Τουρκικά ΜΜΕ, αναφέρονται σήμερα εκτενώς στη συνάντηση των ηγετών Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν-Τουρκμενιστάν με αντικείμενο τη συνεργασίας τους,πρωτίστως στον ενεργειακό ΜΜΕ.
Τονίζουν ότι ενώ οι ενεργειακές ισορροπίες ανατρέπονται η μία μετά την άλλη η Τουρκία παίζει ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα, αναφερόμενα στην τριμερή συνάντηση που γίνεται σήμερα στο Τουρκμενιστάν.
Εκεί αναμένεται να υπογραφεί συμφωνία μεταξύ των τριών φίλων χωρών στους τομείς του εμπορίου, της ενέργειας, των μεταφορών, της επιστήμης και του πολιτισμού.
Επισημαίνουν ότι η κύρια ατζέντα της συνόδου κορυφής, θα είναι η μεταφορά τουρκμενικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Ο Δρ Αντιμπελί είπε, «Τόσο οι ανησυχίες για την ασφάλεια όσο και οι ενεργειακές απαιτήσεις της Ευρώπης οδήγησαν το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, που παράγουν ενέργεια, να αναζητήσουν μια νέα οδό για την αποστολή ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό, η διαδρομή του Μεσαίου Διαδρόμου που υποστηρίζεται από την Τουρκία τράβηξε την προσοχή τους.
Η τριμερής συνάντηση έχει μεγάλη σημασία, αφού θα είναι η πρώτη φορά που διεξάγεται.
Με την ευκαιρία της τριμερής συνόδου στο Τουρκμενιστάν, τις κινήσεις της Τουρκίας στην εξωτερική πολιτική, τη σημασία της συνόδου για τον "Τουρκικό Κόσμο" και τη συνεργασία, σχολίασαν στο TRT News, ο Ανώτερος Σύμβουλος της SETA και μέλος ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Uludag, Δρ. Φερχάτ Πιριντσί και μέλος ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Kütahya Dumlupınar, Δρ Αντιμπελί, ως ακολούθως:
Η ανάπτυξη των σχέσεων της Τουρκίας με τα κράτη του "Τουρκικού Κόσμου"
«Η Τουρκία αναπτύσσει σχέσεις με τα τουρκικά κράτη σε τρία επίπεδα», είπε ο καθηγητής Φερχάτ Πιριντσί απαριθμώντας αυτές τις σχέσεις της Τουρκίας ως εξής:
«Για να πάμε από το γενικό στο ειδικό, το πρώτο από αυτά είναι οι διμερείς σχέσεις που έχει αναπτύξει η Τουρκία με τα τουρκικά κράτη από τότε που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται σε διμερές επίπεδο σε πολλούς τομείς, ιδίως στον πολιτικό, οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτιστικά πεδία, βαθαίνοντας μέρα με τη μέρα.
Τελευταία οι σχέσεις αναπτύχθηκαν σε τριμερές επίπεδο, όπως φαίνεται στο παράδειγμα του ταξιδιού του Προέδρου μας στο Τουρκμενιστάν με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν.
Η Τουρκία χρησιμοποιεί σε δεύτερο επίπεδο το μοντέλο σχέσεων που ανέπτυξε πρόσφατα σε άλλες περιοχές σε υποπεριφερειακό επίπεδο που ενσωματώθηκε με τη μορφή τριμερών μηχανισμών, ειδικά στις σχέσεις της με τα τουρκικά κράτη πρόσφατα.
Χάρη σε αυτό το μοντέλο σχέσεων, αφενός, η επίλυση των προβλημάτων μεταξύ των άλλων δύο κρατών, αν υπάρχουν, γίνεται πολύ πιο εύκολη.
Το τρίτο επίπεδο είναι οι σχέσεις που έχει αναπτύξει η Τουρκία μέσω του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών.
Ο οργανισμός, ο οποίος μετατράπηκε σε Τουρκικό Συμβούλιο με την υπογραφή της Συμφωνίας του Ναχτσιβάν το 2009 στην Ένατη Σύνοδο Κορυφής των Αρχηγών Κρατών Τουρκόφωνων Χωρών, και πήρε το όνομα του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών με τη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 12 Νοεμβρίου 2021, προχωράει αργά αλλά σταθερά.
Είναι ένας σημαντικός μηχανισμός που δίνει τη δυνατότητα επέκτασης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των τουρκικών κρατών».
Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι η συνάντηση των τριών ηγετών στο Τουρκμενιστάν θα πρέπει να αξιολογηθεί πρωτίστως στο ακόλουθο πλαίσιο:
«Οι σχέσεις που έχει αναπτύξει η Τουρκία τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και με τους τριμερείς μηχανισμούς επιτρέπουν την επιτάχυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών (TDT) στο επόμενο στάδιο, την επιτάχυνση των διαδικασιών που κανονικά αναμενόταν να διαρκέσουν περισσότερο και την εμφάνιση πρακτικών αποτελεσμάτων».
Από το περασμένο καλοκαίρι, η καρδιά της εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται στην Ασία
Η τριμερής σύνοδος κορυφής της Τεχεράνης, η Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στη Σαμαρκάνδη, η 6η Σύνοδος Κορυφής της Διάσκεψης για τη Συνεργασία και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στην Ασία (CICA), η Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών και τέλος η σύνοδος κορυφής του G20 στο Μπαλί καταγράφηκαν ως διεθνείς συναντήσεις στις οποίες η Τουρκία συμμετείχε ενεργά στην Ασία.
Υπογραμμίζοντας ότι η καρδιά της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής χτυπά στην Ασία από το περασμένο καλοκαίρι, ο Δρ Αντιμπελί είπε:
"Πρόσφατα, υπήρξε σημαντική εξέλιξη στις διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκμενιστάν και Τουρκίας. Ταυτόχρονα, το 2021, το Τουρκμενιστάν έγινε μέλος παρατηρητής του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, του οποίου ίδρυσε η Τουρκία. Ο Πρόεδρος Ερντογάν θέλει να το δει ως πλήρες μέλος στον Οργανισμό του. Εκφράζει αυτήν την επιθυμία σχεδόν συνεχώς"
Σύνοδος κορυφής "ενεργειακής αδελφότητας"
Η σύνοδος κορυφής έχει ήδη πάρει το όνομα της «συνόδου κορυφής της ενεργειακής αδελφότητας» στην κοινή γνώμη.
Στην πραγματικότητα, το κύριο θέμα της συνόδου είναι η συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και των νέων ενεργειακών ναυτιλιακών δρομολογίων.
Το νέο γεωπολιτικό κλίμα που προέκυψε με τον πόλεμο της Ουκρανίας προκάλεσε πολιτικές ανησυχίες και ανησυχίες για την ασφάλεια στην Ευρώπη και την Ευρασία, καθώς και μια μεγάλη ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη.
Ο Δρ Αντιμπελί είπε ότι "Στη διαδικασία αναζήτησης εναλλακτικών πηγών για το ρωσικό φυσικό αέριο βραχυπρόθεσμα, οι ενεργειακές λεκάνες της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας έχουν αρχίσει να θεωρούνται νέες πηγές ενέργειας για την Ευρώπη.
Τόσο οι ανησυχίες για την ασφάλεια όσο και οι ευρωπαϊκές ενεργειακές απαιτήσεις οδηγούν το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν που παράγουν ενέργεια, σε μια νέα διαδρομή αποστολής ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαδρομή του Μεσαίου Διαδρόμου που υποστηρίζεται από την Τουρκία τράβηξε την προσοχή τους», λέει.
Επισημαίνει ότι το κύριο θέμα της συνόδου κορυφής είναι η μεταφορά φυσικού αερίου και πετρελαίου του Τουρκμενιστάν μέσω του Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, μέσω της Τουρκίας και μέσω του αγωγού TANAP.
Ο Ανώτερος Σύμβουλος της SETA Καθ. Δρ. Πιριντσί κάνει το ακόλουθο σχόλιο σχετικά με τον ορισμό της «συνόδου κορυφής της ενεργειακής αδελφότητας»:
«Προφανώς, θα ήταν λάθος να περιοριστεί η σύνοδος κορυφής μόνο στην ενεργειακή διάσταση, διότι υπάρχουν πολλοί τομείς συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας. Ναι, το ενεργειακό ζήτημα είναι μεταξύ των θεμάτων που θα έρθουν στο προσκήνιο σε αυτή τη σύνοδο κορυφής Τελικά, το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν έχουν να κάνουν με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ωστόσο, νομίζω ότι θα γίνουν σημαντικές ανταλλαγές ιδεών και θα υπογραφούν συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών, πέρα από το ενεργειακό ζήτημα, σε τομείς όπως η πολιτική, η στρατιωτική συνεργασία, η οικονομία το εμπόριοκαι τα logistics».
