Πολύς λόγος γίνεται τους τελευταίους μήνες αναφορικά με τον αν ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία θα σημαίνει την έλευση ειρήνης για μεγάλο χρονικό διάστημα στην Ευρώπη, ή αν θα αποτελεί απλά μια μικρή χρονικά ειρηνική ανάπαυλα, πριν ο Πούτιν εισβάλλει στρατιωτικά σε άλλη χώρα ή χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Οι υπηρεσίες Πληροφοριών Γερμανίας και Πολωνίας εκτιμούν ανασύνταξη της Ρωσικής πολεμικής μηχανής μετά τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εντός διαστήματος 3-5 ετών και στη συνέχεια εκδήλωση νέας εισβολής στην Ανατολική Ευρώπη με τις χώρες της Βαλτικής να αποτελούν πρωταρχικό στόχο του Πούτιν, ή στην Σκανδιναβική χερσόνησο.
Η προσαρμογή της Ρωσικής βιομηχανίας στην ικανοποίηση των αυξημένων αμυντικών απαιτήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, είναι κακός οιωνός για την Ευρώπη, αφού σύμφωνα με Διεθνές ΜΜΕ, οι πολεμικές δαπάνες της Ρωσίας υπερβαίνουν αυτές της Ευρώπης, το οποίο επισημαίνει:
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας υπερβαίνουν αυτές της Ευρώπης συνολικά
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας αυξάνονται τόσο γρήγορα που ξεπερνούν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες μαζί, παρά τις προσπάθειές τους να αυξήσουν τους προϋπολογισμούς και να επανεξοπλιστούν, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση στρατιωτικού ισοζυγίου που δημοσιεύτηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Η δεξαμενή σκέψης ανέφερε ότι πέρυσι οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας υπολογίστηκαν σε 13,1 τρισεκατομμύρια ρούβλια (145,9 δισεκατομμύρια δολάρια), ή 6,7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας ,περισσότερο από 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος .
Εν τω μεταξύ, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Ευρώπης για το 2024 ήταν 457 δισεκατομμύρια δολάρια, πάνω από 50% υψηλότερες σε ονομαστικούς όρους σε σχέση με το 2014 και 11,7% υψηλότερες σε πραγματικούς όρους από το προηγούμενο έτος.
Αλλά εάν οι δαπάνες της Ρωσίας υπολογιστούν με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης - που χρησιμοποιείται σε χώρες όπως η Ρωσία, όπου οι εγχώριες εισροές είναι σημαντικά φθηνότερες από ότι στην παγκόσμια αγορά ,οι στρατιωτικές δαπάνες του Κρεμλίνου θα φτάσουν τα 461,6 δισεκατομμύρια δολάρια, ανέφερε η IISS.
ΓΓ ΝΑΤΟ: «Δεν είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό που μας περιμένει σε τέσσερα με πέντε χρόνια»
Το γεγονός ότι η Ρωσία ξεπερνά όλη την Ευρώπη σε στρατιωτικές δαπάνες είναι κάτι νέο, αποτέλεσμα της «αξιοσημείωτης» αμυντικής της ανάπτυξης και της βιομηχανικής μεταρρύθμισης, δήλωσε η Fenella Mc Gerty, ανώτερη συνεργάτης για τα αμυντικά οικονομικά στο IISS.
Αυτό προσθέτει αξιοπιστία στις ανησυχίες ότι η Ρωσία θα είναι σε θέση να επιτεθεί στην ήπειρο μόλις τελειώσει ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας.
«Δεν είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό που μας περιμένει σε τέσσερα με πέντε χρόνια», προειδοποίησε πέρυσι ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Αυτές οι προειδοποιήσεις επαναλήφθηκαν από αξιωματούχους άμυνας σε όλη την Ευρώπη.
Η τελευταία προέρχεται από τη Δανική Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι έτοιμη να διεξαγάγει έναν «πόλεμο» στην Ευρώπη εντός πέντε ετών.
Οι τεράστιες αλλαγές της Ρωσίας
Η πολεμική προσπάθεια επέβαλε τεράστιες αλλαγές στη Ρωσία, καθώς ο αμυντικός της τομέας ενισχύθηκε για να αυξήσει την παραγωγή σε βασικούς τομείς όπως πυρομαχικά και συστήματα πυροβολικού που απαιτούνται για την υποστήριξη των επιχειρήσεων.
Η βιομηχανική βάση της χώρας είναι πλέον κατανεμημένη σε ολόκληρη την οικονομία και ο ιδιωτικός τομέας διαδραματίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο. «Βλέπουμε πραγματική προσαρμογή, όχι μόνο όσον αφορά τις δαπάνες», είπε η Mc Gerty.
