Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην πόλη του Αζερμπαϊτζάν Γκάντζα στις 28 Ιουλίου, ο πρόεδρος του τουρκικού κοινοβουλίου Μουσταφά Σέντοπ δήλωσε ότι είναι ανάγκη να συμπεριληφθούν στην ατζέντα ζητήματα επέκτασης της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Μπακού και δημιουργίας του κοινού τουρκικού στρατού.
Η δήλωση του Τούρκου πολιτικού έγινε ενόψει της επίσκεψης της αντιπροσωπείας του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ΑΚΡ στο Αζερμπαϊτζάν, δίνοντας ένα βαρυσήμαντο μήνυμα της τουρκικής ηγεσίας, στην πολιτική ελίτ του Αζερμπαϊτζάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τουρκία-Αζερμπαιτζάν-Πακιστάν: Τριπλό μουσουλμανικό τόξο - Κοινή άσκηση κόντρα στις ελληνικές συμμαχίες
Εν τω μεταξύ, δυτικοί έγκυροι αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι τέτοιες πρωτοβουλίες σε συνδυασμό με τις συχνά αυξανόμενες επισκέψεις Τούρκων υψηλόβαθμων στελεχών στο Μπακού επιβεβαιώνουν το γεγονός της ενίσχυσης της εξάρτησης του πολιτικού κατεστημένου του Αζερμπαϊτζάν και προσωπικά του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ilλχαμ Αλίεφ, με την Άγκυρα.
Από την άποψη αυτή, το ερώτημα αν το Αζερμπαϊτζάν θα σώσει το ρόλο του ως ανεξάρτητου κράτους στις διεθνείς σχέσεις, ή η κυριαρχία της δημοκρατίας θα περιοριστεί σοβαρά από τον ενεργά οσμωτικό «μεγαλύτερο αδελφό» της την Τουρκία, έχει γίνει πηγή εύλογου προβληματισμού μεταξύ των πολιτικών επιστημόνων.
Η εξάρτηση του Αζερμπαϊτζάν από την Τουρκία, προφανώς, αυξάνεται σε όλους τους τομείς, σε στρατιωτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και ανθρωπιστικούς τομείς. Οι ειδικοί επισημαίνουν την φιλοδοξία της Άγκυρας να εγκατασταθεί στο Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιώντας μηχανισμούς της δήλωσης της Σούσας που υπογράφηκε πρόσφατα.
Μακροπρόθεσμα η Τουρκία μπορεί να δημιουργήσει τη δική της στρατιωτική βάση στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν γεγονός το οποίο, αναπόφευκτα θα προκαλέσει σκληρή αντίδραση από τη Ρωσία.
Ως εκ τούτου, οι προοπτικές μετασχηματισμού του Αζερμπαϊτζάν σε ανάλογο της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου που μετατρέπεται στην τουρκική επαρχία γίνονται όλο και πιο διακριτές.
Ο ανώτερος ερευνητής της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ο πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Καυκασιολόγων, Αλέξανδρος Κρίλοφ, θεωρεί ότι ένα τέτοιο σενάριο ταιριάζειστην πολιτική της οικοδόμησης συγκροτημάτων των εξαρτημένων κρατών που ακολουθεί ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ανοιχτούς χώρους από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Κίνα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το Αιγαίο «στοχοποιείται» : Συνάντηση των Αρχηγών στρατού Αζερμπαϊτζάν και Τουρκίας στην Άγκυρα παρουσία Ακάρ
Ωστόσο, ο ειδικός συμβουλεύει να μην ξεχνάμε ότι η αδίστακτη και συνεχής επιδίωξη του Ερντογάν για την ανασύσταση της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι γεμάτη με νέες συγκρούσεις και απρόβλεπτες επιπτώσεις.
Επιπλέον, η ουσιαστική απορρόφηση του Αζερμπαϊτζάν από την Τουρκία έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του Ιράν, το οποίο παραμένει ο βασικός παίκτης στην Υπερκαυκασία μαζί με τους Τούρκους.
Η Τεχεράνη ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι η Τουρκία παίζει έναν παράγοντα της γενικής εθνοτικής ταυτότητας με τους ανθρώπους της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου για να διευρύνει τη σφαίρα της δικής της επιρροής.
Συγκεκριμένα, το εθνικιστικό ποίημα του Αζερμπαϊτζάν, που επικαλέστηκε ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής παρέλασης του Μπακού αφιερωμένο στη νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας, το οποίο περιέχει έκκληση για επανένωση δύο ιρανικών επαρχιών με το Αζερμπαϊτζάν, προκάλεσε έντονο εκνευρισμό στο Ιράν.
