Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κάλεσε την Τουρκία και την Αρμενία να εξομαλύνουν τους δεσμούς από τότε που τελείωσε ο πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μετέδωσε την Παρασκευή το τουρκικό κρατικό πρακτορείο Anadolu.
«Τα μέρη είδαν διαφορετικά τη διαδικασία επίλυσης του προβλήματος του Ναγκόρνο Καραμπάχ», είπε ο Λαβρόφ, προσθέτοντας: «Αλλά τώρα που έχει τελειώσει ο πόλεμος στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, υπάρχουν λόγοι για να ξεμπλοκάρουν θέματα πολιτικής διαδικασίας, μεταφορών και οικονομικών δεσμών, και θα ήταν λογικό αν η Αρμενία και η Τουρκία ξαναρχίσουν τις προσπάθειες για την εξομάλυνση των σχέσεων τους».
Συνέχισε προσθέτοντας ότι η Ρωσία θα υποστηρίξει μια τέτοια διαδικασία, κάνοντας τις παρατηρήσεις στο "New Knowledge Forum" στη Μόσχα.
Οι δηλώσεις έγιναν μια μέρα αφότου η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η Ρωσία υποστήριζε από καιρό την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας
Σημείωσε ότι η Ρωσία χαιρέτισε την υπογραφή των Πρωτοκόλλων της Ζυρίχης το 2009, τα οποία πρότειναν μια σταδιακή βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας χωρίς προκαταρκτικούς όρους.
«Μαζί με την εξομάλυνση των σχέσεων Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας στο πλαίσιο της εφαρμογής των δηλώσεων που υπέγραψαν οι ηγέτες της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας στις 9 Νοεμβρίου 2020 και στις 11 Ιανουαρίου φέτος, τυχόν ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας-Αρμενίας θα πρόσφερε στην ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία στην περιοχή », είπε.
Στις 27 Αυγούστου, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν είπε ότι η Τουρκία στέλνει «θετικά μηνύματα» στο Ερεβάν και ότι είναι έτοιμη να απαντήσει ανάλογα.
"Θα αξιολογήσουμε αυτές τις χειρονομίες και θα απαντήσουμε στα θετικά σήματα με θετικά σήματα", δήλωσε ο Αρμένιος πρωθυπουργός στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έκαναν έναν σύντομο αλλά βίαιο πόλεμο για το αμφισβητούμενο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, με το δεύτερο να καταλαμβάνει μεγάλα τμήματα της περιοχής από το πρώτο. Η Τουρκία είναι στενός σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο και βοήθησε αποφασιστικά στη διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων
Οι σχέσεις μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας ήταν τεταμένες από το 1991 όταν ο αρμενικός στρατός κατέλαβε το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, γνωστό και ως Άνω Καραμπάχ, ένα έδαφος διεθνώς αναγνωρισμένο ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν και επτά γειτονικές περιοχές.
Όταν ξέσπασαν νέες συγκρούσεις στις 27 Σεπτεμβρίου 2020, ο αρμενικός στρατός ξεκίνησε επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν και παραβίασε αρκετές ανθρωπιστικές συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός.
Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης 44 ημερών, το Αζερμπαϊτζάν απελευθέρωσε αρκετές πόλεις και σχεδόν 300 οικισμούς και χωριά από την κατοχή σχεδόν τριών δεκαετιών.
Στις 10 Νοεμβρίου 2020, οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία με τη μεσολάβηση της Ρωσίας για τον τερματισμό των συγκρούσεων και την εργασία προς μια ολοκληρωμένη λύση.
Στις 11 Ιανουαρίου όπως προαναφέραμε, οι ηγέτες της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας υπέγραψαν σύμφωνο για την ανάπτυξη οικονομικών δεσμών και υποδομών προς όφελος ολόκληρης της περιοχής. Περιλάμβανε τη σύσταση τριμερούς ομάδας εργασίας για το Καραμπάχ.
Η κατάπαυση του πυρός θεωρείται νίκη για το Αζερμπαϊτζάν και ήττα για την Αρμενία, οι ένοπλες δυνάμεις της οποίας αποσύρθηκαν σύμφωνα με τη συμφωνία.
Πριν από αυτή τη νίκη, περίπου το 20% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν ανήκε στην Αρμενία για σχεδόν 30 χρόνια.
Που οφείλεται η σύσφιξη των σχέσεων Τούρκων-Αζέρων;
Πέραν όμως του δόγματος Ερντογάν "Ένα έθνος, δύο κράτη", το οποίο έχει υιοθετήσει εκφράζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τις σχέσεις Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν, λόγω της κοινής καταγωγής, γλώσσας και ομόθρησκου, εκείνα που ωθούν τον Τούρκο Πρόεδρο να αδελφοποιηθεί η χώρα του με τους Αζέρους, είναι δύο πράγματα:
Το πρώτο είναι τα ενεργειακά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν και ο προσπορισμός τους από την Τουρκία
Το δεύτερο και εξίσου ή μάλλον περισσότερο σημαντικό είναι η στρατηγική θέση του Αζερμπαϊτζάν αναφορικά με τον "δρόμο του μεταξιού", της Κίνας και η διασύνδεση της Τουρκίας μέσω του διαδρόμου Ζανγκζούρ με το Αζερμπαϊτζάν
Ποιός είναι όμως ο διάδρομος Ζανγκζούρ, ο οποίος θα ενισχύσει πολύ τους δεσμούς του Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία;
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ είπε στον υπουργό Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας Αντίλ Καραϊσάιλογλου στο Μπακού πρόσφατα, ότι το άνοιγμα του διαδρόμου θα ενισχύσει περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο τουρκικών εθνών, σημειώνοντας ότι αυτό έχει γίνει ιδιαίτερα εμφανές μετά τον 44ήμερο πόλεμο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο οποίος έληξε μετά από εκεχειρία για την οποία μεσολάβησε η Ρωσία τον Νοέμβριο.
