Στις 24 Μαρτίου, ο Υπουργός Εξωτερικών, Γουάνγκ Γι, ξεκίνησε περιοδεία στη Μέση Ανατολή για να ενισχύσει τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία, το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Ομάν. Η επίσκεψη αυτή γίνεται σε μια εποχή που οι πλούσιες σε ενέργεια οικονομίες των κρατών φαίνεται να απομακρύνονται σταδιακά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα πάντα με τους Κινέζους.
Ως αποτέλεσμα αυτής της αυξημένης δέσμευσης για ενίσχυση των σχέσεων, το ταξίδι του Wang Yi ήταν μια διπλωματική και οικονομική επιτυχία από την πρώτη μέρα. Οι προοπτικές στην εξωτερική πολιτική της Κίνας για την στρατηγική περιοχή της Μ. Ανατολής θα παραμένουν πάντα οι ίδιες, διεμήνυσε ο Κινέζος ΥΠΕΞ, "ανεξάρτητα από το την διαφορετική και ενδεχομένως σκληρή παρέμβαση άλλων δυνάμεων στην περιοχή" είπε και συνέχισε λέγοντας: "Χάρη στην Κίνα και την εξωτερική πολιτική της για μη παρέμβαση, η κερδοφόρα σχέση με την περιοχή δεν θα αλλάξει ποτέ και ακόμη κι αν αυτό γίνει, θα πρέπει να προχωρήσουμε μαζί και να κάνουμε τη Μέση Ανατολή ασφαλέστερη, ισχυρότερη και πολλά άλλα ευημερούσα θέση για όλες τις πλευρές".
Η Κίνα ως διαμεσολαβητής
O Κινέζος ΥΠΕΞ εμφάνισε τη χώρα του ως διαμεσολαβητή στην αντιπαλότητα Ιράν-ΗΠΑ λέγοντας:
"Η Κίνα έχει έναν νόμιμο και δυνητικά πολύτιμο ρόλο να διαδραματίσει στην οικοδόμηση μιας αρχιτεκτονικής χωρίς αποκλεισμούς στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών στην τρέχουσα πυρηνική διαμάχη".
Η εκστρατεία «μέγιστης πίεσης» υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν, καθώς και η υστερία που προέκυψε από τους Ιρανόφοβους και τα «ψεύτικα ρεύματα» μέσα στη Δύση, δημιούργησαν μια κατάσταση που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Κατά τη διήμερη επίσκεψή του στην Τεχεράνη, ο Γουάνγκ Γι και οι Ιρανοί ομόλογοι του αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την ενίσχυση των διμερών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου του μέλλοντος της πυρηνικής συμφωνίας. Οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τη συμφωνία το 2018 και το Ιράν σταμάτησε να εφαρμόζει πυρηνικές δεσμεύσεις. Ο Γουάνγκ Γι προέτρεψε όλες τις πλευρές να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις για να αναβιώσουν τη συμφωνία.
Σύστησε δε για μεν την Ουάσινγκτον να χαλαρώσει τις μονομερείς κυρώσεις και για την Τεχεράνη να ξαναρχίσει να εκπληρώνει τις πυρηνικές δεσμεύσεις της
Όσον αφορά τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, τα σημάδια είναι επίσης ελπιδοφόρα. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεχίσουν τη συνεργασία σε ενεργειακά έργα, αγωγούς και σιδηροδρομικές συνδέσεις παρά τις αμερικανικές πιέσεις και απειλές. Οι δύο πλευρές αναμένεται να ολοκληρώσουν και να εφαρμόσουν ένα 25ετές σχέδιο οικονομικής συνεργασίας. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει επενδύσεις από την Κίνα στους βασικούς τομείς ενέργειας και υποδομών του Ιράν, ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων την επόμενη δεκαετία.
Το Ιράν έχει πληγεί από την πανδημία COVID-19 και τις κυρώσεις των ΗΠΑ και οι κινεζικές επενδύσεις θα τονώσουν την ασθενή οικονομία του. Είναι επίσης μια βασική χώρα στην πρωτοβουλία Belt and Road (BRI) και ένας από τους σημαντικότερους εξαγωγείς αργού πετρελαίου στην Κίνα. Εν τω μεταξύ, το Ιράν χρειάζεται την Κίνα για εμπόριο και επενδύσεις, καθώς δεν είναι σε καλή σχέση με τους ευρωπαίους υπογράφοντες την πυρηνική συμφωνία, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Λαμβάνοντας υπόψη τις μακροχρόνιες σχέσεις τους με τις ΗΠΑ, η Τεχεράνη δεν αναμένει από την ΕΕ να προκαλέσει την Ουάσιγκτον.
