Γεωπολιτική ανάλυση έγκριτου Διεθνούς ΜΜΕ, ρίχνει φώς στα τεκτενόμενα σε τρείς σημαντικές περιοχές του πλανήτη, ερμηνεύοντας γεγονότα και αναλύοντας τις εξελίξεις ως ακολούθως:
"Οι ΗΠΑ μόλις βομβάρδισαν τις βάσεις του IRGC στη Συρία. Τα στρατηγικά μπλοκ εξουσίας μετατοπίζονται τεκτονικά και κανείς δεν φαίνεται να το έχει προσέξει. Για να το κάνετε αυτό, πρέπει να συνδέσετε τις κουκκίδες των φαινομενικά άσχετων περιστατικών με την αιτία και το αποτέλεσμα. Εδώ είναι ένα συνονθύλευμα από αυτά.
Οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν, η Ρωσία εξαπολύει πλήρη εισβολή στην Ουκρανία, τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη πλήτουν τις ρωσικές θέσεις, ο Πούτιν παραγγέλνει μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν, η Τουρκία αποκαθιστά τις σχέσεις με το Ισραήλ, οι ΗΠΑ σκοτώνουν τον ηγέτη της Αλ-Κάιντα, ο Σαλμάν Ρούσντι δέχεται επίθεση, οι συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν καθυστερούν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Nέες προκλήσεις από τα κατεχόμενα: «Η Τουρκία αποτελεί τη μεγαλύτερη ασφάλεια για τους Τ/κ»
Η Ρωσία κινείται για να κλείσει Εβραϊκή Πρακτορείο που σχετίζεται με το Ισραήλ στη Μόσχα, η Τουρκία υπογράφει συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών με το Καζακστάν, η Ρωσία εκτοξεύει κατασκοπευτικό δορυφόρο για λογαριασμό του Ιράν.
Αυτό είναι ένα σύντομο περίγραμμα. Ας δούμε τι μπορεί να σημαίνει.
Όταν οι ΗΠΑ έφυγαν από το Αφγανιστάν στα τέλη Αυγούστου του περασμένου έτους, οι πόροι του «πόλεμου κατά της τρομοκρατίας» θα μπορούσαν τώρα να ελευθερωθούν για να προσανατολιστούν αλλού.
Κατά τη διάρκεια των 20 τελευταίων περίπου ετών, η Ρωσία και η Κίνα έγιναν και οι δύο σημαντικοί γεωστρατηγικοί παίκτες και το Ιράν μια περιφερειακή δύναμη.
Μετά τον Αύγουστο του 2021, ο Πούτιν, χωρίς αμφιβολία συνειδητοποιώντας ότι ή τώρα ή ποτέ, πιθανότατα αποφάσισε τη μεγάλη εισβολή του στην Ουκρανία προτού οι ΗΠΑ μπορέσουν να ανακατευθύνουν πλήρως την προσοχή τους.
Στις 24 Φεβρουαρίου, πάτησε τη σκανδάλη μετά από περίπου οκτώ εβδομάδες συγκέντρωσης στρατευμάτων, ενώ στη συνέχεια χρειάστηκε η Ουάσιγκτον αρκετούς μήνες για να ανταποκριθεί σωστά στην εισβολή.
Εν τω μεταξύ, τις πρώτες εβδομάδες, ο Ερντογάν είχε μεσολαβήσει για λογαριασμό της Ουκρανίας παρέχοντας τα εξαιρετικά αποτελεσματικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε αυτήν. Εκπληξη!
Τι θα ωθούσε τον Ερντογάν να προδώσει τον νέο σύμμαχό του στη Μόσχα;
Πρώτον, με τον εγχώριο πληθωρισμό να ξεπερνά το 80% η δημοτικότητά του χρειαζόταν ώθηση.
