Ένα εκκολαπτόμενο σχέδιο για την περιοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν να προμηθεύει αέριο στην Τουρκία και την Ευρώπη, με τη βοήθεια του Ισραήλ, είναι μέρος αυτού που εξόργισε το Ιράν και το ώθησε να χτυπήσει την κουρδική πρωτεύουσα Ερμπίλ με βαλλιστικούς πυραύλους αυτόν τον μήνα, λένε Ιρακινοί και Τούρκοι αξιωματούχοι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Τουρκία ετοιμάζει UCAV AKSUNGUR κατά των ελληνικών “αόρατων” υποβρυχίων στο Αιγαίο
Η επίθεση της 13ης Μαρτίου στο Ερμπίλ προκάλεσε σοκ στους αξιωματούχους σε όλη την περιοχή για την αγριότητά της και ήταν μια σπάνια επίθεση που αναγνωρίστηκε δημόσια από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC). Το IRGC είπε ότι το χτύπημα έπληξε ισραηλινά «στρατηγικά κέντρα» στο Ερμπίλ και ήταν αντίποινα για μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή που σκότωσε δύο μέλη του στη Συρία.
Η επιλογή του στόχου, ωστόσο, μπέρδεψε πολλούς αξιωματούχους και αναλυτές. Οι περισσότεροι από τους 12 πυραύλους έπληξαν τη βίλα ενός Κούρδου επιχειρηματία που εμπλέκεται στον ενεργειακό τομέα της αυτόνομης περιοχής του Κουρδιστάν.
Ιρακινοί και Τούρκοι αξιωματούχοι που μίλησαν στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας αυτή την εβδομάδα δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι η επίθεση προοριζόταν ως ένα πολύπλευρο μήνυμα προς τους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, αλλά ότι βασικό έναυσμα ήταν ένα σχέδιο άντλησης κουρδικού φυσικού αερίου στην Τουρκία και την Ευρώπη, με τη συμμετοχή του Ισραήλ.
«Υπήρχαν δύο πρόσφατες συναντήσεις μεταξύ Ισραηλινών και Αμερικανών αξιωματούχων ενέργειας και ειδικών στη βίλα για να συζητηθεί η αποστολή φυσικού αερίου από το Κουρδιστάν στην Τουρκία μέσω ενός νέου αγωγού», δήλωσε ιρακινός αξιωματούχος ασφαλείας.
Ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος ασφαλείας είπε στο Reuters ότι η επίθεση ήταν ένα «πολλαπλών σκοπών μήνυμα προς πολλούς ανθρώπους και ομάδες. Εναπόκειται σε αυτούς πώς να το ερμηνεύσουν. Ό,τι και να σχεδιάζει (το Ισραήλ), από τον ενεργειακό τομέα μέχρι τη γεωργία, δεν θα πραγματοποιηθεί».
Δύο Τούρκοι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν συνομιλίες στις οποίες συμμετείχαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του Ισραήλ για να συζητηθεί η προμήθεια του Ιράκ στην Τουρκία και την Ευρώπη με φυσικό αέριο, αλλά δεν ανέφεραν πού πραγματοποιήθηκαν.
Ο ιρακινός αξιωματούχος ασφαλείας και ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ που γνωρίζει τα σχέδια είπε ότι ο Κούρδος επιχειρηματίας Μπαζ Καρίμ Μπαρζαντζί, του οποίου η βίλα χτυπήθηκε από τους ιρανικούς πυραύλους, εργαζόταν για την ανάπτυξη του αγωγού εξαγωγής φυσικού αερίου.
Η αποκάλυψη τοποθετεί την επίθεση του Ιράν στο Ερμπίλ στο πλαίσιο των ενεργειακών συμφερόντων των περιφερειακών παραγόντων, αντί για μια ενιαία ισραηλινή στρατιωτική επίθεση στο IRGC, όπως αναφέρεται ευρέως.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ δήλωσε ότι δεν ήταν εξοικειωμένο με το θέμα. Ο Μπαρζαντζί δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα που ζητούσε σχόλιο.
