράλληλα την υγεία όλων των εργαζομένων αλλά και τις ίδιες τις θέσεις εργασίας» σημειώνουν στην ανακοίνωση.
Οι οργανώσεις επισημαίνουν ότι εκτός της αυστηρής τήρησης των κανόνων υγιεινής σε όλους τους εργασιακούς χώρους σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν εκδοθεί από τον ΕΟΔΥ, οι επιχειρήσεις πρέπει να ενθαρρύνονται να υιοθετήσουν εθελοντικά προληπτικά μέτρα, με σκοπό τον περιορισμό της διασποράς του ιού στους χώρους εργασίας και την προστασία της υγείας των εργαζομένων, ιδιαίτερα στις περιοχές στις οποίες έχει αποφασιστεί η λήψη εκτάκτων προληπτικών μέτρων.
«Ειδικότερα, προτρέπουμε τις επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στις περιοχές αυτές να εφαρμόσουν, όπου είναι εφικτό, πρακτικές ευελιξίας ως προς τον χρόνο και τον τόπο εργασίας, αλλά και για τη διευκόλυνση αδειών εφόσον υπάρχουν έκτακτες οικογενειακές υποχρεώσεις από τυχόν κλείσιμο παιδικών σταθμών, σχολείων, κλπ» τονίζεται στην ανακοίνωση.
