Η Κίνα ενισχύει τις ένοπλες δυνάμεις της με γοργούς ρυθμούς, πιο πρόσφατα με την ανάπτυξη ενός νέου αεροπλανοφόρου. Πολλοί δυτικοί παρατηρητές πιστεύουν τώρα ότι μια βαθιά αλλαγή στην παγκόσμια ισορροπία στρατιωτικής δύναμης βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έδωσε εντολή στις ένοπλες δυνάμεις της Κίνας να εκσυγχρονιστούν έως το 2035. Θα πρέπει, λέει, να γίνουν μια στρατιωτική δύναμη «παγκόσμιας κλάσης», ικανή να «πολεμήσει και να κερδίσει πολέμους» μέχρι το 2049.
Το μεγαλύτερο, αλλά όχι το πιο ισχυρό, ναυτικό του κόσμου
Το Fujian, ένα αεροπλανοφόρο τύπου 003, καθελκύστηκε στη Σαγκάη τον Ιούνιο και είναι το πιο εξελιγμένο πολεμικό πλοίο που κατασκευάστηκε ποτέ στην Κίνα. Το πλοίο είναι το τρίτο αεροπλανοφόρο της Κίνας και, σε αντίθεση με τα άλλα δύο, σχεδιάστηκε από Κινέζους μηχανικούς, αναφέρει το BBC.
Οι επαγγελματίες του στρατού λένε ότι το σύστημα εκτόξευσης ηλεκτρομαγνητικών αεροσκαφών του Fujian είναι μια σημαντική πρόοδος για το ναυτικό της Κίνας, επιτρέποντας στα αεροσκάφη να αναπτύσσονται πιο γρήγορα και δίνοντας στο σκάφος τη δυνατότητα να μεταφέρει βαρύτερα αεροπλάνα.
Δεν είναι σαφές πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να δοκιμαστεί και να εξοπλιστεί πλήρως το Fujian και πότε θα τεθεί σε υπηρεσία, αλλά θα ενταχθεί σε έναν στόλο που ξεπέρασε τις ΗΠΑ και έγινε το μεγαλύτερο ναυτικό στον κόσμο το 2014.
Ενώ μια απλή σύγκριση των αριθμών των πλοίων αφήνει έξω πολλούς παράγοντες που καθορίζουν τις δυνατότητες ενός ναυτικού, οι αναλυτές λένε ότι η εξέταση των τάσεων είναι χρήσιμη.
Προς το παρόν, οι ΗΠΑ διατηρούν ισχυρό προβάδισμα σε πολλές ναυτικές δυνατότητες, με 11 αεροπλανοφόρα σε τρία κινεζικά, και περισσότερα πυρηνικά υποβρύχια, καταδρομικά και αντιτορπιλικά - ή μεγαλύτερα πολεμικά πλοία της Κίνας. Αλλά η Κίνα αναμένεται να επεκτείνει το ναυτικό της πολύ περισσότερο.
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ προβλέπει ότι μεταξύ 2020 και 2040, ο συνολικός αριθμός των κινεζικών πλοίων του πολεμικού ναυτικού θα αυξηθεί σχεδόν κατά 40%.
Ο πρώην Ανώτερος Συνταγματάρχης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού Zhou Bo, του Πανεπιστημίου Tsinghua στο Πεκίνο, λέει ότι πιστεύει ότι η ναυτική επέκταση της Κίνας είναι «κρίσιμης σημασίας» για την αντιμετώπιση των απειλών με βάση τη θάλασσα. Συγκεκριμένα, λέει: «Το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως αμερικανική πρόκληση στα ύδατα της Κίνας».
Επενδύσεις-μαμούθ
Η Κίνα έχει επικριθεί από ορισμένους διεθνείς ειδικούς για «έλλειψη διαφάνειας» σχετικά με το πόσα ξοδεύει για την άμυνα και για «ασυνεπή αναφορά αριθμητικών στοιχείων».