Το γραφείο του προέδρου των Κούρδων του Ιράκ, Νετσιρβάν Μπαρζανί, αρνήθηκε ότι πραγματοποιήθηκε συνάντηση με αξιωματούχους ΗΠΑ και Ισραήλ για να συζητηθεί ένας αγωγός στη βίλα του Μπαρζαντζί. Οι Κούρδοι αρνούνται ότι υπάρχει ισραηλινή στρατιωτική ή επίσημη παρουσία στο έδαφός τους.
Σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας
Ιρακινές, τουρκικές και δυτικές πηγές ανέφεραν ότι η κίνηση έρχεται ως μια πολιτικά ευαίσθητη στιγμή για το Ιράν και την περιοχή. Το σχέδιο εξαγωγής φυσικού αερίου θα μπορούσε να απειλήσει τη θέση του Ιράν ως κύριου προμηθευτή φυσικού αερίου προς το Ιράκ και την Τουρκία, ενώ η οικονομία του εξακολουθεί να παρασύρεται από τις διεθνείς κυρώσεις.
Οι προσπάθειες για αναβίωση μιας πυρηνικής συμφωνίας μεταξύ του Ιράν και της Δύσης έχουν υποχωρήσει τις τελευταίες εβδομάδες, θέτοντας αμφιβολίες για τις προοπτικές άρσης των κυρώσεων στην Τεχεράνη, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού της τομέα. Έρχεται επίσης καθώς το Ισραήλ, ο μεγαλύτερος εχθρός του Ιράν στην περιοχή, ενισχύει τους δεσμούς με την Τουρκία και εξετάζει περαιτέρω ενεργειακή συνεργασία, καθώς οι κυρώσεις στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία απειλούν σοβαρές ελλείψεις σε όλη την Ευρώπη.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία και το Ισραήλ μπορούν να συνεργαστούν για να μεταφέρουν ισραηλινό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Ο Ερντογάν συνάντησε επίσης τον Μπαρζανί και είπε ότι η Άγκυρα θέλει να υπογράψει συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου με το Ιράκ. Ιρακινοί και Τούρκοι αξιωματούχοι δεν έδωσαν συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το σχέδιο άντλησης φυσικού αερίου από το Ιρακινό Κουρδιστάν στην Τουρκία, ούτε είπαν πόσο μακριά ήταν, ούτε ποιος ήταν ο ρόλος του Ισραήλ στο έργο.
«Ο χρόνος της επίθεσης στο Ερμπίλ είναι πολύ ενδιαφέρον. Φαίνεται ότι στρεφόταν περισσότερο στις εξαγωγές ενέργειας του βόρειου Ιράκ και σε πιθανή συνεργασία που θα περιλάμβανε το Ισραήλ», δήλωσε ένας από τους Τούρκους αξιωματούχους. «Έγιναν κάποιες συνομιλίες για εξαγωγές φυσικού αερίου στο βόρειο Ιράκ και γνωρίζουμε ότι το Ιράκ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ συμμετείχαν σε αυτή τη διαδικασία. Η Τουρκία το υποστηρίζει επίσης», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο ιρακινός αξιωματούχος ασφαλείας είπε ότι τουλάχιστον δύο συναντήσεις για να συζητηθεί το θέμα, με ειδικούς της ενέργειας των ΗΠΑ και του Ισραήλ, πραγματοποιήθηκαν στη βίλα του Μπαρζαντζί, οι οποίες, όπως είπε, εξήγησαν την επιλογή του στόχου για την πυραυλική επίθεση του Ιράν. Κανείς δεν τραυματίστηκε σοβαρά από την επίθεση, αλλά η βίλα υπέστη σοβαρές ζημιές.
