Η αντιπαλότητα ΕΣΣΔ- ΗΠΑ υπήρχε αμέσως μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου πολέμου και την δημιουργία του ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας από την Σοβιετική Ένωση.
Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την διάλυση της ΕΣΣΔ, η Ρωσία έγινε το διάδοχο κράτος αυτής.
Έκτοτε η αντιπαλότητα των δύο υπερδυνάμεων συνεχίστηκε, ενώ η δαμόκλειος σπάθη της πυρηνικής απειλής και του αφανισμού της ανθρωπότητας, προκάλεσε τη λήψη μιας σειράς μέτρων για την αποφυγή της αλλά και την κατασκευή οπλικών συστημάτων ικανών να αποκρούσουν διηπειρωτικούς πυρηνικούς πυραύλους εκείνου που θα επιτίθετο.
Η πρώτη αναφορά του Ρώσου ΥΠΑΜ για το αντιαεροπορικό σύστημα S-550
Σύμφωνα με Διεθνές ΜΜΕ, "πριν από δύο χρόνια, μια απρόσμενη αποκάλυψη έγινε από τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, όπου ανέφερε περιστασιακά την έμφαση που έδωσε ο Πρόεδρος Πούτιν στην πρόοδο των εγχώριων συστημάτων αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, αναφέροντας συγκεκριμένα τα S-350, S-500 και τα προηγουμένως ανήκουστα S-550 για τις Ρωσικές Ένοπλες δυνάμεις", επισημαίνοντας:
"Πρόσφατα, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να ισχυρίζονται ότι η ανάπτυξη του συστήματος S-550 βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Ο ρωσικός στρατός άρχισε να αναπτύσσει το σύστημα αεράμυνας S-500 Prometey ήδη από το 2020, παρά τις αρκετές καθυστερήσεις. Αρχικά, οι ειδικοί υπέθεσαν ότι το S-550 μπορεί να είναι ένα παρακλάδι μικρότερου βεληνεκούς του S-500, παρόμοιο με το πώς το S-350 είναι ένας πύραυλος μεσαίου βεληνεκούς που συμπληρώνει τα συστήματα S-300 και S-400 μεγαλύτερου βεληνεκούς.
Ωστόσο, στην Αεροπορική Έκθεση του Ντουμπάι διευκρινήστηκε ότι το S-550 έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει και να αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους σε μεγαλύτερη εμβέλεια από τον S-500 και ότι τα απάρτια για το σύστημα έχουν ήδη κατασκευαστεί.
Ο ρόλος του στην Ρωσική αεράμυνα σε Στρατηγικό επίπεδο
Η τρέχουσα άποψη είναι ότι το S-550 θα είναι ένα κινητό σύστημα που εστιάζει στη στρατηγική άμυνα.
Αναμένεται να θωρακίσει τη Ρωσία έναντι διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων ICBMs που ανεβαίνουν ψηλά στο διάστημα πριν εξαπολύσουν τον πυρηνικό όλεθρο με ταχύτητες έως και είκοσι φορές την ταχύτητα του ήχου.
Οι Ρώσοι υπαινίχθηκαν δυνατότητες «διαστημικής επίθεσης» ή «διαστημικής άμυνας», η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει αποστολές αναχαίτισης διαστημικών σκαφών σε χαμηλή τροχιά στη Γη, όπως το X-37B του αμερικανικού στρατού, ενώ περιέργως, δεν σχεδιάζεται ναυτική παραλλαγή, σε αντίθεση με το S-500.
Το S-500, που ήδη επικροτήθηκε για τις προηγμένες δυνατότητές του για την άμυνα βαλλιστικών πυραύλων (BMD), χρησιμοποιεί τον πύραυλο της σειράς 77N6-N.
Αυτός ο πύραυλος, σύμφωνα με τις πληροφορίες των ΗΠΑ, είναι ικανός έναντι μεσαίου βεληνεκούς πυραύλων και ορισμένων διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBMs).
Πρόσφατα, ο στρατιωτικός ειδικός Ντμίτρι Λιτόβκιν μοιράστηκε με το TASS την πεποίθησή του ότι αυτό το σύστημα θα ενισχύσει το σύστημα του Προμηθέα.
Έχει δηλωθεί προηγουμένως ότι αυτό το σύστημα μπορεί να εξουδετερώσει τόσο βαλλιστικές πυρηνικές κεφαλές όσο και δορυφόρους χαμηλής τροχιάς.
Ωστόσο, φαίνεται ότι ο στρατός επέλεξε να κατανείμει αυτές τις λειτουργίες μεταξύ δύο συστημάτων ,μια απόφαση που υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ευελιξία δεν είναι πάντα πλεονέκτημα σε ένα σύστημα μάχης.
Παράλληλα ανώνυμη πηγή ενημέρωσε το RIA Novosti ότι το S-550 είναι παράγωγο του συστήματος αεράμυνας S-500, που ειδικεύεται σε αντιπυραυλικά και διαστημικά αμυντικά καθήκοντα.
Βελτιωμένη έκδοση
Αν και αυτοί οι ισχυρισμοί απέχουν πολύ από το να είναι οριστικοί, υποδηλώνουν ότι το S-550 μπορεί να είναι μια βελτιωμένη, έκδοση του S-500. Δεν είναι βέβαιο εάν αυτό σημαίνει ότι το βασικό S-500 θα είναι λιγότερο ικανό στην αντιπυραυλική άμυνα από ότι αρχικά αναμενόταν ή εάν το S-550 θα ξεπεράσει τις προσδοκίες όσον αφορά την αποτελεσματικότητά του έναντι των ICBM.
