Καθώς χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες παίρνουν -ή ετοιμάζονται- το δρόμο της επιστροφής, αφού η δίωξη από το καθεστώς Άσαντ δεν υφίσταται πια, ένας μεγάλος αριθμός από σιίτες και αλεβίτες συμπατριώτες τους παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς. Οι ευρωπαϊκές χώρες -ανάμεσά τους και η Ελλάδα- παγώνουν προς το παρόν την εξέταση των αιτημάτων ασύλου από Σύρους, καθώς φοβούνται ότι η πολυεστιακή κρίση μπορεί να προκαλέσει νέα, μεγάλα κύματα προσφύγων και μεταναστών.
Από τη Συρία, οι πιο μετριοπαθείς αλεβίτες, οι σιίτες και ενδεχομένως χριστιανοί, αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον, τώρα που οι τζιχαντιστές ανέλαβαν την εξουσία. Στην Τουρκία, δεν είναι ακριβώς ευπρόσδεκτοι, ενώ ο Λίβανος που θα μπορούσε να τους φιλοξενήσει, έχει παραδοθεί στις φλόγες του πολέμου. Η περιοχή φλέγεται, καθώς και ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς μάλλον επιδεινώνει τα πράγματα.
Στη χώρα μας, οι αρχές είναι σε συναγερμό, με τις μεταναστευτικές ροές να καταγράφουν ελαφρά αύξηση μόνο στην Κρήτη.
Πόσους πρόσφυγες και μετανάστες μπορεί να δει η Ελλάδα;
Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκος Παναγιωτόπουλος, λέει ότι η χώρα μας είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο και πως οι δομές δεν έχουν φτάσει στα όρια της χωρητικότητάς τους.
«Η πρόβλεψη μας φέτος με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής είναι ότι κατά τον ανώτατο αριθμό θα έχουν εισέλθει στη χώρα μας είτε από τα μικρασιατικά παράλια, δηλαδή από τις ακτές της Τουρκίας προς τα νησιά μας είτε από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής προς τη Νότια Κρήτη περί τους 50.000. Αυτό είναι το ανώτατο νούμερο. Θυμίζω ότι το 2016 είχανε μπει στη χώρα 1,3 εκατομμύρια», έχει επισημάνει ο κ. Παναγιωτόπουλος, προσθέτοντας ότι «οι κόκκινοι συναγερμοί που υψώνονται, είναι κάτι καλό όσον αφορά την εγρήγορση που πρέπει να έχει το ελληνικό κράτος, από την άλλη όμως δεν έχει καμία σχέση με αυτά που έχουμε ζήσει στο παρελθόν, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι. Είναι πολλοί, βέβαια, δεν υπάρχει αμφιβολία, και οι ροές είναι αυξημένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».
Ο ίδιος έχει εξηγήσει ότι «προέρχονται κυρίως από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Από την Αίγυπτο και χώρες υποσαχάριας Αφρικής. Έρχονται στην Ελλάδα και από τα τουρκικά παράλια. Από ασιατικές χώρες, ιδίως τη Μέση Ανατολή που φλέγεται, Παλαιστίνη, Συρία, αλλά και πιο πέρα, Αφγανιστάν, Ιράκ και άλλες χώρες. Και έρχονται στη χώρα μας όχι για να παραμείνουν αλλά για να προωθηθούν στη Βόρεια Ευρώπη. Ασφαλώς και έχουμε ροή και από τον Λίβανο, απλώς δεν έχουμε την έκρηξη που θα περιμέναμε να φέρει μία πλήρης ανάφλεξη στον Λίβανο».
Η χωρητικότητα στις δομές της χώρας σε όλη την επικράτεια, εξαιρουμένων των νησιών που βρίσκονται σε πληρότητα, είναι περί το 60%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να προωθηθούν πρόσφυγες -εάν προκύψουν ροές- στα ηπειρωτικά από τα νησιά.
Σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο της πτώσης του καθεστώς Άσαντ στις ροές ο κ. Παναγιωτόπουλος έχει αναφέρει ότι «θα πω ότι αυτό τον καιρό είναι πολύ πεσμένες αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις. Τάσεις βλέπουμε. Μπορεί αύριο να προκύψει ένα σκληρό θεοκρατικό τζιχαντιστικό καθεστώς και να διώκει ανθρώπους που δεν είναι αρεστοί. Θα περιμένουμε να δούμε πώς διαμορφώνεται η κατάσταση. Αυτή τη στιγμή το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην Συρία. Είναι ρευστή και δεν έχουν σταματήσει οι επιμέρους εχθροπραξίες, δεν έχουμε επίσημο κρατικό συνομιλητή. Είναι μία κατάσταση εντελώς συγκεχυμένη. Πρέπει να περιμένουμε να καθίσει η σκόνη, να δούμε ποια κρατική οντότητα θα προκύψει, αν προκύψει και μετά να κάνουμε εκτιμήσεις. Αυτό είναι συνεπές με την πολιτική που εφαρμόζουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες πλέον. Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των προσφυγικών- μεταναστευτικών ροών παγώνουμε τη διαδικασία μέχρι να δούμε τι θα προκύψει για να το αντιμετωπίσουμε. Αυτή τη στιγμή στις δομές της χώρας το 1/3 περίπου αυτών που βρίσκονται μέσα, είναι Σύροι πολίτες, είτε που δεν έχουν καταγραφεί ακόμα, είτε αυτοί που περιμένουν να κριθεί η αίτησή τους για χορήγηση ασύλου. Εμείς παγώσαμε την έκδοση αποφάσεων μέχρι να σταθμίσουμε τα νέα δεδομένα πολύ απλά γιατί δεν υπάρχει ο βασικός λόγος για τον οποίο ζητούσαν να τους χορηγηθεί άσυλο και να μετακινηθούν όπου θέλουν. Αυτό που έχει σημασία είναι να σταθμίσουμε τα δεδομένα. Δεν μπορεί να χορηγείται άσυλο σε έναν Σύρο που επικαλείται διωγμό από το καθεστώς Άσαντ γιατί αυτό πλέον δεν υπάρχει».