Το Πεκίνο δημοσιεύει επίσημα στοιχεία δαπανών, αλλά οι δυτικές εκτιμήσεις για την οικονομική υποστήριξη της Κίνας προς τις ένοπλες δυνάμεις του είναι συχνά σημαντικά υψηλότερες. Πιστεύεται ευρέως ότι η Κίνα ξοδεύει επί του παρόντος περισσότερα για τις ένοπλες δυνάμεις της από οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός από τις ΗΠΑ.
Η ανάπτυξη του στρατιωτικού προϋπολογισμού της Κίνας έχει ξεπεράσει τη συνολική οικονομική της ανάπτυξη για τουλάχιστον μια δεκαετία, σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον.
Ενίσχυση του πυρηνικού αποθέματος
Τον Νοέμβριο, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ προέβλεψε ότι η Κίνα επρόκειτο να τετραπλασιάσει το πυρηνικό της απόθεμα μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Η Κίνα, είπε, «πιθανότατα σκοπεύει να έχει τουλάχιστον 1.000 κεφαλές μέχρι το 2030».
Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τον ισχυρισμό «άγρια και μεροληπτική εικασία», προσθέτοντας ότι οι πυρηνικές δυνάμεις διατηρήθηκαν σε «ελάχιστο επίπεδο».
Ωστόσο, ειδικοί στο Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης, που δημοσιεύουν ετήσιες αξιολογήσεις των παγκόσμιων αποθεμάτων, λένε ότι η Κίνα έχει αυξήσει τον αριθμό των κεφαλών της τα τελευταία χρόνια.
Η Κίνα εξακολουθεί να απέχει πολύ από το απόθεμα των ΗΠΑ των 5.550 κεφαλών, αλλά η πυρηνική της συσσώρευση θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δυτική στρατιωτική υπεροχή.
«Τα πυρηνικά όπλα της Κίνας είναι το πιο σημαντικό ζήτημα», σύμφωνα με τον Veerle Nouwens, του ινστιτούτου Royal United Services στο Λονδίνο. «Υπάρχει τεράστια έλλειψη εμπιστοσύνης και από τις δύο πλευρές και ο διάλογος δεν πλησιάζει καθόλου το επίπεδο που χρειάζεται. Υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι και οι ράμπες είναι δύσκολο να φανούν».
Υπερηχητικό μέλλον
Τα υπερηχητικά βλήματα ταξιδεύουν με μεγαλύτερη από πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου. Δεν είναι τόσο γρήγοροι όσο οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι, αλλά είναι τόσο δύσκολο να εντοπιστούν κατά την πτήση που μπορεί να καταστήσουν άχρηστες ορισμένες αεράμυνες.
«Οι Κινέζοι κατανοούν ότι έχουν μείνει πολύ πίσω, επομένως προσπαθούν να κάνουν μεγάλες ανακαλύψεις για να ξεπεράσουν άλλες δυνάμεις», σύμφωνα με τον Δρ Zeno Leoni, του King's College του Λονδίνου. «Η ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους προσπαθούν να το κάνουν αυτό».
Η Κίνα αρνήθηκε ότι έκανε δοκιμή υπερηχητικών πυραύλων, αλλά δυτικοί ειδικοί πιστεύουν ότι δύο εκτοξεύσεις πυραύλων το περασμένο καλοκαίρι δείχνουν ότι ο στρατός της βρίσκεται σε καλό δρόμο για την απόκτησή τους.
Δεν είναι σαφές ποια ακριβώς συστήματα μπορεί να αναπτύξει η Κίνα. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι:
- Οι πύραυλοι υπερηχητικής ολίσθησης παραμένουν μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης
- Τα συστήματα κλασματικού τροχιακού βομβαρδισμού (FOBS) πετούν σε χαμηλή τροχιά πριν επιταχυνθούν προς έναν στόχο
Ο Δρ Leoni λέει ότι, ενώ οι υπερηχητικοί πύραυλοι μπορεί - από μόνοι τους - να μην αλλάζουν το παιχνίδι, θα καταστήσουν ορισμένους στόχους εξαιρετικά ευάλωτους στην επίθεση. «Οι υπερηχητικοί πύραυλοι κάνουν ιδιαίτερα τα αεροπλανοφόρα πολύ πιο δύσκολα στην άμυνα», λέει.
