Τα αποτελέσματα της έκθεσης του άρθρου 4 για τη πορεία της ελληνικής οικονομίας παρουσιάζει το ΔΝΤ. Το Ταμείο αναφέρει πως μετά από μια βαθιά παρατεταμένη συρρίκνωση η ανάπτυξη επέστρεψε επιτέλους στην Ελλάδα, ωστόσο τονίζει πως παραμένουν οι σημαντικές κληρονομιές της κρίσης και κοινωνικές πιέσεις καθώς και κίνδυνοι για την προοπτική της οικονομίας.
Αναλυτικά
«Μετά από μια βαθιά παρατεταμένη συρρίκνωση η ανάπτυξη επέστρεψε επιτέλους στην Ελλάδα. Η μεγάλη προσπάθεια μακροοικονομικής σταθεροποίησης, οι δομικές μεταρρυθμίσεις και ένα καλύτερο εξωτερικό περιβάλλον συνέβαλαν σε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,4% το 2017, υποβοηθούμενες από την ουσιαστική στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων, που εξασφάλισαν μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα [του χρέους] και αποκατέστησαν την πρόσβαση στις αγορές. Ωστόσο, παραμένουν προβλήματα όπως η υψηλή ανεργία και oι μειωμένοι ιδιωτικοί ισολογισμοί.
Η ανάκαμψη αναμένεται να ενισχυθεί βραχυπρόθεσμα με την ανάπτυξη να αναμένεται να φθάσει το 2% φέτος και το 2,4% το 2019 και την ανεργία να μειώνεται καθώς θα κλείνει το παραγωγικό χάσμα. Ωστόσο, ελλοχεύουν εξωτερικοί και εσωτερικοί κίνδυνοι περιλαμβανομένης της επιβράδυνσης της ανάπτυξης εμπορικών εταίρων, των δυσχερέστερων παγκόσμιων δημοσιονομικών συνθηκών, της περιφερειακής αστάθειας, του εσωτερικού πολιτικού ημερολογίου και της μεταρρυθμιστικής κόπωσης.
Εξάλλου η γήρανση του πληθυσμού μακροπρόθεσμα αναμένεται να επιβαρύνει την πιθανή ανάπτυξη, επιτείνοντας την ανάγκη για ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Εκτίμηση του εκτελεστικού συμβουλίου
Οι εκτελεστικοί διευθυντές συνεχάρησαν τις [ελληνικές] Αρχές για σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επιλογές πολιτικής τα τελευταία χρόνια που εξάλειψαν σε μεγάλο βαθμό τις ανισορροπίες των δημοσιονομικών και τρεχουσών συναλλαγών, σταθεροποίησαν τον χρηματοοικονομικό κλάδο, μείωσαν την ανεργία και αποκατέστησαν την ανάπτυξη. Αυτές οι ουσιαστικές προσπάθειες μαζί με την καλοδεχούμενη ελάφρυνση του χρέους από Ευρωπαίους εταίρους, έφεραν την Ελλάδα στο δρόμο μιας επιτυχούς εξόδου από το υποστηριζόμενο από τον ΕΜΣ πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018.
Αν και η ανάκαμψη είναι καθ’ οδόν τα στελέχη του ΔΝΤ υπογράμμισαν ότι παραμένουν σημαντικές κληρονομιές της κρίσης και κοινωνικές πιέσεις καθώς και κίνδυνοι για την προοπτική της οικονομίας. Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα θέματα, ενθάρρυνα περαιτέρω προσπάθειες για την εξισορρόπηση της δημοσιονομικής πολιτικής, ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών και μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας και προϊόντων ώστε να ενισχυθεί η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Τα στελέχη του ΔΝΤ συμφώνησαν ότι δεδομένης της σημαντικής προσαρμογής που έγινε ως τώρα, η Ελλάδα δεν χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση, αν και επεσήμαναν ότι η επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων έχει κόστος για την ανάπτυξη, μεταξύ άλλων μέσω της υψηλής φορολόγησης και της περιορισμένης κοινωνικής και επενδυτικής δαπάνης. Υποστήριξαν μια αλλαγή προς ένα πιο φιλοαναπτυξιακό και χωρίς αποκλεισμούς μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής και χαιρέτισαν τη δέσμευση των [ελληνικών] Αρχών να εφαρμόσουν πλήρων το προ-νομοθετημένο πακέτο δημοσιονομικών μέτρων το 2019 και το 2020. Οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ κάλεσαν να γίνει περαιτέρω δημοσιονομική εξισορρόπηση για να μειωθούν οι άμεσοι φόροι και να αυξηθούν οι στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες για την στήριξη της ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας που παραμένει υψηλή.