Υπόσχεται ανάπτυξη και σταθερότητα
Η Κίνα μπορεί να διαδραματίσει θεμιτό και δυνητικά πολύτιμο ρόλο στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της βιωσιμότητας στη Μέση Ανατολή. Το επιχείρημα είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη και η σταθερότητα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος το ένα του άλλου.
Η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, το Ιράν, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν και το Ομάν έχουν προσχωρήσει στο πρόγραμμα Belt and Road (BRI), μαζί με το Ιράκ, το Κουβέιτ, τον Λίβανο, το Κατάρ και την Υεμένη.
Οι παραπάνω χώρες ήρθαν αντιμέτωποι με τις δυσκολίες της πανδημίας και της αργής ανάπτυξης σε σχέση με τις χαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου, που επιδεινώθηκε από την "πολιτική αποδέσμευσης" της Ουάσινγκτον από την περιοχή
"Η Κίνα δεν αποτελεί απειλή για την περιοχή. Προωθεί ένα γαλήνιο περιβάλλον με τρόπο που ωφελεί όλες τις πλευρές" τόνιζε διαρκώς ο ΥΠΕΞ της Κίνας.
Η Κινεζική πλευρά ελπίζει ο ΥΠΕΞ της χώρας να επιτύχει στα ΗΑΕ, το Κουβέιτ και το Ομάν, όπως ακριβώς το BRI συνεχίζει να επεκτείνεται σε όλη την πλούσια σε ενέργεια περιοχή και πέραν αυτής.
Χάρη στην Τράπεζα Εισαγωγών-Εξαγωγών της Κίνας, στο Silk Road Fund και στην Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο έχει πολλά από αυτά που χρειάζεται η περιοχή από την άποψη του εμπορίου και της τεχνολογίας, των υποδομών και των κατασκευών, καθώς και των άμεσων επενδύσεων και χρηματοδότησης
Εκτίμηση
Η περιοδεία του Κινέζου ΥΠΕΞ στην Μ. Ανατολή θεωρείται ιδιαίτερα βαρύνουσας σημασίας και αναμένεται να δρομολογήσει στη συνέχεια πάρα πολύ σοβαρές εξελίξεις στη περιοχή.
Πραγματοποιείται μάλιστα και αυτό έχει μεγάλη σημασία, αμέσως μετά τις συνομιλίες κορυφής ΗΠΑ-Κίνας στην Αλάσκα μεταξύ των Συμβούλων Εθνικής Ασφάλειας και ΥΠΕΞ των δύο υπερδυνάμεων, όπου διαπιστώθηκε ότι διαφωνούν σε πάρα πολλά σοβαρά Διεθνή θέματα, έχοντας διαφορετική προσέγγιση.
Επίσης είναι η πρώτη φορά που η εσωστρεφής Κίνα θα πραγματοποιήσει "φανερά και όχι μυστικά όπως συνήθιζε" διπλωματικά και πολιτικά βήματα μεγάλης βαρύτητας για τη Μ. Ανατολή, αφού πλέον προσπαθεί να εμφανιστεί ως αντίπαλο δέος έναντι των ΗΠΑ στην περιοχή, απροκάλυπτα, ανοιχτά.
Εμφανίζεται μάλιστα ως συγκαταβατική, ειρηνοποιός, υπέρ της ανάπτυξης και της σταθερότητας στην Μ. Ανατολή στη βάση του win-win για τις χώρες της αλλά και για την Κίνα, φθείροντας και εκθέτοντας με αυτόν τον τρόπο τις ΗΠΑ, προκειμένου να μειώσουν την επιρροή τους και κερδίζοντας ερείσματα η ίδια.
Αναφορικά με την Τουρκία που επισκέφθηκε ο Κινέζος ΥΠΕΞ, εκτιμώ ότι θα πρέπει να του τέθηκε επιτακτικά από τον Ερντογάν η άμεση οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας, η οποία παραπαίει οικονομικά και είναι ένα βήμα πριν το ΔΝΤ. Μένει να δούμε αν η Κίνα θα δώσει το "φιλί της ζωής" στην Τουρκία, κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνει αντιληπτό σύντομα, καθώς και την αντίδραση των ΗΠΑ.
