Η αναζήτηση λιμανιών θερμών υδάτων προκάλεσε τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, αλλά η διατήρησή της σε λειτουργία και η ασφάλεια του στόλου της Μαύρης Θάλασσας είναι ένα εντελώς διαφορετικό παιχνίδι.
Η απειλή των ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που μπορούν να πλήξουν τη βάση του λιμανιού της Σεβαστούπολης, όπου ελλιμενίζεται το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, είναι μεγάλη. Με δεδομένες τις προηγούμενες απόπειρες επιθέσεων από ουκρανικά υποβρύχια μη επανδρωμένα αεροσκάφη, το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό έχει αποσύρει τα πολεμικά του πλοία και καθιστά τη βάση απόρθητη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πούτιν: Αναγκάστηκα να εισβάλω στην Ουκρανία
Τα ναυτικά του περιουσιακά στοιχεία φυλάσσονται από τα πυραυλικά του συστήματα, τα θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα εκπαιδευμένα θαλάσσια θηλαστικά του - τα στρατιωτικά δελφίνια του, τα οποία έχουν εκπαιδευτεί για να αντιμετωπίζουν τους δύτες των ουκρανικών ειδικών δυνάμεων που προσπαθούν να διεισδύσουν στη βάση και να σαμποτάρουν τα ρωσικά πολεμικά πλοία του ναυτικού που ελλιμενίζονται εκεί.
Ενώ οι κλωβοί δελφινιών μεταφέρθηκαν στην είσοδο του λιμανιού της Σεβαστούπολης περίπου την ίδια εποχή που η Ρωσία εξαπέλυσε επίθεση κατά της Ουκρανίας, έχει διπλασιάσει τον αριθμό των δελφινιών γύρω από τη βάση μετά την επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη τον Απρίλιο. Οι ειδικοί υπολογίζουν τον αριθμό των δελφινιών που περιπολούν στο λιμάνι της Σεβαστούπολης σε περίπου 6-7.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μια συνθήκη του 1997 με την Ουκρανία επέτρεψε στη Ρωσία να διατηρήσει ανέπαφο τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας και η μίσθωση της βάσης παρατάθηκε έως το 2042. Πριν από τη λήξη της μίσθωσης, η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και απέκτησε τον πλήρη έλεγχο της Σεβαστούπολης.
Τα δελφίνια είναι γνωστά για την ταχύτητα, την ευελιξία και την ευφυΐα τους. Ο Άντριου Λάμπερτ, καθηγητής ναυτικής ιστορίας στο King's College του Λονδίνου, δήλωσε στους EurAsian Times: "Το δελφίνι είναι κορυφαίο αρπακτικό και πολύ έξυπνο". Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που έχουν τα δελφίνια είναι ότι μπορούν να ξεπεράσουν σε κολύμπι ακόμη και τους ταχύτερους ανθρώπινους κολυμβητές. Αυτά τα θαλάσσια θηλαστικά είναι ιδιαίτερα εκπαιδευμένα και μπορούν να βουτήξουν και να επιστρέψουν στην επιφάνεια χωρίς να αισθάνονται την ασθένεια αποσυμπίεσης που νιώθουν οι άνθρωποι δύτες.
Τα φυσικά τους σόναρ νικούν κάθε σύγχρονη διαθέσιμη τεχνολογία και μπορούν εύκολα να εντοπίσουν υποθαλάσσιες νάρκες. Μπορούν να βοηθήσουν το προσωπικό ασφαλείας στον εντοπισμό και τη σύλληψη μη εξουσιοδοτημένων κολυμβητών και δυτών που μπορεί να επιχειρήσουν να βλάψουν τους ανθρώπους, τα σκάφη ή τις λιμενικές εγκαταστάσεις του Πολεμικού Ναυτικού. Όντας ευφυή θηλαστικά, μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικά ζώα περιπολίας. Ο καθηγητής Λάμπερτ, ωστόσο, δήλωσε ότι δεν "αναμένει" καμία υποθαλάσσια επίθεση από τους Ουκρανούς.