Οι διευθυντές κάλεσαν τις Αρχές να επιταχύνουν τις προσπάθειες αντιμετώπισης των πολύ υψηλών μη χρηματοδοτούμενων δανείων και να αποκαταστήσουν τον δανεισμό. Ενθάρρυναν τις τράπεζες να εντείνουν τη χρήση των ενισχυμένων νομοθετικών και εποπτικών πλαισίων του χρηματοοικονομικού κλάδου που δημιούργησαν ένα καλύτερο περιβάλλον για την αντιμετώπιση στην υψηλή έκθεση σε NPL’s και μέσω της ανάπτυξης μιας δευτερογενούς αγοράς για μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ορισμένοι διευθυντές ενθάρρυναν επίσης τις Αρχές να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους για τα NPL. Ζήτησαν να δημιουργηθούν κεφαλαιακά αναχώματα, να γίνουν περαιτέρω βήματα για την στήριξη της ρευστότητας και της ισχυρότερης εσωτερικής τραπεζικής διακυβέρνησης. Υποστήριξαν τη βαθμιαία χαλάρωση των συναλλαγματικών περιορισμών σύμφωνα με τον οδικό χάρτη οροσήμων και λαμβάνοντας υπόψιν τη ρευστότητα των τραπεζών.
Οι διευθυντές επεσήμαναν ότι στο πλαίσιο της περιορισμένης μακροοικονομικής πολιτικής είναι αναγκαίες περαιτέρω προσπάθειες στις δομικές μεταρρυθμίσεις για ενίσχυση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής ένταξης. Παρά τη σημαντική πρόοδο, η Ελλάδα συνεχίζει να καταγράφει χαμηλότερο σκορ στους δείκτες ανταγωνιστικότητες από τις άλλες χώρες και υπολείπεται στην απελευθέρωση των περισσότερων επαγγελμάτων στον τομέα των υπηρεσιών. Οι διευθυντές κάλεσαν τις Αρχές να βελτιώσουν περαιτέρω το επιχειρηματικό περιβάλλον με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και να διατηρήσουν την ευελιξία στην αγορά εργασίας -μέσω μιας εχέφρονος πολιτικής κατώτατου μισθού και διατηρώντας τις μεταρρυθμίσεις για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και στη διατήρηση της ορμής στην ανάκτηση των θέσεων εργασίας.
Οι διευθυντές υπογράμμισαν τη σημασία περαιτέρω βελτιώσεων στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου και την ενίσχυση της διακυβέρνησης, επισημαίνοντας ιδιαίτερα τις ελλείψεις στην επιβολή της φορολόγησης. Πέραν των προσπαθειών στη διοίκηση των δημοσίων εσόδων οι διευθυντές ενθάρρυναν τις Αρχές να παράσχουν επαρκή προστασία από τις ευθύνες κρατικών αξιωματούχων, να εφαρμόσουν το Σχέδιο Δράσης κατά της Διαφθοράς εστιάζοντας στη βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της διαφάνειας και να λάβουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Υπογράμμισαν επίσης την ανάγκη προστασίας των κεκτημένων στην ποιότητα των επίσημων στατιστικών στοιχείων υπερασπίζοντας την στατιστική υπηρεσία εναντίον προσπαθειών υπονόμευσης της αξιοπιστίας της, εγγυώμενες την επαγγελματική της ανεξαρτησία και αντιμετωπίζοντας τις εναπομείνασες ελλείψεις στην κοινοποίηση των στοιχείων.
Οι διευθυντές χαιρέτισαν τα μέτρα ελάφρυνσης χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους και τη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους μεσοπρόθεσμα. Συμφώνησαν ότι αυτή η ελάφρυνση σε συνδυασμό μ’ ένα μεγάλο απόθεμα ρευστών διαθεσίμων θα διευκολύνει μεσοπρόθεσμα την πρόσβαση τις αγορές. Ορισμένοι διευθυντές θεώρησαν ότι μακροπρόθεσμα αυτά τα μέτρα θα μειώσουν σημαντικά τις δανειακές ανάγκες, Πολλοί άλλοι, ωστόσο, επέστησαν την προσοχή στο ότι η βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα παραμένει αβέβαια και υπογράμμισαν την ανάγκη ρεαλιστικών υποθέσεων για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων και των αναμενόμενων ρυθμών ανάπτυξης. Οι διευθυντές χαιρέτισαν την συνεχιζόμενη δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας να τη στηρίξουν μελλοντικά και με περαιτέρω ελάφρυνση χρέους αν χρειαστεί.
Οι διευθυντές προσβλέπουν σε στενή συνεργασία μεταξύ των Αρχών και του Ταμείου στο πλαίσιο της επιτήρησης μετά τη λήξη του προγράμματος.