Ένας ιρακινός κυβερνητικός αξιωματούχος και ένας δυτικός διπλωμάτης στο Ιράκ ανέφεραν ότι ο Μπαρζαντζί ήταν γνωστό ότι φιλοξενούσε ξένους αξιωματούχους και επιχειρηματίες στο σπίτι του και ότι μεταξύ αυτών ήταν και Ισραηλινοί.
Ο ιρακινός αξιωματούχος ασφαλείας και ο πρώην Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσαν ότι η εταιρεία KAR Group του Μπαρζαντζί εργάζεται για να επισπεύσει τον αγωγό εξαγωγής φυσικού αερίου. Ο νέος αγωγός θα συνδεθεί τελικά με έναν που έχει ήδη ολοκληρωθεί στην τουρκική πλευρά των συνόρων, είπε ο πρώην Αμερικανός αξιωματούχος.
Η KAR Group κατασκεύασε και διαχειρίζεται τον εγχώριο αγωγό της κουρδικής περιοχής, δήλωσε ο επικεφαλής του προσωπικού της προεδρίας του Κουρδιστάν, Fawzi Harir. Κατέχει επίσης το ένα τρίτο του αγωγού εξαγωγής πετρελαίου του Κουρδιστάν βάσει σύμβασης μίσθωσης. Το υπόλοιπο ανήκει στη ρωσική Rosneft.
Πώς το Ισραήλ χρησιμοποιεί το Ιρακινό Κουρδιστάν ως εφαλτήριο επίθεσης στο Ιράν
Πάντως, κανείς δεν πρέπει να εκπλαγεί από τις πρόσφατες αποκαλύψεις ότι το Ισραήλ είχε μια μυστική βάση στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της κουρδικής περιοχής του Ιράκ, αναφέρει το ΜΕΕ. Μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979, οι Κούρδοι απέκτησαν στρατηγική σημασία για το Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας μια αντισταθμιστική περιφερειακή δύναμη.
Ενώ η είδηση της ισραηλινής βάσης στο Ερμπίλ μπορεί να έχει αιφνιδιάσει ορισμένους παρατηρητές, στην πραγματικότητα προκύπτει από μια μακρά σχέση μεταξύ του Ισραήλ και των Κούρδων του Ιράκ. Μετά την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, πολλοί Κούρδοι Εβραίοι άρχισαν να μεταναστεύουν στη χώρα, με τον πληθυσμό τους σήμερα να ανέρχεται σε περίπου 300.000.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, το Ισραήλ έστειλε τον Ταξίαρχο Τζούρι Σαγκί στο Ιράν για να πραγματοποιήσει εκστρατεία κατά του Ιράκ, οι δυνάμεις του οποίου είχαν καταφέρει θανατηφόρα πλήγματα κατά των ισραηλινών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1948. Η αποστολή του συνεπαγόταν επίσης την ενίσχυση του αγώνα για ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν στο Ιράκ, καθώς βοήθησε στη δημιουργία και εκπαίδευση του κουρδικού στρατού.
Καθώς οι Κούρδοι συνέχιζαν να μάχονται για την ανεξαρτησία τους από το Ιράκ, το Ισραήλ τους προμήθευε με σημαντικές ποσότητες όπλων. Ο Σάγκι είπε κάποτε ότι ταυτίστηκε τόσο στενά με τους Κούρδους που «έγινε πατριώτης Κούρδος».
Μυστικές επιχειρήσεις
Μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979, οι Κούρδοι απέκτησαν στρατηγική σημασία για το Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας μια αντισταθμιστική περιφερειακή δύναμη που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη νέα κυριαρχία στην Τεχεράνη. Αυτό, με τη σειρά του, τροφοδότησε την εχθρότητα μεταξύ των Ιρανών ηγετών, οι οποίοι φοβούνταν ότι οι Κούρδοι θα μπορούσαν να δώσουν στους Ισραηλινούς μια βαθύτερη τοπική βάση.