Αυτό το γεγονός θα πρέπει να θεωρηθεί όχι μόνο ως τεχνητός σχηματισμός της συγκρουσιακής κατάστασης στις σχέσεις μεταξύ Μπακού και Τεχεράνης, αλλά και ως διέγερση των αυτονομιστικών συναισθημάτων μεταξύ των Αζέρων στο Ιράν, που αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του ιρανικού πληθυσμού και κυρίως ενσωματώνονται στην ιρανική κοινωνία.
Επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ εθνοτικά είναι Αζέρος
Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, και πολιτικός αναλυτής Roland Benedikter, σχολιάζοντας την τρέχουσα κατάσταση, τόνισε ότι το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να εξαρτάται όλο και περισσότερο από την Τουρκία, χρόνο με το χρόνο
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Άγκυρα θεωρεί το Μπακού ως το εργαλείο για την αντιμετώπιση του αιώνιου περιφερειακού αντιπάλου της Τουρκίας, του Ιράν και αυτό επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις Αζερμπαϊτζάν-Ιράν και την περιφερειακή σταθερότητα.
Ως αποτέλεσμα, γίνεται προφανές ότι τώρα το Αζερμπαϊτζάν αναγκάζεται να ακολουθήσει την πολιτική της Τουρκίας στις σχέσεις τόσο με το Ιράν όσο και με άλλες χώρες με την επιμονή του Ερντογάν.
Ταυτόχρονα, η διαδικασία απορρόφησης του γειτονικού κράτους από την Άγκυρα έχει επιταχυνθεί σημαντικά και μπορεί να οδηγήσει στο εγγύς μέλλον την απώλεια της εθνικής ταυτότητας από το Αζερμπαϊτζάν και επιπλέον σε απώλεια των διεθνώς αναγνωρισμένων εδαφών του
Σταθμός η Διακήρυξη της Σούσα
Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν τη Διακήρυξη Σούσα τον Ιούλιο, που πήρε το όνομά της από την πόλη στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που ελέγχει τώρα το Αζερμπαϊτζάν, επιβεβαιώνοντας μια κοινή δέσμευση για αμυντική συνεργασία, σταθερότητα και ευημερία στην περιοχή, αλλά και την από κοινού αντιμετώπιση οποιουδήποτε τρίτου κράτους το οποίο θα βρισκόταν σε στρατιωτική σύρραξη με ένα εκ των δύο κρατών.
Κοντολογίς, αν η Τουρκία έρθει σε στρατιωτική αναμέτρηση με την Ελλάδα, τότε σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Σούσα, το Αζερμπαϊτζάν θα υποστηρίξει στρατιωτικά την Τουρκία
Επίσης κεντρικό μέλημα της εν λόγω Διακήρυξης είναι η αναδιάρθρωση και ο εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεών του Αζερμπαϊτζάν με την βοήθεια της Τουρκίας
Οι δεσμοί μεταξύ Άγκυρας και Μπακού έγιναν βαθύτεροι αφού η Τουρκία υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν κατά τη διάρκεια της περσινής σύγκρουσης. Η Άγκυρα προμήθευσε τις αζερικές δυνάμεις με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 που χρησιμοποιήθηκαν με καταστροφικές επιπτώσεις εναντίον των αρμενικών στρατευμάτων.
Ο πόλεμος τελείωσε με συμφωνία μεσολάβηση Ρωσίας τον Νοέμβριο και είχε ως αποτέλεσμα τη στρατιωτική νίκη του Μπακού σε πολλές πόλεις και σχεδόν 300 οικισμούς και χωριά να περιέρχονται στα χέρια των Αζέρων.
Γιατί όμως η Τουρκία αγκαλιάζει το Αζερμπαϊτζάν και ποιοί είναι οι αρχικοί της στόχοι;
Οι πρωτεύοντες στόχοι της Τουρκίας στο Αζερμπαϊτζάν
Ο πρώτος είναι τα ενεργειακά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν και ο προσπορισμός τους από την Τουρκία
Ο δεύτερος και εξίσου ή μάλλον περισσότερο σημαντικός είναι η στρατηγική θέση του Αζερμπαϊτζάν αναφορικά με τον "δρόμο του μεταξιού", της Κίνας και η διασύνδεση της Τουρκίας μέσω του διαδρόμου Ζανγκζούρ με το Αζερμπαϊτζάν
Ποιός είναι όμως ο διάδρομος Ζανγκζούρ, ο οποίος θα ενισχύσει πολύ τους δεσμούς του Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία, όπως δήλωσε την Κυριακή ο Πρόεδρος των Αζέρων Ilham Aliyev;
Συγκεκριμένα ο Αλίγιεφ είπε στον υπουργό Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας Αντίλ Καραϊσάιλογλου στο Μπακού ότι το άνοιγμα του διαδρόμου θα ενισχύσει περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο τουρκικών εθνών, σημειώνοντας ότι αυτό έχει γίνει ιδιαίτερα εμφανές μετά τον 44ήμερο πόλεμο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο οποίος έληξε μετά από εκεχειρία για την οποία μεσολάβησε η Ρωσία τον Νοέμβριο.
"Εδώ είναι ένα σημαντικό μέρος του διαδρόμου Ανατολής-Δύσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα ο όγκος των φορτίων που διέρχονται από αυτή τη διαδρομή να αυξηθεί με τα χρόνια." είπε
Ο Αλίεφ ανέφερε ότι η Αρμενία αντιτάχθηκε αρχικά στον διάδρομο αλλά αργότερα εγκατέλειψε τη θέση και τις αρνήσεις της.
Ο "σχηματισμός του διαδρόμου", που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σε 2 1/2 χρόνια, αποτέλεσε θέμα διαπραγματεύσεων από τους αναπληρωτές πρωθυπουργούς της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, πρόσθεσε.
Γεωστρατηγική και Οικονομία
Η περιοχή του Νότιου Καυκάσου έχει την ευκαιρία να γίνει ένας από τους σημαντικότερους διαδρόμους μεταφορών της Ευρασίας.
Η τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση έχει επηρεαστεί δραματικά από την πανδημία Covid-19, καθώς και από την περιφερειοποίηση, την ευρεία χρήση ψηφιακών μέσων, τους εμπορικούς πολέμους και το συμβάν με το πλοίο στο Σουέζ, παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση του διεθνούς εμπορίου και των αλυσίδων εφοδιασμού παγκοσμίως.
Η αυξανόμενη εγγύτητα των σχέσεων μεταξύ Κίνας και Ευρώπης, δύο από τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, ώθησε τις χώρες που βρίσκονται μεταξύ τους να ξεκινήσουν τη μεταφορική-εφοδιαστική τους ικανότητα πριν από τη ζήτηση.
Η Διεθνής Διαδρομή Trans-Caspian ξεκινά από τη Νοτιοανατολική Ασία και την Κίνα, διασχίζει το Καζακστάν, την Κασπία Θάλασσα, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, την Τουρκία και την Ευρώπη.
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στις 10 Νοεμβρίου 2020 σταμάτησε έναν πόλεμο 44 ημερών μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, ενώ η ριζικά μεταβαλλόμενη γεωπολιτική και γεωοικονομική διαμόρφωση της περιοχής δημιούργησε νέες ευκαιρίες για την επέκταση των δρομολογίων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης
Σύμφωνα με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η Αρμενία εγγυάται την ασφάλεια των συγκοινωνιακών συνδέσεων μεταξύ των δυτικών περιοχών του Αζερμπαϊτζάν και της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Νακτσιβάν με σκοπό τη διευκόλυνση της απρόσκοπτης κυκλοφορίας πολιτών, οχημάτων και φορτίου και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Ως αποτέλεσμα, το Αζερμπαϊτζάν απολαμβάνει μια ενισχυμένη θέση ως ο κύριος συγκοινωνιακός κόμβος στους διαδρόμους Ανατολής-Δύσης και Βορρά-Νότου στην καρδιά της ευρασιατικής ηπείρου.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι το σημείο διαχωρισμού κατά μήκος του μεσαίου διαδρόμου στον Νότιο Καύκασο, καθώς ο μεσαίος διάδρομος διακλαδίζεται στο Αζερμπαϊτζάν σε δύο κατευθύνσεις μέσω των νότιων και βόρειων οδεύσεών του.
Το Αζερμπαϊτζάν, μαζί με άλλους εταίρους κατά μήκος του μεσαίου διαδρόμου μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την επίτευξη καλύτερης και μεγαλύτερης κυκλοφορίας προϊόντων μέσω σιδηροδρόμων μεταξύ και ανατολής και δύσης, η οποία αποτέλεσε βασικό στόχο των εμπορικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του "δρόμου του μεταξιού"
Το Μπακού έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή του τμήματος του σιδηρόδρομου του Αζερμπαϊτζάν στο Nakhchivan, στον αποκλεισμένο θύλακα του Αζερμπαϊτζάν που περνά μέσα από τα πρόσφατα απελευθερωμένα εδάφη.
Έτσι, η περιοχή Zangilan του Αζερμπαϊτζάν θα είναι ένας κόμβος μεταφορών στο σημείο διέλευσης στα σύνορα του Ιράν, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Επομένως, ένα διεθνές αεροδρόμιο και αυτοκινητόδρομοι σχεδιάζονται για κατασκευή στο Zangilan, δίνοντάς του το καθεστώς του κόμβου.
Διεξάγονται παράλληλα τριμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ της Μόσχας, του Ερεβάν και του Μπακού για την κατασκευή του αρμενικού τμήματος της διαδρομής, του διαδρόμου Zangezur, μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας του Αζερμπαϊτζάν και του αποκλεισμού του Nakhchivan.
Παρόλο που ο διάδρομος Zangezur διέρχεται από την Αρμενία, οι σιδηρόδρομοι ανήκουν στη ρωσική εταιρεία South Caucasus Railway Company ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής των σιδηροδρόμων της Αρμενίας.
Η απειλή για την Ελλάδα
Σύμφωνα με τα παραπάνω και όπως είχαμε αναφέρει σε προγενέστερο άρθρο μας αναφορικά με τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Αζέρων-Τούρκων και ως συνέπεια της Διακήρυξης της Σούσα, η Ελλάδα σε περίπτωση στρατιωτικής αναμέτρησης με την Τουρκία, θα πρέπει να προσμετρήσει και το Αζερμπαϊτζάν ως δυνητικό αντίπαλό της, κυρίως τις αεροπορικές δυνάμεις και τις Ειδικές Δυνάμεις αυτής της χώρας.
Τόσο σε τακτικό όσο και σε στρατηγικό επίπεδο αυτό δίνει επιπρόσθετες δυνατότητες στις ήδη υπάρχουσες στην Τουρκία, όπως λόγου χάρη τη δυνατότητα παροχής ακόμη μεγαλύτερου στρατηγικού βάθους στην τουρκική πολεμική αεροπορία, η οποία θα δύναται με εναέριο ανεφοδιασμό να εφορμά από το έδαφος του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της χώρας μας, ακόμη και στην περίπτωση που καταστρέψουμε με στρατηγικά όπλα-πυρομαχικά της πολεμικής αεροπορίας και του ναυτικού μας κρίσιμες αεροπορικές εγκαταστάσεις-αεροδρόμια στην ενδοχώρα της Τουρκίας.
Υπενθυμίζουμε ότι στις αρχές Μαρτίου 2021, το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας είχε αναφέρει ότι θα πραγματοποιηθούν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Τουρκίας- Αζερμπαϊτζάν διάρκειας 6 εβδομάδων στην Ισπάρτα, ύστερα από την άφιξη Αζέρων στρατιωτικών.
«Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με το Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με την αρχή «ένα έθνος, δύο κράτη». Χαιρετούμε τους στρατιώτες του ηρωικού στρατού του Αζερμπαϊτζάν που έφτασαν στην Ισπάρτα για να πραγματοποιήσουμε από κοινού στρατιωτικές ασκήσεις έξι εβδομάδων», είχε αναφέρει το δελτίο τύπου του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας, τότε.
Η επιλογή της Ισπάρτας δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαία , αφού εκεί εδρεύει η τουρκική Σχολή Αεροπορίας Στρατού η οποία διαθέτει περίπου 180 πτητικά μέσα.
Η εν λόγω Σχολή είχε έδρα την Άγκυρα, αλλά μετά το πραξικόπημα του 2016 και του γεγονότος ότι στελέχη της συμμετείχαν ενεργά σε αυτό, ο Ερντογάν έδωσε διαταγή για την μετακίνησή της στην Ισπάρτα
Πλησίον της Ισπάρτα και ΒΑ αυτής, βρίσκεται η Σχολή και Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ορεινών Καταδρομών, επιπέδου Μεραρχίας με έδρα το Egirdir
Με δεδομένο ότι η Τουρκία δίνει τεράστιο βάρος στη διεξαγωγή αεροκινήτων επιχειρήσεων και στην Ισπάρτα αλλά και πλησίον της φιλοξενούνται ελικόπτερα και Τούρκοι Καταδρομείς, εκτιμούμε ότι η συνεκπαίδευση Τούρκων-Αζέρων θα αφορά τη διεξαγωγή αεροκίνητων επιχειρήσεων.
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με το όραμα της "Γαλάζιας Πατρίδας", μας ωθούν να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου για το Σύμπλεγμα Κατελορίζου (Καστελόριζο-Ρω-Στρογγύλη) πρωτίστως και για Ρόδο και λοιπά Δωδεκάνησα δευτερευόντως.
