Είναι μια πυρηνική μονάδα παραγωγής ενέργειας στα εξωτερικά όρια μιας μεγαλούπολης 60 εκατομμυρίων κατοίκων της Κίνας στα πρόθυρα κατάστασης έκτακτης ανάγκης; Μάλλον όχι - αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Σύμφωνα με το energypress.gr, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αξιολογεί τις αναφορές διαρροής στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος Taishan Νο. 1, δυτικά των πόλεων Γκουάνγκτζου, Σενζέν και Χονγκ Κονγκ, όπως μετέδωσε το δίκτυο CNN τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι η κατάσταση δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των εργαζομένων στη μονάδα ή για τον ευρύτερο πληθυσμό.
Μια ξεχωριστή δήλωση από την Electricite de France (EDF), η οποία κατέχει μερίδιο 30% της εγκατάστασης και ελέγχει την Framatome, την εταιρεία η οποία είναι υπεύθυνη για τη συντήρησή της μονάδας, ανέφερε ότι υπήρξε "αύξηση της συγκέντρωσης ορισμένων ευγενών αερίων στο πρωτεύον κύκλωμα" του εργοστασίου, προσθέτοντας ότι αυτό είναι ένα "σύνηθες φαινόμενο".
Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής τίποτε που να υποδηλώνει ότι το Taishan είναι κατά οποιονδήποτε τρόπο κοντά στο να μετατραπεί σε Τσέρνομπιλ, Φουκουσίμα ή Three Mile Island. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο έκαναν την εμφάνισή τους οι πληροφορίες υποδηλώνουν ένα βαθύτερο πρόβλημα το οποίο θα πρέπει να διορθώσει η πυρηνική βιομηχανία της Κίνας μέσα στα επόμενα χρόνια.
Οι λιγοστές πληροφορίες που διαθέτουμε μας δίνουν ήδη αρκετές ενδείξεις για το τι έχει συμβεί. Τα ευγενή αέρια, ιδίως το ήλιον, το ξένον και το κρυπτόν, είναι φυσιολογικά προϊόντα ραδιενεργού αποσύνθεσης. Το αέριο προήλθε από την επιδείνωση της κατάστασης "μερικών ράβδων καυσίμου" και τα επίπεδά του ήταν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ανέφερε η EDF. Εάν οι ράβδοι υποβαθμιστούν περαιτέρω, θα απελευθερώσουν προϊόντα σχάσης όπως το ξένον στο νερό που ρέει δίπλα σε αυτά και στους στροβίλους που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Η ανίχνευση αυτών των αερίων αποτελεί έγκαιρη προειδοποίηση ότι ένα από τα πολλαπλά συστήματα ασφαλείας της μονάδας δεν λειτουργεί σωστά.
Τέτοια περιστατικά δεν είναι ιδιαίτερα σπάνια ή υπερβολικά ανησυχητικά. Περισσότερο από το 2% των συγκροτημάτων ράβδων καυσίμου παρουσίασαν ανάλογο πρόβλημα στις ΗΠΑ μεταξύ 1994 και 2006, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Η αναλογία στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης δεν ήταν ιδιαίτερα καλύτερη. Οι πυρηνικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας έχουν πολλά πλεονάζοντα συστήματα ασφαλείας και όσο οποιαδήποτε διαρροή παραμένει εντός του κτιρίου - "φρουρίου" του αντιδραστήρα, τα παραπάνω σε μεγάλο βαθμό σημαίνουν απλώς ότι το προσωπικό των εγκαταστάσεων πρέπει να λάβει προσωρινά μερικές επιπλέον προφυλάξεις, ο ανεφοδιασμός γίνεται πιο δύσκολος και οι δαπάνες συντήρησης αυξάνονται.
Το πρόβλημα είναι η κρυψίνοια
Γιατί λοιπόν κάποιος να ενδιαφέρεται για το τι συνέβη; Ο κύριος λόγος σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο έγιναν γνωστά τα νέα.