Η μόνη ασφαλής διαδρομή αυτή Αχερμπαϊτζάν-Τουρκίας
Λόγω του πολέμου, η ρωσική διαδρομή είναι κλειστή τόσο για αποστολές ενέργειας από την Κεντρική Ασία όσο και για το ευρωπαϊκό εμπόριο με την Ασία. Η μόνη ασφαλής διαδρομή είναι η γραμμή Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας.
Από αυτή την άποψη, ο απώτερος στόχος της Τουρκίας είναι να ανοίξει τον μεταφορικό διάδρομο που θα παρέχει εμπόριο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, καθώς και να μεταφέρει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν και του Καζακστάν στην Ευρώπη μέσω Αζερμπαϊτζάν και Τουρκίας.
Σημειώνοντας ότι οι γραμμές ενέργειας δεν πρέπει να εξετάζονται χωριστά από τις γραμμές μεταφοράς και ότι και οι δύο γραμμές είναι συμπληρωματικές μεταξύ τους, ο Δρ Αντινμπελί κάνει την ακόλουθη επισήμανση:
«Από αυτή την άποψη, το σιδηροδρομικό έργο Κωνσταντινούπολης-Τεχεράνης-Ισλαμαμπάντ υλοποιήθηκε το 2021. Η Τουρκία θέλει να επεκτείνει αυτή τη γραμμή στον Ινδικό Ωκεανό. Με άλλα λόγια, θέλει να συνδέσει την Κωνσταντινούπολη και την Ευρώπη μέσω ξηράς με τον Ινδικό Ωκεανό. Αυτή η γραμμή είναι της Κεντρικής Ασίας.Επιπλέον, ξεκίνησε ο σιδηρόδρομος Τουρκίας-Ιράν-Τουρκμενιστάν-Ουζμπεκιστάν.Όπως μπορείτε να δείτε, όχι μόνο γραμμές μεταφοράς ρεύματος αλλά και γραμμές μεταφοράς συνδέουν τις περιοχές της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας με την Ευρώπη, ενώ συνδέουν επίσης την Ευρώπη με την Ασία .
Αυτή η διαδικασία, στην οποία η Τουρκία σχεδόν έχτισε τον δικό της δρόμο του μεταξιού, έρχεται στο προσκήνιο ως αποτέλεσμα της Πρωτοβουλίας Asia Again που ξεκίνησε το Υπουργείο Εξωτερικών το 2019.
Οι κινήσεις εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας
«Η τουρκική εξωτερική πολιτική, με τη μοναδική της προσέγγιση, υπερβαίνει τις τυπικές συμπεριφορές και κινήσεις ρουτίνας της εξωτερικής πολιτικής που έχουμε συνηθίσει εδώ και χρόνια και παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα». Ο καθηγητής αξιολόγησε τις κινήσεις εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας:
«Οι κινήσεις της Τουρκίας στην εξωτερική πολιτική παράγουν πολύ ευεργετικά αποτελέσματα όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τους παράγοντες με τους οποίους συνεργάζεται ακόμη και για τους παράγοντες με τους οποίους δεν συνεργάζεται. Η κρίση στην Ουκρανία που προέκυψε μετά την εισβολή στη Ρωσία και τα βήματα που έχει η Τουρκία λαμβάνεται από την εμφάνιση αυτής της κρίσης και η απόδοσή του είναι η πιο ξεκάθαρη ένδειξη αυτού»
«Η πρωτοβουλία του Caspian Crossing International East- West Central Corridor, που βρίσκεται στην ατζέντα της Τουρκίας και του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών εδώ και πολύ καιρό, μπήκε σε διαφορετικό κανάλι με την ενεργειακή κρίση που προέκυψε μετά την κρίση της Ουκρανίας , το ενεργειακό έλλειμμα της Ευρώπης και ιδιαίτερα σε σχέση με το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν
Η ανάδειξη ενεργειακών πόρων στη λεκάνη της Κασπίας ως εναλλακτική πηγή θα έχει επιταχυνόμενη επίδραση στην υλοποίηση της πρωτοβουλίας που προαναφέρθηκε.
Επομένως, με τα βήματα που γίνονται προς αυτήν την κατεύθυνση μαζί με τις χώρες της περιοχής, όχι μόνο η Τουρκία ή οι χώρες της περιοχής, αλλά και η Ευρώπη θα έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια».
Ο Δρ Barış Αντιμπελί απάντησε σε αυτό το ερώτημα: "Οι πρωτοβουλίες της Τουρκίας βοήθησαν επίσης στην αποκατάσταση της γεωπολιτικής ισορροπίας στην περιοχή. Ειδικότερα, η επιθετική και επεκτατική πολιτική που ξεκίνησε η Ρωσία στην Ουκρανία έχει επίσης ενοχλήσει τα τουρκικά κράτη στην Κεντρική Ασία."
Όταν βλέπουμε την αναπτυξιακή δυναμική του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, φαίνεται ότι η συνεργασία αναπτύσσεται και προς τις δύο κατευθύνσεις από κάτω προς τα πάνω και από πάνω προς τα κάτω, ενώ η τριμερής συνάντηση Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν-Τουρκμενιστάν θα λειτουργήσει ως έναυσμα για ανάλογες συναντήσεις και συνεργασίες των χωρών του Τουρκικού Κόσμου.
Στον 21ο αιώνα, οι χώρες που φέρουν την ενέργεια έχουν γίνει πιο πολύτιμες και σημαντικές από τις χώρες που παράγουναυτήν
«Το έργο East-Med, το οποίο ιδρύθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο, ακυρώθηκε επειδή δεν μπορούσε να μεταφέρει την παραγόμενη ενέργεια στην παγκόσμια αγορά και αυτό δεν πρέπει να ξεχαστεί», υπενθυμισε ο καθηγητής Αντιμπελί δηλώνει ότι «επομένως, εάν η ενέργεια που παράγεται δεν φτάνει στην παγκόσμια αγορά, δεν έχει στρατηγική και οικονομική αξία».
Τονίζοντας ότι «Ο αιώνας της Τουρκίας, που ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο Ερντογάν τις προηγούμενες ημέρες, υποδηλώνει επίσης ότι η Τουρκία πρόκειται να γίνει η πιο σημαντική ενεργειακή βάση της Ευρώπης και της Ασίας», ο Δρ Αντιμπελί είπε, «Είναι σαφές ότι όλες αυτές οι εξελίξεις θα επηρεάζουν το μέλλον των σχέσεων Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η πραγματικότητα μιας ΕΕ εξαρτημένης από την Τουρκία από την άποψη της ενέργειας θα αναδειχθεί .Παρόλα αυτά, ο Τουρκικός Αιώνας κυριαρχείται από το γεγονός ότι η Τουρκία δεν είναι επιλογή αλλά γεωπολιτική αναγκαιότητα."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή αποσύνδεση της ΕΕ με τη Ρωσία, επιχειρεί να γίνει ενεργειακός κόμβος για την γηραιά Ήπειρο, μεταφέροντας μέσω του εδάφους της φυσικό αέριο και πετρέλαιο, προερχόμενα από το Καζακστάν-Τουρκμενιστάν-Αζερμπαϊτζάν.
Για τον λόγο αυτό εμβαθύνει τις σχέσεις της με τις χώρες του "Τουρκικού Κόσμου" του οποίου είναι ηγέτιδα χώρα.
Οι υπερφίαλες φιλοδοξίες της Τουρκίας την ωθούν σε επιθετικές ενέργειες στη ΝΑ Μεσόγειο και την Ελλάδα, προκειμένου να προσποριστεί παράνομα εάν είναι δυνατόν το μείζον μέρος των ενεργειακών αποθεμάτων σε φυσικό αέριο και να καταστεί η χώρα από την οποία θα εξαρτάται ενεργειακά η ΕΕ.
Εκτίμησή μας είναι ότι αφενός το σχέδιο της είναι πάρα πολύ φιλόδοξο και δύσκολο να εκπληρωθεί, αφού δεν λαμβάνει υπόψιν Διεθνείς δρώντες πολύ ισχυρότερους από την ίδια , όπως ΗΠΑ-ΕΕ-Γαλλία-Γερμανία-Μ.Βρετανία-Ισραήλ-Αίγυπτο.
Ωστόσο στο δρόμο της εμπόδιο στέκεται για μια ακόμη φορά ο Ελληνισμός και γιαυτόν τον λόγο θεωρούμε ότι το ενδεχόμενο στρατιωτικής σύρραξης της Τουρκίας με την Ελλάδα είναι θέμα χρόνου να επισυμβεί.