Σύμφωνα με πηγές του RIA Novosti, το S-550 είναι το πρώτο κινητό σύστημα επί οδών ικανό να εξουδετερώνει αξιόπιστα ICBM.
Ισχυρίζονται μάλιστα ότι ξεπερνά τις επιδόσεις των ΗΠΑ THAAD και Aegis με τους πυραύλους SM-3 Block llB.
Ενώ και τα δύο συστήματα των ΗΠΑ είναι κινητά και έχουν σχεδιαστεί για να αμύνονται από πυραύλους μικρού έως μεσαίου βεληνεκούς, διαθέτουν ορισμένες δυνατότητες κατά του ICBM.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το SM-3 Block IIA, το οποίο αναχαίτισε επιτυχώς ένα ICBM σε δοκιμή τον Νοέμβριο του 2020 και σύμφωνα με πληροφορίες μπορεί να φτάσει σε υψόμετρο έως και 1.460 μίλια.
Η εξέλιξη της αντιπυραυλικής άμυνας της Ρωσίας
Φανταστείτε ένα αμυντικό σύστημα που μπορεί να εξαπολύσει πυραύλους που ταξιδεύουν δεκαεπτά φορές την ταχύτητα του ήχου! Αυτή είναι η πραγματικότητα με το υπάρχον αμυντικό σύστημα A-135 Amur της Ρωσίας που βασίζεται σε σιλό.
Εξοπλισμένο με αντιπυραυλικούς πυραύλους 53T6 και πυρηνική κεφαλή δέκα κιλοτόνων, έχει πρωτίστως καθήκον την προστασία της Μόσχας και των γύρω βιομηχανικών περιοχών της.
Αυτή η στρατηγική απόφαση επηρεάστηκε από τη Συνθήκη ABM του 1972, η οποία επέτρεπε μόνο δύο εγκαταστάσεις ABM για τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μία για την πρωτεύουσα και μία για τα σιλό ICBM.
Το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ GMD
Γρήγορα στο 2002, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από τη Συνθήκη ABM και ξεκίνησαν την ανάπτυξη του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας GMD.
Τώρα σταθμευμένο στην Αλάσκα, αυτό το σύστημα παρέχει εθνική άμυνα στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, λειτουργεί με περιορισμένο απόθεμα , διαθέτοντας περίπου 60 αναχαιτιστές.
Γιατί όμως είναι περιορισμένος ο αριθμός ABMs;
Ήταν μια στρατηγική κίνηση για να καθησυχάσουν τη Ρωσία και την Κίνα ότι το GMD δεν είχε σχεδιαστεί για να υπονομεύσει τις ικανότητές τους, στην πυρηνική αποτροπή.
Αντίθετα, προοριζόταν για την καταπολέμηση των απειλών από μικρότερους πιθανούς πυρηνικούς παράγοντες όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Παρά αυτή τη διαβεβαίωση, το Πεκίνο και η Μόσχα αντιλήφθηκαν τα πράγματα διαφορετικά, επενδύοντας δισεκατομμύρια για την ανάπτυξη εξελιγμένων πυρηνικών όπλων για την αντιμετώπιση του GMD.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ακόμη και μια περιορισμένη άμυνα έναντι ICBM θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτρέψει μια μικρής κλίμακας πυρηνική επίθεση από μια μεγάλη δύναμη.
Μια τέτοια επίθεση μπορεί να σχεδιαστεί για την επίτευξη περιορισμένων στρατιωτικών στόχων ή να χρησιμεύσει ως πολιτική επίδειξη.
Το κενό της Συνθήκης ABM
Με το S-550, η Ρωσία φαίνεται να αξιοποιεί το κενό της Συνθήκης ABM για να επεκτείνει την άμυνά της για ICBM πέρα από την περιοχή της Μόσχας.
Το A-135 αντικαθίσταται επί του παρόντος από το αναβαθμισμένο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας A-235 Nudol.
Το S-550 μπορεί να επεκτείνει σημαντικά το εύρος της αντιπυραυλικής άμυνας στη δυτική Ρωσία, αφού η γεωγραφική του διασπορά διευκολύνεται από την δυνατότητα να κινείται επί των οδών
Το φαινόμενο ντόμινο
Η εξελισσόμενη ικανότητα πυραυλικής άμυνας της Ρωσίας θα μπορούσε να πυροδοτήσει την αντίδραση των ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, εάν η Ρωσία διαθέτει εκτεταμένο οπλοστάσιο αντιβαλλιστικών πυραύλων για την αναχαίτιση διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, η Ουάσιγκτον μπορεί να βρει έναν λόγο να επεκτείνει το απόθεμά της σε αναχαιτιστές GMD πέρα από τους σημερινούς εξήντα.
Σύμφωνα με το TASS, το S-550 θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία ήδη από το 2025. Ωστόσο, είναι φρόνιμο να μην οριστεί αυτή η ημερομηνία. Άλλωστε, οι αρχικές παραδόσεις των S-500, που αρχικά είχαν προβλεφθεί για το 2016 ή το 2017, αντιμετώπισαν καθυστερήσεις."
Συμπέρασμα
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι Ρωσία και ΗΠΑ μπαίνουν σε μια νέα αντιπαράθεση για την διασφάλιση της άμυνας τους έναντι διηπειρωτικών πυραύλων του άλλου, με το S-550 των Ρώσων να έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα ότι είναι κινητό επί των οδών.
Αυτό αποτελεί απάντηση στο ήδη υπάρχον σύστημα GMD των ΗΠΑ, ενώ ο "πόλεμος εξοπλισμών" των δύο υπερδυνάμεων συνεχίζεται.