Ο φόβος της Ευρώπης είναι ότι αυτή η ενισχυμένη ρωσική αμυντική βιομηχανική ικανότητα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, οι ελιγμοί του Ρώσου ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία είχαν τρομερό αντίκτυπο στον ρωσικό στρατό από πριν από την εισβολή, και υπάρχουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα των τρεχουσών δαπανών της Ρωσίας.
Η IISS υπολόγισε ότι 14.000 κύρια άρματα μάχης, οχήματα μάχης πεζικού και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού είχαν χαθεί από την αρχή του πολέμου. Ενώ ορισμένα έχουν αντικατασταθεί με εγχώρια παραγωγή, η χώρα έχει επίσης αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει «vintage» μοντέλα, όπως τα BTR-50 APC και τα άρματα T-62, που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1950.
Παρά τις σημαντικές απώλειες, οι αναλυτές του IISS αναμένουν ότι η Ρωσία θα έχει το επίπεδο δαπανών και αποθεμάτων όπλων που είναι απαραίτητα για να συνεχίσει τις τακτικές υψηλών απωλειών μέχρι το τέλος του έτους.
Από 2% έως 5% οι αμυντικές δαπάνες χωρών της Ευρώπης
Η Ευρώπη προσπαθεί όλο και περισσότερο να αναπληρώσει τα χρόνια μειωμένων αμυντικών δαπανών από τον Ψυχρό Πόλεμο.
Πέρυσι, 24 από τα 32 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ πέτυχαν τον στόχο της συμμαχίας να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, αν και ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ θέλει τώρα αυτό το ποσοστό να αυξηθεί στο 5%.
Οι χώρες που βρίσκονται κοντά στη Ρωσία σπεύδουν να ενισχύσουν τους στρατούς τους, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει αγορές οπλικών συστημάτων από χώρες εκτός Ευρώπης.
Για παράδειγμα, η Πολωνία υπέγραψε συμβόλαια αξίας 16,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων με νοτιοκορεάτες κατασκευαστές όπλων μεταξύ Φεβρουαρίου 2022 και τέλη Οκτωβρίου 2024, καλύπτοντας τα πάντα, από κινητά οβιδοβόλα μέχρι τανκς και μαχητικά αεροσκάφη.
Ορισμένες χώρες, με επικεφαλής τη Γαλλία, θέλουν τα ευρωπαϊκά έθνη να ξοδεύουν περισσότερα στο εσωτερικό τους και τα προγράμματα δαπανών της ΕΕ να ευνοούν τις εθνικές βιομηχανίες.
Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής, θέλουν να εξασφαλίσουν ισχυρούς δεσμούς ασφαλείας με τις ΗΠΑ υπό τον Τραμπ και να αποκτήσουν εμπορικά διαθέσιμο εξοπλισμό που χρειάζονται οι δυνάμεις τους.
Μεταξύ των μέσων του 2022 και των μέσων του 2023, το 63% όλων των παραγγελιών άμυνας της ΕΕ δόθηκαν σε αμερικανικές εταιρείες και ένα άλλο 15% σε άλλους προμηθευτές εκτός ΕΕ, σύμφωνα με την περσινή έκθεση Draghi, η οποία στοχεύει να κάνει την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική.
Οι στρατηγικές της ΕΕ
Η ΕΕ γνωρίζει αυτό το πρόβλημα και πιέζει τα κράτη μέλη να δαπανήσουν πολύ περισσότερα για την άμυνα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πέρυσι ότι το μπλοκ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να δαπανήσει επιπλέον 500 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα την επόμενη δεκαετία.
Οι Βρυξέλλες θεσπίζουν επίσης προγράμματα για την ενίσχυση του στρατιωτικού βιομηχανικού συγκροτήματος της ΕΕ.
Μία από τις πρώτες προσπάθειες είναι το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, αν και οδήγησε σε διαφωνίες μεταξύ των χωρών μελών σχετικά με το πόσο ανοιχτό θα ήταν στη χρηματοδότηση κατασκευαστών όπλων εκτός ΕΕ.
Που οδηγούμαστε;
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι αν και οι ευρωπαϊκές χώρες καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες στον τομέα της άμυνας, υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτές είναι ακόμα πολύ λίγες.
Στα ανατολικά, η Ρωσία συνεχίζει την ανησυχητική στρατιωτική της συγκέντρωση δυνάμεων και πόρων, ενώ οι παραδοσιακοί αμυντικοί δεσμοί Ευρώπης-ΗΠΑ διαλύονται υπό τον Τραμπ.
Αυτό θα μπορούσε να αφήσει μόνη της την ήπειρο για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τελικά μήπως Τραμπ-Πούτιν προβαίνουν σε μια νέα συμφωνία τύπου Γιάλτας για την αναδιανομή σφαιρών επιρροής στον πλανήτη, με την Ευρώπη να είναι θύμα αυτής;
Μένει να το δούμε.