Η Framatome απευθύνθηκε αρχικά στο Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, προειδοποιώντας για πιθανό ζήτημα στο εργοστάσιο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNN, προσθέτοντας ότι ένας αξιωματούχος της εταιρείας περιέγραψε το συμβάν ως "επικείμενη απειλή ακτινοβολίας για την μονάδα και το κοινό" σε σημείωμα της 8ης Ιουνίου.
Εν τω μεταξύ, η ρυθμιστική αρχή της Κίνας, η Εθνική Διοίκηση Πυρηνικής Ασφάλειας ή NNSA, αύξησε το υποχρεωτικό της όριο στις συγκεντρώσεις ευγενών αερίων προκειμένου να διατηρήσει τη διαρροή εντός των παραμέτρων ασφαλείας, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει το CNN σχετικά με το σημείωμα. Η Framatome εξέφρασε υπόνοιες ότι αυτό έγινε για να αποφευχθεί το κλείσιμο του αντιδραστήρα.
Καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η ίδια η NNSA παρέμεινε σιωπηλή. Ένας ιστότοπος παρακολούθησης ζητημάτων πυρηνικής ασφάλειας τον οποίο διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικολογίας και Περιβάλλοντος της Κίνας δεν έχει καταγράψει τίποτε σχετικό με προβλήματα στο Taishan. Ο διαχειριστής του εργοστασίου, η China General Nuclear Power, ανέφερε μόνο ότι οι "περιβαλλοντικοί δείκτες" στο - και γύρω από το - εργοστάσιο είναι φυσιολογικοί, μια διατύπωση η οποία δεν ξεκαθαρίζει ιδιαίτερα τα εσωτερικά ζητήματα τα οποία εξετάζουν η EDF και η Framatome.
Αυτή η σιωπή και η προσεκτική επιλογή των λέξεων είναι το πραγματικό πρόβλημα. Η ασφάλεια των πυρηνικών εργοστασίων, όπως και η ασφάλεια των αερομεταφορών, είναι γενικά αρκετά καλή παγκοσμίως - ωστόσο για να επιτυγχάνεται αυτό, εξαρτάται από μια καλώς εννοούμενα "παρανοϊκή" ρυθμιστική νοοτροπία η οποία αντιμετωπίζει και το μικρότερο πρόβλημα με τη μέγιστη προσοχή και διαφάνεια. Αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει σε αυτήν την περίπτωση.
Αναστοχασμός
Σε αμφότερες τις καταστροφές του Τσερνομπίλ και της Φουκουσίμα, η απουσία μιας τέτοιας νοοτροπίας εντός των κρατικών ρυθμιστικών αρχών και των εταιρειών κοινής ωφέλειας ήταν βασικός συντελεστής των γεγονότων που ακολούθησαν, σύμφωνα με τον Najmedin Meshkati, καθηγητή μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και ειδικό στην πυρηνική ασφάλεια.
"Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων μπορεί να καταστήσει επιτυχημένη ή να διαλύσει τη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας σε οποιαδήποτε χώρα", αναφέρει. Το περιστατικό του Taishan "πρέπει να αποτελέσει σημείο αφύπνισης για την Κίνα προκειμένου να μάθει τα μαθήματα του Τσερνομπίλ και της Φουκουσίμα και να προχωρήσει σε κάποιου είδους αναστοχασμό".
Η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 10% της παγκόσμιας πυρηνικής παραγωγής ενέργειας και περίπου το ένα τρίτο των νέων εργοστασίων υπό κατασκευή παγκοσμίως. Για την υγεία του πληθυσμού της και για την ικανότητά της να απελευθερώνεται σταδιακά από τον άνθρακα - και άρα από το πιο ρυπογόνο δίκτυο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, η κινεζική κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι ο τομέας της ατομικής ενέργειας λειτουργεί με τρόπο ο οποίος θέτει την ασφάλεια και τη διαφάνεια πάνω από τις πολιτικές και δημόσιες σχέσεις.
Η διόρθωση αυτού του στοιχείου πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα εξίσου σημαντική με την αντικατάσταση των κατεστραμμένων ράβδων καυσίμου στο Taishan.