Δεν θα μπορούσε να αντέξει την κακή δημοσιότητα ότι η Ρωσία χτυπά περαιτέρω τα εθνικά ξαδέρφια της Τουρκίας, τους Τατάρους της Κριμαίας, ειδικά αφού ο Ερντογάν άφησε να μπουν περίπου 10 εκατομμύρια μη Τούρκοι μετανάστες και πρόσφυγες και αυτός να μένει άπραγος
Το παιχνίδι του Ερντογάν να επιστρέψει την Τουρκία σε ένα πανισλαμικό νεοθωμανικό κράτος με τους αραβόφωνους Σύρους να κατακλύζουν τις πόλεις έχει αμαυρώσει την εθνικιστική του στάση στη χώρα του
Επίσης, η στρατηγική απειλή ότι η Μόσχα θα ελέγχει ενδεχομένως ξανά ολόκληρη την ακτή της Κριμαίας της Ουκρανίας, πέρα από τη Μαύρη Θάλασσα από την Τουρκία, θα ωθούσε την επιστροφή στην πλήρη εξάρτηση από τη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Δηλαδή, πίεση για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και τελική εκδίωξη του Ερντογάν.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αψηφά τον Πούτιν, είναι στην ευχάριστη θέση να κάνει συμφωνίες με τη Ρωσία σε ρούβλια και να φιλοξενεί μάζες τουριστών από αυτήν
Η αλλαγή στις σχέσεις Ρωσίας-Ισραήλ σηματοδοτεί ένα άλλο hotspot.
Στην αρχή, το Ισραήλ προσπάθησε να μην πάρει θέση για την Ουκρανία. Η τεράστια ροή ρωσικών εβραϊκών κοινοτήτων και κεφαλαίων προς το Ισραήλ δημιούργησε έναν ισχυρό δεσμό μεταξύ των δύο χωρών στη μετασοβιετική εποχή. Θυμηθείτε ότι ο Πούτιν επισκέφτηκε το Ισραήλ πριν από τον Ομπάμα σε μια άκρως συμβολική χειρονομία.
Αλλά υπήρχε ένας ακόμη πιο υπαρξιακός λόγος για τις θερμές, αν και επιφυλακτικές, σχέσεις του Ισραήλ με τη Μόσχα.
Στον πόλεμο του 2006 με τη Χεζμπολάχ, 55 ισραηλινά άρματα μάχης Merkava χτυπήθηκαν από αυτήν η οποία χρησιμοποίησε τεχνολογία αντιαρματικών πυραύλων που προέρχονταν από τη Ρωσία.
Οι Ισραηλινοί πήραν το μήνυμα. Για παράδειγμα, το Ισραήλ σύντομα σταμάτησε να βοηθά τον οπλισμό της Γεωργίας με αντιαεροπορικούς πυραύλους πριν από τη ρωσική εισβολή το 2008.
Πιο πρόσφατα, υπήρξε μια διάχυτη αίσθηση ότι η Μόσχα παρείχε στο εβραϊκό κράτος πληροφορίες σχετικά με τη συσσώρευση ιρανικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη Συρία, γεγονός που επέτρεψε στο Ισραήλ να τους χτυπήσει προληπτικά.
Εν ολίγοις, υπήρχε ένα είδος ισορροπίας στην οποία και οι δύο πλευρές στη Συρία εξαρτώμενη σε κάποιο βαθμό από τη Μόσχα.
Στη συνέχεια, με τον κόσμο να φωνάζει κατά της ρωσικής βαρβαρότητας στην Ουκρανία ,χώρα προέλευσης πολλών Εβραίων Ασκενάζι, το Ισραήλ έπρεπε να πάρει θέση, όσο χλιαρά γινόταν για την Ουκρανία. Ακολούθησαν ανθρωπιστική βοήθεια και παρόμοια.
Ξαφνικά, στα τέλη Ιουνίου του τρέχοντος έτους, ο κόσμος άκουσε νέα για ρωσικό ενδιαφέρον για την απόκτηση ιρανικών στρατιωτικών UAV (drones) και ο Πούτιν πραγματοποίηε δημόσια επίσκεψη στην Τεχεράνη, ενώ δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ότι η Μόσχα περίμενε ότι μια τέτοια συμφωνία θα παραμείνει μυστική, ειδικά για το Ισραήλ.