Η Μοσάντ διατηρεί ένα δίκτυο κατασκόπων στην κουρδική περιοχή του Ιράκ, μαζί με το Αζερμπαϊτζάν και άλλες τοποθεσίες που συνορεύουν με το Ιράν. Το 2005, η Yedioth Ahronoth ανέφερε ότι πρώην Ισραηλινοί καταδρομείς εκπαίδευαν τις κουρδικές δυνάμεις σε τεχνικές «αντιτρομοκρατίας».
Ο Seymour Hersh ανέφερε για τέτοιες επιχειρήσεις στο New Yorker το 2004: «Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών και στρατιωτικοί εργάζονται τώρα αθόρυβα στο Κουρδιστάν, παρέχοντας εκπαίδευση σε μονάδες κουρδικών κομάντο και, το πιο σημαντικό κατά την άποψη του Ισραήλ, διεξάγουν μυστικές επιχειρήσεις εντός κουρδικών περιοχών του Ιράν και της Συρίας». Σύμφωνα με αξιωματούχο της CIA που αναφέρεται στο άρθρο, «η ισραηλινή παρουσία ήταν ευρέως γνωστή στην αμερικανική κοινότητα πληροφοριών».
Την ίδια ώρα, αποστολές πληροφοριών και επιθέσεις σε ιρανικούς στόχους φέρεται να έχουν σχεδιαστεί και εκτελεστεί από ισραηλινές βάσεις, όπως αυτή στο Ερμπίλ. Ένας Ιρανός στρατηγός είπε πρόσφατα σε ειδησεογραφικό μέσο της Υεμένης ότι υπάρχουν τουλάχιστον άλλες δύο τέτοιες βάσεις στο Ιράκ.
Δυνατότητα κλιμάκωσης
Οι ειδήσεις για την ισραηλινή βάση στο Ιράκ θυμίζουν τη στενή σχέση του Ισραήλ με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλάμ Αλίεφ, μέσω της οποίας το Ισραήλ φέρεται να απέκτησε πρόσβαση στις αζερικές αεροπορικές βάσεις στα βόρεια σύνορα του Ιράν. Υπήρξαν αναφορές ότι ισραηλινά F-35 βρίσκονται τώρα εκεί. Το Ισραήλ παρείχε επίσης στο Αζερμπαϊτζάν θανατηφόρα μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά τη διάρκεια του πολέμου της χώρας με την Αρμενία το 2020.
Ωστόσο, παρά την ανδρεία της επιχείρησης Erbil-Kermanshah, τέτοιες επιθέσεις έχουν μικρό μακροπρόθεσμο αντίκτυπο. Μπορεί να εξαντλήσουν τις δυνατότητες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών του Ιράν, αλλά όχι μόνο το Ιράν έχει άλλες βάσεις για μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά διατηρεί επίσης την τεχνογνωσία για την αναπλήρωση του κατεστραμμένου αποθέματος.
Δεδομένης της επανειλημμένης δολιοφθοράς των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν από το Ισραήλ, οι Ιρανοί μηχανικοί έχουν σίγουρα ενσωματώσει πλεονασμό σε όλες τις πτυχές του στρατιωτικού σχεδιασμού και παραγωγής.
Εάν η επίθεση του Ισραήλ προοριζόταν ως προειδοποίηση, το Ιράν σίγουρα δεν θα την ακούσει. Θα συνεχίσει τις προσπάθειές να διεισδύσει στις άμυνες του Ισραήλ, είτε με drones είτε με άλλα μέσα. Η πρόσφατη επίθεση μπορεί ακόμη και να κλιμακώσει περαιτέρω τις εχθροπραξίες, οδηγώντας ενδεχομένως σε πόλεμο μεγαλύτερης κλίμακας.
Πράγματι, ένας λάθος υπολογισμός και από τις δύο πλευρές θα μπορούσε να φέρει το Ισραήλ και το Ιράν σε άμεση σύγκρουση, στην οποία μπορεί να μην υπάρχουν όρια στην καταστροφή που θα προκληθεί εξίσου και στις δύο πλευρές.