Το λιμάνι της Σεβαστούπολης αποτελεί σημαντικό στόχο για τους Ουκρανούς, καθώς η Ρωσία εκτοξεύει τους περισσότερους πυραύλους κρουζ Kalibr από τα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας στα ανοικτά της χερσονήσου της Κριμαίας. Επίσης, το λιμάνι είναι η πύλη του ρωσικού ναυτικού προς τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Τα δελφίνια δεν αποτελούν τη μοναδική άμυνα του λιμανιού της Σεβαστούπολης- αντίθετα, αποτελούν μέρος μιας πολυεπίπεδης άμυνας. Πλοία, ελικόπτερα, ταχύπλοα σκάφη και φρουροί παρακολουθούν επίσης τις επιφανειακές και υποβρύχιες απειλές. Η είσοδος του λιμανιού αποκλείεται επίσης από στρώματα διχτυών και πλωτών φραγμάτων.
Μια εικόνα της Planet Labs με ημερομηνία 9 Νοεμβρίου 2022 δείχνει τα πολεμικά πλοία Projects 1239 και 1241 που εκτόξευσαν τους πυραύλους κρουζ αγκυροβολημένα κοντά στον κόλπο Ολάντ. Τα πλοία αυτά βγαίνουν σε μικρή απόσταση στη Μαύρη Θάλασσα και εκτοξεύουν τους πυραύλους τους από εκεί. Αυτό γίνεται έτσι ώστε οι πύραυλοι να χτυπήσουν μια από τις βουνοπλαγιές της Σεβαστούπολης.
Ειδικές επιχειρήσεις δελφινιών
Η Ρωσία δεν είναι η μόνη που εκπαιδεύει υδρόβια ζώα για στρατιωτικούς σκοπούς. Η Διεύθυνση Αναγνώρισης και Αναχαίτισης διαχειρίζεται το Πρόγραμμα Θαλάσσιων Θηλαστικών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, το οποίο εκπαιδεύει ρινοδέλφινα και θαλάσσια λιοντάρια της Καλιφόρνια για τον εντοπισμό, την ανίχνευση, τη σήμανση και την ανάκτηση αντικειμένων σε λιμάνια, παράκτιες περιοχές και σε βάθος στην ανοιχτή θάλασσα.
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ καθιέρωσε το Πρόγραμμα Θαλάσσιων Θηλαστικών του Πολεμικού Ναυτικού το 1959 ως εκπαιδευόμενους για τους ναύτες και τους πεζοναύτες του για να τους βοηθήσει να προφυλαχθούν από απειλές κάτω από το νερό. Μία από τις πρώτες χρήσεις εκπαιδευμένων δελφινιών έγινε από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ. Σύμφωνα με ένα άρθρο του MIT, τα δελφίνια Garth, John, Slan, Tinker και Toad του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ σταθμεύτηκαν στον κόλπο Cam Ranh, έναν κόλπο με βαθιά νερά, και εκπαιδεύτηκαν για να αποτρέψουν τους εχθρικούς κολυμβητές από το να επιτεθούν σε μια προβλήτα πυρομαχικών.
Πιο πρόσφατα, το 2003, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ μετέφερε εννέα δελφίνια του για να βοηθήσουν στην αποναρκοθέτηση στο Umm Qasr, ένα ιρακινό λιμάνι στον Περσικό Κόλπο. Ενώ τα εναέρια μη επανδρωμένα οχήματα μάχης αποτέλεσαν τη σημαντικότερη εξέλιξη στον σύγχρονο πόλεμο, τα υποθαλάσσια μη επανδρωμένα οχήματα δεν έχουν ακόμη προλάβει να φτάσουν. Τα δελφίνια παρέχουν το φυσικό πλεονέκτημα της εξέλιξης εκατοντάδων ετών.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα θαλάσσιων θηλαστικών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, "τα δελφίνια διαθέτουν εκ φύσεως το πιο εξελιγμένο σόναρ που είναι γνωστό στην επιστήμη. Νάρκες και άλλα δυνητικά επικίνδυνα αντικείμενα στον πυθμένα του ωκεανού που είναι δύσκολο να εντοπιστούν με το ηλεκτρονικό σόναρ, ειδικά σε παράκτια ρηχά ή γεμάτα λιμάνια, εντοπίζονται εύκολα από τα δελφίνια".
Στο πλαίσιο της εξέλιξής τους, τα δελφίνια έχουν εξελιχθεί ώστε να αποφεύγουν τα αρπακτικά και να εντοπίζουν την τροφή μέσω εξαιρετικών ικανοτήτων "ηχοεντοπισμού". Ενώ αξιολογούν το υποβρύχιο περιβάλλον τους, κάνουν δυνατούς παλμούς ευρέος φάσματος που ακούγονται, στους ανθρώπους, σαν κλικ. "Ακούγοντας τον απόηχο αυτών των κλικ, τα δελφίνια μπορούν να ανιχνεύσουν μια μπάλα τριών ιντσών (οκτώ εκατοστών) από απόσταση 584 ποδιών, δηλαδή μια μπάλα του τένις δύο γήπεδα ποδοσφαίρου μακριά, και να διακρίνουν μεταξύ σφαιριδίων αεροβόλων όπλων και κόκκων καλαμποκιού από απόσταση 50 ποδιών", εξηγεί το άρθρο του MIT.
"Μπορούν να διακρίνουν τέτοιες λεπτές διαφορές ακόμη και σε κακόφωνα λιμάνια, όπου το τεχνητό σόναρ δυσκολεύεται να διακρίνει μεταξύ των ανακλάσεων που επιστρέφουν και των περιβαλλοντικών ήχων των σκαφών, των κυμάτων που χτυπούν την ακτή και άλλων θορύβων", αναφέρεται.
Τα δελφίνια και τα θαλάσσια λιοντάρια έχουν "εξαιρετική όραση σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού" και "υποβρύχια κατευθυντική ακοή", "που τους επιτρέπει να εντοπίζουν και να παρακολουθούν υποθαλάσσιους στόχους, ακόμη και σε σκοτεινά ή θολά νερά. Μπορούν να καταδυθούν εκατοντάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια χωρίς να κινδυνεύουν από τη νόσο της αποσυμπίεσης ή την "στροφή" όπως οι άνθρωποι δύτες.
"Κάποια μέρα μπορεί να είναι δυνατόν να ολοκληρωθούν αυτές οι αποστολές με υποβρύχια μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά προς το παρόν, η τεχνολογία δεν μπορεί να συγκριθεί με τα ζώα", αναφέρει το τμήμα Αναγνώρισης και Αναχαίτισης που φροντίζει για την εκπαίδευση των υδρόβιων ζώων για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ.
"Hvaldimir" - Η εκπαιδευμένη κατασκοπευτική φάλαινα
Μια φάλαινα μπελούγκα τράβηξε την προσοχή του κόσμου όταν εντοπίστηκε κοντά στις νορβηγικές ακτές το 2019. Υπήρξαν υποψίες ότι επρόκειτο για εκπαιδευμένη από τους Ρώσους για κατασκοπεία που είχε κολυμπήσει μακριά από τις ρωσικές ακτές.
Ονομάστηκε Hvaldimir - ένας συνδυασμός της νορβηγικής λέξης για τη φάλαινα (hval) και του μικρού ονόματος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Είχε εντοπιστεί να φοράει μια εξάρτυση με την ένδειξη "Εξοπλισμός Αγίας Πετρούπολης", προκαλώντας αναφορές ότι ο Hvaldimir εκπαιδεύεται από το ρωσικό ναυτικό για σκοπούς κατασκοπείας.
Πρόσφατα εθεάθη κοντά στη Σουηδία και υπήρχαν ανησυχίες για την ευημερία του. Έχουν επίσης καταβληθεί προσπάθειες για την προστασία του από την κυκλοφορία στο νερό.
Το Σοβιετικό Ναυτικό διεξήγαγε το πρόγραμμα εκπαίδευσης υδρόβιων ζώων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά πέρασε στην Ουκρανία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η Ρωσία αναβίωσε και επέκτεινε ξανά το πρόγραμμα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