Τέτοιες πρωτοβουλίες έχουν τόσο συμβολικό όσο και πρακτικό σκοπό σε αυτή την περίπτωση, στέλνοντας ένα μήνυμα προς τους Ισραηλινούς ότι η Μόσχα μπορεί εύκολα να ανατρέψει την ισορροπία προς το Ιράν στον ουρανό πάνω από τη Συρία.
Στις 9 Αυγούστου, η Ρωσία βοήθησε το Ιράν να εκτοξεύσει έναν κατασκοπευτικό δορυφόρο σε τροχιά. Επίσης, υπάρχει μια σιωπηρή απειλή ότι η Ρωσία θα ενισχύσει τις δυνατότητες UAV της Τεχεράνης με πρόσθετη τεχνολογική συνεισφορά, δημιουργώντας σοβαρούς πονοκεφάλους στο Ισραήλ και στους συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, της οποίας οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις έχουν δεχθεί επίθεση από ιρανικά drones στο παρελθόν.
Επιπλέον, η Μόσχα προχωρά να περιορίσει και ακόμη και να κλείσει το Εβραϊκό Πρακτορείο στη Ρωσία, το οποίο επιτρέπει κάθε είδους αλληλεπίδραση μεταξύ των πληθυσμών των δύο χωρών, από τη μετανάστευση έως τις μεταφορές χρημάτων. Περίπου 40.000 από τους 200.000 εβραϊκούς πληθυσμούς της Ρωσίας έχουν μετακομίσει στο Ισραήλ από την εισβολή στην Ουκρανία.
Η χρονική στιγμή της επίθεσης της Ουάσιγκτον για τη δολοφονία του αρχηγού της Al Quaeda, Ayman al Zawahiri, φαινόταν ανώμαλη και πιθανώς υπολογίστηκε ότι θα δημιουργήσει εγχώριο πολιτικό κεφάλαιο για τη συνέχιση των ανανεωμένων συνεχιζόμενων συνομιλιών για τα πυρηνικά (JCPOA) με το Ιράν. Οι μουλάδες παρείχαν εδώ και χρόνια ασφαλές καταφύγιο στους κορυφαίους ηγέτες της AQ, οπότε η Τεχεράνη θα είχε ερμηνεύσει το χτύπημα ως προσωπικό.
Επιπλέον, τα κορυφαία στελέχη εκεί πιθανότατα χρειάζονταν παρόμοιο πολιτικό κεφάλαιο στο εσωτερικό για να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις.
Και έτσι έχουμε την μάλλον ανώμαλη χρονική στιγμή της επίθεσης στον Σαλμάν Ρούσντι και τις επιθέσεις σε βάσεις των ΗΠΑ στη Συρία.
Σεαυτό οι ΗΠΑ αντέδρασαν, τις τελευταίες ημέρες, με επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον ιρανικών βάσεων του IRGC επίσης στη Συρία.
Το μήνυμα προς όλους και όλες και από τις δύο πλευρές ήταν, μην ανησυχείτε δεν θα είμαστε ήπιοι με τους κακούς μόνο και μόνο επειδή διαπραγματευόμαστε για τα πυρηνικά.
Εν τω μεταξύ, φυσικά, το Ισραήλ έχει πάρει εδώ και μερικά χρόνια ένα στρατηγικό προβάδισμα έναντι του Ιράν, συμμαχώντας με το Αζερμπαϊτζάν, μια χώρα που είναι και σύμμαχος της Τουρκίας.
Η ιδέα είναι ότι ένα ισχυρό Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να προσελκύσει τη μεγάλη αζερική κοινότητα στο Ιράν, δημιουργώντας πιθανώς ένα αποσχιστικό κίνημα, ειδικά κατά μήκος μιας παντούρκικης γεωγραφικής συνέχειας από την Τουρκία έως τις τουρκικές περιοχές της Κεντρικής Ασίας.
Αυτό είναι, δυνητικά, το όνειρο του Ερντογάν, να επανενώσει γεωγραφικά τους τουρκόφωνους λαούς για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 200 χρόνια. Θα ενίσχυε την εγχώρια δημοτικότητα του Ερντογάν και θα αντιστάθμιζε τη συζήτηση για διαφθορά και καθεστωτική διακυβέρνηση του κράτους.