Ωστόσο, προτείνει επίσης ότι η απειλή από κινεζικούς υπερηχητικούς πυραύλους μπορεί να έχει υπερεκτιμηθεί από ορισμένους δυτικούς αξιωματούχους, οι οποίοι επιθυμούν να υποστηρίξουν όσο το δυνατόν ισχυρότερα τη χρηματοδότηση της στρατιωτικής διαστημικής τεχνολογίας.
Τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοεπιθέσεις
Η Κίνα είναι πλέον πλήρως δεσμευμένη στην ανάπτυξη «ευφυούς» πολέμου ή μελλοντικών στρατιωτικών μεθόδων βασισμένων σε τεχνολογίες - ειδικά στην τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.
Η Ακαδημία Στρατιωτικής Επιστήμης της Κίνας έχει λάβει εντολή να διασφαλίσει ότι αυτό θα συμβεί, μέσω της «σύγχυσης πολιτικού-στρατιωτικού», με άλλα λόγια ενώνοντας τις κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας ιδιωτικού τομέα με τις αμυντικές βιομηχανίες της χώρας.
Οι αναφορές δείχνουν ότι η Κίνα μπορεί ήδη να χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη στη στρατιωτική ρομποτική και συστήματα καθοδήγησης πυραύλων, καθώς και σε μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα και μη επανδρωμένα πλοία του πολεμικού ναυτικού.
Η Κίνα έχει ήδη πραγματοποιήσει μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπιχειρήσεις στο εξωτερικό, σύμφωνα με πρόσφατη αξιολόγηση εμπειρογνωμόνων. Τον Ιούλιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η ΕΕ κατηγόρησαν την Κίνα ότι διεξήγαγε μια μεγάλη κυβερνοεπίθεση με στόχο τους διακομιστές του Microsoft Exchange.
Πιστεύεται ότι η επίθεση επηρέασε τουλάχιστον 30.000 οργανισμούς παγκοσμίως και είχε στόχο να επιτρέψει την κατασκοπεία μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης προσωπικών πληροφοριών και πνευματικής ιδιοκτησίας.
Αβέβαιο μέλλον
Απομακρύνεται η Κίνα από τη μη αντιπαράθεση προς μια πιο απειλητική στάση; Προς το παρόν, η κινεζική προσέγγιση εξακολουθεί να είναι «νίκη χωρίς μάχη», λέει ο Δρ Leoni, αν και προσθέτει ότι θα μπορούσε να αλλάξει αυτή τη στρατηγική κάποια στιγμή στο μέλλον.
«Το να γίνεις μια πλήρως εκσυγχρονισμένη ναυτική δύναμη θα μπορούσε να είναι ένα σημείο καμπής».
Αλλά ο ανώτερος συνταγματάρχης Zhou επιμένει ότι οι δυτικοί φόβοι είναι αβάσιμοι. «Η Κίνα δεν έχει καμία πρόθεση να αστυνομεύσει τον κόσμο, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες», λέει. «Ακόμη κι αν η Κίνα γίνει πολύ πιο δυνατή μια μέρα, θα διατηρήσει τις βασικές της πολιτικές».
Η Κίνα δεν έχει κάνει πόλεμο από το 1979, όταν μπήκε στη μάχη με το Βιετνάμ, οπότε μεγάλο μέρος των στρατιωτικών της δυνατοτήτων είναι εντελώς άγνωστο.
Πολλοί τόσο στη Δύση όσο και στην Κίνα θα ελπίζουν ότι θα παραμείνει έτσι.