"Εδώ είναι ένα σημαντικό μέρος του διαδρόμου Ανατολής-Δύσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα ο όγκος των φορτίων που διέρχονται από αυτή τη διαδρομή να αυξηθεί με τα χρόνια." είπε
Ο Αλίεφ είπε ότι η Αρμενία αντιτάχθηκε αρχικά στον διάδρομο αλλά αργότερα εγκατέλειψε τη θέση και τις αρνήσεις της.
Ο "σχηματισμός του διαδρόμου", που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σε 2 1/2 χρόνια, αποτέλεσε θέμα διαπραγματεύσεων από τους αναπληρωτές πρωθυπουργούς της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, πρόσθεσε.
Γεωστρατηγική και Οικονομία
Η περιοχή του Νότιου Καυκάσου έχει την ευκαιρία να γίνει ένας από τους σημαντικότερους διαδρόμους μεταφορών της Ευρασίας.
Η τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση έχει επηρεαστεί δραματικά από την πανδημία Covid-19, καθώς και από την περιφερειοποίηση, την ευρεία χρήση ψηφιακών μέσων, τους εμπορικούς πολέμους και το πρίν μήνες συμβάν με το πλοίο στο Σουέζ, παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση του διεθνούς εμπορίου και των αλυσίδων εφοδιασμού παγκοσμίως.
Η αυξανόμενη εγγύτητα των σχέσεων μεταξύ Κίνας και Ευρώπης, δύο από τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, ώθησε τις χώρες που βρίσκονται μεταξύ τους να ξεκινήσουν τη μεταφορική-εφοδιαστική τους ικανότητα πριν από τη ζήτηση.
Η Διεθνής Διαδρομή Trans-Caspian ξεκινά από τη Νοτιοανατολική Ασία και την Κίνα, διασχίζει το Καζακστάν, την Κασπία Θάλασσα, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, την Τουρκία και την Ευρώπη.
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στις 10 Νοεμβρίου 2020 σταμάτησε έναν πόλεμο 44 ημερών μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, την ώρα που η ριζικά μεταβαλλόμενη γεωπολιτική και γεωοικονομική διαμόρφωση της περιοχής δημιούργησε νέες ευκαιρίες για την επέκταση των δρομολογίων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης
Σύμφωνα με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η Αρμενία εγγυάται την ασφάλεια των συγκοινωνιακών συνδέσεων μεταξύ των δυτικών περιοχών του Αζερμπαϊτζάν και της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Νακτσιβάν με σκοπό τη διευκόλυνση της απρόσκοπτης κυκλοφορίας πολιτών, οχημάτων και φορτίου και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Ως αποτέλεσμα, το Αζερμπαϊτζάν απολαμβάνει μια ενισχυμένη θέση ως ο κύριος συγκοινωνιακός κόμβος στους διαδρόμους Ανατολής-Δύσης και Βορρά-Νότου στην καρδιά της ευρασιατικής ηπείρου.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι το σημείο διαχωρισμού κατά μήκος του μεσαίου διαδρόμου στον Νότιο Καύκασο, καθώς ο μεσαίος διάδρομος διακλαδίζεται στο Αζερμπαϊτζάν σε δύο κατευθύνσεις μέσω των νότιων και βόρειων οδεύσεών του.
Το Αζερμπαϊτζάν, μαζί με άλλους εταίρους κατά μήκος του μεσαίου διαδρόμου μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την επίτευξη καλύτερης και μεγαλύτερης κυκλοφορίας προϊόντων μέσω σιδηροδρόμων μεταξύ και ανατολής και δύσης, η οποία αποτέλεσε βασικό στόχο των εμπορικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του "δρόμου του μεταξιού"
Το Μπακού έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή του τμήματος του σιδηρόδρομου του Αζερμπαϊτζάν στο Nakhchivan, τον αποκλεισμένο θύλακα του Αζερμπαϊτζάν που περνά μέσα από τα πρόσφατα απελευθερωμένα εδάφη.
Έτσι, η περιοχή Zangilan του Αζερμπαϊτζάν θα είναι ένας κόμβος μεταφορών στο σημείο διέλευσης στα σύνορα του Ιράν, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Επομένως, ένα διεθνές αεροδρόμιο και αυτοκινητόδρομοι σχεδιάζονται για κατασκευή στο Zangilan, δίνοντάς του το καθεστώς του κόμβου.
Το ρωσικό ενδιαφέρον..
Διεξάγονται παράλληλα τριμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ της Μόσχας, του Ερεβάν και του Μπακού για την κατασκευή του αρμενικού τμήματος της διαδρομής, του διαδρόμου Zangezur, μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας του Αζερμπαϊτζάν και του αποκλεισμού του Nakhchivan.
Παρόλο που ο διάδρομος Zangezur διέρχεται από την Αρμενία, οι σιδηρόδρομοι ανήκουν στη ρωσική εταιρεία South Caucasus Railway Company ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής των σιδηροδρόμων της Αρμενίας.