Έτσι έρχεται, η κίνηση της Τουρκίας να αποκαταστήσει τις επίσημες σχέσεις με το Ισραήλ, μετά από χρόνια αποξένωσης, την ώρα που πραγματοποιήθηκε μια ελάχιστα αναφερόμενη πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Καζακστάν για ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών.
Το παιχνίδι της Κεντρικής Ασίας ενάντια στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, μέχρι στιγμής παιχνιδότοπος εξουσίας της Μόσχας, θα παρακάμψει την εστίαση του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, θα κλονίσει την εξουσία του Πούτιν στην εξουσία και θα απειλήσει να κατακερματίσει τη Ρωσική Ομοσπονδία μέσω των ανήσυχων τουρκικών πληθυσμών της. Φαίνεται ότι τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι σε εξέλιξη."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από την εν λόγω ανάλυση διαπιστώνεται για μια ακόμη φορά η πολυκλοκότητα αλλά και διασυνδεσιμότητα των Διεθνών σχέσεων μεταξύ γεγονότων και κρατών
Η θέση της Ελλάδας
Από τα παραπάνω εκείνα τα σημεία τα οποία ενδιαφέρουν την Ελλάδα είναι τα εξής:
Το παιγνίδι κυριαρχίας μεταξύ Δύσης (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ) και Ανατολής (Ρωσίας πρωτίστως και Κίνας δευτερευόντως), της Κεντρική Ασίας στο νότιο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας όπου κυριαρχούν τουρκόφωνα κράτη, τα οποία είναι ενωμένα με την Τουρκία στον "Οργανισμό τουρκικού κόσμου" , καθιστά την Άγκυρα αναγκαίο κακό για τη Δύση.
Και λέμε αναγκαίο κακό, αφού γνωρίζουν πολύ καλά Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί αυτές τις χώρες για να αναδείξει την Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη και όχι για να εξυπηρετήσει τα δυτικά συμφέροντα.
Ωστόσο ο "πριονισμός" της Ρωσικής κυριαρχίας στην Κεντρική Ασία είναι κάτι που εξυπηρετεί τη Δύση και γιαυτό ανέχεται τον Ερντογάν.
Στο θέμα τώρα της προσέγγισης Ισραήλ-Τουρκίας αυτή έχει έναν κοινό αποδέκτη που λέγεται Αζερμπαϊτζάν, το οποίο εξυπηρετεί διαφορετικά συμφέροντα των δύο χωρών.
Για την μεν Τουρκία αποτελεί τη χώρα διασύνδεσης με τις χώρες του Τουρκικού κόσμου στον Καύκασο και άρα είναι λίνα απαραίτητη για τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της, για δε το Ισραήλ αποτελεί το δούρειο ίππο επιχειρούμενης απόσχισης Αζέρων του Ιράν και δημιουργίας εσωτερικών προβλημάτων στην Τεχεράνη.
Συνεπώς το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί γεωπολιτικό πυλώνα συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας-Ισραήλ
Η χώρα μας έχει κάθε όφελος ανάδειξης στη Δύση του αυτόνομου ρόλου της Τουρκίας στον Καύκασο, αφού τυχόν ευόδωση των τουρκικών σχεδιασμών για περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων των κρατών του "τουρκικιού κόσμου " εκεί, θα έχει πολύ αρνητικά αποτελέσματα για Ελλάδα και Κύπρο στο μέλλον, πολλαπαλασιάζοντας τις στρατιωτικές δυνατότητες της Άγκυρας προσδίδοντας τεράστιο στρατηγικό βάθος σε αυτήν.
Κλείνω επισημαίνοντας ότι αναφορικά με το Ισραήλ, η χώρα μας θα πρέπει να εμβαθύνει ακομη περισσότερο τις σχέσεις μαζί του, ενοποιώντας την αεράμυνά μας και συμμετέχοντας ενεργά στο υπό διαμόρφωση ΝΑΤΟ Μ. Ανατολής, ενάντια στην απαειλή του Ιράν, το οποίο δημιουργείται με προτροπή των ΗΠΑ στην περιοχή.
Με αυτόν τον τρόπο θα περιθωριοποιηθεί η σημασία της συνεργασίας με την Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν
