Η ένταση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας αυξάνεται μέρα με τη μέρα, ενώ οι δηλώσεις και οι κινήσεις και των δύο πλευρών επιδεινώνουν την πιθανότητα σύγκρουσης.
Ενώ η Μαύρη Θάλασσα βρίσκεται στα πρόθυρα πιθανών ναυτικών επιχειρήσεων και έντασης για πρώτη φορά εδώ και έναν αιώνα, τίθεται το πιο πιεστικό ερώτημα, μπορεί η Ουκρανία να αντισταθεί;
Αν και οι σχέσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας ήταν πάντα τεταμένες, οι εντάσεις στην περιοχή αυξάνονται χρόνο με το χρόνο από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.
Η Ρωσία επιδιώκει συνεχώς αυξημένο έλεγχο στις θάλασσες που περιβάλλουν την Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία, ιδιαίτερα τη Θάλασσα του Αζόφ και τα στενά του Κερτς.
Αυτός ο έλεγχος και η ανάπτυξη του ρωσικού στόλου δημιουργεί πολλά εμπόδια τόσο για την ουκρανική ναυτική δράση όσο και για τα εμπορικά πλοία.
Εάν η κρίση εξελιχθεί σε έναν πλήρη πόλεμο, ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας θα αποκλείσει σχεδόν την περιοχή και η Μαύρη Θάλασσα θα αντιμετωπίσει την πρώτη αληθινή καυτή σύγκρουση μετά από έναν αιώνα.
Είναι, ωστόσο, το Ουκρανικό Ναυτικό ικανό να αντιμετωπίσει τον ρωσικό στόλο;
Όσον αφορά τον όγκο, τον οπλισμό, την εμπειρία και το επίπεδο εκπαίδευσης των σημερινών ρωσικών ναυτικών δυνάμεων, η εικόνα φαίνεται ζοφερή για την Ουκρανία.
Δυνατότητες του Ουκρανικού Ναυτικού
Η Ουκρανία έχει μια σχετικά μικρή ναυτική δύναμη. Παρά τις διαφωνίες με τη Ρωσία σχετικά με την κατανομή του στόλου της Μαύρης Θάλασσας μετά την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση, η χώρα αυτή διατήρησε μια μέτρια ναυτική δύναμη σύμφωνα με τις ανάγκες και τους στόχους της.
Ωστόσο, η Ουκρανία έχασε ένα σημαντικό κομμάτι της ναυτικής της δύναμης όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014, επειδή η πλειονότητα των βάσεων του Ουκρανικού Ναυτικού και ένα μεγάλο ποσοστό του προσωπικού του ήταν σταθμευμένες στην Κριμαία.
Η Ρωσία κατέλαβε τον έλεγχο του 75% της ναυτικής δύναμης της Ουκρανίας, της συντριπτικής πλειοψηφίας των ελικοπτέρων της και των ναυπηγείων.Το ουκρανικό ναυτικό αποτελείται σήμερα από 15 πλοία, ένα εκ των οποίων είναι φρεγάτα, ενώ τα άλλα είναι Κορβέτες και αποβατικά πλοία.
Η μοναδική φρεγάτα της χώρας είναι εξοπλισμένη με περιορισμένο οπλισμό και δεν διαθέτει πυραύλους κατά πλοίων.Οι δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου της χώρας είναι ανύπαρκτες, ενώ υπάρχει έλλειψη ναυτικής αεροπορίας.
Μετά το αρχικό σοκ το 2014, η Ουκρανία ξεκίνησε αρκετά προγράμματα προμηθειών με στόχο την επούλωση των πληγών της.Ως αποτέλεσμα, απέκτησε περιορισμένες δυνατότητες ελέγχου θαλάσσιων περιοχών αναπτύσσοντας χερσαίους αντιπλοϊκούς πυραύλους Neptune με βεληνεκές 280 χιλιομέτρων.
Η ικανότητα επιτήρησης και κρούσης του Ουκρανικού Ναυτικού ενισχύθηκε με την προμήθεια των τουρκικής κατασκευής εξοπλισμένων UAV TB2 Bayraktar.
Αμερικανική βοήθεια στην Ουκρανία
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ στοχεύουν να βοηθήσουν την Ουκρανία στην ανοικοδόμηση του ναυτικού της, καθώς και των χερσαίων στρατευμάτων της.
Εκτός από την αποστολή τεσσάρων μεταχειρισμένων περιπολικών σκαφών κλάσης Island, οι ΗΠΑ ενέκριναν την πώληση έως και 16 περιπολικών σκαφών Mk VI.
Το Ηνωμένο Βασίλειο προμήθευσε επί του παρόντος την Ουκρανία με δύο πλοία κλάσης Sandown, ενώ κατασκευάζει οκτώ πυραυλάκτους.Επίσης έχουν γίνει κάποιες συζητήσεις για την απόκτηση φρεγατών Type-31, αλλά η πρόοδος του σχεδίου παραμένει ασαφής.
Το γαλλικό ναυπηγείο OCEA κατασκευάζει και επί του παρόντος 20 σκάφη OCEA FPB 98 MKI για την Ουκρανία.
Η Τουρκία επίσης, κατασκευάζει μια κορβέτα κατηγορίας Ada για την Ουκρανία, η οποία προγραμματίζεται να τεθεί σε υπηρεσία το 2023.
Το Ουκρανικό Ναυτικό θα αποκτήσει ικανότητα ASW μετά την παράδοση, αν και σε χαμηλό επίπεδο.
Πιθανή πορεία δράσης του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας
Εάν ξεκινήσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις, η Ρωσία πολύ πιθανόν να κινητοποιήσει τον στόλο της στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο αποκλεισμός της θαλάσσιας κυκλοφορίας στο στενό του Κερτς και στο λιμάνι της Οδησσού θα ήταν ένα από τα πρώτα βήματα του ρωσικού στόλου σε μια τέτοια περίσταση.
Ένας αποκλεισμός του λιμανιού της Οδησσού, θα ήταν κρίσιμος για την οικονομία της Ουκρανίας, και θα επέβαλε σοβαρή απώλεια στην ικανότητα της Ουκρανίας να συνεχίσει να μάχεται.
Η Ρωσία μπορεί να κυριαρχήσει στο βόρειο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας εάν η αναμενόμενη σύγκρουση ξεσπάσει με την Ουκρανία.Τα ρωσικά πολεμικά πλοία πιθανότατα θα εμπλακούν με τα αντίστοιχα της Ουκρανίας κατά την έναρξη της επίθεσης κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού.
Η Ρωσία θα χρειαστεί επίσης να εξουδετερώσει τις συστοιχίες πυραύλων Neptune, οι οποίες αποτελούν απειλή για την ρωσική πλευρά.
Ρωσικές μονάδες επιφανείας και υποβρύχια θα εκτελούσαν επιχειρήσεις βαθιάς κρούσης χρησιμοποιώντας πυραύλους Kalibr για να καταστρέψουν βασικές εγκαταστάσεις και δυνάμεις της Ουκρανίας, υπονομεύοντας την αποφασιστικότητα της χώρας.
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι η Ρωσία θα εκτελούσε αμφίβιες επιχειρήσεις, αλλά αυτό πρέπει να αξιολογηθεί πιο προσεκτικά, καθώς εάν η Ρωσία διεξάγει επιχειρήσεις απόβασης, η Μόσχα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για μεγάλες απώλειες.
Η 197η ρωσική αποβατική δύναμη διαθέτει τρία αποβατικά πλοία κλάσης Alligator και τέσσερα Ropucha. Με την ενίσχυση από τα αποβατικά πλοία της κλάσης Ropucha του Στόλου της Βαλτικής, έχουμε μια αμφίβια ικανότητα δύο τακτικών ομάδων ταξιαρχιών πεζοναυτών.
Υπάρχουν όμως ορισμένα μειονεκτήματα όσον αφορά την πιθανότητα απόβασης των Ρώσων στις ουκρανικές ακτές.
Οι ακτές της Ουκρανίας χαρακτηρίζονται από ψηλούς λόφους και γκρεμούς μέχρι την ακτή, με λίγες εξόδους από τις παραλίες, ενώ λίγες οι κατάλληλες παραλίες για τέτοιες επιχειρήσεις.
«Οι παράκτιες περιοχές που δεν οριοθετούνται από γκρεμούς είναι αστικοποιημένες, πράγμα που σημαίνει ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για τη δύναμη απόβασης να ελιχθεί σε μια αστική μάχη», ανέφερε ο Συνταγματάρχης Philip G. Wasielewski, εν αποστρατεία αξιωματικός του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ.
“Ως αποτέλεσμα, η απόφαση της Ρωσίας να ξεκινήσει μια αμφίβια επιχείρηση κατά της Ουκρανίας εξαρτάται αποκλειστικά από το Κρεμλίνο και την ηγεσία της χώρας, η οποία θα πρέπει να γνωρίζει πόσες απώλειες μπορεί να ανεχθεί”, τονίζει ο ίδιος ο αξιωματικός, αναφερόμενος σε ένα σενάριο που θα έφερνε όμως ουσιαστικά Ρωσία και ΗΠΑ στα πρόθυρα ενός παγκόσμιου πολέμου.
